ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 236
สภาพ ) ไปปนกับโอทาตกสิณเข้า เพราะฉะนั้น ต้องดูว่าเป็นกระดูก
โดยทางเป็นของปฏิกูลเท่านั้น คำว่าเพศ ( ลิงคะ ) ในอสุภะนี้ เป็นชื่อ
ของอวัยวะทั้งหลายมีมือเป็นต้น เพราะฉะนั้น โดยเพศ พึงกำหนดตาม
(อวัยวะคือ ) มือ เท้า ศีรษะ อก แขน สะเอว ขา แข้ง เถิด
ส่วนว่า โดยสัณฐาน พึงกำหนดโดยความยาวและสั้น กลมและสี่
เหลี่ยม เล็กและใหญ่ทิศ และ โอกาส มีนัยดังกล่าวแล้ว ส่วน โดย
ตัดตอน พึงกำหนดโดยขอบแห่งกระดูกนั้นๆ ในกระดูกเหล่านั้น
นิมิตกระดูกท่อนใดแลปรากฏชัด จึงถือเอานิมิตนั้น ( ไปจน ) ถึง
อัปปนาเถิด ส่วน โดยที่เว้า และ โดยที่นูน พึงกำหนดเอาตามที่เว้า
และที่นูนแห่งกระดูกนั้นๆ อนึ่ง จึงกำหนดโดยสถานที่ว่า เรายืนอยู่
ที่ลุ่ม กระดูกอยู่ที่ดอน หรือว่าเรายืนอยู่ที่ดอน กระดูกอยู่ที่ลุ่ม ดังนี้
ก็ได้ ส่วน โดยที่ต่อ พึงกำหนดเอาตามที่กระดูก ๒ ท่อนชนๆ กัน
โดยช่อง จึงกำหนดเอาตามระหว่างของกระดูกทั้งหลายนั้นแหละ ส่วน
โดยรอบตัว จึงยังญาณให้ท่องเที่ยวไปในกระดูกจนทั่ว กำหนดไปว่า
ตรงนี้กระดูกนี่ เมื่อนิมิตไม่ปรากฏแม้ด้วยภาวนาวิธีอย่างนี้ ก็พึงหยุด
จิตไว้ที่กระดูกหน้าผากเถิด ก็การถือเอานิมิตด้วยอาการ ๑๑ อย่างนี้
ในอัฏฐิอสุภนี่เป็นฉันใด แม้ในอสุภข้อก่อนๆ นี้มีปุพวกอสุภเป็นต้น
ก็พึงสังเกตเอาตามอาการ
ตามอาการที่เหมาะกันเถิด
ก็เพราะกรรมฐานข้อนี้ ย่อมสำเร็จได้ในร่างกระดูกหมดทั้งตัว
ก็ได้ ในกระดูกท่อนเดียวก็ได้ เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึงถือเอา
นิมิตด้วยอาการ ๑๑ 5 ในร่างกระดูกหรือท่อนกระดูกนั้นอย่างใดอย่างหนึ่ง