พระผู้มีพระภาคเจ้า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 38 / 58

…ล้ว ซึ่งเพราะความที่รูปกายมีอติปณีตรูปถูก ต้อง แม้ออกจากฌานแล้ว เธอก็ยังรู้สึกเป็นสุข เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจะแสดงความข้อนั้น ( คือการเสวยสุขด้วยนามกาย และรูปกายทั้ง ๒ นัย) จึงตรัสว่า สุขญจ กาเยน ปฏิสเวเทติ (…

เนื้อหาเกี่ยวข้องกับการเข้าใจในความสุขที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติในตติยฌานที่ลึกซึ้ง และการที่พระโยคาวจรสามารถเข้าถึงความสุขดังกล่าวได้ โดยอ้างอิงถึงคำสอนจากพระพุทธองค์ แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของสติสัมปช

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 185 ก็เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงทำอปริเสสศัพท์ (ประกอบไว้) ในบาลี (ฌานนิโรธ) นั้น ๆ (ทุกข้อ) เป็นต้นว่า "เอตถุปฺปนฺนํ ทุกฺขินฺ…

ในเนื้อหานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิบายเกี่ยวกับอทุกขมสุขเวทนาในจตุตถฌาน โดยการทำอปริเสสศัพท์เป็นการรวมรวมเวทนาต่างๆ เพื่อให้ผู้ปฏ…

* ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 186 อีกนัยหนึ่ง พึงทราบว่าเวทนาเหล่านั้น 1 พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ เพื่อแสดงปัจจัยแห่งเจโตวิมุติที่เป็นอุทุกขมสุขด้วยก็ได้ แท้จริง อาการ ทั้งหลายมีการละทุกข์เป…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อเจโตวิมุตติในวิสุทธิมรรค ผ่านการวิเคราะห์คุณสมบัติของเวทนาและการเข้าถึงฌานที่ 4 โดยระบุว่าราคะและโทสะต่างถูกขจัด ซึ่งส่งผลให้เกิดความสุขอทุกขมและเจโ

… ) က ปาฐะว่า อทุกขมสุข มีวินิจฉัยว่า ฌานนี้ชื่อว่าอทุกข์ เพราะ ไม่มีทุกข์ ชื่อว่าอสุข เพราะไม่มีสุข พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง เวทนาที่ ๓ อันเป็นปฏิปักษ์แห่งทุกข์และสุขด้วยคำนั้น มิใช่ทรงแสดง เพียงแต่ความไม่มีทุกข์และสุ…

ข้อความนี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์อทุกขมสุข ในฌานซึ่งหมายถึงความไม่มีทุกข์และสุข พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนเกี่ยวกับความเวทนาที่ ๓ อันเป็นกลางระหว่างทุกข์และสุข หรือที่เรียกว่าอุเบกขาเวทนา ที่มีความบริ…

… ติริย์ (ขยายไปโดยขวางรอบตัว ) อทวย์ ( ขยายไปไม่เป็น ๒ ) อปฺปมาณ (ขยายไปไม่มีประมาณ) จริงอยู่ ข้อนี้พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสไว้ว่า " บุคคลลางคนกำหนดกสิณไป เบื้องบน ลางคนกำหนดกสิณไปเบื้องล่าง ลางคนกำหนดกสิณไป โดยขวาง ไ…

บทความนี้สำรวจความแตกต่างของกสิณเมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสว่า บุคคลลางคนกำหนดกสิณไปเบื้องบน หรือเบื้องล่าง ด้วยคำอธิบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับอุทธ์ อโธ ติริ…

…อยู่ ปฏิภาคนิมิตจึงปรากฏเป็นร่างนิ่ง ดุจก้อน ข้าวสุกแห่งข้าวสาลี ๑๐. อัฏฐิกอสุภกรรมฐาน ณ อัฏฐิกอสุภ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ ( ในมหาสติปัฏฐานสูตร ) โดยประการต่างๆ โดยนัยว่า " ภิกษุนั้นจึงเห็นซาก (ศพ) ที่เขาทิ้ง ไว้ในป…

เนื้อหาในหน้าที่พูดถึงกรรมฐานสองประเภทคือ ปุฬวกอสุภ ที่เกี่ยวพันกับซากศพต่างๆ และอัฏฐิกอสุภ ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้เกี่ยวกับการเห็นซากศพในป่าช้า การทำความเข้าใจและถือเอานิมิต เพื่อช่วยในการภาวนา. ต้องมีการฝึก…

…มรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 248 ไปในที่ลับ ( คน ) เร้นอยู่ในเสนาสนะอันสมควรแล้ว ระลึกถึงพระคุณ ของพระผู้มีพระภาคเจ้า (โดยอนุสสรณปาฐะ) อย่างนี้ว่า อิติปิ โส ภควา อรห์ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุต…

เนื้อหาวิเคราะห์การระลึกถึงพระคุณของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยใช้บทอิติปิโสเป็นเครื่องมือในการไตร่ตรองว่าเหตุใดพระองค์จึงถูกเรียกว่าอรหันต์และภควา รวมถึงการอธ…

…จัดเสียได้แล้ว เพราะความเป็นอารกะ (ผู้ไกล ) ดังนี้ จึงได้ พระนามว่า อรหั [คาถาสรูปสำหรับนัยที่ ๑] ( พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้เป็นนาถะ ไม่ทรง มีความข้องแวะกับกิเลสใด และพระองค์ไม่ ทรงประกอบด้วยสิ่งอันเป็นโทษทั้งหลาย ( คือ ว…

ในบทนี้กล่าวถึงพระนามอรหันต์ซึ่งหมายถึงผู้ที่ทรงกำจัดกิเลสและโทษต่างๆ ผ่านการใช้ปัญญา พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเป็นนาถะที่ไม่ข้องเกี่ยวกับกิเลส จึงเป็นผู้ไกลจากอริทั้งปวง และทรงใช้ศัสตราแห่งปัญญาในการกำจัดควา…

…น ในระหว่าง สังขารกับวิญญาณ มีสนธิ ๑ ระหว่างเวทนากับตัณหามีสนธิ ๑ ระหว่างภพกับชาติมีสนธิ ๑ ดังนี้แล พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงรู้ทรงเห็น คือทรงรู้ยิ่งเห็นจริง ซึ่งปฏิจจสมุบาท อันมี สังเขป ๔, อัทธา (กาล) ๓ อาการ ๒๐, สนธิ ๓ น…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการวิเคราะห์กรรมวัฏและวิปากวัฏตามหลักพระพุทธศาสนา โดยระบุถึงองค์ประกอบต่างๆ อย่างอวิชชา สังขาร ตัณหา และอุปาทานที่ส่งผลต่อวิญญาณและเวทนา อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างธรรมทั้ง 5 และการ

…บคือ พระญาณ เพราะเหตุนั้นพระองค์จึงทรงพระ นามว่า อรหิ (ผู้ทำลายซี่กำ ) (นัยที่ ๔ ผู้ควร อีกนัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นควรซึ่งปัจจัยมีจีวรเป็นต้น และซึ่งการบูชาอย่างวิเศษ เพราะความที่พระองค์เป็นอัครทักขิไณย บุคคล ก็…

เนื้อหาได้กล่าวถึงการทำลายซี่กำแห่งสังสารจักรของพระผู้มีพระภาคเจ้าและการที่พระองค์ได้รับการบูชาจากเทวดาและมนุษย์หลายกลุ่ม เช่น การบูชาของท้าวสหัมบดีพรหม ซึ่งได้ถวายพว…

…มีที่ลับ] อนึ่ง คนพาลผู้ไว้ตัวว่าเป็นบัณฑิตทุกจำพวกในโลก ย่อมทำบาป ในที่ลับ เพราะกลัวเสียชื่อ ฉันใด พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นหาทรงทำ (บาปในที่ลับ ) ฉันนั้น ในกาลไหนๆ ไม่ เพราะความไม่มีที่ลับใน การทำบาปดังนี้ จึงได้พระนามว…

ในวิสุทธิมรรค พระโลกนาถเจ้าได้รับการสรรเสริญในนามอรห์ เนื่องจากความมีอรรถที่สูงส่ง และไม่มีที่ลับในการกระทำบาป โดยผู้เป็นบัณฑิตจะไม่ทำบาปในที่ลับ จึงทรงพระนามดังกล่าว ทั้งยังแสดงถึงความเด็ดขาดในการกำจ

…เหล่านี้ )ก็พึงประกอบ ( ความ ) เข้าโดยนัยนั้นแล นี่เป็นการประกอบ (ความ ) บท ๑ ในธรรมเหล่านั้น (คือ) พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงรู้ คือทรงรู้โดยอนุโลมทรงรู้โดยปฏิโลม โดย ชอบและโดยพระองค์เอง ซึ่งธรรมทั้งปวง โดยยกขึ้นเอาทีละบทอ…

บทเรียนเกี่ยวกับอัปปมัญญาและวิชชาจรณสมฺปนฺโนในวิสุทธิมรรคนี้ พูดถึงความรู้และวิธีการปฏิบัติธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงรู้และทรงสอนไว้ โดยอธิบายถึงความรู้ในอริยสัจ 4 และองค์แห่งปฏิจจสมุปบาท รวมถึงการรักษาศีลและการปฏิ…

…อานนท์) ทั้งปวง บัณฑิตพึง ทราบตามนัยที่กล่าวใน ( เลขปฏิปทาสูตร มัชฌิมนิกาย) มัชฌิม ปัณณาสกะนั้นเทอญ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงประกอบด้วยวิชชาเหล่านี้ และจรณะนี้ ด้วย เพราะเหตุนั้น จึงได้พระนามว่า วิชชาจรณสมฺปนฺโน ถึงพร้อม ด…

ในบทนี้กล่าวถึงจรณะและความเข้าใจในวิชชาแห่งพระพุทธเจ้า โดยอธิบายถึงการเข้าถึงพระสัพพัญญูและพระมหากรุณา รวมถึงการปฏิบัติตามคำสอนของพระอานนท์เพื่อพัฒนาตนไปสู่ความเป็นพระอริยสาวก คำอธิบายเน้นถึงความสำคัญ

…ละจรณะ ที่เป็นบุคคลจำพวกทำตนให้ร้อน ( ทรมานตัวเองให้ ลำบาก ) เป็นอาทิ ฉะนั้น [แก้อรรถบท สุคโต ๔ นัย พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่า สุคโต เพราะเป็นผู้มีทาง เสด็จไปอันงาม ๑ เพราะเสด็จไปแล้วเป็นอันดี ๑เพราะเสด็จไปแล้ว โดย…

…ารปฏิบัติดีของบุคคลที่ไม่ทำชั่ว รวมถึงการอธิบายความหมายของชื่อ สุคโต ที่แสดงถึงทางที่ดีและสะอาด ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จไปและตรัสสอนอย่างถูกต้อง นอกจากนี้ยังกล่าวถึงคุณสมบัติที่ทำให้พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงนามนี้ได้ โด…

…น์ และวาจานั้นเป็นที่รักที่ชอบใจของคนอื่นๆ ด้วย ในข้อนั้น ตถาคตย่อมเป็นผู้รู้จักกาลที่จะใช้วาจานั้น พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น บัณฑิตพึงทราบว่าทรงพระนามว่า สุคโต เพราะความที่ตรัสชอบ ดังกล่าวมาฉะนี้ประการ ๑ * ม.ม. ๑๓/๕๒

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์วาจาที่มีความจริงแท้โดยพระตถาคต ซึ่งมีการแยกประเภทของวาจาเป็น 4 ประเภทตามความจริง ความเป็นประโยชน์ และความรู้จักกาลในการกล่าว วาจาที่ไม่เป็นจริงไม่ควรกล่าว ไม่ว่าจะได้รับคว

…นที่มีประมาณเท่านั้น มี อยู่ 9,000 ส่วน (คือว่ามี ๑,๐๐๐ โลก ?) อำนาจของท่านปกแผ่ไปในโลกเหล่านั้น" " พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงรู้โลกทั้ง ๓ นั้น โดยประการทั้งปวง จริง อย่างนั้น แม้สังขารโลก คือ โลก ๑ คือสัตว์ทั้งปวงตั้งอย…

ในบทความนี้ จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับโลก ๓ ตามที่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงรู้ โดยอธิบายถึงสัตว์ทั้งปวงที่ตั้งอยู่ด้วยอาหาร และวิธีการที่ผู้ปฏิบัติจะเห็นโลกในหลายมิติ รว…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 270 พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น ได้ทรงรู้ คือเข้าพระหฤทัยปรุโปร่ง ซึ่ง อนันตจักรวาล อนันตโลกธาตุ มีประการดังกล่าวมาฉะนี้ ด้วยพร…

พระผู้มีพระภาคเจ้า มีความรู้และความเข้าใจในโลก อนันตจักรวาล อนันตโลกธาตุ ด้วยพระอนันตพุทธญาณ ทรงเป็นที่รู้จักในชื่อว่า…

…จริโย อตฺถิ - อาจารย์ของเราไม่มี " บัณฑิต พึง (นำมากล่าว) ให้พิสดาร เทอญ [แก้อรรถบท ปุริสทมฺมสารถิ] พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่า ปุริสทมุมสารถ เพราะ ทรงขับ อธิบายว่าทรงฝึก ทรงนำไป ซึ่งบุรุษที่พึงฝึกได้ทั้งหลาย บุรุษท…

บทความนี้กล่าวถึงการอธิบายคำสอนเกี่ยวกับการฝึกอบรมบุรุษที่พึงฝึกได้ทั้งหลาย ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงนำไป ยังได้กล่าวถึงบุรุษที่ยังมิได้ฝึกและวิธีการนำ ไปสู่ทางที่ถูกต้อง รวมถึงการฝึกที่เข้าถึงได้ขอ…

…ทั้งละม่อม ทั้งหยาบ ( ระคนกัน ) บ้าง "" ดังนี้เป็นต้นบัณฑิตพึง (นำมากล่าว ) ให้พิสดารอีกประการหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อตรัสบอกคุณวิเสส ( ที่ยิ่งขึ้นไป ) มีปฐมฌานเป็นต้น แก่การกบุคคลทั้งหลายมีบุคคลผู้มี ศีลหมดจดแล้…

บทที่ ๒ ของวิสุทธิมรรคนี้กล่าวถึงคุณวิเศษของปฐมฌานและการฝึกฝนบุคคลที่มีศีลหมดจด โดยมีการอธิบายว่าบัณฑิตจะอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการขับบุรุษที่พึงฝึก และเกี่ยวกับสมาบัติทั้ง ๘ รวมถึงอธิบายทิศทั้ง ๘ ที

…่ 273 ทิศเดียว " ดังนี้เป็นต้น บัณฑิตพึง (นำมากล่าว ) ให้พิสดาร เทอญ [แก้อรรถบท สตฺถา เทวมนุสฺสานํ] พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่า สตฺถา (ศาสดา) เพราะทรง พร่ำสอน ( เวไนยสัตว์ ) ด้วยประโยชน์โลกนี้ ประโยชน์โลกหน้า และ ปร…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงมีพระนามว่าสัตถา (ศาสดา) เนื่องจากทรงสอนเวไนยสัตว์ให้เข้าถึงประโยชน์ทั้งในโลกนี้และโลกหน้า โดยเปร…