พระอรรถกถาจารย์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…ีนี่นะ แปล เล่น ๕ หน้า ที่ ๒๖ เหตุนี้ พึงกล่าวความว่า "เหตุแห่งความเป็นผู้เกี่ยวอรั่น" ด้วยเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า "โกษฐาภาษานัตติ อโฌ." การงานชั้นนี้ สมรรถแก้กัน กล่าว่า การงาน เพราะฉะนั้น พระอรรถกถาจา…

บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจความเพียรและความเป็นผู้เกี่ยวข้องในชีวิต ตามที่พระอรรถกถาจารย์ได้อธิบาย นำเสนอความหมายของวิริยะและบทบาทในทางธรรม เพื่อแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการมุ่งมั่นและความ…

ประโยค๖ - มังคลิดกถาเขียนนี้แปล เล่ม ๔ หน้า 66 พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า กุมมูลฐานสีแสดา คมน์ ดังนี้ เพราะเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงแสดงว่า "ไม่ควรคิดแก้" อะไร…

บทความนี้กล่าวถึงการแปลจากมังคลิดกถาที่เขียนโดยพระอรรถกถาจารย์ เกี่ยวกับแนวทางการเข้าใจการปฏิบัติของภิกษุที่มีสีไม่เป็นที่รัก และการแสวงหาความรู้ที่ถูกต้อง อาจมีค…

…ว่าเป็นของแท้ คือความเป็นของแท้เป็นสภาพ เพราะในกลไลไร ก็ไม่ละสภาพคือความเป็นทุกข์ของตน. ด้วยเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า ทุกข์มฺญ ทุกขมฺมฺวา. บทว่า สภาพความสุข ได้แก่ สภาพคือ ทุกข์ตามที่กล่าวแล้ว. บทว่า อโมนต…

…นี้นำเสนอความเข้าใจในมังคลัตถสูตรและอริสัจ โดยชี้ให้เห็นถึงสภาพของทุกข์ที่เป็นของแท้และไม่ลวงตา ซึ่งพระอรรถกถาจารย์ได้อธิบายไว้ โดยมีแนวคิดเรื่องความเป็นจริงที่ทำให้ผู้ศึกษาได้เข้าใจและตระหนักถึงทุกข์ในชีวิตได้อย่าง…

…ตรน นั้น มี ๒ อย่าง คือ ปัจจัยเกิดขึ้นโดยปกติ ๑ ที่เกิดขึ้นด้วยญาณ ๑ บรรดาอิติติรปัจจัย ๒ อย่างนั้น พระอรรถกถาจารย์ งดปัจจัยที่เกิด ขึ้นโดยปกติถิ แสดงแต่ชนิดที่เกิดขึ้นด้วยญาณอย่างเดียว จึงกล่าวว่า น ฉลูชม เป็นกัน."…

…พูดถึงการตีความคำว่า 'อิติทธิรตรน' และอธิบายถึงปัจจัยสองประเภทที่นำมาซึ่งความเกิดด้วยปกติและญาณ ซึ่งพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงปัจจัยที่เกิดขึ้นด้วยญาณเพียงอย่างเดียว โดยเน้นความแตกต่างของปัจจัยและการตีความในมุมมองต่…

…ถุที่มุ่งหมายแล้วด้วยอรรถา คุณบุคคลเห็นแจ้งวัตถุที่ เขาตั้งไว้ในที่ใดที่หนึ่งโดยประณีต เพราะเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า 'อภิญญา โอโลเกตา โทปี' คำว่า กมุนปกโลกน โภ ปี โภ คำว่า ความแตกประกบ ย่อมไม่มี ครับอาการ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความเห็นและการทำงานของจิตตามหลักการปรัชญาในคำสอนในพระพุทธศาสนา เน้นถึงความสำคัญของอารมณ์และจิตใจในการมองเห็นทรัพย์สินของผู้อื่นและการควบคุมความโลภ โดยแนวคิดเหล่านี้เกี่ยวข้อ

…่านั้น บัญฑิตจึงเรียกว่า อริสัจจัง" ฤทธิวังก็ว่า" คำว่า พุทธกโย ในคำว่า พุทธกโย อริยาปริญญาณุด นี้ พระอรรถกถาจารย์ ยกโวหารว่าพระ ซึ่งเป็นไปในกาลที่แทดดลอดแล้วขึ้นพูดปริมาณ คือ โวหารที่พูดกันในประโยค เป็นต้นว่า 'พระ…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการบรรยายเกี่ยวกับอริสัจจ์ซึ่งหมายถึงความจริงที่พระอริยเจ้าทั้งหลายประกาศถึง พระพุทธเจ้า พระปัจเจกพระพุทธเจ้า และพระสาวกเป็นผู้แท้งตลอด การบรรยายแสดงความเข้าใจในความสำคัญของอริยธรร

…วามเป็นญาณที่จะกล่าวว่า 'ปฏิวร' ตรงตัว เช่นว่า กิจจิโต แปลว่า โดยกิจมีใรชาคือเครื่องกำหนดคุรเป็นต้น พระอรรถกถาจารย์ กล่าวถึง ปฏิวรญาณด้วยการทำให้แจ้ง ด้วยว่า อารมณมญปฏิวร นี้." [๒๕๒] อรรถถาถังอภิพังว่า "ญาณเครื่อ…

บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจในแนวคิดของญาณและปฏิวัติในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยมีการอ้างอิงถึงอรรถกถาจารย์ที่ได้อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างญาณและปฏิวัติ รวมถึงการพิจารณาความเห็นอริสัจ ที่อาจเกิดจากแนวคิ

…งนี้" พวกเราจักเที่ยวบิณฑบาต ณ ที่ไหน? กว่า "ในบ้านโน้น ขอรับ" นี่เป็นการให้คำตอบคือจริง ถึงดังนั้น พระอรรถกถาจารย์ ก็กล่าวว่า เอกตุ จินตวา ดังนั้น เพราะ หมายเอาจิตเป็นเหตุคิดแล้วจึงกล่าว สองบอกว่า โตติ ปฏิราษฎ ควา…

บทความนี้กล่าวถึงการบิณฑบาตของภิกษุในฐานะแห่งการดำเนินชีวิตและการพิจารณาในพระธรรม โดยมีพระอรรถกถาจารย์ให้คำอธิบายเกี่ยวกับความคิดและการตอบสนองของภิกษุที่พึงมีในกิจกรรมบิณฑบาต ซึ่งยืนยันว่า การรู้จักพอเพ…

…ก็กล่าวสังศิตสูตรนั้นว่า " เทวา ตม ความว่า ชื่อว่า เป็นผู้มี เพราะความเป็นผู้ไม่ปรากฏ. เหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า อนุภารกูโฏ ๓. ว่า อนุภารกูโฏ ความว่า เป็นผู้ดู ความมืด เป็นแล้ว คือ เกิดแล้ว…

…ากกระดูกต่ำ, ผู้ที่มีความชื่นชม และผู้ที่มีอัตภาพสมบูรณ์ ซึ่งมีระยะทางไปในเบื้องหน้าตามความเข้าใจของพระอรรถกถาจารย์ โดยชี้ให้เห็นถึงลักษณะของการดำรงอยู่ในความมืดและบุญกรรม.

ประโยคที่ ๔ - มังคลัตถทีปน - หน้า 138 [๒๔๐] ภิกษอาณีบาต องคุฉตินกาย้นว่า "พระอรรถกถาจารย์ กล่าวว่า "มิกฉาทัฬ๙ ๓ อย่างนี้ ทั้งห้ามสรรค์ ดังนั้น เพราะมิกฉาทัฬ๙ ๓ อย่างนั้น ชื่อว่ามีโทษมาก เหต…

…๓ อย่างที่มีโทษมากและไม่ขัดข้องต่อมรรค โดยอธิบายเหตุผลของการห้ามสรรค์และการบรรจุมรรครวมถึงวิธีการที่พระอรรถกถาจารย์ได้อธิบายถึงข้อที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับธรรม. พระอรรถกถาจารย์ได้ให้ความสำคัญกับธรรมความเห็นวิปริ ซึ่งไม…

…อยู่เบื้องหน้าแห่งบุรุษหลาย และเพราะแสดงคืออ้างโดยความเป็น ผู้มีอุปการะ (แก่มุรุษหลาย). ด้วยเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า "มารดาบิดา พึงทราบว่า ทิตเบื้องหน้า เพราะท่านเป็นผู้มีอุปการะมาก่อน." บทว่า ภติ ความว่า…

บทนี้เน้นถึงความสำคัญของการเลี้ยงดูมารดาบิดา โดยอธิบายถึงการนำเอาปัจจัยแห่งความสุขเข้ามาและการปกป้องปัจจัยแห่งความทุกข์ การเลี้ยงดูถือว่าเป็นกิจกรรมที่มีความสำคัญตั้งแต่บุตรเกิด เพื่อให้มีฐานะดีในสังค

…ื่อว่า โอท- ปุดกิณี. ด้วยเหตุนี้นั้น พระอรรถกถาจึงกล่าวคำว่า อูกนิษ- เป็นต้น. ในคำว่า ชนะ อนโมก นี้ พระอรรถกถาจารย์กล่าวอ้างอ้าง นั่นแล้วด้วย ชจ ศัพท์ เพราะประกอบด้วยงง. มีคาอธิบายว่า 'สตรี อันกองทัพผู้ยงธขึ้นแล้วนา…

…ี่ยวข้องกับสตรีและการสนับสนุนด้านเงื่อนไขต่าง ๆ พร้อมกับการพูดถึงการดูแลบุตรและภรรยาในบริบทของศาสนา พระอรรถกถาจารย์ได้เสนอคำชี้แจงต่าง ๆ ที่สะท้อนถึงแนวคิดการปฏิบัติ และความสำคัญของการสงเคราะห์ อุปกรณ์ต่าง ๆ ในส่วนน…

…ปิฎก เป็นลำดับชั้นดังนี้ ก. อรรถกถา เป็นตำราอธิบายพระไตรปิฎกซึ่งแต่งโดยอาจารย์ในกาลต่อมาที่เรียกว่า พระอรรถกถาจารย์ เป็นเนื้อความสอนชั้นที่ 2 รองจากพระไตรปิฎก ข. ฎีกาเป็นตำราอธิบายขยายความอรรถกถา ซึ่งแต่งโดยอาจารย์ท…

พระไตรปิฎกเป็นคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาที่สำคัญ ซึ่งประกอบด้วยพระสุตตันตปิฎก, พระอภิธรรมปิฎก, และพระวินัยปิฎก โดยมีการจัดพิมพ์เป็นภาษาบาลีและต่าง ๆ และมีการแปลเป็นหลายภาษา ซึ่งรวมถึงภาษาอังกฤษ ฝรั่งเศส แ

…ส่ายเป็นทุกข์ “เปรียบเหมือนบุรุษจะพึงเป็นผู้มีอาพาธ ถึงความลำบากเจ็บหนัก บริโภคอาหารไม่ได้ และไม่มี พระอรรถกถาจารย์ ได้อธิบายเพิ่มเติมว่า เหมือนอย่างคนกระสับกระส่ายเพราะโรคดี แม้เมื่อ เขาให้น้ำผึ้งและน้ำตาลกรวดเป็นต…

ในบทนี้กล่าวถึงอารมณ์พยาบาทที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันและผลกระทบต่อการทำสมาธิ พยาบาทเป็นอุปสรรคที่ทำให้ใจไม่สงบ ซึ่งจำเป็นต้องรู้จักและกำจัดเพื่อช่วยในการเข้าถึงความสุขจากสมาธิ พระพุทธองค์ได้เปรียบเทีย

นอกจากนี้ พระอรรถกถาจารย์ ได้อธิบายขยายแสดงจำนวนกิเลสที่มีมากมายไว้ว่า “อนึ่ง เพราะพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น ได้ทรงหักกิเ…

บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรู…

…ค์ ๔ อย่างนี้เรียกว่าศีลทะลุ และถ้าลดหลั่นลงมาอีก ก็จะเรียกว่า ศีลด่าง ศีลพร้อย ตาม ลำดับ นอกจากนี้ พระอรรถกถาจารย์ ยังได้แสดงหลักสำหรับ วินิจฉัยว่า การละเมิดศีลแต่ละข้อจะมีโทษมากหรือน้อย” นั้น ขึ้นอยู่กับสิ่งต่อไปน…

บทความนี้กล่าวถึงการวินิจฉัยศีลในการฆ่าสัตว์ โดยเน้นว่าการละเมิดศีลมีโทษมากน้อยแตกต่างกันขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น คุณของสัตว์, ขนาดของสัตว์, ความพยายามในการฆ่า, และเจตนาของผู้กระทำ. ตัวอย่างเช่น การ

…ๆ ถึงแม้ก้อนเนื้อที่กำหนดด้วย กระดูกคิ้ว ท่านก็เรียกว่า จักขุ โดยเป็นไปร่วมกับจักขุ ฯ แต่ใน อรรถกถา พระอรรถกถาจารย์ ทำในใจว่า เพราะธา ๆ เพราะธาตุทั้งหลายมีอรรถ มากมาย แม้ จกฺขติ ศัพท์ มีอรรถว่า แสดง ก็มี จึงกล่าวว่า…

เนื้อหาในบทนี้พิจารณาถึงแนวคิดเกี่ยวกับประสาทสัมผัสโดยเฉพาะจักขุและโสต ว่ามีบทบาทในการรับรู้และความรู้สึกต่อรูปและเสียง โดยเชื่อมโยงกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ชี้ให้เห็นถึงเหตุผลในความชอบและการรับรู้เป็

…ไป คือยานมีรองเท้าเป็นต้น. ก็ต้องอาศํพท์ในบทว่า อุปหนาทิ นี้สงเคราะห์คํานามหนามและอวเสนต้นเข้า ด้วย พระอรรถกถาจารย์ กล่าวว่าระตปาหุ เพรำทำรียาวา ถึงจึงว่าเป็นเหตุให้สำเร็จการเดินทาง เพราะเป็นเครื่องป้องกันทุกสิ่งเพร…

เนื้อหาเกี่ยวกับมังคลัตถทีปนิสมะ อธิบายถึงการเดินทางที่มีการใช้รองเท้าและการป้องกันจากสภาพอากาศ เช่น ฝนและแดด โดยอาศัยอุปกรณ์ที่เหมาะสมสำหรับการส่องแสง เนื้อหาได้กล่าวถึงความสำคัญของน้ำมันและอุปกรณ์ต่

…นวามิไม่มีหลักฐาน ไม่มีที่อ้าง ไม่มีที่สุด ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ ละวาจานั้นเสีย. [ธรรมดีก่อนิไตร] พระอรรถกถาจารย์ กล่าวไว้ใส่ธรรถถาสายกสูตรว่า "บทว่า อนิโธนวติ คือ ซึ่งวาจาอันไม่สมควรจะเก็บไว้ในหิบ คือหခု บทว่า อน…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงวาจาที่ไม่สมควรจะเก็บไว้ ทบทวนคำสอนในพระธรรมกถาที่เกี่ยวข้องกับจิตใจและประโยชน์ในการดำเนินชีวิต ซึ่งการวิเคราะห์ว่าความเข้าใจสูงสุดจากธรรมะนั้นอยู่ที่ไหน โดยเฉพาะในเรื่องวาจาที่ไ

…่วงพระเจ้าที่ ๓๐ พระองค์ ถึงสมบัติต้อนใหญ่นี้." [สมบูรณ์ชื่อว่าพรหมจรรย์] [๕๑๔] ส่วนในอรรถกถานี้ พระอรรถกถาจารย์ กล่าว เนื่องความไว้ว่า "สมรรถธรรม ชื่อว่า พรหมจรรย์ ในกรณีสูตรว่า พระธรรมสนามก็กล่าวว่า ผู้มีอายุ ท…

บทความนี้นำเสนอการศึกษาและความสำคัญของมังคลัตถีบทในบริบทของพุทธศาสนา โดยมีการกล่าวถึงราชบุตรคามณีและการทรงศึกษาธรรมะ รวมถึงการอ้างอิงถึงพระอรรถกถาของพระอาจารย์ที่เน้นไปที่พรหมจรรย์ในบริบทของชีวิตและกา