หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาอภิธัมมะในพระพุทธศาสนา
333
การศึกษาอภิธัมมะในพระพุทธศาสนา
…วาย ได้แก่เพื่อความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้น ฯ [อธิบายอิทธิบาท] ธรรมชาติที่ชื่อว่าอิทธิ เพราะอรรถว่า เป็นเหตุสำเร็จกิจ มีความตั้งใจมั่นเป็นต้น ได้แก่อิทธิวิธญาณ ฯ ธรรมเป็นเครื่องถึงความ สำเร็จ ชื่อว่าอิทธิบาทฯ อิทธิ…
…านจิตตานุปัสสนาและธัมมานุปัสสนา รวมถึงการอธิบายสัมมัปปธานและอิทธิบาทที่เกี่ยวข้องกับความเพียรและความสำเร็จในธรรมะ ที่มี 4 ความพยายามและอิทธิบาทที่นำไปสู่ความสำเร็จของการปฏิบัติธรรมในการตรัสรู้ ความเข้าใจเหล…
การศึกษาอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
336
การศึกษาอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ยวนใจให้ยินดี วิญญาณตั้งอยู่ในฐานะเหมือนผู้บริโภค เพราะเข้าไปบริโภค (อารมณ์) ฯ ก็ด้วยคำเพียงเท่านี้ สำเร็จความที่ประสงค์แล้ว เพราะฉะนั้น พระผู้ มีพระภาคจึงตรัสขันธ์ไว้เพียง ๕ เท่านั้น ฯ นี้แลเป็นเหตุแม้ในลำ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงพระธรรมที่เกี่ยวข้องกับขันธ์และอุปาทานขันธ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเปรียบเทียบขันธ์กับโภชนะ เช่นกับข้าวที่ถูกปรุงแต่งเพื่อให้เกิดความพึงพอใจ การเข้าใจขันธ์ที่เป็นอารมณ์แก่อุปาทานสำ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 380
380
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 380
…่วิถีเป็นไปทางมโนทวารถือ เอาแล้วเป็นไป ย่อมเป็นอารัมมณปุเรชาตปัจจัยแก่วิถีทางมโนทวารนั้น ดังนี้นั่น สำเร็จแล้วแม้โดยอธิบาย ๆ ન อุปนิสัยโดยปกตินั่นเอง คือโดยสภาพของตนจริง ๆ เว้นจาก ปัจจัยอื่น ชื่อปกตูปนิสัย …
ในหน้านี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์กับสันดาน โดยอ้างอิงถึงหลักการทางอภิธรรม เช่น การเกิดของวัตถุที่มีจักขุไม่สามารถเป็นปัจจัยแก่วิญญาณได้ และปรา
ความแตกต่างของสัปปายะในกรรมฐาน
396
ความแตกต่างของสัปปายะในกรรมฐาน
…้ ฯ [ภาวนาเภท] ๓๐ ก็ในภาวนาทั้งหลาย บริกรรมภาวนามีได้ในกรรมฐานแม้ทุก อย่างทีเดียว ฯ อุปจารภาวนา ย่อมสำเร็จได้ในกรรมฐาน ๑๐ คือ อนุสสติ ๒ ข้างต้น มีพุทธานุสสติเป็นต้น และปฏิกูลสัญญา ๑ จตุ ธาตุววัตถาน ๑ แต่ไม่…
ในเรื่องของสัปปายะ มีความแตกต่างในแต่ละประเภทของจริต โดยมีการแยกประเภทกรรมฐานตามจริตที่ต่างกัน เช่น กายคตาสติและอานาปานะที่เหมาะกับคนประเภทที่แตกต่างกัน โดยอุปจารภาวนาและอัปปนาภาวนาก็มีบทบาทในกรรมฐานแ
การเจริญกรรมฐานและอัปปนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
414
การเจริญกรรมฐานและอัปปนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…กำลังถ่อฉะนั้น เพราะอสุภภาวนามีอารมณ์เป็นปฏิกูล เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงได้ กล่าวว่า ปฐมชฺฌานิกา (สำเร็จปฐมฌานได้) เพราะฌานที่ไม่มีวิตก ไม่เกิดในอสุภกรรมฐาน ฯ
บทความนี้เสนอแนวทางการเจริญกรรมฐานโดยมีกสิณเป็นต้น และวิเคราะห์ความสำคัญของการมีสมาธิและอัปปนาในการละกิเลส บรรยายถึงกรรมฐานที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น อสุภกรรมฐาน และถึงวิธีการฝึกอบรมจิตเพื่อให้ถึงอัปปนาในร
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
415
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…่สหรคตด้วยโทมนัส เพราะฉะนั้น อัปปมัญญาทั้ง ๓ มีเมตตาเป็นต้น ท่านอาจารย์จึงกล่าว ว่า จตุกฺกชฺฌานิกา (สำเร็จฌานหมวด ๔ ได้) ฯ อุเบกขาท่าน อาจารย์กล่าวว่า ปญฺจมชฺฌานิกา (ประกอบในฌานที่ ๕ หรือสำเร็จ ปัญจมฌานได้)…
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับเมตตากรุณาและอุเบกขาซึ่งเป็นคุณธรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา ในส่วนนี้กล่าวถึงการสร้างจิตที่ปราศจากโทมนัสและการนำไปสู่อัปปมัญญา รวมถึงวิธีพัฒนาจิตที่สงบนิ่งจาก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 418
418
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 418
…วสี (ความคล่องแคล่วในการออก) ฯ อธิบานไว้เท่านี้ ไม่ต้อง เยิ่นเย้อนัก ๆ ก็ความคล่องแคล่วในการพิจารณา สำเร็จแล้วด้วยความ คล่องแคล่วในการนึกนั่นแล ฯ จริงอยู่ ชวนะทั้งหลายในลำดับแห่ง อาวัชชนะนั่นเอง ชื่อว่าปัจจ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายเสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลีซึ่งเขียนถึงการออกทางจิตและความคล่องแคล่วในการพิจารณา โดยระบุถึงบทบาทของวิตกและฌาน รวมทั้งความสำคัญของอันตรายขององค์ที่หยาบที่อาจเกิดขึ้นในระยะต่าง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
423
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…่าทิพยจักษุ ฯ ก็ทิพยจักษุนั้นแล บัณฑิต เรียกว่าจุตูปปาตญาณ ฯ แม้ยถากัมมูปคญาณ และอนาคตังสญาณ ก็ย่อม สำเร็จด้วยอำนาจทิพยจักษุนั่นเอง ฯ จริงอยู่ ยถากัมมูปคญาณและ อนาคตังสญาณเหล่านั้น ไม่มีบริกรรมแผนกหนึ่ง ๆ ใ…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงความรู้เพื่อการสืบต่อสันตติชาติภพ รวมถึงการใช้ตาทิพย์ในญาณต่าง ๆ เช่น จุตูปปาตญาณ และการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ที่มีความเกี่ยวข้องกับอนิจจลักษณะและการเห็นสิ่งต่าง ๆ ใน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
425
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ุญจิตุกัมยตาญาณ ฯ ญาณที่เป็นไปด้วย อำนาจการกำหนดสังขารทั้งหลายอีก เพื่อให้อุบายแห่งความพ้นถึงพร้อม (สำเร็จผล) ชื่อว่าปฏิสังขาญาณ ฯ ญาณที่เพ่งเฉยเป็นไปด้วยอำนาจ การเว้นจากความน่ากลัว และความยินดี ในธรรมทั้งห…
บทความนี้พูดถึงญาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพ้นจากสังขาร และการรักษาศีลเพื่อให้พ้นจากทุกข์ โดยอธิบายถึงคุณสมบัติของญาณและศีลที่ช่วยให้เกิดความเข้าถึงธรรมสูงสุด มีการชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการรักษาศี
พระราชกุศลและการสร้างพระพุทธปฏิมากร
25
พระราชกุศลและการสร้างพระพุทธปฏิมากร
…ป็นผู้สามารถในกิจน้อยใหญ่ คุณข้อนี้มีในผู้ใด ก็ยังผู้นั้น ให้ ประกอบกิจนั้น ๆ ลุล่วงไปได้ไม่ขัดข้อง สำเร็จประโยชน์แก่ตนและผู้อื่น ดังพระอานนทเถรเจ้าได้ คิดทำตัวอย่างจีวรขึ้นถูกต้องตามพระบรมพุทธาธิบาย ได้ควา…
…น์ทั้งตนเองและผู้อื่นได้อย่างเหมาะสม ผลลัพธ์จากการทุ่มเทอย่างต่อเนื่องในกิจกรรมต่าง ๆ จะนำมาซึ่งความสำเร็จและประโยชน์อันยิ่งใหญ่. หากต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสามารถค้นหาได้ที่ dmc.tv
การพัฒนาพระราชอาณาจักรสมัยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
55
การพัฒนาพระราชอาณาจักรสมัยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…ครามต่อกัน และ รถไฟสายกรุงเทพ ฯ กับเมืองสมุทรสาครที่พระราชทานพระบรมราชานุญาติให้สร้างไว้ก่อนนั้น ก็ สำเร็จเปิดเดินไปมาได้แล้ว การในพระนครก็ได้ซ่อมแซมถนนสะพานบางแห่งที่ชำรุดให้คืนคง สะพายผ่านฟ้าลีลาศและอื่น …
บทความนี้พรรณนาเกี่ยวกับการพัฒนาและการปฏิรูปในพระราชอาณาจักรไทยในสมัยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยเน้นการเลิกทาส, การบำรุงพระนคร, การสร้างทางรถไฟ และการดูแลทรัพยากรราษฎร การสร้างเหรียญร
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณะเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
88
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณะเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…สด็จประทับอยู่ เมื่อเวลาทรงผนวช และเป็นที่แรกตั้งสำนักธรรมยุตติกสงฆ์, อันการปฏิสังขรณ์อารามนั้น ถ้า สำเร็จด้วยกุศลฉันท์อันแรงกล้า ก็สามารถจะยังผลให้เกิดแม้ในทิฏฐธรรม, บุรพเจตนาในขณะ ย่อมให้เกิดความเบิกบานจิ…
บทความนี้สรุปเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจที่ทรงจัดขึ้นด้วยพระเดชานุภาพโดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งรวมถึงการปฏิสังขรณ์วัดราชาธิวาสและการตั้งกฎหมายด้านการบริหารประเทศ สร้างความเจริญให้กับ
การทำลายเวรและการคืนราชสมบัติ
96
การทำลายเวรและการคืนราชสมบัติ
…อมทั้งพระราช ธิดา ภายหลังได้ครองแคว้นกาสีอีกด้วย ทีฆาวุอาศัยกัตตุกัมยตาฉันทะ ยังความประสงค์ของตนให้ สำเร็จได้ฉะนี้. พระมหาชนก ยกเอาความสำเร็จแห่งปรารถนาของพระองค์เป็นอุทาหรณ์กล่าวสอนไว้ว่า อาสึเสเถว ปุริโส …
…บัติของทีฆาวุกุมาร พระมหาชนกได้ยกตัวอย่างอุทาหรณ์เพื่อสอนเคราะห์ว่าบุรุษผู้บัณฑิตควรมีความหวังในความสำเร็จ โดยไม่ควรเบื่อหน่าย พระชินสีห์ได้ตรัสสรรเสริญกัตตุกัมยตาฉันทะ ซึ่งเป็นเครื่องมือหนึ่งในการบรรลุพระโ…
การบำเพ็ญเพียรและขันติในพระพุทธศาสนา
230
การบำเพ็ญเพียรและขันติในพระพุทธศาสนา
…นเทวดา เมื่อจับทำงานที่แรก มัก เห็นความเพียรเป็นความยากลำบากน่าเบื่อหน่ายต่อเมื่อความเพียรไปจนใกล้จะสำเร็จ ก็จะเห็นว่า แล้ว ความเพียรนี้เป็นทวดาขึ้นมาทันทีลืมความเหนื่อยยาก เพราะเห็นผลที่ทำให้ปลื้มใจอยู่เบื…
…สนา โดยสอนให้รู้ว่าแม้จะมีอุปสรรคและความเหนื่อยยาก แต่การมีความเพียรและความอดทนในการทำงานจะนำไปสู่ผลสำเร็จในที่สุด ความเพียรแบ่งออกเป็นหลายระดับ และมีอานิสงส์ชัดเจน คนที่มีความเกียจคร้านจะไม่สามารถสัมผัสถึง…
ความสำคัญของวิริยะและความเพียรในชีวิต
266
ความสำคัญของวิริยะและความเพียรในชีวิต
…้อ ได้ชื่อในบาลีไวพจน์เป็นหลายประการ โดยลักษณะมีอาทิคือ เพราะเป็นเหตุแกล้วกล้า ไม่เกรงกลัวต่อความไม่สำเร็จ อุฏฐาน เพราะเป็นเหตุลุกขึ้นประกอบ กิจ ไม่นั่งนิ่งเฉยอยู่ อุสสาโห เพราะเป็นเหตุอาจหาญแลอดทนต่ออันตรา…
…ญในการทำให้ชีวิตก้าวหน้าและต่อสู้กับอุปสรรค ถ้าหากนำไปใช้ในทางที่ถูกต้องจะนำไปสู่ผลที่ดีและประสบความสำเร็จในด้านต่าง ๆ ผู้ที่มีวิริยะจะไม่ย่อท้อเมื่อพบกับความยากลำบาก และพร้อมที่จะพัฒนาและเติบโตในทุกด้าน รั…
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์และบทบาทในพระพุทธศาสนา
294
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์และบทบาทในพระพุทธศาสนา
…ส่วนพระพุทธศาสนาทรงเป็นศาสนูปถัมภก ทรงใคร่ประโยชน์แก่พระพุทธศาสนาพระ ทรงขวนขวานในอันจะยังประโยชน์ให้สำเร็จ เป็นกำลังของคณะสงฆ์ ในอันจัดการปกครอง คณะ บำรุงการศึกษาพระธรรมวินัย แลสอนพระศาสนาทรงชักนำประชาชนให้…
…เจริญก้าวหน้า พระธรรมที่ตรัสไว้ยังเน้นถึงคุณสมบัติพึงปรารถนา เช่น ธิติ และความขยัน ที่จะนำมาซึ่งความสำเร็จอย่างมั่นคงในทุกด้านของการพัฒนาประชาชนและพระพุทธศาสนา
สหกรณ์และความสงบในพระพุทธศาสนา
306
สหกรณ์และความสงบในพระพุทธศาสนา
…าเขตติดต่อกัน เพื่อประโยชน์ด้ยกันทั้งสอง ฝ่าย มีจับผู้ร้ายส่งเป็นต้น นับว่าเป็นสหกรณ์ระหว่างประเทศ, สำเร็จเป็นพระเกียรติตลอดถึง สัญชาติ. สหกรณ์ทั้งภายในทั้งภายนอกบำรุงสำเร็จแล้ว ย่อมเป็นกำลังอันใหญ่ยังพระ ร…
เนื้อหานี้พูดถึงบทเรียนจากพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับสหกรณ์และความสำคัญของการอยู่ร่วมกันอย่างสงบในสังคม โดยเน้นที่การทำงานร่วมกันของพระสงฆ์ในการประกาศธรรมและรักษาความสงบในแต่ละสังคม เพื่อสร้างประโยชน์แล
การรักษาความสงบในสังคมตามพระพุทธศาสนา
307
การรักษาความสงบในสังคมตามพระพุทธศาสนา
…าต่อกันกับ ต่างอาณาจักรก็ดี ก็เพื่อรักษาความสงบภายนอก, สันติเป็นผลต้นเค้าที่มุ่งหมายแห่งรัฐประศาสน์ สำเร็จด้วยอำนาจกำลังทรัพย์อันพึงนับมิได้ ทั้งด้วยสติปัญญาอุตสาหะสามารถแลสหกรณ์ เป็น กิจอันจะพึงทำก่อนอย่าง…
บทความนี้กล่าวถึงหลักการและแนวทางในการรักษาความสงบในสังคม ตามพระพุทธศาสนา โดยเน้นความสำคัญของความสงบที่เป็นต้นเค้าของรัฐประศาสน์ และบทบาทของกฎหมายในการป้องกันอุบัติภัยต่าง ๆ ความสุขของประชาชน สันติภาพ
การปฏิรูปเทสวาสะและการอยู่ในถิ่นอันสมควร
312
การปฏิรูปเทสวาสะและการอยู่ในถิ่นอันสมควร
…า ความเป็นผู้ทำให้เหมาะ ๑. ถิ่นฐานอันเหมาะเจาะแก่ความเป็นไปของบุคคลก็ดี ของคณะก็ดี ชื่อว่าปฏิรูปเทส สำเร็จการอยู่ในปฏิรูปเทสนั้น เรียกว่าปฏิรูปเทสวาสะ แปลว่า การอยู่ในถิ่นอันสมควร บุคคลก็ดี คณะก็ดี มีความเป…
ในปี พ.ศ. ๒๔๗๓ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับการปฏิรูปเทสวาสะ ซึ่งหมายถึงการเลือกอยู่ในถิ่นที่เหมาะสมต่อกิจการต่างๆ ของบุคคลและคณะ โดยมีการยกตัวอย่างประวัติศาสตร์ของการย้ายราชธานีของพระเ
การคบมิตรในพระพุทธศาสนา
351
การคบมิตรในพระพุทธศาสนา
…ผูกมิตร จึงควร เลือกทำกับกัลยาณมิตร ทำถูกทางแล้ว ย่อมรวมกำลังของเอกชนผู้หนึ่ง ๆ เข้าเป็นอันเดียวกัน สำเร็จเป็นกำลังใหญ่ขึ้น คู่สามีภรรยาได้ช่วยกันทำการหาเลี้ยงชีวิตเป็น ๒ แรง หรือได้แบ่งงาน กันทำ ได้เป็นคู่…
การคบมิตรเป็นปัจจัยสำคัญในการนำไปสู่ความเจริญหรือความเสื่อม โดยพระพุทธเจ้าตรัสถึงความสำคัญของการเลือกคบมิตรดีเพื่อร่วมกันทำความดี ขอให้พึงเลือกมิตรที่สนับสนุนและช่วยเสริมสร้างพลังให้แก่กัน เพราะความเป