พระองค์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 135 / 225

…ราชทานเลี้ยงแก่พระราชวงศ์ครั้งงานสมโภชพระ ชนมพรรษาได้ ๕๐ ทัศ สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าทรงปฏิบัติพระองค์ที่เจริญ พระชนมายุกว่าด้วยพระหัตถ์ และพระราชทานรดน้ำเป็นส่วนเชฏฐาปจายนธรรม โปรดให้ พระองค์ที่อ่อนพระ…

บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่ทรงเป็นที่รักของประชาชนและบทบาทในการปกครองพระราชวงศ์ โดยเน้นการทรงบำเพ็ญญาติ และความมีมิตรธรรมต่อพระราชวงศ์และข้าราชการ การทรงทำห

(สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๔๔ พระคุณข้อนี้แล ชักนำให้พระองค์ตั้งอยู่ในยุติธรรม ไม่ลำเอียงในฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง และรำพึงถึง สุขทุกข์ของประชาชน ที่สุดจนทรงจำแลงเพศอัญ…

…พระมหาสมณเจ้าในการให้ความยุติธรรมแก่ประชาชน และความพยายามที่จะนำพระพุทธศาสนาไปสู่ความเข้าใจแก่ผู้คน พระองค์มีพระกรุณาที่กว้างขวาง ตั้งใจให้ประชาชนได้พบกับความสุขและความสงบ โดยการจัดการเทศนาให้ประชาชนเข้าใจพร…

…ูกยาเธอเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมขุนสงขลานครินทร์ ทรงบรรพชาเป็นสามเณร เป็นหางนาค, ข้อนี้หากจะเพ่งส่วน พระองค์ ก็คงเป็นแต่บุตรสงเคราะห์ นับเข้าในสถานว่า กลยาเณ นิเวเสนฺติ คือให้ตั้งอยู่ใน ความดีความงามเท่านั้น …

บทความนี้นำเสนอพระมหากรุณาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้าในการดูแลประชาราษฎร์และการพัฒนาพระพุทธศาสนา ตลอดจนกิจกรรมต่างๆ ที่ทรงดำเนินการเพื่อยกระดับสังคม อาทิ การเลิกทาสและการสร้างสถานที่ทางการแพทย์ นอกจากนี้ยั

…ผู้มีเมตตาเป็นเบื้องหน้า ๆ คุณข้อนี้ พึงสาธกด้วยวารจิตของพระเจ้าติโลกวิชัยบรมจักรพรรดิราชในอดีตกาล, พระองค์ ทรงพระคำนึงถึงหมู่สัตว์ ด้วยพระราชอัธยาศัยเผื่อแผ่ประโยชน์ ดังแสดงในพุทธาปทาน (๑) ว่า ยงกิญจิ กุสลํ…

บทความนี้สะท้อนถึงความเป็นผู้มีเมตตาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยเน้นถึงความดีที่พระองค์ทรงประพฤติและบำเพ็ญคุณงามความดีต่อสรรพสัตว์ การกระทำที่มีเจตนาดีและพระราชอัธยาศัยที่เผื่อแผ่คุณประโย…

…สนา เป็นเครื่องหมายให้เห็นว่า พระ ธรรมวินัยนั้นเป็นสวากขาตธรรม สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสชอบแล้ว พระองค์ทรงยกย่อง ว่า เป็นต้นเค้าแห่งศาสนปฏิบัติ โดยพระพุทธภาษิตตรัสว่า อัจฉราสงฆาตมตฺติปี เจ ภิกฺขเว ภิกขุ …

…ชน์ของสังคม มีการเชื่อมโยงเมตตากับคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และการปฏิบัติที่สืบเนื่องมาจากโอวาทของพระองค์

(สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๕๐ พระองค์ประทานโอวาทไว้ ให้มารดาบิดากับบุตรธิดา อาจารย์กับศิษย์ สามีกับภรรยาญาติมิตร กับญาติมิตร เจ้ากับข้า ส…

พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสได้ประทานโอวาทให้สมาชิกในสังคมรักใคร่และดูแลต่อกัน รวมถึงการทำเมตตาให้กับผู้อื่น โดยไม่จำกัดแค่บุคคลใดบุคคลหนึ่ง ซึ่งจะนำไปสู่ความสุขและการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ มีการก

…ถารแก่พราหมณ์ชูชกผู้มาทูลขอ ๒ พระกุมาร และแต่ท้าวมัฆวานเทวราช ผู้จำแลงเพศเป็นพราหมณ์มาขอพระนางมัทรี พระองค์ตรัสปราศรัยให้เกิดความยินดีแล้ว เชิญให้ ล้างเท้าแล้วให้เข้าไปในอาศรมบท จึงเลือกบริโภคผลาผลมธุรสเป็นข…

การปฏิสันถารเป็นประเพณีที่สำคัญในสังคมไทย โดยเฉพาะเมื่อมีแขกมาเยือน ผู้ที่ต้อนรับต้องแสดงความเคารพและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ สามารถเห็นได้จากพุทธประวัติในพระเวสสันดรและการปฏิบัติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้

…้นกาสีเสด็จกรีฑาพล เพื่อจะ ไปตีโกศลรัฐ, พระเจ้าที่มีติผู้ผ่านสมบัติในอาณาจักรนั้น ทรงพระดำริเห็นว่า พระองค์มีอาณาเขต น้อย ทั้งขัดสน มีพระราชทรัพย์พลพาหนะก็น้อย คลังศัสตราวุธยุทธภัณฑ์และฉางอันเป็นที่ รวบรวมเส…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการรู้จักกาลในการปฏิบัติงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการเตรียมพร้อมและการจัดการกับสถานการณ์ในอนาคต ผ่านเรื่องเล่าของพระเจ้าอชาติศัตรูและพระเจ้าพรหมทัต ที่แสดงให้เห็น

…อุบายปล่อวัสสการพราหมณ์มหาอมาตย์ไปยุยงให้แตกสามัคคีจากกัน จงได้มิชย ตีได้ แคว้นวัชชีมอยู่ใต้อำนาจของพระองค์, ข้อนี้ก็ให้ลงสันนิษฐานว่า ครั้งก่อนยังไม่เป็นเวลา การจึง ไม่สำเร็จสมหมาย ครั้นภายหลังประกอบถูกคราว…

เรื่องราวเกี่ยวกับการต่อสู้ของกษัตริย์ลิจฉวีในแคว้นวัชชี ยุคที่พวกเขามีความสามัคคีในการป้องกันอาณาจักร แต่ถูกทำลายโดยแผนการแบ่งความสามัคคี จนทำให้ไม่สามารถบรรลุผลได้ ตามคัมภีร์ชาดกได้ยกตัวอย่างให้เห็น

…รา เป็นอยู่อย่างไร วันคืนเปลืองไป ๆ ดังนี้ เวลาที่เปลืองไปย่อมไม่กลับ หลัง จึงควรให้เปลืองไปด้วยดี, พระองค์จะทรงแสดงแบบอย่างในข้อนี้อันสมแก่บรรพชิต จึงทรง แจกนิทเทสแห่งกาลัญญุตาวิกัปหลัง ดังนี้ว่า กาลญญ จ กถ…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความสำคัญของการใช้เวลาอย่างมีคุณค่า โดยอิงหลักการจากพระธรรมที่สอนให้ผู้อยู่ในธรรมวินัยรู้จักแยกแยะช่วงเวลาที่ควรทำกิจต่าง ๆ รวมทั้งการเข้าใจฤดูกาลต่าง ๆ เพื่อให้สามารถใช้

…างวัง พระราชทานและปลูกฝังตามนิยม เมื่อเป็นคราวที่สมควร ก็ทรงสถาปนาไว้ในพระราชอิสริยยศ ยิ่งขึ้นไป ทุกพระองค์ได้เป็นกำลังแห่งราชการประดับพระบรมเดชานุภาพ ในการปราบปฏิปักษ์ และพิทักษ์รักษารัฐมณฑล กับทั้งประชาราษ…

…ของพระราชโอรสที่มีบทบาทสำคัญในการปกครองและการรักษาความสงบในพระราชอาณาจักร ภายใต้การประรองราชอำนาจของพระองค์ และการพัฒนาอาณาจักรตั้งแต่สมัยก่อน เป็นการสืบทอดความรู้และศิลปะของการปกครองที่เป็นต้นแบบให้กับการบร…

…พิสาร ตรัสถามโวหาริกอมาตย์ ทั้งหลาย ถึงโทษผู้รับบวชคนหลวงเช่นนี้ อมาตย์เหล่านั้นวางบทถึงประหารชีวิต พระองค์ทรงยก ความข้อนี้เป็นเหตุ ทูลขอสมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้า เพื่อทรงห้ามไม่ให้ภิกษุทั้งหลายรับบวชราช ภัฏบ…

เนื้อหาพูดถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการปกครองประชาชนด้วยราชธรรมและการรักษาความสงบในยุคพุทธกาล โดยยกตัวอย่างกรณีของพระเจ้าพิมพิสารที่ดำเนินการห้ามไม่ให้ผู้รับบวชหลีกเลี่ยงจากการเป็นราชภัฏ เพื่อไม่ให้ก

…ของท่านผู้เป็นบุรุษรัตน์ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จำเดิมแต่ได้ตรัสรู้ก็ได้ทรง บำเพ็ญพุทธกิจอันใหญ่ พระองค์แผ่พระญาณทอดพระเนตรโลก ณ เวลาปัจจุสมัยใกล้รุ่งและ สายัณหสมัยตอนพลบค่ำ เมื่อมีพุทธเวไนย์ปรากฏในพระญาณ…

บทความนี้กล่าวถึงพระคุณของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่มุ่งหมายเพื่อประโยชน์แก่โลกและประชาชน โดยเน้นความสำคัญของพระพุทธศาสนาในการสร้างสันติสุขและการให้การอนุเคราะห์แก่สัตว์โลก รวมถึงการ

…ญาณวโรรส) ๘๔ ก็จักเป็นเช่นเดียวกัน ถึงในปัจจุบันนี้เล่า ก็เป็นอยู่อย่างนี้ เมื่อหัตถกอุบาสกกลับแล้ว พระองค์ ตรัสสรรเสริญแก่ภิกษุทั้งหลายว่า หัตถกอุบาสกเป็นคนประหลาดอัศจรรย์ ให้เธอทั้งหลายจำไว้ เถิด. บุคคลผู้…

บทความนี้กล่าวถึงพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส และความมีพระปรีชาในการจัดการราชกิจ การเป็นที่พึ่งของชน และการมีมิตรภาพกับต่างประเทศ โดยยกตัวอย่างถึงการบูชาที่ยิ่งใหญ่ตามที่เคยพระราชทานไว้ นอกจากนี

…ระพรเจริญพระราชสิริสวัสดิ์พิ สดิ์พิพัฒนมงคลพระชนมสุขทุกประการจงมีแด่ สมเด็จ บรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า พระองค์สมเด็จพระปรมินทรธรรมิกมหาราชธิราชเจ้า พระคุณอันประเสริฐ ผู้ทรง ด้วยราชบุรุษได้นำเครื่องไทยธรรมที่เคย…

ในศกที่ ๑๒๘ ของรัตนโกสินทร์ วันขึ้นเทศนาในวัดบวรนิเวศวิหาร สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสถวายพระพรแด่สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภาร พร้อมทั้งได้รับพระราชทานไทยธรรมที่เคยบริจาคในการฉลองพระชนมพรรษาอ

…อาศัยกัตตุกัมยตาฉันทะ ยังความประสงค์ของตนให้ สำเร็จได้ฉะนี้. พระมหาชนก ยกเอาความสำเร็จแห่งปรารถนาของพระองค์เป็นอุทาหรณ์กล่าวสอนไว้ว่า อาสึเสเถว ปุริโส ปสฺสามิ โวห์ อตฺตานํ น นิพพินเทยุย ปณฺฑิโต ยถา อิจฉี ตถา…

เนื้อหาเกี่ยวกับการส่งพระเถระประกาศพระศาสนาและการฟื้นคืนราชสมบัติของทีฆาวุกุมาร พระมหาชนกได้ยกตัวอย่างอุทาหรณ์เพื่อสอนเคราะห์ว่าบุรุษผู้บัณฑิตควรมีความหวังในความสำเร็จ โดยไม่ควรเบื่อหน่าย พระชินสีห์ได

…นาโปรดสัตว์มาโดย ประทับอยู่ ณ ราชคฤห์มหานคร ข่าวขจรไปถึงพระเจ้าสุทโธทนะพระพุทธบิดา ณ กรุงกบิลพัสดุ์ พระองค์มีราชประสงค์จะได้ทัสนาการพระราชโอรส อันได้ตรัสรู้เป็นพระสรรเพ็ชญ์ พุทธองค์ จึงทรงส่งอมาตย์เป็นราชทูต…

เนื้อหาเกี่ยวกับพระคุณสมบัติของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่ทรงสามารถแก้ไขอุปสรรคในการบริหารราชการ และความรู้ในการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในการทำงาน เพื่อส่งเสริมการปฏิบัติที่ดีในกลุ่มบุคคลต

(สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๙๘ พระราชอนุชา จึงกลับมากราบทูลพระมหากษัตริย์ พระองค์ทรงทราบประวัตติเหตุแล้วก็ตกพระ แต่นั้นจึงทรงเสาะหาท่านผู้สามารถจะวินิจฉัยความนี้ให้ หฤทัย เกรงว่าบาป…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในการเผยแผ่พระธรรม โดยยกตัวอย่างการเลือกพระภิกษุสำหรับปฐมเทศนาและการเลือกผู้ที่จะสร้างศาสนาในสังคม เพื่อให้การทำงานและการเผยแผ่มีประสิทธิภาพสูงสุด การ

…ถาประพันธ์มีอาทิดังนี้ว่า กจจิ นุ โภโต กุสล กจจิ รฏฐมิท ผีต กรุจิ โกโต อนาม ธมฺเมน อนุสสติ ។ แปลว่า พระองค์ทรงพระสำราญนิรทุกข์อยู่หรือ และรัฐมณฑลอันสมบูรณ์นี้ พระองค์ทรงปกครอง ดีโดยธรรมอยู่หรือ ฯ โทษเป็นเครื…

บทความนี้นำเสนออุบายการปกครองของพระมหากษัตริย์ผ่านเนื้อเรื่องในหังสชาดก โดยมีการถามตอบระหว่างพระยาหงส์โพธิสัตว์และพระเจ้ากรุงพาราณสีเกี่ยวกับการปกครองรัฐและความสุขของประชาชน พระราชกุมารและการสร้างฐานะ

…กนรชนเป็นคนชั้นต่ำ แต่เป็นผู้ขยัน มีปัญญา ถึงพร้อมด้วยศีล มรรยาท ย่อมโอภาสเพียงดังกองเพลิงในราตรี ฯ พระองค์จงทรงถือความข้อนี้เป็นอุทาหรณ์ ฝึกสอนพระราชบุตรในวิทยาคนมีปรีชาพึงเจริญขึ้นได้ ดุจพืชหว่าไว้ในนาย่อม…

บทความนี้เสนอหลักการสำคัญในการปกครองของพระมหากษัตริย์ตามแนวพระอริยวงศาคตญาณ โดยเน้นถึงสมบัติ 5 ประการที่พระมหากษัตริย์ควรมี ได้แก่ อาโรคยสมบัติ ความปรีชารวมถึงการมีบริวารที่ซื่อสัตย์และมีความสามารถเพื