อรรถาธิบายพระวินัย มหาวรรณ์ ตอน ๑ - ประโยคคติสมัยปาตาอานถ์ก : หน้า 34/233

ประโยค - คติสมัยปาตาอานถ์ก: อรรถาธิบายพระวินัย มหาวรรณ์ ตอน ๑ - หน้าที่ 27 นี้เอง เพราะว่าเราเป็นผู้มีวาม่าว่าต้องลำบากยากเข็ญ จึงไม่ได้แสดงธรรมที่อุดมประณีตนี้ แม้ว่าเป็นไปในคล่องสำหรับคนในหนุมานย์ คือ ในเทศนาและคนุมย์ทั้งหลาย [อุโฑดาปสังกถา] บทว่า ปญฺญิตฺโต ได้แก่ ผู้ประกอบด้วยคุณเครื่องเป็นบัณฑิต บทว่า พหยุตฺโต ได้แก่ ผู้ประกอบด้วยคุณเครื่องเป็นผู้ฉลาด บทว่า เมธา ได้แก่ ผู้ประกอบด้วยปัญญาอันเกิดขึ้นฉับพลัน บทว่า อุปปธญฺชาติโก มีความว่า จงว่าผู้มีชาตแห่งคนไม่มีมโนเสก คือ เป็นคนหมดจด เพราะเป็นคนใส่วัตถุมบัติ บทว่า อาณาจิตสุตฺโต ได้แก่ จักกำหนดได้ คือ จักแทงตลอด หลายบทว่า คภวโต โธ อวนฺตา อุตฺตา มีความว่า พระสัทพุทธบุตรญาณได้เกิดขึ้นว่า “อาตรดาบส กาลามโครดนั้น ทํา กาลิกรียณแล้วไปเกิดในอภิจงญาอาณาเวนก ในเวลา ๓ วัน ตั้งแต่วันนี้ไป" บทว่า มหาชนโอ มีอรรถิจฉราหว่า ความเสื่อมใหญ่ชื่อว่า มิเก่าเธอ เพราะเป็นผู้เสื่อมเสียงจากรารผลที่จะพึงบรรจ ในภายในเจด วัน เพราะฉะนั้น เธอจึงชื่อผู้มีความเสื่อมใหญ่ อันชื่อชื่อผู้มีความ เสื่อมใหญ่ เพราะเกิดในอภิจาอันทะ ๑. ฐานศัพท์ในอรรถว่า ขนะ คือ พลัน ทันทีทันใด เช่นในคำว่า ขานโส อุปปฏิ องค์ คำนิยามนี้คำว่าไว้ในแก้วรบ ว่า มีสาย หน้า ๙๕ ข้างหน้า ๒. สมัยใช้อารามมีพระพุทธเจ้า