วิสุทธิมรรค: การบรรลุฌานและการบริโภคโภชนสัปปายะ : หน้า 155/324

" ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 153 คันธนู แห่งสายธนู และแห่งลูกธนู ในวาระนั้นว่า เรายืนด้วยอาการ อย่างนี้ จับคันธนูอย่างนี้ จับสายธนูอย่างนี้ จับลูกธนูอย่างนี้ จึงยิ่ง ถูกขนทราย ดังนี้แต่นั้นไปเขาทำอาการเหล่านั้นให้ถูกท่าอย่างนั้นอยู่ จะพึงยิ่งขนทรายไม่พลาดได้ ฉันใด แม้พระโยคีก็ฉันนั้นแล ต้อง กำหนดจับอาการทั้งหลายมีโภชนสัปปายะเป็นอาทิเหล่านี้ว่า " เรา บริโภคโภชนะชื่อนี้แล้วคบบุคคลรูปนี้ อยู่ในเสนาสนะเช่นนี้ ได้ บรรลุฌานนี้โดยอิริยาบถท่านี้ในกาลนี้ " ดังนี้ ด้วยเมื่อกำหนดจับได้ อย่างนั้น ครั้นฌาน (อ่อนๆ) นั้นเสื่อมไปเสียก็ดี เธอก็จักอาจเพื่อ จะทำอาการเหล่านั้นให้ถึงพร้อมแล้วยังฌานนั้นให้เกิดขึ้นได้อีก เมื่อ จะทำฌานนั้นอันยังไม่คล่องแคล่วให้คล่องแคล่วก็ดี เธอก็อาจจักทำให้ ถึงอัปปนาได้บ่อยๆ อนึ่ง เปรียบเหมือนพ่อครัวผู้ฉลาด ปรนเปรอ นายจ้างอยู่ นายจ้างบริโภคอาหารใดๆ ด้วยความพอใจ สังเกต อาหารนั้นๆ ไว้แล้ว แต่นั้นไปก็น้อมนำอาหารอย่างนั้นแลเข้าไปให้ นายจ้างนั้น ย่อมได้รางวัล ฉันใด แม้พระโยคีนี้ก็ฉันนั้น จับอาการ ทั้งหลายมีการบริโภคโภชนะเป็นต้นในขณะที่ได้บรรลุ ( ฌาน ) แล้ว ทำอาการเหล่านั้นให้ถึงพร้อมก็ย่อมเป็นผู้ได้อัปปนาบ่อยๆ เพราะเหตุนั้น อาการทั้งหลาย (ดังกล่าวมา) พระโยคีนั้น ต้อง กำหนดจับให้ได้ดุจนักยิงขนทราย และดุจพ่อครัวฉะนั้น จริงอยู่ แม้พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ได้ตรัสความข้อนี้ไว้ว่า " ดูกรภิกษุทั้งหลาย พ่อครัวผู้ฉลาดเชี่ยวชาญพึงเป็นผู้ปรนนิบัติพระราชาบ้าง ราชมหา อำมาตย์บ้าง ด้วยแกงอันปรุงรสต่างๆ คือรสค่อนข้างเปรี้ยวบ้าง รส