หน้าหนังสือทั้งหมด

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
233
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…่่งเรือง. อัง.จตุก. (พุทธ) มก. ๗๕/๑๙๔ 5.4 ทาธตุยังพระสัครธรรมให้ล่อนหายไปไม่ได้ ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ก็ยังพระสัครธรรมให้ล่นหายไปไม่ได้ ที่แท้โมบูรณ์ในโลกนิ่งต่างหาก เกิดขึ้นมาก็ทำให้พระสัครธรรมเลื่อนห…
เนื้อหานี้นำเสนอการใช้ความเปรียบเทียบในพระไตรปิฎกซึ่งมีการเปรียบกิขูมักจะถูกตีความว่าต่ำต้อยและไม่สามารถเจริญเติบโตได้ เช่นเดียวกับผ้าเปลือกไม้ที่ไม่ว่าใหม่หรือเก่ามักจะมีความหมายเปรียบได้กับความไม่คง
ความสำรวมและการดูแลจิตใจ
244
ความสำรวมและการดูแลจิตใจ
…าย รับประทานในโภชนามีคราม และปราศจากความเพียรอยู่ ผู้นั้นและ มายอรมรราคาไม่ได้ เปรียบเหมือนภูเขาทิณ ลมรัครในไม่ได้ฉัน. ข.ร. (อรรถ) มก. 40/2 3.2 อินทรีย์ทั้งหลายของภิกษุใดมีความสงบแล้ว เหมือนม้าสังนายส…
บทความนี้สำรวจความสำคัญของการรักษาจิตใจและการมีสติในชีวิตประจำวัน โดยอ้างอิงถึงแนวทางจากพระบาลี ที่เน้นการสำรวมระวังเมื่อแสวงหาบิณฑบาต และการไม่เกี่ยวข้องกับกามรมณ์ เพื่อให้จิตผ่องใส และการมีสติในทุกข
การศึกษาบำเพ็ญเพียรในพระไตรปิฎก
245
การศึกษาบำเพ็ญเพียรในพระไตรปิฎก
…ำเพ็ญเพียร ถึงความสำรวมในวาจาทั้งสองเหล่านี้ (โสตทวารและากายวาร) จำทำที่สุดแห่งชาติ สรณะ มะนะได้ดิบพลมีเดียว เปรียบเหมือนรุ่งแจ้งของเทือจอจายเดินสำรวจนา ไม่เสร็จถ้องดินในที่หนึ่ง เอาจอบฟันดินเฉพาะในที่บ…
เนื้อหาของบทความนี้อธิบายถึงหลักการบำเพ็ญเพียรและการสำรวมในวาจาของพระไตรปิฎก โดยเน้นให้เห็นความสำคัญของการรักษาอินทรีย์และการมีสติในชีวิตประจำวัน ซึ่งมีการเปรียบเทียบธรรมแห่งการฝึกฝนเพื่อความเจริญแห่ง
การเปรียบเทียบธรรมในพระพุทธศาสนา
248
การเปรียบเทียบธรรมในพระพุทธศาสนา
…นทรีย์ทั้งหลายอันถูกกระทบแล้ว ย่อมเป็นเหมือนกระจกอันเชิดไว้ในทางใหญ่ ๔ แรง ย่อมเบือนด้วยอุติฺเกิดแต่ลมเป็นต้น นั่นน่ะ. สง.สพท. (อรรถ) มก. ๒๕/๑๔๕ ๔.๗ แม่เนื้อยังลูกเล็ก... ย่อมเสวยทุกข์ในป่า เพราะตัดความ…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการเปรียบเทียบธรรมในพระพุทธศาสนา โดยใช้รูปแบบของการเปรียบเทียบและอุปมานิยายในการอธิบายแต่ละประเด็น เช่น อุปมาเกี่ยวกับจิตใจที่ต้องถูกควบคุมและฝึกฝนเพื่อไม่ให้เกิดความทุกข์ และการ
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
253
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…รรถ) มก. ๒๒/๕๔๔ ๒.๗ ผู้ใดไร้โทษในอนาคต มัวสกามอยู่ ผลที่สุดความเหล่านั้นจะกำจัดบุคคลนั้นเสียเหมือนผลมิกปักกำจัดผู้นให้ตาย ฉะนั้น. ข.ซา. (พุทธ) มก. ๕๒/๒๓๙
บทอุปมาในพระไตรปิฎกแสดงถึงโทษและอันตรายของกาม โดยเปรียบเทียบกามกับสิ่งต่างๆ เช่น โครงกระดูก ชิ้นเนื้อ เพลงหย่า และของร้อน เพื่อเตือนใจให้ระมัดระวังในการเสพกาม และให้เห็นถึงความทุกข์ที่มาจากการติดอยู่ใ
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
255
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
254 อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก บุคคลมีใจไม่ฟังซานด้วยถามรคะ? ไม่ถูกถามรคะเหยียวรังไปและย่อมรู้ ย่อมเห็นอายเป็นเครื่องสลัดออก ซึ่งถามรคะที…
บทความนี้สำรวจอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของความเพียรและจิตใจในเรื่องการหลุดพ้นจากกามและความทุกข์ อุปมาถึงร่างกายและจิตใจที่ปรากฏความงามแต่แฝงไว้ด้วยความหรืออารมณ์ที่มืดมน เช่นเ
ความเข้าใจในอารมณ์และความรู้สึก
256
ความเข้าใจในอารมณ์และความรู้สึก
…ายแก่ลูกวัวทั้ง ๒ ตัวนั้น ก็อมไม่มีที่สามารถจะได้ว่า นี้เป็นลูกวัวของกระดูกโน้น แต่เมื่อใดเอาเหล็กแหลมที่ปลายหอก เป็นต้น มาทำเครื่องหมายอย่างใดอย่างหนึ่ง ก็มีผู้สามารถรู้ได้ ฉันใด ฉันนั้นเหมือนกัน แม้ใน…
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์และความรู้สึกของมนุษย์ โดยการเปรียบเทียบกับธรรมชาติและสถานการณ์ต่าง ๆ อันเกี่ยวข้องกับการมีชีวิต ทั้งนี้ยังกล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตและวิธีที่จะช่วยให้เข้าใจต
บทความเกี่ยวกับมุมมองต่อผู้หญิงในพระไตรปิฎก
260
บทความเกี่ยวกับมุมมองต่อผู้หญิงในพระไตรปิฎก
…่อม ถอย มีคำก็เป็นคนตาบอด ชนผู้กคูอยู่ในอาณาจักรของมฤคาด ถึงมีคุณความดีหมดคุณความดี แม้ มีปัญญาเลื่อลมอ อยู่เป็นผู้ประมาท ติดพันอยู่ในวนษฺ มาตุคามย่อมปล้นเอาการศึกษาเล่าเรียน ตะ ศิล สังจะ จาคะ สติ และคว…
บทความนี้นำเสนอความคิดเห็นในพระไตรปิฎกที่บรรยายถึงธรรมชาติและบทบาทของผู้หญิงในแง่มุมต่างๆ การเปรียบเทียบผู้หญิงกับธรรมชาติ เช่น ดอกไม้และไฟ เปรียบเทียบถึงความลุ่มๆ ดอนๆ ของจิตใจผู้หญิง และการมารยาในลั
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
262
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…ีย ย่อมถึงความสุข ถ้างั้นเราะนความสุขทั้งปวง ก็พึงละความทุกข์เสีย ขุ.อ. (อรรถ) มก. ๑๐/๑๔๕ ๕.๕ บุคคลมีเลาสงออกจากวัฏฏาม เหมือนไม้แห่งสนิท ไม่เปียกชุ่มด้วยเลาสงเหมือนในทีมเขาวางในขนบนกงนกงฟันกงน ม.ม. …
เอกสารนี้นำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่ชี้ให้เห็นถึงการมีปัญญาในการละทิ้งความทุกข์และแสวงหาความสุขในชีวิต โดยผ่านตัวอย่างเช่น การเปรียบเทียบชีวิตกับรองเท้าและความสามารถในการทำให้เราห่างจากทุกข์ นอก
การวิเคราะห์กายและธรรมชาติของมนุษย์
265
การวิเคราะห์กายและธรรมชาติของมนุษย์
…ห็นกายนี้แล้ว ตามที่ ตั้งอยู่ ตามที่ดำรงอยู่ โดยอาวุธ มีอยู่ในกายนี้ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ม.อ. (พุทธ) มก. ๒๒/๖๘ ๒.๑๑ ไม่ช้าร่างกายที่ปราศจากวิญญาณ อันหมู่อดก็แก่ยุติกลายทอดทั้งไปเหมือนท่อน…
เนื้อหาพูดถึงความซับซ้อนของกายมนุษย์ ซึ่งถูกเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ โดยมีการอภิปรายเกี่ยวกับความไม่เที่ยงและการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย และความเป็นไปของชีวิต การอ้างอิงถึงบทคัดจากพระไตรปิฎก ชี
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
270
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…๑๐.๔ ผู้มีดือดอยู่ในบาตหลาย เหมือนน้ำไม่ดีอยู่ในบัว เหมือนเมล็ดพันธุ์ผู้กาตไม่ติดช่องที่ปลายเทิกลกแหลม ขุ. ส. (พุทธ) มค. ๑/๒๗ ๑๐.๕ พระปัจเจกพุทธเจ้าไม่ลั่งในเพราะเสียงเหมือนสา ไม่ติดช่องเหมือนลม ไม่ติด…
พระไตรปิฎกจัดทำอุปมาอุปไมยเกี่ยวกับการดำเนินชีวิตในเส้นทางพระธรรม โดยเปรียบเทียบลักษณะต่างๆ เช่น พระเจ้าเถรทรงสละราชสมบัติ เปรียบเสมือนเครื่องชั่งที่ถูกทำลาย และความเพียรของภิกษุที่ควรประพฤติพรหมจรรย์
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
277
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
๒๒๖ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก พึ่งหลาย ๗ ในสติดาวะนั่งหลาย ๙ ดูเจริญถูกลมชุ่มชิ้นในหามสมุทร และดูโคจรที่เทียบในเครื่องยนต์ ที่ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๐๕ ๒.๒ กระแสน้ำแห่งแม่น้ำคงกล…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก เช่น การเปรียบเทียบกระแสน้ำแห่งแม่น้ำกับการไม่เวียนไปมาของผู้ปฏิบัติธรรม และสภาวะที่ต้องหลีกเลี่ยงการจมอยู่ในอำนาจของมนุษย์หรืออมนุษย์. นอกจากนี้ยังมีการพูดถึ
อุมาอุปมาในพระไตรปิฎก
282
อุมาอุปมาในพระไตรปิฎก
…/๒๙๕ ๓.๑๒ พระพุทธองค์ทรงยกตัวอย่างถึงแม่น้ำสายใหญ่ ที่เกิดจากแม่น้ำกก ยมุนา อรวิธีดีสุรจุ และมิจ โหลมารวมกัน ความทุกข์ของเหล่าพระอริยสาวกที่ยังคงหลงเหลืออยู่ เหมือนกับน้ำเพียงสองสามหยดที่บคลอดขึ้นมาด้ว…
พระพุทธองค์ใช้การเปรียบเทียบต่าง ๆ เพื่ออธิบายความทุกข์ของพระอริยสาวกที่ยังหลงเหลืออยู่ กับความทุกข์ที่ถูกกำจัดไปแล้ว โดยยกตัวอย่างน้ำในสระ ขนาดใหญ่ และแม่น้ำที่รวมกัน การพูดถึงความทุกข์ในรูปแบบต่าง ๆ
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
285
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…งคนในโลกนี้ รู้ตามความจริงว่า นี้ทุกข์ ฯ ลฯ นี้ข้อปฏิบัติให้ลงความดับทุกข์ ฉันนั้น นั่นเรียกว่า บุคคลมีจิตเหมือนสายฟ้า อัง. ติก. (พุทธ) มก. ๓๕/๑๑ ๕.๒ บุคคลบางคนในโลกนี้ กระทำให้แจ้ง เข้าสิงพร้อมซึ่งโทม…
เนื้อหาในบทนี้ได้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยที่แสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงของตัณหากับการดำรงชีวิตของบุคคลที่ประมาท ตลอดจนการเข้าใจอริยสัจ ๔ อันได้แก่ ทุกข์ เหตุเกิดทุกข์ ความดับทุกข์ และข้อปฏิบัติที่นำไปสู่กา
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
287
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
๒๖ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๗.๓ ลมแรงย่อมพัดมุ้งม่านเกิดขึ้นแล้วให้หยุดไปได้ในระหว่างนั้นเอง แม่ฉันใด ภิญฺญามือเจริญ กระทำให้ภายในซึ่ง…
พระไตรปิฎกได้มีการเปรียบเทียบหลายรูปแบบผ่านอุปมาอุปไมยที่สอนให้เข้าใจการพัฒนาทางจิตใจและการบำเพ็ญธรรม เพื่อให้บรรลุถึงนิพพาน ความเข้าใจในแต่ละเรื่องมีความเกี่ยวข้องและเหมาะสมที่ใช้เป็นข้อคิดในการพัฒนา
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
292
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…ปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๑. ความเพียรเพื่อบรรลุธรรมของพระโภธิสัตว์ ๑.๑ เมื่อเราสลนล้มอัสสาสะแปลสาสะ (ลมหายใจเข้า-ออก) ไว้งางปาก ทางจมูก แล้ว ลมอันแรงกล้าก็เสียดเทศะ เปรียบเหมือนบูรษมีคั่งเอาโลหาธแหลมคมที…
…ปิฎก เพื่อแสดงถึงความเพียรในการบรรลุธรรมของพระโภธิสัตว์ โดยใช้เปรียบเทียบลักษณะต่าง ๆ เช่น การควบคุมลมหายใจและการเปรียบเทียบกับอวัยวะในร่างกาย อุปมาเหล่านี้เป็นเครื่องช่วยในการเข้าใจธรรมะและความสำคัญของ…
ความสำคัญของความเพียรในพระพุทธศาสนา
293
ความสำคัญของความเพียรในพระพุทธศาสนา
…ษอาหารน้อยอย่างเดียว หนังสือระเหงแห่งสงสารอยู่เหงื่อแห้งไป ประห่นังผลิ้นาตาม ที่คุณคลาดดำาแต่งลด ถูกลม และแดดก็เหือดแห้งไป ฉะนั้น ที.สี. (พุทธ) มก. ๑๒/๑๔๕ ๒. ความเพียร ๒.๑ นกที่เปือนฝูงมาสลัดลสู่ ก็เปื…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของความเพียรและความตั้งใจในการปฏิบัติธรรมตามพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากการเปรียบเทียบที่ให้เห็นถึงโทษของอาหารน้อย ซึ่งสร้างอุปมาถึงการมีสติและการปฏิบัติที่ถูกต้อง เพื่อหลีกเลี่ยงการ
ความเพียรในพระพุทธศาสนา
294
ความเพียรในพระพุทธศาสนา
…ิริยะให้นงคง ทำขันติ โลังจะไม่ให้หวลสำรวมใจ และกาย บิกิลสตดและให้แน่น กระทำดังนี้ให้มีช่องว่างด้วยอโลมสิการ ประคองความเพียรปิดประตู้ง ๓ เสี้ยม ตั้งสติให้หาเกิดความเร่งว่า เราจักยิงโล่งทั้งปวง ด้วยลูกคร …
บทความนี้เกี่ยวกับความเพียรในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างจากพระไตรปิฎกที่กล่าวถึงคุณค่าของความเพียร เช่น การกระทำความเพียรไม่ว่าจะเป็นในสถานการณ์ใดก็ถือเป็นสิ่งสำคัญของการบรรลุพระสัมโพธิญาณ การเปรียบเที
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
299
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…ทรที่ชุลกุหลาบ ชนะเอาชนะและแล่นไปในน้ำตลอด ๖ เดือน ถึงฤดูหนาว ขึ้นนั้นนับ เครื่องผูกประดังเรือกลากลมและแดดไว้ เครื่องผูกเหล่านี้ถูกฝนชะ ย่อมชำรุดเสียหาย เป็นของเปื่อยไปโดยไม่ยาก ฉันใด ดู ก่อนภิกษุ…
อุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกชี้ให้เห็นถึงผลกระทบของความหวาดเสียวและความเพียรต่อสมาธิ โดยแสดงถึงการเปรียบเทียบกับเรื่องราวที่เข้าใจง่าย เช่น การเดินทางไกลที่ต้องเผชิญกับความป้องกันรอบด้าน ซึ่งอุปมาเหล่านี้ส
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
300
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…งสองข้างและตรงกลาง แม้นใด ภิกษุนี้ก็น่าจะเข้าใกล้โคนเสานี้เข้าไปดูได้ว่าจะอามาสติ แล้วไล้ชิงว่า คือ ลมหายใจเข้าและหายใจออก นั่งอยู่ด้วยสติในมิตินั้นเอง ส่งสติไปตามเบื้องต้น ท่ามกลาง และ ที่สุดแห่งมาหใจเ…
บทความนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่เปรียบเทียบความเพียรของภิกษุกับปรากฏการณ์ธรรมชาติ เช่น ดวงอาทิตย์และน้ำคงคา โดยเน้นถึงความสำคัญของการตั้งมั่นในอารมณ์เพื่อการปฏิบัติธรรม ซึ่งอาจเชื่อมโยงกับ