อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 233/370

23๒ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก 5. ลักษณะของกิฆูมิผิด 5.1 ความตริกทังหลายกับความคะเนองอย่างเลวทรามเหล่านี้ ได้ครองบังเรืองอุอิบซ เป็นบรรพชิต เหมือนกับบุตรของคนสูงศักดิ์มีฐานะมาก ทั้งได้กลายวิชาชาญฉรรถฉรรูอย่างเชี่ยวชาญยิงฉมูรอบๆ ตัวครูผู้หลบหลีกไม่ทันตั้งพันลูก ฉะนั้น. ขเธร (เทเร) มก. ๕๙/๕๔๘ 5.2 สมณพราหมณ์พวกหนึ่งย่อมแส่แจกเปโพ ไม่ถึงธรรมอันเป็นสาระ ย่อมพวกพุนเครื่องผูกใหม่ๆ ตั้งมั่นอยู่ในสิ่งที่ตนเห็นแล้วฟังแล้วอย่างนี้ เหมือนฝูงแมลงตกลงสู่ปรกูมัน. ฉะนั้น. ข.อ. (พุทธ) มก. ๕๔/๖๙ 5.3 อุปิโสส (เครื่องม้วนมอง) แห่งดวงจันทร์วาดอาทิตย์ ๔ อย่างนี้ ซึ่งเป็นเหตุให้ดวงจันทร์ ดวงอาทิตย์ ไม่ว่างไสไปรโรจน์ คือ แมม หมอก ควัน และผงคี อสรุทธฤู กิขูษุทั้งหลาย ฉันเดี๋ยวนั้นแน็ อุปิโสแหงสมพราหมณ์ทั้งหลายก็มี ๔ ประการ คือ สมณพราหมณ์บางเหล่าดำีดุราม สุราเมรุ ธรรม ยั่งดองและเงน เลี้ยงชีวิตโดยมีจฉซีวะ กิขูษุทั้งหลาย นี็แล อุปิโสสแห่งสมพราหมณ์ ๔ ประการ ซึ่งเป็นเหตุให้สมพราหมณ์ไม่งานส่งสุโกโสร่่งเรือง. อัง.จตุก. (พุทธ) มก. ๗๕/๑๙๔ 5.4 ทาธตุยังพระสัครธรรมให้ล่อนหายไปไม่ได้ ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ก็ยังพระสัครธรรมให้ล่นหายไปไม่ได้ ที่แท้โมบูรณ์ในโลกนิ่งต่างหาก เกิดขึ้นมาก็ทำให้พระสัครธรรมเลื่อนหายไปเปรียบเหมือนเรืออับปางก็เพราะต้นหนเท่านั้น. สัง.บิ. (พุทธ) มก. ๒๖/๓๖๙ 5.5 กิขูผู้ด้านในความโกรธ และความโลภสุท่าน หน้าทิ้งลา และลักกระยะ ย่อมไม่งอกงามในพระสัครธรรม ดุจพิธีท่าหว่านในนาล ฉะนั้น. อัง.จตุก. (พุทธ) มก. ๕๕/๖๑๓ 6. พระสัมมาสัมพุทธเจาทรงเปรียบกิขูกับผ้าเปลือกไม้ดังนี้ ผ้าเปลือกไม้ไม่ว่าจะใหม่หรือเก่าก็มีสิทธาร มีเปรียบได้กับกิขู สันสาห์ยายเปรียบได้กับผลการคลหัทบูรณ์นัวว่า ก่อนให้เกิดทุข์ ราคาถูก คือ บุคคลลวยาทานแก้กิขูนี้ จะได้บุญน้อย ผ้าเปลือกไม้เมื่อเก่าแล้ว เขาเอาไปทิ้งขยะ คือ เมื่อกล่าวธรรมได้ไม่มีโคร่ง เมื่ออุจารลาว่า กิขูนี้ก็เป็นเหตุให้ลูกลงโทษ คือ ห้ามติดต่อเกี่ยวข้องกับกิขูทั้งหลาย. อัง.ติก. (พุทธ) มก. ๓๕๙/๖๔๙