พระอรรถกถาจารย์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 5

…อาตี วิฤตี ปา นี่ เพราะทรงถือเอาด้วย มัชฌปะนั่นหน้าจันใด ข้อปุญญนี้ก็พึงเห็นฉันนั้น ด้วยเหตุนี้นั้น พระอรรถกถาจารย์ กล่าวว่าไว้ในอรรถกถาว่า “ชื่อว่าพมมรรย์เป็น ชื่อแห่งเมตุณวัตร สมธรรรม ศาสนา และ มรรค. แต่พระมรรค ทร…

บทความนี้วิเคราะห์มงคลตามที่พระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวไว้ โดยเฉพาะในเรื่องของพมมรรย์และการเข้าถึงนิพพาน ผ่านข้อคิดเกี่ยวกับเมตุณวัตรและสมาธิ ถือเป…

…า ปฐฯ แปลว่า ละแล้ว. บทว่า โอ เป็นเพียงนิมิต๓ [๕๔๗] นิพพานนั่นมี ๒ อย่าง โดยปรยีย ด้วยประการดังนี้. พระอรรถกถาจารย์ กล่าวว่าไว้แม้นิโรธกถารวิสุทธิสูตรว่า " ปู-> นิพพานอันไม่มีปิจฉา ชื่อว่า อุปปาทะปริญญา. อีกนัยหนึ่ง…

ข้อความนี้กล่าวถึงการทำความเข้าใจในธรรมสาระของพระพุทธศาสนา ซึ่งรวมถึงอิทธิพลของธรรมวินัยในชีวิตและการบรรลุนิพพานที่เป็นสาระสำคัญ ตามที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ เนื้อหาอธิบายว่านิพพานมีสองประเภทคือ อุปปาท

…มเป็น ที่สิ้นไปแห่งกิเลส ในขณะแห่งโคตรภาณุณ ด้วยอันตราธานาฝาน ให้เป็นอารมณ์ถูกต้องโดยแท้ เหตุฉะนั้น พระอรรถกถาจารย์ จึงคำ ว่าเป็นต้นว่า "กิญฺญมน ตถ อญฺญาณตสุยา." หากผู้ถามพิงถามว่า "ใครไม่อาจเพื่อจะกล่าวว่าธรรมเป็นท…

เนื้อหาสำรวจความสำคัญของการบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนา และการวิเคราะห์คำสอนเกี่ยวกับกิเลสและการสิ้นกิเลส โดยมีการอ้างถึงอรรถกถาจารย์ที่ชี้ให้เห็นความเกี่ยวข้องของธรรมกับการบรรลุของพระอริยบุคคล เนื้อหานี้ย

… ถึงกระนั้นโโยคนัน ยอมเป็น ๔ อย่าง โดยชื่อว่า ฎามโโยคเป็นต้น ก็ปฏิรูปามีวิเคราะห์เป็นต้นแห่งโโยคนัน พระอรรถกถาจารย์ กล่าวไว้ในอรรถกถาทุกสูตร ในปฐมวรรคน ปฐมปัณณาสก์ ในทุกกนิบาตองค์สูตรนักอย่าทึ่งว่า "เกษมเหล่าใด ย่อม…

เนื้อหาเกี่ยวกับจิตที่ปลอดจากโโยค สี่ ประเภท พร้อมด้วยการวิเคราะห์โยคในมิติทางพุทธศาสนา โดยอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงเกษมและประเภทของโยค ว่ามีความเชื่อมโยงกับสภาวะต่างๆ ของจิต การจัดประเภทของโโยคในแต่ละก

…กรรมที่ภิกขุทำข้างหน้าพระ เดีย ก็เป็นเช่นเดียวกับที่ทำข้างหน้าพระศาดันนั้นเหมือนกัน\ เพราะ\ เหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า "ปริจิตรฉ ว ปน" เป็นนั่น สองงว่าว สุกกจี น กฎจติ คือ ยกความไม่เคารพให้คิดนี้เข้า\ ไปหา…

…ระเพณีพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังกล่าวถึงตัวอย่างการไม่เคารพภิกษุและพระธรรม พร้อมกับการอธิบายแนวคิดจากพระอรรถกถาจารย์ที่ยกความไม่เคารพให้เข้าไปช่วยให้เราเข้าใจถึงความสำคัญของการเคารพนั้นว่าไม่เพียงแค่เป็นหน้าที่ แต่ยั…

…บริบูรณ์ในศิลปะ แม้ ด้วยเหตุสุตว่าความไม่เอื้อเพื่อเท่านั้น ชื่อว่า "ไม่เคารพในศิลาขา เพราะ เหตุนัน พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า "ผู้ไม่ให้บริบูรณ์เทียว ชื่อ ว่า "ไม่มีความเคารพในศิลาขา." [ลักษณะความไม่เคารพในสมาธิ] …

…กษุไม่สามารถบริบูรณ์ในศิลป์และสมาธิได้ ก็ถือเป็นการขาดความเคารพต่อคำสอนของพระพุทธเจ้า ตามคำให้การของพระอรรถกถาจารย์ ซึ่งนี่เป็นสิ่งที่ควรคำนึงถึงในชีวิตประจำวันของผู้ปฏิบัติธรรม

…แล้ว ไม่พากับปล้น ทรัพย์ในอดีตปีพุทธวาร [๒๗] อรรถกถาสัชฌ (กรณ) ว่าดัวว่า "เพื่อแสดง อานิสงส์ปฏิสาน พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวเรื่องไวหลายเรื่องใน มหาจรรถกถาโดยพิสดาร มีเป็นฉบับอย่างนี้ คือ เรื่องพระเจ้าโรนากา เรื่องพ…

…วถึงเรื่องอภัยโจที่ส่งผลกระทบต่อประชาชน พร้อมอธิบายอานิสงส์ที่เกิดจากการกระทำภายในพระพุทธศาสนา เช่น พระอรรถกถาจารย์ที่เสนอความหมายและข้อคิดที่สำคัญ.

…ว่า อธิศรปัจจัยสันโดน, อธิศรปัจจัยสันโดนนี้ คือความไม่โลกเท็จ. เหตุนี้ เมื่ออรรถาอนิบาต องค์ตถนิกาย พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า "ความสนใจโดยกล่าวคือความไม่โลก ชื่อว่า สนุตภูติ." ภูมิเอกนิบาต องค์ตถนิกานั้น And ภูมิ…

บทความนี้กล่าวถึงปัจจัยหยาบและปัจจัยต่างๆ ที่มีอยู่ในศาสตร์ของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของความสนใจและการใช้อธิศรในการศึกษาทางธรรม. การวิเคราะห์เรื่องของวัตถุที่ล่อและความเข้าใจในธ

…เหล่านี้." ภูมิอิริยวังสัตุกคา ในสังเกียรติสูตร และอิริยวังสุดนั้นว่า " คำว่า อิมา ติโย สนฺโตส นี้ พระอรรถกถาจารย์ กล่าวด้วย สามารถสันโดษโดย 3 เป็นที่รวมแห่งสันโดษทั้งผม. ก็พระอรรถกถาจารย์ ยืนคลานปัจจัยข้างหน้าขึ้น…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของสันโดษในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในหมู่ภิกษุที่มีการบริจาค 8 ข้อ รวมถึงการทำความเข้าใจเกี่ยวกับสันโดษในรูปแบบต่างๆ ที่มีอำนาจในการกระทำตามคำลำและตามสมควร รวมถึงการอธิบายถึงการเ

…รโภจิวโดยตรง นั่นแลว่า การบรรโภจิวร่มสำเร็จ เพราะให้ถึงประโยชน์มีการ บำบัดเสียดังความหนาวเป็นต้น พระอรรถกถาจารย์ จงกล่าวว่า ว่าหาริโกปุปฺปฏิฏานามมตุตสาน ดังนี้ เพราะเหตุั้น พระ ผู้มีพระภาค จึงตรัสว่า 'เพียง…

…าวถึงการถอดผ้าผ้ายบและรายละเอียดโดยมุ่งเน้นที่การบรรโภจิวและการประกอบมณฑล จากการตีความและคำอธิบายของพระอรรถกถาจารย์ นอกจากนี้ ยังอธิบายถึงการไม่ทำความแปลกและความสำคัญของการบรรโภจิวเพื่อให้ถึงประโยชน์ มีการใช้คำที่เก…

…ปาแต่ผู้เดียว เท่านั้น โดยกาลล่วงไปแห่งพระราชพิธี ได้เสด็จปรบราชสมบัติแล้ว ส่วนในอรรถกถาแห่งวิกังค์ พระอรรถกถาจารย์ กล่าวไว้ว่า " เทพผู้สงอยู่ที่กันไหม" กล่าวคาถานี้ว่า " บุคคลผู้ปรารถนา จัดนั้น ย่อมเสื่อมจากประ โยช…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับความทะยานอยากและความโลภที่ไม่มีที่สิ้นสุด ตามที่ระบุในพระราชกฤษฎี ว่าความปรารถนาเกินขอบเขตสามารถนำไปสู่การเสื่อมจากประโยชน์ของตน ความโลภนั้นเกิดจากความเมาของอำนาจ ความต้องการที่

…ปรีดนิฯ กล่าวห้ามแล้ว เหมือนนางเวนิก- เปรตพวกก่อน กล่าวห้ามว่า "ท่านอย่าได้ไปทางอื่น ๆ เลย" เหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า ตาติ ปรโต ปรโต ม โอภาสิติ วจีวาณาโน ดังนี้. มาว่า รูฏกุธิ วา คำว่า ชังรมูร คนหนึ่ง ผูทร…

บทนี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างกรรมและผลกรรมที่ปรากฏในชีวิตประจำวัน โดยเน้นถึงความโลภในทรัพย์และอันตรายที่มาพร้อมกับมัน การแสดงถึงบทบาทของกรรมในชีวิตของนายมิติวินทุก และพระโพธิสัตว์ในเนื้อหา มีการพูด

…ือ ผู้น้อยนับไปจ้อย ๑ ผู้น้อยนับในครูงค์ ๑ ผู้น้อยในบริวาร ๑ ผู้น้อยในมรรคลผลที่ บรรลุ เพราะเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวไว้ในอรรถกถา ๑. อง. เอก. ๒๐/๔๕๕. ว่า "เทวสมวรร ไม่มี ที่ถูกต้องเป็น "ติฎวรค" ๒. มิน. ปุ. ๔/…

เนื้อหานี้กล่าวถึงปัญหาความไม่ประมาณของภิกษุผู้มีความปรารถนามาก ซึ่งอาจนำไปสู่ความไม้แน่นอนในการรับรู้และปฏิบัติ พระผู้พระภาคได้แสดงธรรมแก่ภิกษุทั้งหลายเพื่อให้เข้าใจถึงการรับมือกับความปรารถนานั้น โดย

…่ไป คือ เป็นทางที่ไป ได้แก่เป็นที่ตั้งสงในเบื้องหน้า คือง้างหน้า ของเขา ดังนี้แล ด้วย ตม ศพท์แม้ง ๒ พระอรรถกถาจารย์ กล่าว ความมิมีแห่งขันธ์เท่านี้ มิได้กล่าวความมิมีคืออธิธรรม, อึ่ง ใน บทว่า ขนฺฐตโม นี้ พึงเห็นความเ…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีบุญและความเป็นผู้สำคัญในชีวิต ซึ่งเชื่อมโยงกับมงคลและการทำบุญ ความมิมีและขันธ์ถูกวิเคราะห์อย่างลึกซึ้ง โดยอธิบายว่าความเป็นผู้สำคัญนั้นหาได้ยาก และให้คุณค่ากับบุคคลที

…โสภะ. แห่งน้ำนี้ชื่อว่า กุมทิ. แม่น้ำใหญ่มีคงคาและยมนาเป็นต้น ชื่อว่า มหานที." ภูฏกุตตสูตรนี้ว่า " พระอรรถกถาจารย์ กล่าวว่า กุนโรว ดังนี้ เพราะกระทำอธิบายว่า ประเทศแห่งภูเขาที่ถูกน้ำชื่อว่า กา เซาะ แล้ว. ประเทศแห่ง…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการประกอบจิตที่มีความสำคัญและการอธิบายประเทศแห่งน้ำในอรรถกถาที่เกี่ยวข้องกับพระสูตรต่าง ๆ โดยมีเนื้อหาที่เกี่ยวกับการตั้งอยู่ของประเทศ ความสำคัญของภาวะจิตและกาล เวลา และที่ตั้งของน้ำ

…งฐานแล้ว. ฟังท่อนนี้รีบัง ให้ฉันก็ถึงจุดกันธรรมนะ แล้วก็บรรลุพระอรหัต [๒๔] เรื่องพระราชินีสรรเพชร พระอรรถกถาจารย์ทั้งหลาย กล่าวว่า "อัศจรรย์" เพราะบารมีสรรได้ด้วยสามารถอธิษฐานจิต ว่า "เราจำไม่ทำอย่างนี้อีก" พระภ…

ในเนื้อหาได้กล่าวถึงการบรรลุพระอรหัตของหญิงที่มีความตั้งมั่น และเรื่องราวของพระราชินีสรรเพชรที่มีบารมีอันอัศจรรย์จากการอธิษฐานจิต ทำให้ที่มาของพุทธธรรมชัดเจนขึ้น พร้อมทั้งการสื่อสารถึงความสามารถและการ

…อรรถ จริงอยู่ เจ้าลักษณ์ใดห้ามกรรม, โดยความ เจ้าลักษณ์นั้น ก็ชื่อว่า ห้ามวิบากด้วยแท้.จริงอย่างนั้น พระอรรถกถาจารย์ จัก กล่าวว่า แม้ผู้ห้ามกรรม ดังนี้เป็นต้น. บทว่า อุทยาน (โยค เหตุ- ปจจุวามนเนน) แปลว่า ด้วยคำว่าเหต…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงการกระทำของสัตว์และการทำบาปตามประเพณีธรรม โดยอ้างอิงจากตำราพุทธศาสนา เช่น พระอรรถกถา ที่แสดงให้เห็นว่าการกระทำเหล่านี้มีผลต่อผลกรรม โดยเฉพาะในเรื่องของความโกรธ การห้ามกรรมและควา

…ป็นที่สุด ชื่อว่า อัจฉิกนกลน. การนับเป็นหมวดด้วยวิธีมงวดและคุณเป็นต้น ชื่อว่า ปิณฑกนกล. ด้วยเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวคำ เป็นต้นว่า "เขตตุ โอโลเกตญวา." อรรถกถาโอมาสวาทกสิขาของว่า "การนับด้วยปลายนิ้วมือ ชื่อว่…

เนื้อหาในเอกสารนี้กล่าวถึงการนับที่แสดงถึงความสำคัญในศิลปะ ซึ่งรวมถึงการตั้งสัญญา การนับด้วยปลายนิ้วมือ และวิธีการนับอื่นๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับคุณลักษณะและศิลปะ รวมถึงการนำเสนอในรูปแบบต่างๆ ที่สามาร

…กิจนั้น ๆ ให้ดี" [สงเคราะห์ชนบ้างเคียง] ในฐานะ ๒ ว่า สุขุคติปรินิฎ นี้ พึงทราบวินิจฉัยดังนี้ : พระอรรถกถาจารย์ กล่าวไว้ว่า "เป็นผู้สงเคราะห์ปรินิฎ ด้วยฐานะ ทั้งหลายมีความนับถืออันเป็นต้น และด้วยสงเคราะห์นี้ส…

บทความนี้เสนอหลักการของมงคลคติที่เป็นเปล โดยเน้นการจัดการงานและการสงเคราะห์ธรรม สำหรับการสร้างสุขในชีวิต จัดการงานด้วยดี รวมถึงการส่งเสริมการอยู่ร่วมกันในชุมชนอย่างมีความสุข ในการนี้ยังมีการพูดถึงความ

…ันผม (ก่อนเทพะ) เพื่อความหายไปแห่งสุขนั้น ก็ คือการก้มก่อนเพลงบนพื้นดินแล้วย่ำด้วยเท้า. ด้วยเหตุนัน พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า ท้าวเธอได้ทรงทำอย่างนัน. สุบินหายไป." เรื่องสตรีประพฤติดนอกใจ จบ. [๒๕๔] เรื่องนี้ มาท…

เนื้อหาเน้นเรื่องการประพฤติของสตรีและบาปกรรมที่เกิดจากการกระทำของตน โดยมีความสำคัญเกี่ยวกับเสียงร้องและการประกอบกรรมตามบทประพันธ์ในอรรถกถา เนื้อหานี้ถูกกล่าวถึงในหลากหลายสุตร ทั้งอรรถกถาและภีฏสติสุตร