อนึ่ง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 30 / 47

…ันไป ดุจเสียงครวญแห่งระฆัง เพราะอรรถว่าเป็นสภาพสุขุม ( กว่าวิตก ) และเพราะเป็นสภาพตามฟัน ( อารมณ์ ) อนึ่ง ในสองอย่างนั้น วิตก ยังมีแกว่ง เป็นการไหวแห่งจิตในเวลาแรกเกิดขึ้น ดุจการกระพือปีก * กตฺถจิ ในที่ไหน…

การศึกษาในวิสุทธิมรรคนี้นำเสนอการเข้าใจองค์ประกอบของปฐมฌาน โดยเฉพาะความสำคัญของวิตกและวิจารที่มีบทบาทในการนำจิตเข้ามาในอารมณ์ต่าง ๆ วิตกหมายถึงความจรดจิตลงไปในอารมณ์ ขณะที่วิจารคือการตามฟื้นอารมณ์ให้ม

…ไม่ตั้งมั่นในเอกัตตารมณ์” นัยหนึ่ง จิตนั้น ถูกกามฉันทะครอบงำแล้วย่อมไม่ดำเนินไปสู่ทางที่จะละกามธาตุ อนึ่ง จิตนั้นถูกพยาบาทกระทบกระทั่งอยู่ในอารมณ์ ย่อมเป็นไปอย่างสะดุด ถูกถีนมิทธะครอบงำแล้วย่อมเป็นจิตไม่คว…

ในเนื้อหานี้พูดถึงการทำอันตรายของนิวรณ์ ๕ ต่อฌาน โดยเฉพาะกามฉันทะและพยาบาทที่ทำให้จิตไม่ตั้งมั่นในเอกัตตารมณ์ รวมถึงการกล่าวถึงการเข้าสู่ฌานที่อาจมีการเกิดขึ้นของอกุศลจิต แม้ในขณะที่มีฌาน. ข้อความนี้ช

…ขึ้นได้อีก เมื่อ จะทำฌานนั้นอันยังไม่คล่องแคล่วให้คล่องแคล่วก็ดี เธอก็อาจจักทำให้ ถึงอัปปนาได้บ่อยๆ อนึ่ง เปรียบเหมือนพ่อครัวผู้ฉลาด ปรนเปรอ นายจ้างอยู่ นายจ้างบริโภคอาหารใดๆ ด้วยความพอใจ สังเกต อาหารนั้นๆ…

ในเนื้อหานี้พูดถึงการทำอาการให้ถูกต้องในการฝึกฌาน โดยใช้การเปรียบเทียบกับคันธนูและพ่อครัว เพื่อให้เข้าใจถึงความสำคัญของการกำหนดอาการและการบริโภคโภชนสัปปายะ ซึ่งสามารถส่งผลให้พระโยคีบรรลุฌานได้บ่อยครั้

…ยคาวจรผู้ปรารถนาความตั้งอยู่นาน (แห่งฌาน) พึงยังธรรมอันเป็นข้าศึกทั้งหลายให้หมดจดแล้วจึงเข้าฌานเถิด อนึ่ง เพื่อความไพบูลย์แห่งจิตตภาวนา พระโยคาวจรจึงขยาย (ส่วน ) ปฏิภาคนิมิตตามที่ได้ไว้แล้ว ภูมิแห่งการขยาย…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าฌานที่เกิดจากการทำลายอุปกิเลสทั้งห้าซึ่งขัดขวางสมาธิ โดยเปรียบเปรยถึงการเสด็จเข้าอุทยานที่สะอาด และการมีจิตใจเย็นและมีความผาสุกในการปฏิบัติธรรม การขยายปฏิภาคนิมิตซึ่งเป็นขั้นตอน

… ทุติฌานนี้ยังเอโกทินี้ให้มี คือให้เจริญ เหตุนั้น ทุติยฌานนั้นจึงชื่อว่า เอโกทิภาวะ ด้วยประการฉะนี้ อนึ่ง เอโกทินนั้น เพราะเหตุที่เป็น ธรรมสำหรับใจ มิใช่สำหรับสัตว์ มิใช่สำหรับชีวะ เพราะเหตุนั้นจึง ตรัสคำน…

ในบทนี้กล่าวถึงธรรมชาติของเอโกทิภาวะในทุติยฌานซึ่งเกี่ยวข้องกับการเจริญสมาธิ เมื่อเทียบกับปฐมฌานซึ่งยังไม่บริสุทธิ์เพียงพอ โดยอธิบายถึงความแตกต่างระหว่างศรัทธาในแต่ละฌานและผลกระทบที่มีต่อการปฏิบัติ นอ

…กวิจารระงับไปด้วย "ดังนี้ ข้อที่ว่า " ความระงับแห่งวิตก วิจารเป็นทางแห่งฌานนี้แน่แท้ " นี้ย่อมปรากฏ อนึ่ง เมื่อกล่าว การละ (สังโยชน์) โดยนัยว่า เพราะละสังโยชน์เบื้องต่ำ ๕ มี สักกายทิฏฐิเป็นต้น ที่แม้มิใช่เ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และอธิบายธรรมะในวิสุทธิมรรคเกี่ยวกับการลดความวิตกวิจารและปีติในการปฏิบัติฌาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในตติยฌาน การบรรยายถึงความสำคัญของการละสังโยชน์ที่ทำให้เกิดความสงบและการมุ่งเน้

…งคุมคือสติสัมปชัญญะ ก็จะพึงเข้าไป สู้ปีติอีกแน่แท้ ( กลับ ) เป็นฌานที่สัมปยุตด้วยปีติไปเสียเท่านั้น อนึ่ง บัณฑิตพึงทราบว่า บททั้ง ๒ ( คือ สโต สมฺปชาโน) นี้พระผู้มีพระภาค เจ้าตรัสไว้แต่ในตติยฌานนี้ เพื่อแสด…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมรรคในตติยฌานที่เน้นบทบาทของสติสัมปชัญญะในกระบวนการทางจิต ซึ่งช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเดินทางในฌานได้อย่างละเอียดและลึกซึ้ง การเรียนรู้เกี่ยวกับประสบการณ์ในฌานต้นๆ และตติยฌาน รวม

…มีกายหยั่งลงสู่ความสุขแล้วย่อมเป็นอันดับด้วยดี เพราะทุกข์นั้นถูก ปฏิปักขธรรม ( คือสุข ) กำจัดไปแล้ว อนึ่ง ความเกิดแห่งโทมนัสสินทรีย์ ซึ่งแม้ดับไปแล้วในอุปจาร แห่งทุติยฌานอันเป็นนานาวัชชนะเหมือนกัน ก็พึงมีไ…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงความสำคัญของสินทรีย์ ณ ฌานแต่ละระดับ รวมถึงอุปจารและอัปปนา เพื่อแสดงถึงความเกิดและดับของความรู้สึกต่างๆ เช่น โทมนัส ปีติ และโสมนัส และการมีอยู่ของจิตใจในขณะที่มีกายหยั่งลงสู่ความส

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 188 ฌัตตตา อนึ่ง มิใช่ว่าสติอย่างเดียวเท่านั้นที่บริสุทธิ์เพราะอุเบกขานั้น ในฌานนี้ ที่แท้แม้สัมปยุตธรรม (ธรรมที่ประ…

บทความนี้พิจารณาความบริสุทธิ์ของอุเบกขาในฌาน ตั้งแต่ฌานเบื้องต่ำไปจนถึงจตุตถฌาน โดยใช้ล比จันทรเลขาเป็นสัญลักษณ์ในการเปรียบเทียบว่าทั้งสติและสัมปยุตธรรมสามารถเป็นบริสุทธิ์ได้ในสภาพที่เหมาะสม การค้นหาควา

…็ดี ที่ มิได้แต่งขึ้นก็ดี ) เป็นต้น บัณฑิตพึง (นำมากล่าว) ให้พิสดาร (ตามนัยที่กล่าวแล้วในปฐวีกสิณ ) อนึ่ง บททั้งปวงนั้นพึง (นำมา กล่าว ) ให้พิสดารในอาโปกสิณนี้ฉันใด ในกสิณทั้งปวงก็พึงให้พิสดาร ฉันนั้นเถิด …

บทความนี้นำเสนอวิธีการเจริญอาโปกสิณ โดยผู้ปฏิบัติจำเป็นต้องนั่งในท่าที่สบาย และพิจารณานิมิตแห่งน้ำ เช่นในสระ ในบึง หรือทะเล เพื่อเข้าสู่วิธีการปฏิบัติที่ถูกต้อง นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงบัณฑิตที่พึงพา

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 206 นับว่าเป็นความดำเนินชอบในธรรมทั้งหลายที่เป็นกุศล อนึ่ง มิใช่แต่ในกสิณเท่านั้น การบำเพ็ญแม้ในกรรมฐาน อื่นๆ ก็ไม่สำเร็จแก่สัตว์เหล่านั้นแม้แต่ผู้เดียว เพราะ…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการดำเนินชอบในธรรม และการบำเพ็ญกรรมฐานในแบบต่างๆ โดยชี้ให้เห็นว่าความสำเร็จในธรรมไม่จำกัดเฉพาะผู้มีวิปากาวรณ มุ่งเน้นให้กุลบุตรพัฒนาศรัทธา ฉันทะ และปัญญา พร้อมทั้งการฟังธรร

…มปลวก ตรงนี้มีไม้ต้น ตรงนี้มีไม้กอ ตรงนี้มีไม้เถา " ดังนี้ ( เรื่อย ) ไป (จน) ถึงที่ๆ นิมิตตั้งอยู่ อนึ่งเล่า ไม่ควร ( เดินเข้า ) ไปทวนลม เพราะว่าเมื่อไปทวนลม กลิ่นศพจะพึง กระทบจมูกทำให้เยื่อสมองอักเสบไปก็…

บทนี้พูดถึงวิธีการของพระโยคาวจรเมื่อถึงที่อสุภ โดยแนะนำให้หลีกเลี่ยงการเดินทวนลมเพราะกลิ่นศพอาจกระทบจมูกทำให้เกิดความไม่สบายใจ และควรกำหนดทิศก่อนที่จะแสดงอสุภนิมิต เพื่อให้จิตใจเป็นกัมมนียะ รวมถึงรักษ

…กตัว ( คือไม่คิดกลัวอะไรไป ต่างๆ ) โดยนัยที่กล่าวแล้วในเวลามานั่นแล ( กลับ ) ไปสู่เสนาสนะ ของตนเถิด อนึ่ง เมื่อออกจากป่าช้านั้น จึงกำหนดดูทางมาด้วยว่า " เราออกทางใด ทางนี้ตรงไปทิศตะวันออก หรือว่าตรงไปทิศตะ…

ในบทนี้กล่าวถึงการกำหนดจำนิมิตและกรรมฐานซึ่งมีความสำคัญในการนำไปสู่การทำจิตให้มั่นคง โดยเน้นการสำรวมและไม่ให้จิตคิดไปนอกตัว การบริหารจัดการทิศทางที่ออกจากป่าช้าเพื่อให้ถึงเสนาสนะของตนโดยมีการคิดวางแผน

…นั่น ไม่รู้ปัญหา ก็ต้องพูดว่าอาตมาไม่ทราบ แม้นรู้ก็ชอบที่จะ บอกโดยส่วนเดียว ปฏิสันถารเล่าก็จำต้องทำ อนึ่ง พบภิกษุอาคันตุกะ ก็ต้องทำอาคันตุกปฏิสันถารอยู่นั่นแหละ แม้วัตรที่ยังเหลือ คือวัตร อันมาในขันธกวินัย…

บทความนี้กล่าวถึงการปฏิบัติกรรมฐานของพระภิกษุ เมื่อเผชิญคำถามจากผู้อื่น ควรมีแนวทางที่ถูกต้องในการตอบและปฏิสันถาร โดยไม่ควรหลงไปกับนิมิตที่อาจทำให้เสื่อมสู่วิถีแห่งกรรมฐาน การทำปฏิสันถารที่ชอบธรรมเป็น

… ในวินีลกอสุภ พระโยคาวจรจึงยังมนสิการให้เป็นไปว่า วินีลก ปฏิกูล วินีลก ปฏิกูล ( วินีลกอสุภปฏิกูลๆ ) อนึ่ง อุคคหนิมิตใน กรรมฐานข้อนี้ ปรากฏเป็นร่างที่มีสีด่างๆ ส่วนปฏิภาคนิมิตย่อม ปรากฏด้วยอำนาจสีที่หนา( กว…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเรียนรู้เกี่ยวกับอสุภนิมิตชนิดต่างๆ ที่ระบุไว้ในวิสุทธิมรรค โดยอธิบายถึงลักษณะและการปฏิบัติของอสุภนิมิต เช่น วิปุพพกอสุภและวิจฉัททกอสุภ พร้อมทั้งการใช้หัวข้อเหล่านี้ในกรรมฐาน เพื่

…รมฐาน ปุฬวกอสุภ ย่อมเป็นในกาลที่กลุ่มหนอนชอนออกทางปากแผล ทั้ง 8 ของซากศพ ( คน ) เมื่อล่วงไป ๒-๓ วัน อนึ่ง พวกอสุภนั้น ย่อมมีขนาดเท่าซากศพต่างๆ เช่น สุนัขบ้าน สุนัขป่า มนุษย์ โค กระบือ ช้าง ม้า และงูเหลือม …

เนื้อหาในหน้าที่พูดถึงกรรมฐานสองประเภทคือ ปุฬวกอสุภ ที่เกี่ยวพันกับซากศพต่างๆ และอัฏฐิกอสุภ ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้เกี่ยวกับการเห็นซากศพในป่าช้า การทำความเข้าใจและถือเอานิมิต เพื่อช่วยในการภาวนา

… ไปจน ) ถึง อัปปนาเถิด ส่วน โดยที่เว้า และ โดยที่นูน พึงกำหนดเอาตามที่เว้า และที่นูนแห่งกระดูกนั้นๆ อนึ่ง จึงกำหนดโดยสถานที่ว่า เรายืนอยู่ ที่ลุ่ม กระดูกอยู่ที่ดอน หรือว่าเรายืนอยู่ที่ดอน กระดูกอยู่ที่ลุ่ม…

เนื้อหาอธิบายการเข้าใจอสุภะในวิสุทธิมรรค โดยการกำหนดอาการจากกระดูกและอวัยวะต่าง ๆ ผ่านการพิจารณาเชิงวิเคราะห์ คุณสมบัติของอสุภะนั้นสามารถวิเคราะห์โดยใช้หลักการต่าง ๆ เช่น รูปร่าง ขนาด สถานที่ และอาการ

…วามเป็นร่างมีช่องติดอยู่ (ปรากฏ) ในอุคคหนิมิต ความเป็นร่าง บริบูรณ์ ( ปรากฏ ) ในปฏิภาคนิมิตจึงจะชอบ อนึ่ง แม้ในกระดูก ท่อนเดียว ในอุคคหนิมิตก็ควรเป็นรูปพิกลน่ากลัว แต่ในปฏิภาคนิมิต ควรเป็นรูปที่ทำให้ปีติโส…

บทความนี้กล่าวถึงลักษณะนิมิตในอัฏฐิกอสุภที่มีทั้งอุคคหนิมิตและปฏิภาคนิมิต โดยระบุความแตกต่างระหว่างนิมิตแต่ละประเภทในกรรมฐานและเน้นความสำคัญของการเห็นความเป็นอสุภในบริบทต่างๆ ในอรรถกถา ความเข้าใจในนิม

…น เพราะประกาศความที่กระดูกในสรีระทั้งหลายเป็นของปฏิกูล (ทั้งนั้น ) [ในอสุภมีฌานเพียงปฐมฌานเท่านั้น] อนึ่ง เพราะเหตุว่า ในอสุภทั้ง ๑๐ อย่างนั้น จิตจะตั้งอยู่เป็น หนึ่งแน่ได้ ก็ด้วยกำลังแห่งวิตก เท่านั้น เว้…

ในพุทธศาสนา การมองเห็นอสุภช่วยลดความยึดติดในเรือนร่าง โดยการเข้าใจถึงความไม่บริสุทธิ์ของร่างกาย อย่างเช่น วิกขายตกอสุภ ที่เน้นความสูญเสียสมบัติแห่งเนื้อ วิกขิตตกอสุภ ที่ชี้ให้เห็นถึงความกระจัดกระจายขอ

…้าที่ 246 ฉอนุสสตินิเทศ ๑๐ ที่ท่านจัดไว้ในลำดับแห่งอสุภ สตินั่นเอง ชื่อว่าอนุสติ เพราะเกิดขึ้นบ่อยๆ อนึ่ง สติ ชื่อว่าอนุสติ เหตุเป็น ความระลึกอันนับว่าสมควรแก่กุลบุตรผู้บวชด้วยศรัทธา เพราะให้เป็น ไปในฐานะอ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอนุสติที่แบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น พุทธานุสติ ที่เน้นที่พระพุทธคุณ ธรรมานุสติ ที่เกี่ยวข้องกับพระธรรม และ สังฆานุสติ ที่เกี่ยวกับพระสงฆ์ รวมไปถึงการระลึกถึงศีล จาคานุสติ และเทวดา ซึ่