อรรถาธิบาย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 8

… แม้ธรรมเป็นที่ร่วมกันในบุคคลนั้น ย่อมไม่มี, เพราะเหตุนี้ อนัตนั้น เราจงเรียงอย่งนั้น (ว่าราชิค)." [อรรถาธิบายความในพระคาถา] ถึงในบริวารคาถานี้ มีเนื้อความดังต่อไปนี้:- บุคคล ผู้ละเมิด สิกขาขบทั้น และต้องอนัตั้…

บทความนี้พูดถึงความหมายของคำว่า 'ปราชญ์' ในบริบทของการแพ้และการถูกต้องสภาพธรรม โดยยกตัวอย่างจากพระคัมภีร์และวิเคราะห์ความสำคัญของการรักษาสิกขาขณะในสงวนศาสนา อธิบายความสำคัญของการเรียนรู้และความเข้าใจใ

…กกิฐุฤทธิ์ เมื่อชำ้องอมหลานนั้นไม่เห็น เพราะความเลินล่อ ก็ได้คลอ ธิษฐานว่า ผมเอาหนึ่งจากท่อนั้นไป. [อรรถาธิบายบ้านที่มีการท่อมหลังเดียวเป็นต้น] คำมีอทออย่างนี้ว่า "คาโม นาม" พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแล้ว เพื่อแสดง…

ในเนื้อหานี้มีการกล่าวถึงการอนุญาติตรราชณารถในเรื่องการตากผ้าและอธิบายลักษณะของบ้านประเภทต่าง ๆ โดยเฉพาะบ้านที่มีกระท่อมหลังเดียว. พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสถึงบ้านและป่าที่เกิดขึ้นในพระพุทธศาสนา และกา

…่ง ชื่อว่าสัตว์ตะ. องค์ ในสิกขาบทนี้ นิยมก็ดี บ้านก็ดี พึงทราบว่า ท่านคือเอาด้วย คามศัพท์ ทั้งนั้น [อรรถาธิบายเขตอุปจารบ้านและเรือนเป็นต้น] คำว่า "อุปจารบ้าน" เป็นต้น พระองค์ตรัส เพื่อแสดงการ กำหนดป่า สองบทรว่า…

เนื้อหาในหน้านี้พูดถึงการทำความเข้าใจเกี่ยวกับเขตบ้านและเรือน รวมถึงการกำหนดสถานที่อยู่อาศัยและความสำคัญของเสาเตือนในบ้าน โดยกล่าวถึงการปกป้องบ้านด้วยธรรมชาติรอบข้างและการใช้งานที่แตกต่างกันในสถานที่ต

…เขตเดิมของบ้านนั้น ทั้งที่มีเครื่องล้อม ทั้งที่ไม่มีเครื่องล้อม จะถือเป็นประมาณไม่ได้เลย ฉะนีเสด. [อรรถาธิบายกำหนดเขตป่า] ป่าที่เหลือในอินทนูนนาาสิกาชนนี้ วันบ้านและอุปารบ้าน ซึ่งที่ลักษณะตามที่ท่านไว้ว่าที่ชื…

เนื้อหานี้เน้นการอธิบายเกี่ยวกับการกำหนดเขตบ้านและป่า ว่าทั้งสองเป็นส่วนที่มีความหมายสำคัญในพระบาลี โดยมีการอ้างอิงถึงคำสั่งของพระผู้พระภากเจ้าและแนวทางในการเข้าใจความหมายของ 'ป่า' เสนาสนะที่เกี่ยวข้อ

ประโยค - ปฐมสัมผัสทาสภาคสังแปล ภาค ๒ - หน้า ที่ 228 [อรรถาธิบายสิ่งของเจ้าของมีกรรมสิทธิ์อยู่] บัดนี้ เพื่อแสดงเนื้อความแห่งคำเป็นต้นว่า “พึงถือเอาทรัพย์ อันเจ้าข…

บทความนี้อธิบายแนวคิดเกี่ยวกับกรรมสิทธิ์ของเจ้าของทรัพย์ โดยการแยกแยะความแตกต่างระหว่างสิ่งของที่เจ้าของยังไม่ได้ให้และสิ่งของที่ผู้อื่นหวงแหนอยู่ รวมถึงกรณีความเข้าใจที่ผิดเกี่ยวกับการถือครองทรัพย์สิ

…นะแห่งบวกว่า "ถอยยลุงชาต" นั้นไว้อย่างนี้ว่า "ผู้มีจิตแห่งความเป็นโม่ย คือผู้มี จิตคิดคลึก" ดังนี้ [อรรถาธิบายมรรคิตา ๖ มค] สแล้วว่า "อาทีเยย ฯ ป ฯ สงกดิ วิตนามยู" นี้ บันทิตพีงวาบว่า "บทแรกพระผู้มีพระภาคเจตรัต…

บทนี้วิเคราะห์คำว่า 'ถอยยลุงชาต' ในบริบทของพระธรรม ว่าด้วยความเป็นโม่ยและจิตใจที่มีการคิดเคลื่อนไหว ซึ่งส่งผลต่อการทำความเข้าใจในธรรมคำสอนเพื่อการพัฒนาจิตใจให้สงบและมีสติ. พระผู้มีพระภาคเจ้าได้สอนถึงจ

…ญญาณทั้งที่ไม่มีวิญญาณ. บรรดาความประกอบด้วยอำนาจ ส่งของต่าง ๆ บัญติควรทราบโดยนัยอย่างนี้ก่อน.. [อรรถาธิบายอีกแห่งการลัก ๓ อย่าง] บทว่า อาณาเจียวย ความว่า ภิกษุต่ออาศัยอำนาจ ต้องอาบัติทุกกฎ ยังความสงสัยใ…

เนื้อหาพูดถึงคำสัตย์ที่มีอำนาจเกี่ยวกับทรัพย์สินของคนอื่น แบ่งออกเป็นหลายบท โดยแต่ละบทจะกล่าวถึงอำนาจและความสำคัญของทรัพย์สินที่มีและไม่มีวิญญาณ มีการอธิบายถึงการละเมิดและการต้องรับผิดของผู้ที่ใช้ทรัพ

…แล วินิจฉัยบทเหล่านี้ คือ คู่ ลัก น้อง ให้ถือยานกำนเรน ให้คลื่น ออกฐาน ให้วงเลยเขตกำหนดหมาย จบแล้ว [อรรถาธิบายทรัพย์ที่ควรแก่ผู้ตรวจปาราชิก] บัดนี้ พระผู้พระภาคเจ้า เมื่อจะทรงจำแนกบทว่า "อาณญูป อัคนมาทนาม" เป็น…

บทความนี้กล่าวถึงการลดราคาของทรัพย์สินจากการใช้และการดูแลรักษา โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการวินิจฉัยทรัพย์และการทำให้ราคาของสิ่งของสูงขึ้นหรือต่ำลงตามการใช้สอย บทพูดถึงการไม่ควรปรับทิศะผู้ที่ลักทรัพ

…้วลูกจึงไปในราชภาค. ภูกุนัน แมไปไม่ถึงที่แห่งกะทนะ ย่อมต้องทุกกฎ เพราะกายวิธาร และวิธีการ ทั้งปวง. [อรรถาธิบายอาบาติที่เป็นบุพพระไตรปิฎกแห่งทุติยปราชญ์] ถามว่า "ต้องอย่างไร?" แก้ว่า "ต้องอย่างนี้ คือ:- จริงอยู่…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับนีวิฏฐุต ซึ่งหมายถึงสิ่งที่ถูกเก็บไว้ในแผ่นดินและปฏิอุณที่หมวดปิดด้วยวัตถุดิน เป็นต้น นอกจากนี้ยังเน้นเรื่องของการเคลื่อนไหวของอวัยวะและความทุกข์ที่เกิดขึ้นเมื่อมีการเคลื่

…ารให้เป็นการเคลื่อนฤา. ลักษณะแห่งประโยค คือการให้คลื่นการฐานนั้น จักมีแจ้งในของที่ตั้งอยู่ในเรือ. [อรรถาธิบายว่า ภูมิท่า ว เป็นต้น] พึงทราบวินิจฉัยในบกทั้งหลายมีมากว่า ตุณอว ภินทิว ว เป็นต้น, ท่านกล่าวไว้ในอรร…

…างมีประสิทธิภาพในสังคมไทยโดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีความุแม้จะเกี่ยวข้องกับวรรณกรรมและการศึกษาต่อไป เช่น อรรถาธิบายที่มีคุณค่า

…นื้อความแห่งนี้ว่าภาษา "อาณายยุ" ในเบื้องต้น. และพิรทราบความต่างกันแห่งอาหารเหล่านี้ ดังต่อไปนี้:- [อรรถาธิบายอาหารถ 5 อย่าง] ลักษณะรูปใครณหนึ่ง ทำโครงร่างมิการตัดที่ต่อเป็นต้น. ในเวลา กลางคืนหรือกลางวันให้ใคร…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายประเภทของอาหารในพุทธศาสนา เช่น ปฐมฉันนาวาหาร และกฤตาชาหาร รวมถึงการอธิบายความแตกต่างระหว่างอาหารที่ได้รับจากบุคคลต่างๆ และมีการจัดหมวดหมู่ของอาหารตามหลักศาสนา นอกจากนี้ยังกล่า

…เป็นดันวา "ถ้าจักเป็นผ้าสาฯกู เราจักถือเอา" ดังนี้ การกำหนดนี้ ชื่อว่า ภัตปริป (การกำหนดสิ่งของ). [อรรถาธิบายโอกาสปริก] ส่วนการกำหนดโอกาส พึงทราบอย่างนี้: ภิกฺขโฬมงงูปน ศาสนานี้เข้าไปยังบริเวณของผู้อื่น หรือเ…

บทความนี้นำเสนอการกำหนดอาหารในศาสนาที่มีบทบาทสำคัญในพระบาลี โดยเฉพาะอย่างยิ่งการปรึกปาวาหารในมหารฏกถา ซึ่งกล่าวถึงการกำหนดสิ่งของและการจัดเตรียมอาหารให้กับภิกขู เมื่ออยู่ในสถานการณ์ที่ท่านอาจไม่ได้เห็

…้แล้วเอา ด้วย อำนาจแห่งการกำหนด แม้ทั้ง ๒ เหล่านี้ ดั่งพรรนามอย่างนี้ พึง ทราบว่า "เป็นปรกปอาหาร." [อรรถาธิบายปฏิจจสมุทฐานอาหาร] ส่วนการปกปิดไว้แล้วจึงลักเอา ชื่อว่าปฏิฉนวาฤธ. ปฏิ- ฉันนวาฤนั้น พึงทราบอย่างนี้ …

ในข้อความนี้กล่าวถึงความคิดและการดำเนินชีวิตของตัวละครที่มีชื่อเสียงในปฐมสมันต์ปลาสักภาพ ภาค ๒ มีการอธิบายถึงการดำรงอยู่ของภูติไทย และแนวคิดเกี่ยวกับการกำหนดสถานะของผู้คนในสังคม นอกจากนี้ยังพูดถึงลักษ

…จจิต เอาเท่าเหยียบเข้าไปในเปลือกตม หรือในทราย, พอถึงนั่นอันเธอให้เข้าไปแล้วเท่านั่น ก็เป็นปราชิก. [อรรถาธิบายตามสาร] การสับเปลี่ยนสลากแล้วลักเอา ท่านเรียกว่า "กุสาวาหาร." แม้ กุสาวาหารนั้น พึงทราบดังนี้: ภิกษุ…

เนื้อหาพูดถึงการปกปิดสิ่งของในใจและการถือเอาของจากผู้อื่น โดยเฉพาะในบริบทของภิกษุในพระพุทธศาสนา การกระทำดังกล่าวถือเป็นเรื่องผิดศีล โดยมีตัวอย่างของการจัดวงสลากและการลักขโมยสิ่งของที่มีค่าจากผู้ช่วยกั

ประโยค(คํ) - ปฐมสมบัติ สภาพาเลปาน ดา - หน้าแรก 27 เป็นเครื่องนำออกที่คนกำหนดเอาแล้ว [ อรรถาธิบายวิธีอบรมสติ ๑๒ อย่าง ] ข้อว่า โส สตฺตอ อุสาสตฺติ มีความว่า กิญฺญณุ ณงนั้นนั่งอย่างนั้น และตั้งสติ …

เนื้อหาเกี่ยวกับวิธีอบรมสติ โดยการตั้งสติในขณะที่หายใจเข้าและออก และอธิบายถึงบทบาทของพระผู้มีพระภาคเจ้าในการแสดงอาการอบรมสติแก่สานุสติ โดยใช้คำพระธรรมเสนาบดีเพื่ออธิบายการอบรมสติด้วยสติและญาณที่มีความ

…? คือ เป็นคำถามถึงธรรม ที่ได้แล้ว มีคำอธิบายว่า "บรรดามรรคมีปฐมมรรคเป็นต้น ท่านได้ ธรรมเหล่าไหน?" [อรรถาธิบายฐานะ 6 อย่าง] เพราะฉะนั้น ในตอนนี้ ถ้ามีมุ่งรูปปร์ ๆ พึงพยายามการบรรลุ อุตดิมุทธธรรม, เธออนใคร ๆ ไม่…

บทความนี้อธิบายถึงการสอบถามเกี่ยวกับการบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนาผ่าน 6 ฐานะ ที่รวมถึงการตรวจสอบความก้าวหน้าในธรรมภายใน โดยเน้นถามถึงการละกิเลส และการได้รับธรรมพร้อมกับวิธีการที่ใช้ในการบรรลุ ผลลัพธ์ที่ไ

…ก่กุฎนั่น ครั้งเดียวเท่านั้น. ในการเก็บเพื่อบูชาพระรัตนตรัยเป็นต้น อย่างอื่น เป็นปัจติยอย่างเดียว. [อรรถาธิบายปฐมวิติติ ๖ ชนิด] ในการร้อยดอกไม้ทั้งหลายมีกระร้อยเต็มเป็นต้น ผู้ศึกษา พึง ทราบอุปิจดทั้งหมด ๖ ชนิด …

เนื้อหานี้เสนอวิธีการรณรงค์และใช้ให้รอดในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยขั้นตอนที่สำคัญ เช่น การใช้ต้นน้ำที่เป็นกาอุปิย การประทุมร้ายตระกูล และการบริโภคที่ไม่เป็นอาบัติ การบูชาพระรัตนตรัย และการเก็บดอกไม้

ประโยค (ตอน) - ดูคำสมุนปลาสักกาแปลง ภาค ๑ - หน้า ที่ 226 [อรรถาธิบายลูกสุกาโกร่มมีการให้ดอกไม้เป็นต้น] ในคำว่า คาม นี้ แม่นคร ท่านก็ถือเอาด้วยคำศัพท์เหมือนกัน ด้วยเหตุน…

บทความนี้กล่าวถึงคำอรรถาธิบายเกี่ยวกับลูกสุกาโกร่ม และการให้ดอกไม้ในศาสนา โดยเน้นไปที่คำศัพท์ที่เกี่ยวข้อง เช่น คาม, นิคม รวมถึงว…

ประโยค - คติสมัยปาตาอานถ์ก: อรรถาธิบายพระวินัย มหาวรรณ์ ตอน ๑ - หน้าที่ 27 นี้เอง เพราะว่าเราเป็นผู้มีวาม่าว่าต้องลำบากยากเข็ญ จึงไม่ได้แ…

บทนี้อธิบายถึงพระวินัยและความสำคัญของความเป็นบัณฑิต ความฉลาด และการประกอบด้วยปัญญา นอกจากนี้ยังพูดถึงความเสื่อมใหญ่ของมหาชนและความสำคัญของการปฏิบัติธรรม เพื่อนำไปสู่การบรรลุธรรม ตั้งแต่วันนี้ไปถึงการเ

ประโยค - คติสนับสนุนจากกาสิกา อรรถาธิบายพระวินัยมหาวรร ดาน ๑ - หน้าที่ 87 ความถูกใจของครูคนั้น แห่งความชอบใจของครูคนนั้น แห่งความถือ ของครู…

บทความนี้อภิปรายถึงความสำคัญของจิตและอารมณ์ในการศึกษาคำสอนของพระวินัยมหาวรร ซึ่งครูต้องมีความถูกใจและการถือธรรมะในการสอน หากมีจิตที่ไม่ยังบาปจะส่งผลต่อคำสอนและศีลธรรมของศิษย์ ดังนั้น การมีใจแผ่มชื่นแล