ความไม่ประมาณของภิกษุผู้มีความปรารถนามาก : หน้า 92/239

ประโยค- มังคลัตถบืนนี้แปล เล่ม ๔ หน้า ๙๒ ความไม่ประมาณ ของภิกษุผู้มีความปรารถนามากและมัวมากไว้ ด้วยประกาศนี้ จริงอยู่ ปาปุคคลเหล่านั้น ย่อมยังความปรารถนา สมุดและความมัวมากให้ดำริขึ้น เพราะความไม่รู้ประมาณในการรับ เหตุนี้ บุคคลผู้เป็นฤาษีหก พึงเป็นผู้ร้อนประมาท เพราะเหตุนี้ พระผู้พระภาค เมื่ออธิษฐานแสดงธรรมแก่ภิกษุทั้งหลาย จึงตรัสไว้ใน ปฏิญาณหกสูตร - ในเทวสมวาร ในเอกธรรมบาลี ในเอกนิบาต อังคุตตร- นิจกายว่า "ภิกษุผู้เป็นฤาษีหก พึงรับประทาน" อรรถกถาปัญญาคหสูตรนั้นว่า "บรรดาเทวเหล่านี้ สองเท่ว มุตตา ชนิดพุท" ความว่า บุคคลผู้รับ พึงรู้อย่างไร ? จริงอยู่ บุคคลนี้เป็นฤาษีหก พึงรับอำนาจของทายก พึงทราบ คำตอบแห่งไทยธรรม พึงทราบกำลังของตน ภูมิปฏิญาณสูตรนี้ว่า "อธิษฐานอันต่างโดยความกว้างขวาง และไม่กว้างขวาง ชื่ออา อนาม ของทายก ความวีถ์ดูน้อยหรือ มากน้อยเอง ชื่อว่า อนามา แห่งไทยธรรม, ประมาณพออึดทดให้ เป็นไป ชื่อว่ากำลังของตน" [๑๓๔] ก็อุไดรู้ประมาท ผู้นั้น ชื่อว่า เป็นผู้มีก้อในปัจจัย ในบรรดาผู้มีน้อย ๔ จำพวกเหล่านี้ คือ ผู้น้อยนับไปจ้อย ๑ ผู้น้อยนับในครูงค์ ๑ ผู้น้อยในบริวาร ๑ ผู้น้อยในมรรคลผลที่ บรรลุ เพราะเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวไว้ในอรรถกถา ๑. อง. เอก. ๒๐/๔๕๕. ว่า "เทวสมวรร ไม่มี ที่ถูกต้องเป็น "ติฎวรค" ๒. มิน. ปุ. ๔/๕๒๕