พิจารณา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 27 / 45

…ห่งอาชีวปาริสุทธิศีล นั้นใด พึงทราบอรรถาธิบายในปัจจยนิสิตศีลนั้น ดังต่อไปนี้ :- [ แก้บทจีวร ] คำว่า พิจารณาโดยแยบคาย ความว่า พิจารณา คือรู้ เล็งเห็น โดยอุบาย คือ โดย (ถูก) ทาง แท้จริง การเล็งเห็น

ในส่วนนี้ของวิสุทธิมรรค กล่าวถึงมิจฉาชีพที่ใช้ติรัจฉานวิชาเช่น การทำนายต่าง ๆ รวมถึงการลวง การขู่เข็ญ และการแสวงหาลาภจากการกระทำผิดศีล การเว้นจากมิจฉาชีพเรียกว่า อาชีวปาริสุทธิศีล อาชีวะหมายถึงสิ่งที่

…อน ๑ - หน้าที่ 63 ซึ่งกล่าวไว้โดยนัยว่า เพื่อบำบัดความหนาว เป็นต้นนั่นเอง บัณฑิต พึงทราบว่า ชื่อว่า พิจารณาโดยแยบคาย ในที่นี้ ในบท เหล่านั้น บทว่า จีวร ได้แก่บรรดาผ้ามีอันตรวาสกเป็นต้น ผืนใด ผืนหนึ่ง บทว่า เ…

…ารใช้จีวรของพระโยคี เพื่อไม่ให้เกิดอาพาธและตั้งใจทำความเพียร โดยความหนาวและความร้อนเป็นปัจจัยที่ต้องพิจารณา และต้องการคำแปลและการอธิบายที่ถูกต้องในพระธรรม.

…ก็ดี เหตุ (มองไป) เห็นรูปที่เป็นอสัปปายะเข้าเป็นต้นก็ดี ไม่ได้ในเสนาสนะใด ภิกษุเมื่อรู้อย่างนั้นแล้วพิจารณาเสพเสนาสนะ นั้น พึงทราบว่า ชื่อว่า "พิจารณาโดยแยบคายแล้วเสพเสนาสนะ ฯลฯ เพื่อบรรเทาฤดูและอันตราย" ดัง…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของการพิจารณาเสนาสนะเพื่อคุ้มครองภิกษุจากอันตราย ทั้งที่เป็นอันตรายเปิดเผยจากสัตว์ร้ายและอันตรายปกปิดจากกิเลส เช่…

…สสำคัญผิดไป ท่าน จงเว้นสุภนิมิตอันเป็นทางเกิดราคะเสีย จงอบรมจิต ให้ตั้งมั่นแน่วแน่ด้วยอสุภสัญญา จง (พิจารณา) เห็นสังขารทั้งหลาย โดยความเป็นอื่น (ไม่คงที่) โดยความเป็นทุกข์ และโดยความเป็น สภาพมิใช่ตน ยังราคะใ…

…วถึงการบรรเทาราคะที่เกิดจากการเห็นหญิงสาว โดยอาศัยคำแนะนำจากพระอานนทเถระให้ทำการศึกษาอสุภกรรมฐาน และพิจารณาเห็นความไม่ถาวรของสังขาร เพื่อช่วยดับราคะและไม่ให้จิตเกิดความรุ่มร้อนอีกต่อไป พระวังคีสเถระได้สำเร็จ…

…ิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 88 คุมพวิหาร ก็ควรเล่าไว้ในที่นี้ นักพรตผู้บวชด้วยศรัทธา มีปัญญาพิจารณา เห็นผลโดยประจักษ์ ไม่ให้แม้แต่ความคิด ในการแสวงหาไม่ควรด้วยประการทั้งปวง เกิดขึ้น พึงทำอาชีวะให้หมด…

บทความนี้พูดถึงเรื่องราวในวิสุทธิมรรคเกี่ยวกับการทำอาชีวะให้หมดจดและการพิจารณาในปัจจัยต่าง ๆ โดยอธิบายว่าผู้บวชต้องทำอย่างไรจึงจะบริโภคสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมได้อย่างเหมาะสม โดยมี…

… - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 89 การบริโภคของภิกษุผู้บริโภคปัจจัยทั้งหลายมีจีวรเป็นต้น ที่พิจารณา โดยเป็นธาตุ หรือโดยเป็นปฏิกูล แม้ในเวลาได้มาแล้วเก็บไว้ ต่อ จากเวลาได้นั้นไป ก็หาโทษมิได้เลย แม้ในเ…

…ูกต้องตามศีล เรื่องนี้ยังแบ่งการบริโภคเป็นประเภทที่เหมาะสมสำหรับภิกษุมีศีลและภิกษุทุศีล ที่ต้องมีการพิจารณาในบริโภคเพื่อไม่ให้ผิดศีลและก่อให้เกิดความเสียหายต่อทักขิณาและความบริสุทธิ์ทั้งหลาย การปฏิบัติการบริ…

…ภคเหล่านี้ เพราะเหตุที่สามีบริโภคเป็นเลิศ เหตุนั้น ปัจจยสันนิสิตศีล ภิกษุเมื่อปรารถนาสามีบริโภคนั้น พิจารณาด้วย ปัจจเวกขณะมีประการดังกล่าวแล้วบริโภคอยู่ (นั้นแล) จึงทำให้ถึง พร้อมได้. อันภิกษุผู้ทำอยู่อย่างน…

ในวิสุทธิมรรค แสดงให้เห็นถึงการบริโภคที่ปราศจากหนี้ โดยยกตัวอย่างการพิจารณาของพระภิกษุที่ต้องแยกแยะความจำเป็นในการบริโภค เช่น ข้าว, ที่นอน, น้ำสำหรับซักฟอก โดยแต่ละอย่างต้องได…

…ัจจยสันนิสิตศีลนี้ให้บริบูรณ์ ควรเล่าเรื่อง สังฆรักขิตสามเณรผู้หลาน” (เป็นอุทาหรณ์) เพราะสามเณรนั้น พิจารณาโดยชอบแล้วจึงบริโภค ดังเธอกล่าว (ประวัติของตน) ไว้ว่า "พระอุปัชฌายะกล่าวกะข้าพเจ้าผู้กำลังบริโภค ข้า…

เนื้อหาพูดถึงการบริโภคอาหารของภิกษุในพระพุทธศาสนา ซึ่งควรมีความระมัดระวังและรู้ประมาณในการฉัน โดยยกตัวอย่างในชีวิตประจำวันที่แสดงถึงการรักษาอารมณ์และความสำนึกในการบริโภค เช่น การเปรียบเทียบกับการเผลอล

…ของ เจ้า เขาทำกิจเช่นนี้ให้ ก็เพราะเหตุแห่งเจ้าเป็นผู้ มีศีล" (ดังนี้แล้ว) ยังความสังเวชให้เกิดแล้ว พิจารณา (สังขาร) โดยแยบคาย ทั้งที่อยู่บน หลังขอลอุบาสกนั้น ได้บรรลุพระอรหัตแล้ว" ดังนี้ ศีลของกัลยาณปุถุชนท…

…นที่มีความดีงามและสร้างความสำเร็จในทางธรรมอย่างแท้จริง ศีลที่ได้รับการสอนยังช่วยให้คนเข้าถึงธรรมและพิจารณาสังขารได้อย่างถูกต้อง เพื่อให้บรรลุถึงความสำเร็จในชีวิตและการเข้าถึงพระอรหัต

…ราทำลายขาทั้งสองข้าง ทำสัญญาแก่ท่าน ทั้งหลาย เราเกลียดอายความตายอย่างคนมีราคะ เราคิดอย่างนี้แล้ว จึงพิจารณา (สังขาร) โดย แยบคาย ก็ได้บรรลุพระอรหัตเมื่ออรุณขึ้นพอดี"" ๑. องฺ. จตุกฺก. ๒/๑๙. ๒. ภววเสน แต่ฉบับพม…

…่เลื่อมใส, บทบาทของพระติสสเถระในการบรรลุพระอรหัต, และการใช้ชีวิตอย่างมีศีลในยามเผชิญความตาย โดยมีการพิจารณาศีลที่บริสุทธิ์ซึ่งได้รับการชมเชยจากเทวดาและพรหม นอกจากนี้ยังมีเรื่องราวที่พระติสสเถระได้พิสูจน์ความ…

…ี่ภิกษุบอก คืนสิกขาแล้วได้มาฉะนั้น" ดังนี้แล้วคิดว่า "เราต้องตายไปกับศีล ให้ได้" นอนอยู่นั้นนั่นเอง พิจารณาโรคนั้นแหละ (เป็น อารมณ์) บรรลุพระอรหัตแล้วพยากรณ์ (พระอรหัต) แก่ภิกษุสงฆ์ ด้วยคาถาเหล่านี้ว่า * "เม…

เรื่องราวเกี่ยวกับพระมหาเถระผู้สูญเสียสุขภาพและการดำเนินชีวิตด้วยศีลก่อนตาย ท่านได้พิจารณาถึงความทุกข์ของชีวิตและผลกระทบที่เกิดจากการขาดศีล เมื่อท่านตัดสินใจที่จะตายไปกับศีล ไม่มีการกลับชาติ…

… *เรื่อง ขาด ทะลุ ค่าง พร้อย ที่ท่านอธิบายนี้ ได้ความว่าขาดทั้งนั้น ต่างกันด้วยอาการที่ ขาดเท่านั้น พิจารณาดูศัพท์แล้วเห็นว่าน่าจะเป็นโทษลดหลั่นกัน คือมีเจตนาล่วงศีลจนถึงที่สุด เป็นขาด มีเจตนาล่วงศีล แต่พยาย…

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับศีลในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการขาดศีลซึ่งแบ่งได้เป็นหลายประเภท คือ ขาด, ทะลุ, ด่าง, และพร้อย ซึ่งมีลักษณะและลำดับความหนักเบาที่แตกต่างกัน ศีลที่ขาดหรือทำลายลงนั้น ส่งผล

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 5 เอกัคคตาอันนี้เป็นอุปจารสมาธิ ส่วนเอกัคคตาในลำดับแห่งบริกรรม ตามบาลีว่า บริกรรมแห่งปฐมฌาน เป็นปัจจัยโดยเป็นอนันตรปัจจัย แห่งปฐมฌาน ดังนี้เป็นอาทิอันใด

…สมาธิที่แบ่งออกเป็นประเภทต่าง ๆ ได้แก่ อุปจารสมาธิ และอัปปนาสมาธิ รวมถึงการจำแนกตามโลกียะและโลกุตระ พิจารณาใน ๓ ฌาน และ ๔ ฌาน โดยอิงตามบาลีที่ระบุถึงปัจจัยและลักษณะของสมาธิ การศึกษานี้ช่วยให้เข้าใจถึงความสำค…

…ต่ำไป ( จะต้องคุกเข่าขึ้นดู นานเข้า ) เข่าจะปวด เพราะฉะนั้น พระโยคาวจรจึงนั่งตามนัยที่กล่าวนั้นแล้ว พิจารณา ๑. ปาฐะในวิสุทธิมรรค พิมพ์ครั้งที่ ๒ พ.ศ. ๒๔๘๒ ที่ใช้เป็นต้นฉบับแล ตรงนี้ เป็น รุกฺขปญฺณิกาย (วิสภา…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตั้งค่าของกสิณในวิสุทธิมรรคที่ต้องมีการจัดตำแหน่งที่เหมาะสม เพื่อนั่งอย่างถูกต้อง และหลีกเลี่ยงการใช้เกรียงไม้ที่ทำให้เกิดสีที่แตกต่าง ซึ่งอาจมีผลต่อการมองเห็นของกสิณ การนั่งต้องอยู

…มตาโดยอาการพอดี (เพ่งดู) ถือเอานิมิตภาวนา ไป ดุจดูนิมิตแห่งหน้า ( ของตน )ที่หน้าแว่น ฉะนั้น ไม่ต้อง พิจารณาสี ไม่ต้องใส่ใจถึงลักษณะ (แห่งปฐวีนิมิตนั้น) แต่ว่า จะทิ้งสีเสียก็ไม่ได้ จึงทำให้มันเป็นสิ่งเสมอกันก…

เนื้อหาว่าด้วยการเห็นโทษในกามทั้งหมด รวมถึงอุบายที่ช่วยสลัดกามออกไป โดยการพึ่งพาการระลึกถึงพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ซึ่งจะก่อให้เกิดความสงบและปีติ การทำความเข้าใจในนิพพานและการเพ่งดูนิมิต โดยไม่ให้แ

…ลีกเว้นบุคคลผู้มีจิตไม่เป็นสมาธิ สมาหิตปุคคลเสวนตา คบหาบุคคลผู้มีจิตเป็นสมาธิ ฌานวิโมกฺขปจฺจเวกขณตา พิจารณาวิโมกข์ในฌาน ตทธิมุตฺตา น้อมจิตไปในสมาธินั้น ๑. ธรรม ๕ ประการ เป็นทางเกิดขึ้นแห่งอุเบกขาสัมโพชฌงค์ ค…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการแนะนำการหลีกเลี่ยงบุคคลที่ไม่มีสมาธิและการร่วมสนทนากับผู้มีสมาธิ รวมถึงการพิจารณาวิโมกข์ในฌานและการเข้าใจธรรมที่เกิดจากการวางเฉยในสัตว์และสังขาร โดยยกตัวอย่างถึงการเจริญสติในสมาธิแล…

… วิตกนั้นมีการนำจิตเข้ามา ในอารมณ์ได้เป็นเครื่องปรากฏ ความตรองชื่อว่า วิจาร มีคำอธิบายไว้ว่า ความ ( พิจารณา) ตาม ( วิตก ) ไป วิจารนี้นั้นมีอันตามฟื้นอารมณ์เป็นลักษณะ มีอัน ประกอบสหชาตธรรมในอารมณ์นั้นไว้เป็นก…

การศึกษาในวิสุทธิมรรคนี้นำเสนอการเข้าใจองค์ประกอบของปฐมฌาน โดยเฉพาะความสำคัญของวิตกและวิจารที่มีบทบาทในการนำจิตเข้ามาในอารมณ์ต่าง ๆ วิตกหมายถึงความจรดจิตลงไปในอารมณ์ ขณะที่วิจารคือการตามฟื้นอารมณ์ให้ม

…ล้ว พระโยคาวจรจึง ประพฤติให้เป็นวสีโดยอาการ ๕ ตามนัยที่กล่าวแล้วนั้น ออกจากทุติย ฌานอันช่ำชองแล้ว ( พิจารณา) เห็นโทษในทุติยฌานนั้นว่า " สมาบัติ นี้มีข้าศึกคือวิตกวิจารอยู่ใกล้ " และว่า " สมาบัตินี้ชื่อว่ายัง…

…่ยังมีกระแสวิตกและองค์หยาบ จึงพยายามทำโยคะเพื่อบรรลุตติยฌาน ซึ่งเป็นธรรมละเอียดและแท้จริง ขณะนี้ การพิจารณาอารมณ์ด้วยบริกรรมจะช่วยให้ศีลธรรมและจิตใจมีความสงบยิ่งขึ้น จนถึงระดับที่สูงขึ้น และสามารถเข้าใจฌานได…

…ล้ว พระโยคาวจรจึง ประพฤติให้เป็นวสีโดยอาการ ๕ ตามนัยที่กล่าวแล้วนั่นแล ออกจาก ตติยฌานอันช่ำชองแล้ว (พิจารณา) เห็นโทษในตติยฌานนั้นว่า " สมาบัตินี้มีข้าศึกคือปีติอยู่ใกล้ " และว่า " สมาบัตินี้ชื่อว่ายังมีองค์ …

…่ประกอบกัน เช่น สุขและเอกัคคตาแห่งจิต อีกทั้งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างองค์ต่างๆ ในฌาน และการพิจารณาอุปนิชฌาน การทำงานเกี่ยวกับตติยฌานนั้นกล่าวว่าเป็นความพยายามในการปล่อยวางความคิดเกี่ยวกับความสุขในระ…

…) ก่อน [ ปัญจกฌาน ฌานหมวด ๕ ] ส่วนว่าพระโยคาวจรผู้จะยังปัญจกฌานให้เกิด ออกจากปฐม ฌานอันช่ำชองแล้ว ( พิจารณา) เห็นโทษในปฐมฌานนั้นว่า " สมาบัติ นี้มีข้าศึกคือนิวรณ์อยู่ใกล้ " และว่า " สมาบัตินี้นับว่ามีองค์ทรา…

บทความนี้กล่าวถึงจตุตถฌานที่เป็นฌานที่ 4 ตามคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยมีการอธิบายถึงองค์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และความสัมพันธ์ระหว่างจตุตถฌานกับปัญจกฌาน รวมถึงการพัฒนาจิตใจจากปฐมฌานไปยังทุติยฌาน