พระองค์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 137 / 225

…ถามเหล่าโวหาริกอ มาตย์ถึงโทษผู้รับบวชคนหลวงเช่นนี้ อมาตย์ผู้วินิจฉัยคดีเหล่านั้นวางบทถึงประหารชีวิต พระองค์ ทรงยกความข้อนี้ขึ้นเป็นเหตุกราบทูลสมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้า เพื่อทรงห้ามไม่ให้ภิกษุทั้งหลาย รับบวชรา…

บทความนี้ว่าด้วยการรักษาความสงบในชุมชนตามคำสอนของพระพุทธโฆษาจารย์ โดยอธิบายถึงความสำคัญของความสงบภายในและภายนอกที่มีผลต่อการดำรงอยู่และพัฒนาชุมชน เช่น การปกป้องและประมวลการบังคับใช้ราชธรรมเพื่อความเจร

…งรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ แลมีเมตตากรุณาในราษฎร์ ทำอย่างไร ประชาชนนิกรจึงจะจงรักแลนิยมในพระองค์ผู้ทรงปกครอง ด้วยอุบาย อย่างไร ความปรองดองใน พวกข้าราชการด้วยกันก็ดี ในระหว่างผู้ปกครองรับราษฎรก็ดี …

… เช่น การระงับจลาจลและโจรภัย การดูแลความเป็นอยู่ของประชาชน และการส่งเสริมกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคม พระองค์ทรงมีความมุ่งมั่นในการพัฒนาประเทศเพื่อมหาชนอยู่เย็นเป็นสุข ปราศจากทุกข์และภัยต่างๆ รวมถึงการสร้างควา…

…ปรากฏอยู่ ทำไฉนจะเป็นอันได้บูชา พระธรรมรัตนะเล่า จึงเข้าไปเฝ้า สมเด็จพระบรมศาสดา กราบทูลถามความนั้น พระองค์ตรัสว่า ถ้าจะใคร่บูชาพระธรรมรัตนะ ก็ ให้บูชาภิกษุพหุสสูตรรูปหนึ่ง พราหมณ์ทูล อยมุปิ

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะความสำคัญของพหุสัจจะซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญในการเจริญเติบโตในทางธรรมและการเป็นที่พำพึ่งของผู้อื่น การบูชาพระธรรมรัตนะผ่านการปฏิบัติสำหรับภิกษุพหุสุต และกล

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ២៨ព ขอให้ตรัสบอกว่าใครเป็นพหุสุต, รับสั่งให้ถามภิกษุสงฆ์, พราหมณ์เข้าไปหาภิกษุสงฆ์ไต่ถาม ทราบความว่า พระอานนท์เถรเจ้าเป็นยอดพหุสสุดในสาวกนิกร ก็บูชาพระเถรเจ้าด้

…ในพระพุทธศาสนา เขามีคุณสมบัติเป็นพหุสุตหรือผู้รู้มาก และได้รับความเคารพจากสัมพันธวงศ์และผู้คนทั่วไป พระองค์มีบทบาทสำคัญในการทำสังคายนาพระธรรมหลังจากพระศาสดาหยุดนิพพาน มีการอุปมาเปรียบเทียบว่า พหุสุตเป็นที่พึ…

…หลงไม่ ยศของผู้นั้น ย่อมเต็ม เปี่ยมเหมือนพระจันทร์ในข้างขึ้น ในทางพิจารณาอธิกรณ์อันจะเกิดขึ้นในสงฆ์ พระองค์ก็ได้ตรัส วางวิธีพิจารณาไว้เป็นหลักฐานสำหรับพระวินัยด้วยเหมือกัน สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า ทรงทำ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักการพิจารณาธรรมตามพระพุทธศาสนา โดยเน้นความสำคัญของการไม่ลงความเห็นอย่างเร่งรีบ และการรักษาธรรมชาติของผู้ดำเนินชีวิต อีกทั้งยังมีการชี้แจงถึงความเสื่อมและความเจริญของยศในสังคมตามกา

…กเธอด้วยมือของตนเองแล้วฉันก็ไม่ต้องอาบัติ และไม่ เป็นวิญญัติ เพราะขอปัจจัย ๔ กะคฤหบดีผู้เป็นญาติ แท้พระองค์เองก็ไม่ทรงละเมินในกิจนี้ เมื่อ ตรัสรู้แล้วก็ได้เสด็จไปเทศนา โปรดพระญาติ และมีเรื่องเล่าในอรรถกถาพระ…

ในปี พ.ศ. ๒๔๗๐ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เลือกธรรมมารับพระราชทานวิสัชนาสองประการเกี่ยวกับสมานัตตตาและรัฏฐิปาลโนบาย โดยสมานัตตาต้องการให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความประพฤติตนที่มีความสม่ำเสมอในธรรม ซึ่งเป็นศาสต

…ขปว่า อตีเต พาราณสีย พฺรหฺมทตเต รชช์ กาเรนเต ในอดีตกาล พระเจ้าพรหมทัตต์ เสวยราชสมบัติ ในกรุงพาราณสี พระองค์ได้ พลายสำคัญพญาเศวตกุญชรเป็นราชพาหนะเชือกหนึ่ง แผ่พระเกียรติไปในสกลชมพูทวีป จำเนียรกาลล่วงไป พระอัค…

บทความนี้แสดงถึงการสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการปกครองด้วยธรรมะผ่านประวัติศาสตร์พระเจ้าพรหมทัตต์ในกรุงพาราณสี ที่มีความยุติธรรมและสร้างความสงบสุขให้แก่ประชาชน แม้ในยามทุกข์ยาก ก็ยังสามารถบร

…นี้จึงเห็นในการที่พระราชทานเลี้ยงแก่พระราชวงศานุวงศ์ แล พระราชทานสรงน้ำเป็นส่วนเชษฐาปจายนธรรมโปรดให้พระองค์ที่อ่อนพระชนม์ลงมาเสวยร่วม ด้วย พระองค์ทรงพระเมตตารับนิปัจจการพระราชทานของอำนวยพระพร แลพระบรมราโชวาท…

พระเจ้า พรหมทัตต์ทรงเป็นที่รักและเคารพจากประชาชน การบำเพ็ญกุศลธรรมของพระองค์ทำให้เข้าถึงความก้าวหน้าของจิตใจและสังคม พระองค์ต้องการที่จะนำมาซึ่งความสงบสุขให้แก่มวลชน โดยการดูแล…

…าย่อมขืนใจทารกให้ดื่มยาฉะนั้น พระราชโอรสพระเจ้าพิมพิสาร เข้าเฝ้าสมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้า กราบทูลว่า พระองค์ตรัสพระวาจาเฉพาะที่ถูกใจชนทั้งหลาย หรือพระวาจาที่ไม่ถูกใจเขาก็ตรัส ด้วย ดังได้ยินมาว่า ในเวลานั้น พร…

ในปี พ.ศ. 2471, สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา 4 ประการ โดยอัตถกามตา สอนให้ผู้อื่นสนใจประโยชน์แก่สังคม และมีแนวทางในการประพฤติปฏิบัติที่เหมาะสม สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าตรั

…ผู้ต้องปาราชิก ขาดจากความเป็นภิกษุแล้ว ไม่ได้เพื่อจะอุปสมบทอีก เข้าไปเฝ้ากราบทูลอ้อนวอนขออุปสมบทอีก พระองค์ตรัสว่า ไม่ใช่ฐานะอันควรจะถอนปาราชิกสิกขาบท ที่ทรงบัญญัติแล้ว เพราะเหตุพวกวัชชี บุตร พระองค์ทรงมุ่งป…

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) เป็นพระผู้ทรงอำนาจในการสอนและทำกิจพระศาสนาอย่างมาก พระองค์ได้ยกย่องส่วนปัคคหะและทรงปกครองภิกษุลางให้ปฏิบัติตนได้อย่างถูกต้อง โดยเฉพาะพวกวัชชีบุตรที่มีความผิดพ…

…ព០២ บากบั่นของลูกผู้ชาย ยังไม่บรรลุผลนั้นแล้วหยุดความเพียรเสีย จักไม่มีเพียงเท่านี้ก็เห็นได้แล้วว่า พระองค์ทรงพระธีติเพียงไร โพธิสัตว์ พระโบราณาจารย์ซ้ำยังสำแดงพระธิติของพระองค์ในกาลเป็นพระ บำเพ็ญพระบารมีเพื…

บทความนี้สำรวจความสำคัญของธิติในพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงการบำเพ็ญพระบารมีของโพธิสัตว์และพระอานนท์ ท่านที่เป็นอัญญสัตถุเทสและไม่เข้าร่วมกับกลุ่มที่สร้างความบิดเบือนทางความเชื่อ บทความยังชี้ให้เห็นถึงควา

…ความภักดี เหล่านี้ ผู้ทำชื่อว่าปฏิรูป การี ทำตามสมควร แก่บุคคล สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า ทรงตั้งพระองค์ในปฏิรูปการเบื้องต้น ย่อมเป็นที่นับ ถือของอเนกชนนิกร ด้วยพระชาติสมบัติ ดังพระองค์ตรัสไว้ในบาลีประเทศ…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการปฏิรูปการบริหารของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ในฐานะผู้นำที่คอยดูแลและสนับสนุนผู้คนในราชวงศ์ ตั้งแต่การให้เกียรติผู้ใหญ่ การสร้างความสัมพันธ์ที่ดี รวมถึงการจัดการกับท่านข้าราชการแ

…อนหวานทรงทำพระราชปฏิสันถารทักทายโปรยปรายทั่วไป ทรงพระเมตตาอารี แต่นั้นก็จะมีความจงรักภักดีรักใคร่ใน พระองค์ การตรัสพระวาจาอ่อนหวายจึงเป็นราชกรณียะอันพระภูบาลจะพึงทรงทำชื่อว่า จาเปยย์ อีกประการหนึ่ง เมื่อประช…

ข้อความนี้เกี่ยวกับการบำรุงรัฐสมบัติผ่านการดำเนินการด้านเกษตรกรรมและพาณิชยกรรม พระมหากษัตริย์มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนราษฎร์ให้มีความสามารถเลี้ยงชีพ ส่งผลให้ประเทศสงบและเจริญรุ่งเรือง การพูดจาและการสน

…กรให้เกษมสถาพร แลพระเจ้าแผ่นดินนั้นเหมือนดวงศศิธรอันปรากฏแก่ประชุมชน ต่างคนต่างหวังพระราชานุเคราะห์ พระองค์ ต้องทรงพระปรีชาญาณ ในอันพระราชทานให้ เหมาะแลทั่วถึง ไม่เช่นนั้น ก็จะพึงยังอรดี คือความริษยาให้เกิดใ…

บทความนี้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ที่ทรงช่วยเหลือประชาชนในช่วงที่ประสบปัญหาทางการเกษตรและธรรมชาติ เช่น การจัดซื้อข้าวส่งไปช่วยเหลือประชาชนที่อัตคัด รวมถึงการจัดตั้งกรมชลประทานเพื่อจัดการ

…รภาพแห่ง พระพุทธศาสนา พระราชจรรยานี้ได้ปัจจัยเป็นประโยคสมบัติ จักสำเร็จเป็นสวัสดิมงคลอันล้ำเลิศ แด่ พระองค์กับรัฐบาล แลทวยราษฎร์มีประเทศไทยนี้เป็นชาติภูมิทั่วกัน จัดเป็นงคลวิเศษที่ต้น อันเป็นเหตุให้สำเร็จผลค…

บทความนี้อภิปรายถึงความสำคัญของปฏิรูปเทสในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในบริบทของประเทศไทย ที่มีประวัติศาสตร์การรักษาอิสระภาพและความเจริญรุ่งเรืองของพระพุทธศาสนา สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้วิเคราะห์ถึงคุณค่าทาง

…รมเป็นบรรทัด ก็ยังทรงอนุวัฒน์แต่พอดี เช่นเมื่อพระเทวทัตต์ทูลขอ เพื่อทรงห้ามภิกษุไม่ให้ฉันเนื้อแลปลา พระองค์ไม่ทรงอำนวยตาม ทรงห้ามแต่เพียงอุทิสสมังสะ คือเนื้อแลปลาที่เขาฆ่าเฉพาะสหธรรมิก ทั้ง ๕ มีภิกษุเป็นต้น …

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ได้กล่าวถึงการประหยัดทรัพย์เป็นสิ่งสำคัญต่อประเทศและบุคคล การกระทำตามอำนาจแห่งเหตุสามารถนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรือง สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงให้เห็นความ

…ทรงเลิกเสีย ด้วยความเป็นผู้ อยู่ในอำนาจแห่งเหตุอีกเหมือนกัน ข้อนั้นก็เป็นอุปการะแก่อนุศาสโนบาย เมื่อพระองค์ตรัสรู้แล้ว ทรงแสดงธรรมคัดค้านทุกรกิริยาทั้งหลาย อันเรียกว่าอัตตกิลมถานุโยค หาผู้ท้วงติงมิได้ หาก พร…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตรัสรู้ของสมเด็จพระพุทธเจ้าที่ทรงบำเพ็ญเพียรตามลัทธิเดิมเพื่อพิสูจน์ความจริง ในที่สุดได้ตรัสรู้และแสดงธรรมโปรดสัตว์ โดยเน้นความสำคัญของการไม่ย่อท้อแม้ต้องเผชิญกับความลำบาก พร้อมกับก

…ตด้วยกัน ยังเป็นพยานสำคัญในเรื่องบำเพ็ญทุ กรกิริยา แลการที่พระปัญจวัคคีย์ออกบวชตามเสด็จ เฝ้าอุปัฏฐากพระองค์ในเวลาทรงบำเพ็ญทุ กรกิริยาเพื่อว่าเมื่อพระองค์ได้ตรัสรู้ธรรมวิเศษแล้ว จะได้ทรงสอนให้รู้ตามบ้าง ข้อนี…

บทความนี้พูดถึงพระปัญจวัคคีย์ในฐานะที่เป็นพยานที่สำคัญในการบำเพ็ญทุกรกิริยาของพระพุทธเจ้า และการเดินทางไปโปรดพระปัญจวัคคีย์ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน การที่พระพุทธเจ้าไม่ลืมบุญคุณของมิตรและจะไม่ละทิ้งใคร

…อน เมื่อมีผู้ประพฤติผิดเป็นนิทานปกรณ์แล้วไม่ทรงบัญญัติ สิกขาบทห้ามปรามเล่า ชนทั้งหลายก็จะโพนทะนาว่า พระองค์ทรงปล่อยปละละเลยสาวก ให้ เที่ยวประพฤติลามกตามอำเภอใจ ครั้งทรงมูลบัญญัติลงไปแล้ว ภายหลังการณ์ปรากฏว่า…

…ม นอกจากนี้ยังมีการอิงกฎหมายบ้านเมืองเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความเข้าใจผิดและเพื่อให้ตามหลักธรรมชาติ. พระองค์ทรงฉลองความสำคัญของการให้โอกาสสำหรับการแก้ตัวผู้ที่ถูกกล่าวหาและการรับฟังเสียงของนักปฏิบัติในสังคม.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) จะประพฤติเกเรเช่นนั้น ชุมนุมภิกษุในฐานเป็นจำเลย ๓๓๒ แต่พระองค์ก็ยังทรงมีพระพุทธโองการดำรัสให้หาตัวพระสารีบุตรมา ณ ตรัสซักถามตามรูปการในที่สุดปรากฏว่า พระสารีบุตรไ…

…งการวินิจฉัยของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับพระสารีบุตรที่ถูกโจทก์ฟ้อง และความสำคัญของการวินิจฉัยที่เป็นธรรม พระองค์ได้ทำการพิจารณาคดีอย่างละเอียดเพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการกระทำของพระสารีบุตร โดยช่วยยืน…