การกำหนดจำนิมิตและกรรมฐานในวิสุทธิมรรค : หน้า 226/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 224 กรรมฐานนั้นแหละพลาง ทำสติให้ตั้งมั่นดี มีอินทรีย์ทั้งหลายอยู่ กับตัว ( คือสำรวม ) มีความคิดไม่ไปนอกตัว ( คือไม่คิดกลัวอะไรไป ต่างๆ ) โดยนัยที่กล่าวแล้วในเวลามานั่นแล ( กลับ ) ไปสู่เสนาสนะ ของตนเถิด อนึ่ง เมื่อออกจากป่าช้านั้น จึงกำหนดดูทางมาด้วยว่า " เราออกทางใด ทางนี้ตรงไปทิศตะวันออก หรือว่าตรงไปทิศตะวันตก เหนือ ใต้ หรือว่าตรงไปทิศเฉียง หรืออนึ่ง ตรงนี้ไปทางซ้าย ตรงนี้ไป ทางขวา ตรงนี้มีก้อนหิน ตรงนี้มีจอมปลวก ตรงนี้มีไม้ต้น ตรงนี้มี ไม้กอตรงนี้มีไม้เถา " เธอผู้กำหนดดูทางมาอย่างนี้ มา ( ถึงเสนาสนะ ของตน ) แล้ว แม้นจะจงกรมก็พึงอธิษฐานจงกรมอันเป็นการเกื้อกูล แก่ฝ่ายอสุภนั้นเท่านั้น หมายความว่าพึงจงกรมในภูมิประเทศอันหันหน้า ไปทางทิศแห่งอสุภนิมิต แม้จะนั่งก็พึงลาดอาสนะอันเกื้อกูลแก่ฝ่าย อสุภนั้นเหมือนกัน แต่ถ้าในทิศนั้น บ่อก็ดี เหวก็ดี ต้นไม้ก็ดี รั้วก็ดี หล่มก็ดีมีอยู่ เธอไม่อาจจงกรมในภูมิประเทศอันหันหน้าไปทางทิศนั้น แม้อาสนะก็ไม่อาจลาดได้เพราะไม่มีโอกาส ก็ไม่ (ต้อง )เหลียวไป ทางทิศนั้น พึงจงกรมและนั่งในที่อันควรแก่โอกาสก็ได้ แต่พึงทำจิต ให้มุ่งต่อทิศนั้นไว้เท่านั้น [อธิบายคำแก้ปัญหาว่า การกำหนดจำนิมิตโดยรอบมีประโยชน์อะไร คำต่อไปนี้เป็นอธิบายคำแก้ ( ปัญหา ) มีคำว่า ( การกำหนดจำ นิมิตโดยรอบ) มีความไม่หลงเป็นประโยชน์เป็นต้น แห่งปัญหา