อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 270/370

๒๙ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๗.๔ พระเจ้าเถรรุมิหราซ ผู้นอบอิ่มดีในทิศทางภาชนะดานแล้ว ทรงสละราชสมบัติออกบรรพชา อุปมาดังเครื่องชั่งตราชั่ง สลัดตัดเครื่องชั่งไปได้ ฉะนั้น ขุ. ชา. (พุทธ) มค. ๑๖/๒๓ ๘.๕ ธรรมดาใครอวยลาแกอที่เที่ยมอยู่ไปด้วยความสุขและความทุกข์ ฉันใด ภิกษุผู้ปรารถ ความเพียรก็ครอประพฤติพรหมจรรย์ให้รีสิทธิ์บริบูรณ์ตลอดชีวิต แม้จะทุกข์สุขเพียงใดก็ตาม ฉะนั้น มิน. ๔๕๗ มีน. ๔๘๗ มิณ. ๔๘๗ ๗.๖ คุณเครื่องเป็นสมณะ (พรหมวรรค) ที่บุคคลจับต้องไม่ได้ ย่อมคราไปนรก เหมือนหญิงคาผู้บุคลจับไม่แน่นแล้วดึงมา ย่อมบาดมือมันแผลฉะนั้น อัง.ทุก. (อรรถ) มค. ๓๓/๒๐๒ ๗.๗ ดูมคถที่๒๑ ไม่ประมาณในธรรม ข้อ ๗.๑๙ - ๗.๓๒ ๑๐. อานิสงส์ของการละทาม ออกบวช ๑๐.๑ ภิกษุใดตัดราคาได้ขาดพร้อมทั้งอสงไขยไม่มีส่วนเหลือ เหมือนบุคคลตัดดอกบาปซึ่งงมในสระ ฉะนั้น ภิกษุนั้นย่อมชื่อว่าสิ่งในและฝั่งนอกเสื่อได้ เหมือนจะคราบเก่าที่ครำไว้ครำแล้ว ฉะนั้น ขุ. ส. (อรรถ) มค. ๖/๑ ๑๐.๒ สัตว์ผู้เกิดมา พึ่งเป็นผู้มีสติทุกเมื่อ พึงวิ่งขาดถามหลาย ๆ ครั้งเว้นขาดกามเหล่า นั้นแล้ว พึงข้ามโอฆะได้ เหมือนบุคคลวิ่งนำในเรือแล้วไปถึงฝั่ง ฉะนั้น ขุ. ม. (พุทธ) มค. ๖๕/๒๒ ๑๐.๓ ฝายอมรั่วรรีงที่งไม่ดีได้ ฉันใด ราชยะอมเสียใจที่ไม่ได้อบรมแล้วได้ ฉันใด ฝายอมรั่วรเรืองที่งมิได้แล้วได้ ฉันใด ราชยะอมเสียใจที่อบรมดีแล้วไม่ได้ ฉันใด ขุ. ส. (อรรถ) มค, ๔๐/๓ ๑๐.๔ ผู้มีดือดอยู่ในบาตหลาย เหมือนน้ำไม่ดีอยู่ในบัว เหมือนเมล็ดพันธุ์ผู้กาตไม่ติดช่องที่ปลายเทิกลกแหลม ขุ. ส. (พุทธ) มค. ๑/๒๗ ๑๐.๕ พระปัจเจกพุทธเจ้าไม่ลั่งในเพราะเสียงเหมือนสา ไม่ติดช่องเหมือนลม ไม่ติดช่องที่ตาข่าย เหมือนดอกบัวไม่ติดช่องด้วยน้ำ ฉะนั้น ขุ. ส. (อรรถ) มค. ๒๗/๒๗๐