มรรค : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 25 / 50

ဆ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 233 เพราะว่า มรรคเบื้องบน ๓ อย่าง พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเรียกว่า "ภาวนา" เพราะเป็นไปในพระนิพพานอันมรรคที่ ๑ เห็นแล้ว …

…นี้ เซียนท่านได้อธิบายถึงแนวคิดอันเกี่ยวข้องกับอภิธัมมหาสังสารในมุมมองของกรรมและธรรม โดยเฉพาะว่าด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อย่าง ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึง 'ภาวนา' ซึ่งเกี่ยวพันกับการเห็นพระนิพพานและการละกิริยา…

… กรรมแม้อันสัตว์ทำแล้วก่อแล้ว อัน ตัณหาให้ยินดีแล้วด้วย จึงจะยังวิบากให้สำเร็จได้ เพราะในปฏิสัมภิทา มรรค พระสารีบุตรเถระได้กล่าวถึงปฏิสนธิที่เป็นไปกับด้วยเหตุ ซึ่ง เป็นไปแล้วแม้เพราะปัจจัยแห่งเหตุ ๒ ประกา…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์กรรมที่สัตว์ได้ทำแล้วและความเชื่อมโยงกับการปฏิสนธิ โดยเสนอมุมมองของพระสารีบุตรเถระเกี่ยวกับตัณหาและกรรมนิมิต ที่เป็นปัจจุบันและอารมณ์แห่งชวนะที่ทำให้เกิดขึ้น สิ่งสำคั

…ะนิพพานอันไม่จุติ คือยั่งยืน คือมี อันไม่เคลื่อนไปเป็นธรรม คือได้ทำให้แจ้งชัด ด้วยญาณที่สัมปยุตด้วย มรรคและผล เพราะทำพระนิพพานให้แจ้งด้วยญาณสัมปยุตด้วยมรรคผล นั้นแล จึงเป็นผู้ตัดกิเลสเครื่องผูกมัด คือความ…

…หบาลี โดยมีการวิเคราะห์ถึงความไม่ยั่งยืนของจิตและความสำคัญในการเข้าถึงพระนิพพานผ่านญาณที่สัมปยุตด้วยมรรคและผล เนื้อหานี้ช่วยทำให้เข้าใจลึกซึ้งถึงการตัดกิเลส และการเข้าถึงธรรมอันสงบในรูปแบบที่ไม่เหลือเศษ ผ…

…์ทั้ง ๒ และธาตุมี ๑๘ โดยลำดับแห่ง ภูมิทั้ง ๓ นั้นเกิด ฯ วัฏฏะเป็นไปใน พระนิพพาน ชื่อว่านิโรธ โลกุตตรมรรค ท่านเรียกว่ามรรค ฯ ธรรมที่สัมปยุตตด้วยมรรค ๆ และผล พ้นจากสัจจะ ๔ ฯ สัพพสังคหะ กล่าวไว้โดยประเภท ๕ อ…

…ยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างขันธ์และการเข้าถึงพระนิพพานที่มีอิทธิพลต่อวัฏฏะ มีการกล่าวถึงโลกุตตรมรรคและมรรคผลที่มีประโยชน์ต่อการหลุดพ้นจากสัจจะ ๔ และปัจจัยที่เป็นไปในภูมิ ๓ สรุปว่าการศึกษาอภิธรรมมีควา…

…ายของกรรม และเพราะเป็นเหตุนานัปการแห่งทุกข์ ฉะนี้และ ฯ ในบทว่า มคฺโค บัณฑิตพึงประกอบมัคคศัพท์อีกว่า มรรคที่กล่าวโดยชื่อว่านิโรธคามินี- ปฏิปทา ท่านเรียกว่า โลกุตตรมรรคฯ ธรรมเหล่านี้ คือ ธรรมมีผัสสะเป็นต้นท…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงตัณหาเป็นเหตุสำคัญที่นำไปสู่ทุกข์และการสังเคราะห์ธรรมจากพระพุทธเจ้า มีการเน้นถึงมรรคและผลในการพ้นทุกข์ รวมถึงการเผยแพร่ธรรมเพื่อช่วยสัตว์ทั้ง 3 ประเภท โดยธรรมเหล่านี้มีความเชื่อมโยงกับ…

…และกัน ด้วยสามารถแห่งสัมปยุตตปัจจัย ๑ ฯ นามย่อมเป็นปัจจัยแก่นามรูป ๕ อย่าง คือ เหตุ องค์ฌาน และองค์ มรรคเป็นปัจจัยแก่นามรูปที่เกิดร่วมกัน ด้วยอำนาจแห่งเหตุปัจจัยเป็นต้น, เจตนาที่เกิดร่วมกัน เป็นปัจจัยแก่น…

ข้อความนี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างนามและรูป รวมถึงปัจจัยต่างๆที่มีอิทธิพลต่อการเกิดของนามและรูปในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เนื้อหานี้อภิปรายถึงความสำคัญของเจตนาและวิบากขันธ์ โดยช

…็นส่วนมาก ๆ โดยประการอื่น พึงประสงค์ความที่ท่านอาจารย์เป็นผู้กล่าวโดยไม่ทันเพ่ง ความให้ดีๆ แต่คำว่า มรรค ન ไม่ถือเอาอาเสวนะจากโคตรภู ไม่มี เพราะไม่ทรงประสงค์ความที่ธรรมมีชาติต่าง ๆ กัน ด้วยสามารถแห่ง ภูมิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะการศึกษาเกี่ยวกับอาเสวนะและมรรค โดยอาจารย์ธรรมปาลเถระได้กล่าวถึงปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อการเกิดขึ้นของรูปธรรมและจิต โดยอธิบายถึงความ…

…ป็น อารมณ์คาอบงำโคตรปุถุชนเสีย และย่างขึ้นสู่โคตรพระอริยบุคคล ย่อมเป็นไป ฯ ในลำดับแห่งโคตรภูจิตนั้น มรรคกำหนดรู้ทุกขสัจ ๑. ฉบับพม่าและสีหลเป็น ยา สิขาปฺปตฺตา สา สานุโลมา สงฺขารุเปกขา วุฏฐาคามินีวิปสฺสนาติ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาไตรลักษณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการปฏิบัติวิปัสสนา การเห็นความไม่เที่ยงและความสิ้นไปของนามรูปผ่านสัมมสนญาณและอุทยัพพยญาณ สอนให้เห็นถึงความเกิดขึ้นและก

…ญาณทั้งหลาย ทั้งหลาย ตัดภวังค์ขาดแล้ว ย่อมเป็นไปอีก ฯ [สังคหคาถา] บัณฑิต (พระอริยบุคคล) ย่อมพิจารณา มรรคผลและนิพพาน กิเลสที่ละได้แล้วและ กิเลสที่ยังเหลือ พิจารณาก็มี ไม่พิจารณา ก็มี ฯ มรรคทั้ง ๔ ที่พระอริ…

…จารณาอีกทั้งการละกิเลสที่ยังเหลือ ผ่านกรรมและความเป็นจริงในจิตใจที่ยึดติด และภวังคบาตให้ชัดเจน โดยมีมรรคทั้ง ๔ และญาณทัสสนาวิสุทธิเป็นแนวทางสำคัญ ทั้งนี้จะกล่าวถึงประเภทแห่งวิโมกข์อย่างอนัตตนุปัสสนา และสุ…

…ัณหาเสียได้ ชื่อว่าอัปปณิหิานุปัสสนา (การพิจารณาเห็นโดยไม่มีที่ตั้ง) จัดเป็น วิโมกขมุขฯ เพราะฉะนั้น มรรคจึงได้ชื่อ ๓ อย่าง ด้วยอำนาจแห่ง วิปัสสนาเป็นเหตุมา (เป็นเหตุบรรลุ) คือ ถ้าวุฏฐานคามินีวิปัสสนา เห็น…

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์และเข้าใจมรรคและผลในพระอภิธรรม โดยเน้นถึงวิปัสสนาและวิโมกข์ที่ทำให้เกิดการเห็นแจ้งในหลักธรรม ทั้งในมรรคและผล การบ…

… มีอารมณ์อย่างเดียวกัน ด้วยอำนาจ กาลไม่น่าจะพึงมีได้ ? อนึ่งเล่า ความที่ชวนและอาวัชชนะในวิถีอื่นจาก มรรควิถีและผลวิถีมีอารมณ์ต่างกัน โดยประการไร ๆ ก็ตามที่ พระผู้มี พระภาคเจ้าก็มิได้ทรงประสงค์เอาแล้ว ฯ แก…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมาฯ โดยเฉพาะในเรื่องของปรจิตตวิชชาที่ประกอบด้วยจิตในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต การวิเคราะห์และการตีความจากพระอาจารย์หลายท่านเกี่ยวกับความหมายของจ

…ิจแห่ง ญาณทั้ง ๕ ข้างต้น (มีสัมมสนญาณเป็นต้น) และแก่โพธิปักขิยธรรม ๓๗ ในเบื้องบน ชื่อว่าอนุโลมญาณ ฯ มรรคชื่อว่าสุญญตะ เพราะเป็นสภาพว่างจากตัวตน ชื่อว่าวิโมกข์ เพราะอรรถว่า พ้นจากกิเลสมีสัญโญชน์เป็นต้น ๆ ช…

บทความนี้พูดถึงญาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพ้นจากสังขาร และการรักษาศีลเพื่อให้พ้นจากทุกข์ โดยอธิบายถึงคุณสมบัติของญาณและศีลที่ช่วยให้เกิดความเข้าถึงธรรมสูงสุด มีการชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการรักษาศี

…ลยดังนี้อีก ๑ ก็ไม่ทึกทักเอาว่า โอภาสเป็นต้น เห็นปานนี้ ไม่เคยเกิดขึ้นแก่เราเลย เราจะเป็นผู้ได้บรรลุมรรคผล แน่นอนแล้ว ดังนี้ กำหนด คือวินิจฉัยลักษะคือมรรคอย่างนี้ว่า โอภาสเป็นต้นเหล่านี้ไม่ใช่มรรค เพราะเป…

เอกสารนี้อภิปรายเกี่ยวกับความสำคัญของวิริยสัมโพชฌงค์ในการบรรลุมรรคผลผ่านการวิปัสสนาที่สัมพันธ์กับไตรลักษณ์ โดยเน้นให้เห็นถึงการกำหนดและวินิจฉัยลักษณะที่ถูกต้องเพื่อหล…

…ยอำนาจแห่งสีลวิสุทธิและจิตตวิสุทธิ และวิสุทธิ์ ๔ ที่เป็นโครงร่าง ด้วยอำนาจแห่งทิฏฐิวิสุทธิเป็นต้น ฯ มรรคชื่อว่า ญาณทัสสนวิสุทธิ, เพราะรู้ เพราะกระทำการพิจารณาสัจจะ ๔ และ เพราะบริสุทธิ์จากมลทินคือกิเลส ฯ บ…

…ณากิเลสที่ยังเหลือ โดยปัจจเวกขณญาณมี ๑๕ สำหรับพระเสขะและ ๔ สำหรับพระอรหันต์ กล่าวถึงความบริสุทธิ์ของมรรคและการพิจารณาสัจจะ ๔ ผ่านทางวิสุทธิ ๕ เหล่านี้ โดยเฉพาะในวิปัสสนากรรมฐาน ปัจจเวกขณญาณถือเป็นสิ่งสำคั…

… และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 436 ฉะนั้น ถ้าวิปัสสนาที่เป็นวุฏฐานคามินี เห็นแจ้งโดยมิใช่ตน ฯ มรรค ก็เป็นวิโมกข์ชื่อว่าสุญญตะ เพราะได้ชื่อตามอำนาจธรรมเป็นเหตุมาฯ บทว่า วิปสฺสนาความนวเสน คือ ตามอำนาจ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงวิปัสสนาที่เป็นวุฏฐานคามินี ซึ่งเป็นเครื่องมือในการเข้าถึงมรรคและผล โดยมีการอธิบายถึงอำนาจธรรมที่เกี่ยวข้อง รวมถึงความหมายของมรรคที่ไม่ประกอบด้วยความเป็นทวาร และค…

…มัยใกล้รุ่งและ สายัณหสมัยตอนพลบค่ำ เมื่อมีพุทธเวไนย์ปรากฏในพระญาณ โดยอาการที่มีอุปนิสัยจะได้ตรัสรู้ มรรคผล หรือถึงพระไตรนรณคมน์หรือจะได้ลุคุณสมบัติอย่างอื่น ๆ พระองค์ก็เสด็จไปโปรด ด้วย พระมหากรุณา ตั้งต้น…

บทความนี้กล่าวถึงพระคุณของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่มุ่งหมายเพื่อประโยชน์แก่โลกและประชาชน โดยเน้นความสำคัญของพระพุทธศาสนาในการสร้างสันติสุขและการให้การอนุเคราะห์แก่สัตว์โลก รวมถึงการ

…เห็นอริยสัจจ์ ๔ อันท่านจัดเป็นโลกุตตระ ก็เพราะ ประกอบด้วยสหกรณ์แห่งกิจทั้ง ๔ คือ เห็นทุกข์ ละสมุทัย มรรคให้เกิด ๑ ไม่อย่างนั้นยากที่จะได้ตลอด ถ้าอย่างยิ่งหรือหย่อนไป ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันจักไม่มี เพ…

บทอธิบายเกี่ยวกับบทบาทของสหกรณ์ในประวัติศาสตร์ไทยและพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการที่พระมหาวิชิตราชใช้สหกรณ์ในการสนับสนุนการทำงานและสร้างความแข็งแกร่งในรัฐ พร้อมทั้งอธิบายว่าแม้กระทั่งในการประพฤติธรรม สหกรณ

…ธารณญจ ปเนตสฺส อุปายาทินิพฺพตฺตนกกิเลส- วิทธ์สน. (สงฺคหฎีกา) ความในท่อนต้น เป็นเหตุให้ถามว่าอย่างไร มรรค ๔ ผล ๔ กับพระนิพพาน เป็น ๕ ประการ ดังนี้บ้าง หรือรวม เข้ากับพระปริยัติด้วยเป็น ๑๐ ประการ จึงชื่อว่า…

เนื้อหาในส่วนนี้อธิบายถึงวากยารัมภนิบาต ซึ่งเป็นการอธิบายความในท่อนต้นที่มักจะนำไปสู่การถาม เพื่อการวิสัชนาต่อเนื่องในท่อนหลัง โดยมีการใช้คำว่านิบาต เช่น หิ, จ, ปน เพื่อเชื่อมโยงความเข้าใจในบทความที่ก

หน้าที่ 8 ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ออกด้วยหัวข้อคือจิตนี้ ด้วยปัญญา ๓ ประการนี้ และด้วยความเพียร เผากิเลสนี้ ยืนอยู่บ…

บทความนี้กล่าวถึงวิสุทธิมรรคและกระบวนการพัฒนาจิต โดยเน้นถึงการใช้ปัญญาและความเพียรเพื่อเผากิเลส ผ่านการตั้งอยู่ในศีลและการอบรมสม…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 14 อย่างนั้น หานภาคิยธรรมพึงทราบตามนัยนี้ว่า " สัญญาและมนสิการ อันสหรคตด้ว…

บทนี้สื่อถึงการเข้าใจและเจริญสมาธิตามหลักของวิสุทธิมรรค โดยการเชื่อมโยงสมาธิกับการเจริญปัญญา ทั้งยังอธิบายถึงลักษณะเฉพาะของสมาธิที่ถูกต้องและผลกระทบต่อการเ…