อุมาอุปมาในพระไตรปิฎก อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก หน้า 282
หน้าที่ 282 / 370

สรุปเนื้อหา

พระพุทธองค์ใช้การเปรียบเทียบต่าง ๆ เพื่ออธิบายความทุกข์ของพระอริยสาวกที่ยังหลงเหลืออยู่ กับความทุกข์ที่ถูกกำจัดไปแล้ว โดยยกตัวอย่างน้ำในสระ ขนาดใหญ่ และแม่น้ำที่รวมกัน การพูดถึงความทุกข์ในรูปแบบต่าง ๆ เป็นการให้เห็นภาพชัดเจนระหว่างภัยและทางออกที่พระอริยสาวกสามารถเข้าถึงได้ผ่านการตรัสรู้ธรรม. เช่น น้ำที่เหลืออยู่เพียงสองสามหยด ถูกเปรียบเทียบกับทุกข์ที่ยังหลงเหลือ ส่วนในเรื่องของดิน ท่านเปรียบเทียบก้อนดินเล็กกับทุกข์น้อยที่เหลืออยู่ในขณะที่แผ่นดินใหญ่คือทุกข์ที่ได้ถูกกำจัดออกไปแล้ว

หัวข้อประเด็น

-การเปรียบเทียบในพระไตรปิฎก
-ความทุกข์ของพระอริยสาวก
-การตรัสรู้ธรรม
-การสอนโดยใช้ตัวอย่าง
-ธรรมชาติของความทุกข์

ข้อความต้นฉบับในหน้า

อุมาอุปมาไม่จากพระไตรปิฎก ๓.๑๑ พระพุทธองค์ทรงยกตัวอย่างถึงปริมาณน้ำที่มีอยู่ในสระโบกขรเต็มเปี่ยม กว้าง ๕๐ โยชน์ ยาว ๕๐ โยชน์ ลึก ๕๐ โยชน์ว่ามีปริมาณหนึ่งร้อยวัดน้ำขึ้นมาด้วยปลายเท้าคา ปริมาณน้ำที่ดื่อขึ้นมาคือ ทุกทีพิษระอายกล่าวข้างหลังเหลืออยู่ ส่วนทุกทีที่จัดได้แล้ว เหมือนกับปริมาณน้ำที่เหลือทั้งหมด เพราะผลจากการตรัสรู้ธรรม. สังธิ. (พุทธ) มก. ๒๖/๒๙๕ ๓.๑๒ พระพุทธองค์ทรงยกตัวอย่างถึงแม่น้ำสายใหญ่ ที่เกิดจากแม่น้ำกก ยมุนา อรวิธีดีสุรจุ และมิจ โหลมารวมกัน ความทุกข์ของเหล่าพระอริยสาวกที่ยังคงหลงเหลืออยู่ เหมือนกับน้ำเพียงสองสามหยดที่บคลอดขึ้นมาด้วย ส่วนแม่น้ำที่เหลือนั้น เหมือนกับความทุกข์ที่พระอริยสาวกกำจัดได้แล้ว เพราะผลจากการตรัสรู้ธรรม. สังธิ. (พุทธ) มก. ๒๖/๓๐๓ ๓.๑๓ พระพุทธองค์ทรงยกตัวอย่างเปรียบเทียบว่า แม่น้ำสายใหญ่ที่เกิดจากการไหลรวมของแม่น้ำกก ยมุนา อรวิธีดีสุร และมิจ แห่งเติมไปเหลือเพียงสองสามหยด นี่ที่เหลือนี้เปรียบเสมือนความทุกข์ที่ยังเหลืออยู่องพระอริยสาวก ส่วนในแม่น้ำที่เติมอแห่งนั้น เหมือนความทุกข์พระอริยสาวกกำจัดได้แล้ว เพราะผลจากการตรัสรู้ธรรม. สังธิ. (พุทธ) มก. ๒๖/๓๐๗ ๓.๑๔ พระองค์ทรงเปรียบเทียบระหว่างดิน ๗ ก้อน ขนาดเท่ากับเมล็ดกระบวยแผ่นดินใหญ่ว่า ก้อนดินจำนวน ๗ ก้อน นั้น เปรียบเสมือนกับทุกข์ที่พระอริยสาวกที่ยงหลงเหลืออยูของพระอริยสาวก ส่วนแผ่นดินใหญ เปรียบเสมือนความทุกข์ที่พระอริยสาวกกำจัดได้แล้ว เพราะผลจากการตรัสรู้ธรรม และได้ธรรมจักษุ. สังธิ. (พุทธ) มก. ๒๖/๓๘๘
แสดงความคิดเห็นเป็นคนแรก
Login เพื่อแสดงความคิดเห็น

หนังสือที่เกี่ยวข้อง

Load More