พิจารณา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 28 / 45

…ลุอย่างนี้แล้ว จึง ประพฤติให้เป็นวสีโดยอาการ ๕ ตามนัยที่กล่าวแล้วนั้นออกจาก ทุติยฌานอันช่ำชองแล้ว ( พิจารณา) เห็นโทษในทุติยฌานนั้นว่า " สมาบัตินี้มีข้าศึกคือวิตกอยู่ใกล้ "และว่า " สมาบัตินี้นับว่ายังมี องค์ท…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการบรรลุตติยฌานในกระบวนการฝึกสมาธิ โดยเน้นการทำใจให้บริสุทธิ์ผ่านการบริกรรมคำว่า 'ปฐวี' เพื่อประสบผลแห่งการพัฒนาในจิตและการละองค์หยาบในทางจิตใจ จะได้ปรับเข้าสู่ความละเอียดในตติยฌ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 211 พิจารณาทางไปมา ดังนี้จนถึงอัปปนาวิธี ฝ่ายพระโยคีนั้นเรียนเอา วิธีทั้งปวงให้ดีแล้วจึงเข้าไปสู่เสนาสนะมีประกา…

ในวิสุทธิมรรค ภาค ๑ ตอน ๒ เรื่องที่สอนเกี่ยวกับการพิจารณาการเข้าสู่เสนาสนะของพระโยคี มีการกล่าวถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการไปเจอซากศพรวมถึงการเรียนรู้วิธีก…

…ลงลืม มี อินทรีย์ทั้งหลายอยู่กับตัว ( คือสำรวม ) มีความคิดไม่ไปนอกตัว ( คือ ไม่คิดกลัวอะไรไปต่างๆ ) พิจารณาดูทางไปมาไว้ อสุภนิมิตชนิด อุทธุมาตกะมีทอดอยู่ที่แห่งใด เธอย่อมทำก้อนหินก็ดี จอมปลวกก็ดี ไม้ต้นก็ดี …

… โดยมีการเตรียมความพร้อมทางจิตใจและการศึกษาอสุภนิมิตที่อยู่ในธรรมชาติ เช่น หินหรือไม้ เพื่อให้สามารถพิจารณาได้อย่างถี่ถ้วน มีการตั้งใจมีสติ และยกตัวอย่างเปรียบเปรยถึงความรู้สึกที่เกิดขึ้นในขณะนั้น รวมถึงการท…

… กลับ ) ไปผู้เดียวไม่มีสหาย มีสติมั่นคงไม่หลงลืม มีอินทรีย์ทั้งหลาย อยู่กับตัว มีความคิดไม่ไปนอกตัว พิจารณาดูทางไปมา แม้นจะจงกรม เธอก็อธิษฐานจงกรมให้เป็นการเกื้อกูลแก่ฝ่ายอสุภนิมิตนั้นเท่านั้น แม้ จะนั่ง ก็ป…

บทความนี้อภิปรายถึงการกำหนดนิมิตในวิสุทธิมรรค รวมถึงความสำคัญของการมีสติและการพิจารณาตนในสภาพการณ์ความเงียบสงบ ที่นำไปสู่อานิสงส์ในการดำเนินชีวิตทางธรรม อธิบายว่าการกำหนดนิมิตและการพิจา…

…นิมิตเสื่อมไปเสียแล้วอย่างนี้ ภิกษุนั้นจึงนั่งในที่พักกลางคืนหรือในที่พักกลางวันก็ตาม แล้ว ( ย้อน ) พิจารณาถึงทางไปทางมา (ตั้งแต่ต้น ) จนถึงที่ๆ ตนนั่งคู้บัลลังก์ (อยู่ เวลานี้ ) อย่างนี้ว่า " เราออกจากวิหาร…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการพิจารณาทางไปมาซึ่งมีประโยชน์ต่อการทำกรรมฐานโดยเฉพาะเมื่อเผชิญกับนิมิตที่เสื่อมไป ภิกษุจะต้องย้อนนึกถึงเส้นท…

…ฺถะ เพราะมีอธิบายลึกซึ้ง ชื่อว่า สพฺยญฺชนะ เพราะ ๑. หมายความว่า พวกคนฉลาดๆ เชื่อยาก เพราะชอบใช้ปัญญาพิจารณาสอบ ธรรมนี้ ก็ปลูกความเลื่อมใสให้เกิดแก่คนพวกนี้ได้ เพราะธรรมนี้บริบูรณ์ด้วยอรรถะ ซึ่งยิ่ง พิจารณาก็…

บทวิเคราะห์นี้ครอบคลุมการศึกษาธรรมในวิสุทธิมรรค โดยแยกแยะความเป็นคุณลึกของสาตฺถะและสพฺยญฺชนะ ซึ่งส่งผลให้ผู้มีปัญญาและประชาชนทั่วไปเกิดความเลื่อมใสทั้งในด้านอรรถและเทสนา โดยอธิบายถึงความสำคัญของพยัญชน

…สุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 13 ตัวเราจักพ้นเล่า พระมหาฤษีเหล่าใดอาศัย (จับเอา) นิมิต นั้นๆ มาพิจารณาสอบสวนไป" (จน) ได้ บรรลุอาสวักขัยด้วย (ลำพัง) ญาณอันกล้า (ของตน) เป็นพระสยัมภูเปรียบเสมอด้วย นอแรด เ…

…อง แม้จะไม่สามารถหลีกเลี่ยงความตายได้ พระสัมมาสัมพุทธะมีลักษณะอันทรงพลังทั้งทางกายและปัญญา รวมถึงการพิจารณาจากนิมิตที่เกิดขึ้น มุญจิสสามิ มีความหมายในเชิงเปรียบเทียบถึงหลักธรรมที่พระปัจเจกพุทธะใช้เก็บรวบรวมเ…

…ูดว่า "อำนาจความตายไม่อายไม่กลัวใคร" ฟังอย่างไรอยู่ ด้วยเหตุนี้จึงคิดว่า ปาฐะตรงนี้เป็น มรณ์ วสมาคต พิจารณาดูในมหาฎีกา ก็ เข้าใจว่าจะเป็นอย่างนั้น เพราะท่านยก วสมาคต มาแก้ว่า "วสมาคต์ อนุรูปคมนวเสนาติ อธิปปา…

บทนี้อธิบายเกี่ยวกับกายพหุสาธารณ โต ที่ถูกมองว่าเป็นสาธารณะแก่สัตว์หลายชนิด รวมถึงบทบาทต่าง ๆ ที่กายมีทั้งในการเกิด การตาย และเป็นที่อาศัยของชีวิต โดยมีการเปรียบเทียบกับอาวุธที่ทำร้ายชีวิต และอธิบายถึ

…ัย (มนสิการโกศลวิธี) มีโดยลำดับ โดยไม่เร่งนักเป็นต้นอยู่ ในที่สุด แห่งมนสิการตอนล่วงเสียซึ่งบัญญัติ พิจารณาดูกายนี้อยู่ว่า "อตฺถิ อิมสฺมึ กาเย เกสา ผมทั้งหลายมีอยู่ในกายนี้ เป็นอาทิ ธรรม ทั้งหลายทั้งปวงนั้น …

เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาและการตัดตอนเกี่ยวกับน้ำมูตรในส่วนของกระเพาะของสัตว์ โดยมีการอธิบายถึงรายละเอียดต่าง ๆ ของโกฏฐาส โดย…

…กายคตาสติ] ก็แลภิกษุผู้ประกอบโดยสมควรซึ่งกายคตาสตินี้แล้ว (๑) ย่อม * ข้อสำคัญที่ต่างกันนั้น คืออสุภ พิจารณาร่างคนอื่นที่ตายแล้ว ส่วนกายคตาสติ พิจารณา ร่างของตนที่ยังเป็นอยู่

ในตอนนี้ได้กล่าวถึงดวงตามและการเกิดของพระโยคาวจรที่สามารถเข้าใจธรรมะจากการปฏิบัติฌานแตกต่างกันตามวิธีการเข้าฌาน นอกจากนี้ยังพูดถึงความสำคัญของการพัฒนากายคตาสติและอานิสงส์ที่เกิดขึ้นจากการฝึกปฏิบัติกรร

…ละก็) เป็นการง่ายที่พระโยคาวจรจะถือกรรมฐานนี้ ยังอานาปานจตุตถฌาน ให้เกิดแล้วทำฌานนั้นแหละให้เป็นบาท พิจารณากองสังขารจนบรรลุ พระอรหัตอันเป็นผลสุดยอดได้ เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า จะทรงแสดงเสนาสนะอันเหมา…

…ย่างลึกซึ้ง โดยอธิบายถึงอานาปานสติกรรมฐานซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการบรรลุธรรมและความสงบภายใน โยคาวจรจะพิจารณาเสนาสนะอย่างไรเพื่อให้การบำเพ็ญเจริญขึ้นได้ รวมถึงการเลือกสถานที่เพื่อหลีกเลี่ยงเสียงรบกวนและสร้างบร…

…ทุกข์ให้ใคร ได้ ตัวเจ้าเป็นเหตุของทุกข์อยู่เองฉะนี้ ทำไมเจ้า จึง (ไป) โกรธเขาเลาะ" [สอนตนนัยที่ ๔ - พิจารณากัมมัสสกตา] แต่ถ้าเมื่อเธอแม้สอนตนอยู่อย่างนี้ ปฏิฆะก็ยังไม่ระงับอยู่นั่นไซร้ นี่ว่าโดยปรมัตถ์ ขันธ์…

ในบทนี้ กล่าวถึงการพิจารณาความโกรธและผลกระทบจากมัน โดยที่ผู้คนมักใช้ความโกรธเป็นที่พึ่ง แต่หากพิจารณาให้ดีจะพบว่าตัวเองเป็นเหต…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 169 [สอนตนนัยที่ ๕ - พิจารณาถึงบุพจริยาของพระศาสดา] แต่ถ้าเมื่อพระโยคาวจรนั้น แม้พิจารณากัมมัสสกตาอยู่อย่างนี้ ปฏิฆะก็ยังไม่ระงั…

เนื้อหาหลักคือการพิจารณาถึงบุพจริยาคุณของพระศาสดาที่ไม่มีการประทุษร้ายต่อศัตรู แม้ในสถานการณ์ที่ท้าทายต่างๆ เช่น เรื่องของพร…

…ใคร ๆ ในโลก (นี้) กับทั้งเทวโลกไม่มีเสมอเหมือน นั้นว่า เป็นพระศาสดา (ของตน) ดังนี้ [สอนตนนัยที่ ๖ - พิจารณาถึงความที่เคยเกี่ยวข้องกันในสังสารวัฏ] แต่ถ้าเมื่อเธอแม้พิจารณาถึงพระคุณ อันเป็นส่วนบุพจริยาของ พระศ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงพระศาสดาและคุณอันน่าอัศจรรย์ของพระองค์ รวมถึงการพิจารณาความสัมพันธ์ท่ามกลางสังสารวัฏ และบทพระสูตรที่ชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงของสัตว์กับบุคคลต่าง ๆ ว่าไม่…

…ทำอุปการะสิ่งนี้ ๆ (แก่เรา) เพราะฉะนั้น อันการทำใจร้ายใน บุคคลนั้น หาควรแก่เราไม่" [สอนตนนัยที่ ๒ - พิจารณาอานิสงส์เมตตา] แต่ถ้าแม้อย่างนี้ เธอก็ยังไม่อาจดับจิต (ร้าย) ลงได้ไซร้ ทีนี้ เธอพึงพิจารณาถึงอานิสงส…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับอานิสงส์ของเมตตาในบทวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงความสำคัญของความเมตตาต่อผู้มีพระคุณ เช่น มารดาและบิดาที่เสียสละเพื่อเรา แม้แต่พี่น้องหรือบุคคลอื่นที่เคยดูแล ก็ได้ทำการอุปการะให

… เดือน ๆ" และ พระเถระวิสาขะ (นั้น) เที่ยว (บำเพ็ญวัตร) ไปอย่างนั้นอยู่ (วันหนึ่ง) ยืนอยู่ในกลางป่า (พิจารณา) ตรวจค้นดูคุณธรรมของตนไป จะ บันลือเสียง (ให้ปรากฏไว้) จึงได้กล่าวความข้อ นี้ว่า "ข้าพเจ้าอุปสมบทมาโ…

…รกหลังจากบรรพชาท่านได้ใช้เวลาในการเรียนรู้พระวินัยก่อนที่จะออกบำเพ็ญวัตรในแต่ละวิหาร และยืนอยู่ในป่าพิจารณาคุณธรรมของตนเอง เพื่อให้เข้าใจละกันว่าตนเองไม่มีความผิดในช่วงแห่งการบรรพชา ซึ่งพระเถระมีความมุ่งมั่น…

…็นกถาอย่างพิสดารในการเจริญเมตตา [กรุณาพรหมวิหาร] ส่วนว่า พระโยคาวจรผู้ใคร่จะเจริญกรุณาพรหมวิหาร จึง พิจารณาให้เป็นโทษของความไม่มีกรุณา และอนิสงส์ของกรุณาแล้ว จึงเริ่มเจริญกรุณาพรหมวิหาร (ต่อไป) ก็แลเมื่อจะเร…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของจิตที่ตั้งมั่นและการเจริญเมตตา โดยเฉพาะในผู้ที่มีเมตตาเป็นวิหารธรรม ซึ่งทำให้จิตของเขามีความมั่นคงและเข้าถึงสมาธิได้เร็ว ยกตัวอย่างความป่องใสของสีหน้าผู้มีเมตตา และอธิบายว่า

…๔ ที่ท่านยกขึ้นแสดงไว้ในลำดับแห่งพรหม- วิหาร พระโยคาวจรผู้ใคร่จะเจริญอากาสานัญจายตนะ เป็นอันดับแรก (พิจารณา) เห็นโทษในกรัชรูป (คือร่างกายสด ๆ) ทางโทษ (ภาย นอก) มีการที่ต้องถือไม้พลอง (เพื่อประหารกัน) เป็นต้น…

ในเนื้อหานี้ กล่าวถึงอรูปกรรมฐานที่พระโยคาวจรใช้ในการพัฒนาสติและปัญญา โดยการพิจารณาเห็นโทษในกรัชรูป การถือไม้พลอง และการทะเลาะวิวาทที่มาจากรูป เป็นการชี้ให้เห็นว่าอารมณ์เหล่านี้ไม่มีใ…

…ญจายตนะ (ต่อไป) จึง เป็นผู้ประพฤติวสีภาวะ (ทำให้ชำนิชำนาญ) ในอากาสานัญจายน สมาบัติ โดยอาการ ๕ แล้ว (พิจารณาให้) เห็นโทษในอากาสา นัญจายตนะ ว่า "สมาบัตินี้ มีข้าศึกคือรูปาวจรฌานอยู่ใกล้ และยัง ในที่นี้ อายตนะ …

…ราะห์ความหมายของคำว่าอากาสานัญจายตนะ ทำให้เข้าใจถึงการเข้าถึงและวิธีการทำสมาธิในระดับนี้ รวมไปถึงการพิจารณาเห็นโทษของอากาสานัญจายตนะที่อาจมีข้าศึกคือรูปาวจรฌานอยู่ใกล้ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการทำให้ชำนาญในสมาบ…

…จริญอากิญจัญญายตนะ จึงเป็นผู้ ประพฤติวสีภาวะ (ทำให้นิชำนาญ) ในวิญญาณัญจายตนสมาบัติ โดยอาการ ๕ แล้ว (พิจารณาให้) เห็นโทษในวิญญาณัญจายตนะ ว่า "สมาบัตินี้มีข้าศึกคืออากาสานัญจายตนะอยู่ใกล้ และไม่ละเอียดดัง อากิ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเจริญอากิญจัญญายตนะ โดยเฉพาะในพระโยคาวจรที่อธิบายถึงวิธีการปฏิบัติสมาธิอย่างถูกต้อง เพื่อให้เกิดความเข้าใจในอากิญจัญญายตนะ และการตัดความพอใจในวิญญาณัญจายตนะอย่างมีสติ เพื่อเข้าถึง