เจต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 34 / 73

…ล่าวแล้วนั้น พระผู้มีพระภาคจึงตรัสความที่ปัสสัทธิเป็นต้น มี ๒ อย่างไว้ ในธรรมมีปัสสัทธิเป็นต้นนี้ ฯ เจตสิกที่ทั่วไปแก่โสภณ- จิตทั้งหมด เพราะเกิดในโสภณจิตเหล่านั้นโดยแน่นอน เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าโสภณสาธาร…

…ิดความสงบและความกระวนกระวาย แตกต่างกันในทางอภิธรรม ตามที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ โดยมีการแบ่งประเภทของเจตนาในการงดเว้นจากการพูดที่ไม่ดี รวมถึงการระบุถึงธรรมที่ชื่อว่าโสภณสาธารณาเจตสิก ซึ่งเกิดขึ้นในโสภณจิต…

…ีฎีกา - หน้าที่ 94 สุตตันตะและวนันตะเป็นต้นฉะนั้น ๆ การงานที่เป็นโดยชอบ ชื่อว่า สัมมากัมมันตะ ได้แก่เจตนาเครื่องงดเว้นจากกายทุจริตฯ การงดเว้นกาย ทุจริตนั้น มี ๓ อย่างคือ เจตนาเครื่องงดเว้นจากการทำชีวิตสั…

บทความนี้พูดถึงการทำงานที่ถูกต้องตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการงดเว้นจากการกระทำที่ไม่ดี รวมถึงการงดเว้นจากการทำชีวิตสัตว์ การถือเอาสิ่งของที่ไม่ควรเอา และการประพฤติผิดในกาม นอกจากนี้ยังอธิบาย

…ิตา เพราะ อรรถว่า เป็นเครื่องแสดงความยินดีแห่งชน ฯ มุทิตานั้นมีการชื่นช สมบัติของคนอื่นเป็นลักษณะ ฯ เจตสิกทั้ง ๒ ชื่อว่าไม่มีประมาณ เพราะ มีสัตว์ไม่มีประมาณเป็นอารมณ์ ฯ อัปปมาณานั้นนั่นแล ชื่อว่าอัปป มัญ…

…นินชีวิต บทความนี้ยังอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างเมตตา อุเบกขา และอัปปมัญญา รวมถึงบรรยายถึงลักษณะของเจตสิกที่มีอิทธิพลต่อสัตว์ทั้งหลาย

…้ง๒ ที่เป็นญาณสัมปยุตย่อมเป็นไป ตามคติของปัญญาฯ เชื่อมความว่า มี ๒๕ แม้โดยประการทุกอย่าง ฯ สงเคราะห์เจตสิกที่กล่าวว่าแล้วโดยราสีทั้ง ๓ ด้วยคำว่า เตรสญฺญสมานา ดังนี้เป็นต้นฯ ธรรมที่ชื่อว่าจิตตาวิยุตตะ เพร…

…ด้าน นอกจากนี้ยังได้มีการเปรียบเทียบการทำงานของวิญญาณในขณะนั้นและอธิบายว่า จิตนั้นไม่สามารถแยกออกจากเจตสิกได้อย่างไร และสรุปว่าจิตเป็นผลของการเกิดขึ้น และมีความเชื่อมโยงกับความเป็นจริงในชีวิตในทุกด้านที่…

…การงานเป็นปกติ ไม่ประกอบในความเป็นไปในพวกอสังขาริก จิตที่เข้มแข็งตรมสภาพอย่างนั้น ๆ က ประกอบความว่า เจตสิกทั้ง 4 ทรงกระทำไว้ (คือตรัสไว้หรือ เป็นไป) ในอกุศลจิตทุกดวงที่เดียว ๓ เจตสิกทรงกระทำไว้ (คือเป็น …

…ึงพวกจิตที่มีทิฏฐิวิปยุตและอิสสาที่สามารถเกิดขึ้นได้เฉพาะในปฏิฆจิต พร้อมอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกและจิตที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะการกระทำในพวกอสังขาริกจิต และการเกิดเจตสิกในโลภมูลจิต, โทสมูลจิต ในบท…

…บังเกิดขึ้นในจิต ๑๖ ด้วยอำนาจโลกุตตรจิต ๘ และกามาวจรกุศลจิต ๘ ๆ เพื่อจะแสดงธรรมที่ไม่แน่นอน ในบรรดา เจตสิกธรรมที่ท่านกล่าวไว้แล้ว ด้วยสามารถแห่งสัมประโยคที่แน่นอน และไม่แน่นอนอย่างนี้ เข้าด้วยกันแล้ว จึง…

เนื้อหาส่วนนี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เดินหน้าด้วยการอธิบายถึงความแตกต่างในเวทนาของจิตต่าง ๆ ที่ปรากฏและเกิดจากอำนาจของจิตที่แยกออกและเข้ากัน โดยชี้ให้เห็นถึงธรรม ๓ ประการที่มีสัมมาวาจาเป็นองค์ประกอบที

…ที่ 103 และถีนมิทธะ บางคราวเกิดขึ้นต่างกัน บางคราวเกิดรวมกัน (เกิดขึ้น พร้อมกัน)ฯ บทว่า เสสา ได้แก่ เจตสิก ๔๑ นอกจากอนิยตเจตสิก ๑๑ ตามที่กล่าวแล้วฯ แต่ท่านเกจิอาจารย์พรรณนาไว้ว่า เยวาปนเจตสิก ที่แน่นอน เ…

เนื้อหานี้ให้ความเข้าใจในธรรมที่เกี่ยวกับเจตสิกและการแสดงออกของจิต โดยเน้นถึงเจตสิกที่แน่นอนและไม่แน่นอน รวมถึงการพิจารณาในลักษณะต่างๆ ของเจตสิก…

…าบสัมประโยคที่กล่าวไว้ด้วยอำนาจการกำหนดจิต และการสงเคราะห์ (การประมวล) ที่กล่าวไว้ด้วยอำนาจการกำหนด เจตสิกราสี แห่งเจตสิกที่ไม่แยกจากกันกับจิต ด้วยประการอย่างนี้ คือ โดยนัยตามที่กล่าวแล้ว จึงแสดงความแตกต…

…ิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษณะของจิตและเจตสิกที่เกี่ยวข้อง เว็บไซต์เพิ่มเติมสามารถดูที่ dmc.tv

…มณ์เป็นต้น ก็อย่างนั้น ๆ ส่วนธัมมารมณ์ท่านสงเคราะห์ไว้ 5 อย่าง ด้วยอำนาจ ปสาทรูป ๑ สุขุมรูป ๑ จิต ๑ เจตสิก ๑ นิพพาน ๑ บัญญัติ ๑ ฯ บรรดาอารมณ์เหล่านั้น จิตที่เป็นไปในจักขุทวารแม้ทั้งหมด มีรูปเท่านั้นเป็นอ…

เนื้อหาในหน้าที่ 114 แสดงถึงการศึกษาจิตในทวารต่างๆ โดยแบ่งหมวดหมู่ของจิตและอารมณ์ตามประเภทต่างๆ รวมทั้งการอธิบายถึงวิญญาณและอารมณ์ที่สัมพันธ์กัน พร้อมการยกตัวอย่างจิตและอารมณ์ในทวารเฉพาะ เช่น จักขุทวา

…ะอรรถว่า เข้าไปเบียดเบียนฯ ที่ชื่อว่าอุปฆาตกะ เพราะอรรถว่า เข้าไปตัดรอนฯ บรรดากรรม ๔ อย่างเหล่านั้น เจตนาที่เป็นกุศล และอกุศล ที่ให้วิบากและกตัตตารูปเกิดขึ้น ในปฏิสนธิกาลและ ปวัติกาล ชื่อว่าชนกกรรมฯ กรรม…

…สนอการวิเคราะห์กรรม ๔ ประเภท ได้แก่ ชนกกรรม อุปัตถัมภกกรรม อุปปีฬกกรรม และอุปฆาตกกรรม รวมถึงบทบาทของเจตนากุศลและอกุศล ที่ส่งผลต่อวิบากและสภาวะต่าง ๆ โดยเฉพาะในเรื่องของการเกิด การสนับสนุน และการตัดรอนเพื…

…ได้มีแล้วแล ผลของกรรมนั้นไม่ได้มีแล้ว กำลัง มี หรือจักมี" ชื่อว่าอโหสิกรรมฯ ન บรรดากรรม ๔ เหล่านั้น เจตนาดวงแรก ถึงความเป็นเจตนา ที่มีกำลัง เพราะไม่ถูกกุศลากุศลที่เป็นข้าศึกครอบงำ และเพราะเป็น เจตนาที่ได…

…ี่ออกผลในภพหน้าและในอัตภาพต่าง ๆ โดยนำเสนอการให้ผลของกรรมที่แตกต่างกัน ในการให้ผลตามเวลาที่กำหนด และเจตนาด้วย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการกำหนดผลกรรมที่ได้รับในปัจจุบันและอนาคต เนื้อหาให้ความเข้าใจเกี่ยวกับก…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 218 "เจตนาดวงแรกนั้น ย่อมไม่ชื่อว่าเป็นตัวกรรม ที่เพ่งความขาดตอนแห่ง สันดานที่เป็นไปแล้ว และที่เพ่งความได้โอ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เจตนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งแยกความแตกต่างระหว่างเจตนาดวงแรกที่ไม่ได้ชื่อว่าเป็นตัวกรรมและเจตนาอุ…

…ีกา - หน้าที่ 220 เป็นต้นเหล่านั้น ชื่อว่าปาณะ โดยโวหาร ได้แก่สัตว์ โดยปรมัตถ์ ได้แก่ชีวิตินทรีย์ ฯ เจตนาคิดจะฆ่าของคนผู้มีความสำคัญในสัตว์มีชีวิต นั้นว่า สัตว์มีชีวิต ซึ่งยังความพากเพียรจะเข้าไปตัดรอนชี…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีในเรื่องการแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของเจตนาในการกระทำ อาทิ ปาณาติบาต ซึ่งหมายถึงการฆ่าสัตว์, อทินนาทาน ซึ่งหมายถึงการลักขโมย และกาเมสุมิจฉาจา…

…นฯ ธรรมที่ชื่อว่าสัมผัปปลาปะ เพราะอรรถว่า เป็น เครื่องเจรจาคำเพ้อเจ้อนั้น ๆ บรรดามุสาวาทเป็นต้นนั้น เจตนาของ บุคคลผู้ประสงค์จะให้ผู้อื่นทราบเรื่องที่ไม่เป็นจริง โดยความเป็นเรื่อง จริง อันยังประโยคที่จะให…

บทความนี้กล่าวถึงการพูดและการสื่อสารในบริบทของอภิธรรม โดยเน้นอธิบายถึงคำพูดที่เป็นเหตุให้ความรักและความสามัคคีถูกทำลาย รวมถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากคำพูดที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่น ตัวอย่างที่น

…ัมมเทสนา เพราะอรรถว่า เป็นเหตุแสดงธรรมฯ การทำความเห็น ให้ตรง ชื่อว่าทิฏฐิชุกรรม ฯ (อธิบายความหมายของเจตนาที่ชื่อว่าทานเป็นต้น] บรรดาบุญกิริยาวัตถุมีทานเป็นต้นนั้น เจตนาที่เป็นไปด้วยอำนาจ การสละวัตถุที่อย…

เนื้อหาเกี่ยวกับการทำบุญในพระพุทธศาสนา เน้นถึงความสำคัญของเจตนาในการทำทานและการรักษาศีล โดยพูดถึงความเชื่อมโยงระหว่างเจตนากับการบำเพ็ญศีลและการสละวัตถุที่มีไว้ เ…

…ถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 228 วิธีแห่งการลุกรับและนำอาสนะมาให้ ชื่อว่าอปจายนะ (ความประพฤติ อ่อนน้อม)ฯ เจตนาที่ช่วยทำกิจนั้น ๆ ด้วยอัธยาศัยตามที่กล่าวแล้ว แก่ผู้เจริญด้วยวัยและคุณเหล่านั้นนั่นแลและแก่เหล่าช…

การทำบุญและการฟังธรรมในพระพุทธศาสนานั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการมีเจตนาที่ดีในการช่วยเหลือผู้อื่น เช่น การประพฤติอ่อนน้อม (อปจายนะ) การช่วยขวนขวาย (เวยยาวัจฉะ) และการให้…

… กันกับราคะเป็นต้นนั้น ยังสัตว์ให้ไปสู่อบาย ? " แก้ว่า "คำนั้นไม่พึง เป็นได้ เพราะพระผู้มีพระภาคตรัสเจตนากรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ นั้น โดยความเป็นธรรมอันภาวนาพึงละโดยส่วนเดียว" ฯ สมจริงดังที่ พระองค์ตรัส…

ในหน้าที่ 234 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี พบว่าพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงธรรมอันทัสสนะที่ควรละ โดยเฉพาะราคะ โทสะ โมหะ และกิเลส อีกทั้งการภาวนาเกี่ยวกับจิตตุปบาทที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ ซึ่งการตรัสเช่นนี้ชี้ให้เ

…คัมภีร์ปัฏฐาน พระผู้มีพระภาคทรงยกภาวะแห่งกรรมปัจจัย ที่เกิดด้วยกัน ทั้งที่เป็นไปในขณะต่าง ๆ กัน แห่งเจตนาอันทัสสนะ พึงละนั่นแลว่า "เจตนาอันทัสสนะพึงละ ที่เกิดด้วยกัน เป็นปัจจัย แห่งรูปทั้งหลาย ที่มีจิตเป…

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี เกี่ยวกับเจตนากรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะและผลกระทบที่เกิดขึ้น โดยเจตนากรรมที่อยู่ในภาวะที่แตกต่างกันจะไม่สามารถให้…

…ี่เป็นไป ในขณะต่าง ๆ กันไว้ไซร้ ในเวลาที่ตรัสนั้น ผู้ฟังทั้งหลายก็พึงจะ สำคัญแม้ซึ่งปฏิสนธิวิบากแห่งเจตนากรรม ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะนั้น เพราะฉะนั้น จึงไม่ตรัสภาวะแห่งกรรมปัจจัยที่เป็นไปในขณะต่าง ๆ กัน ด้ว…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และพิจารณาเกี่ยวกับเจตนากรรมที่มีความสืบเนื่องในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างเจตนากรรมที่มีผลและไ…

…านอาจารย์ครั้นแสดงความเป็น ไปแห่งวิบาก ด้วยอำนาจวาทะของท่านติปิฎกจุฬานาคเถระ ที่เป็นไป อย่างนี้ว่า "เจตนาดวงเดียวมีวิบาก ๑๖ อย่าง ในกรรมที่กุศลเจตนา ดวงเดียว ประมวลมาแล้วนี้แล มีประมาณ ๑๒ อย่าง (ด้วยอำนา…

…ภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมุ่งเน้นที่ความเกิดแห่งทุเหตุกปฏิสนธิและความเป็นไปแห่งวิบาก ซึ่งวิบากจะเกิดจากเจตนาดวงเดียวที่มีมากถึง ๑๖ อย่าง ทั้งในกรรมที่เป็นกุศลและอเหตุกะ ตามอาจารย์ที่มีชื่อเสียงในด้านนี้ การ…