เหตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 162 / 294

…ตัวอย่าง) หรือว่าโดยสังเขป ซึ่งมาร ๕ คือ กิเลสมาร ขันธมาร อภิสังขารมาร เทวบุตรมาร และมัจจุมาร เพราะ เหตุนั้น เมื่อน่าจะเรียกว่า พระภคควา เพราะทรงหัก (กิเลสอันทำ ) อันตรายทั้งหลายเหล่านั้นเสียได้ (แต่) เรี…

เนื้อหานี้กล่าวถึงประเภทต่างๆ ของอุปกุศลซึ่งรวมถึงโลภะ โทสะ โมหะ และประเภทอื่นๆ ที่มีผลต่อการปฏิบัติธรรม โดยเฉพาะการจำแนกประเภทของมารทั้ง 5 ที่ยังคงส่งผลกระทบต่อผู้ปฏิบัติ ซึ่งรวมถึง กิเลสมาร ขันธมาร

…ิปริณาม (แปรปรวน ) ซึ่งอริยสัจคือสมุทัย โดยอรรถ (๔) คือ อายูหนะ ( ประมวลมา ซึ่งทุกข์ ) นิทานะ ( เป็นเหตุแห่งทุกข์ ) สังโยคะ ( ผูกไว้กับทุกข์ ) ปลิโพธะ (หน่วงไว้มิให้ถึงมรรค) ซึ่งอริยสัจคือ นิโรธ โดยอรรถ (…

…และมรรค โดยมีการประมวลมาในรูปแบบที่ชัดเจน การอธิบายธรรมอย่างลึกซึ้งด้วยอรรถที่เกี่ยวข้องกับสังขตะและเหตุการณ์ในการเข้าถึงพระนิพพานนั้นช่วยให้เข้าใจว่าจะต้องมีการประมวลมา การผูกพันกับทุกข์ และการหน่วงเวลา …

…ย งามในท่ามกลางด้วย อนุสนธิที่เหลือ อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่างามในเบื้องต้น เพราะมีทั้งคำ นิทานและคำแสดงเหตุเกิดขึ้น (แห่งพระสูตร ) ชื่อว่างามในท่ามกลาง เพราะเนื้อความไม่วิปริตไป และเพราะประกอบไปด้วย (คำชี้ )…

…กับพระสูตรในศาสนาพุทธ โดยเน้นที่ความงามในเบื้องต้น กลาง และปลายของศาสนธรรม การใช้อนุสนธิในการถ่ายทอดเหตุการณ์และแนวคิด ซึ่งช่วยกระตุ้นความเข้าใจและศรัทธาในผู้ฟัง ผลลัพธ์ที่เกิดจากการปฏิบัติคำสอนนี้นำไปสู่…

…้น ( เมื่อ ) บุคคลฟังอยู่ ก็นำความงามมา ให้ได้โดยแท้ แม้ด้วยการฟัง โดยข่มนิวรณ์ได้ ในขณะฟัง ) เพราะ เหตุนั้น จึงชื่อว่างามในเบื้องต้น ( เมื่อ ) บุคคลปฏิบัติอยู่ ก็นำความ งามมาให้ได้แม้ด้วยการปฏิบัติ โดยนำ…

ในบทนี้กล่าวถึงความงามที่เกิดจากการฟังและปฏิบัติศาสนธรรมซึ่งนำมาซึ่งความสุขและความเป็นตา ที่มีความงามในเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลาย ผ่านการประกาศพรหมจรรย์และแสดงศาสนธรรมต่างๆ โดยใช้หลักการของพยัญช

…าณ ปฏิสัมภิทา ชื่อว่า สพฺยญฺชนะ เพราะเป็นวิสัยแห่งธรรมปฏิสัมภิทา และนิรุติปฏิสัมภิทา ชื่อว่า สาตฺถะ เหตุเป็นคุณยังปริกขกชน (คนมีปัญญาสอบ สวน ) ให้เลื่อมใส เพราะเป็นปัณฑิตเวทนียธรรม ( สำหรับคนฉลาด จะพึงรู้…

บทวิเคราะห์นี้ครอบคลุมการศึกษาธรรมในวิสุทธิมรรค โดยแยกแยะความเป็นคุณลึกของสาตฺถะและสพฺยญฺชนะ ซึ่งส่งผลให้ผู้มีปัญญาและประชาชนทั่วไปเกิดความเลื่อมใสทั้งในด้านอรรถและเทสนา โดยอธิบายถึงความสำคัญของพยัญชน

…พราะความที่ธรรมที่เขากล่าวว่าเป็นนิยยา นิกธรรมทั้งหลายก็หามีความเป็นธรรมนำออก (จากทุกข์ ) ไม่ เพราะ เหตุนั้น เจ้าลัทธิอื่นเหล่านั้น จึงเป็นผู้มีธรรมเป็นทุรักขาตะ (กล่าว ชั่ว ) แท้ฉันใด อรรถแห่งธรรมของพระผ…

เนื้อหาแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างธรรมที่เป็นอันตรายิกธรรมและนิยยานิกธรรม รวมถึงความสำคัญของปริยัติธรรมและโลกุตตรธรรมที่สอดคล้องกับการปฏิบัติที่นำไปสู่พระนิพพาน พระผู้มีพระภาคเจ้าได้สอนให้สาวกยึด

…" ៩ นัยหนึ่ง ทิฏฐิอันพระอริยเจ้าสรรเสริญ ชื่อว่า สันทิฏฐิ โลกุต ตรธรรมย่อมชนะ (กิเลส ) ด้วยสันทิฏฐิ เหตุนั้นจึงชื่อ สันทิฏฐิกะ จริงอย่างนั้น ในโลกุตตรธรรมนั้น อริยมรรคย่อมชนะกิเลสทั้งหลาย ด้วยสันทิฏฐิ อัน…

เนื้อหานี้พูดถึงทุกขโทมนัสทางใจ โดยอธิบายว่าผู้ที่สามารถละความกำหนัดได้จะไม่คิดเบียดเบียนตนหรือผู้อื่น ซึ่งจะไม่รู้สึกทุกข์ใจ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงธรรมสันทิฏฐิว่าเป็นธรรมที่ผู้คนสามารถบรรลุได้ด้ว

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 295 เหตุนั้นจึงชื่อว่า สันทิฏฐะ เพราะว่าโลกุตตรธรรม เมื่อบุคคลเห็นอยู่ ด้วยอำนาจภาวนาภิสมัย (รู้โดยทำให้มีขึ…

เนื้อหาเกี่ยวกับสันทิฏฐะในโลกุตตรธรรม อธิบายถึงการเห็นที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติภาวนา และแนวคิดของอกาลิโกที่หมายถึงการให้ผลที่ไม่ขึ้นอยู่กับเวลา ธรรมะนี้พุ่งเป้าสู่การให้ผลในทุกช่วงเวลา โดยไม่ยึดติดกับก

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 296 เหตุนั้น ธรรมนั้น จึงชื่อว่า กาลิกะ ถามว่า ธรรมนั้นคืออะไร ตอบว่า 4 ธรรมนั้น คือกุศลธรรมที่เป็นโลกิยะส่ว…

ในบทนี้พูดถึงความแตกต่างระหว่างธรรมกาลิกะและธรรมอกาลิกะ โดยธรรมกาลิกะเป็นกุศลธรรมที่มีผลในโลก แต่ธรรมอกาลิกะนั้นมีผลทันทีและเป็นสภาพบริสุทธิ์ การเปรียบเทียบของธรรมนี้ด้วยทรัพย์สิน เช่น เงินหรือทองที่ไ

…อมควร ซึ่งการที่บุคคลแม้ผ้าหรือศีรษะไฟไหม้ก็เฉย (คง) นำเข้าไปในจิตของ ตน ๆ โดยทำให้มีขึ้นจนได้ เพราะเหตุนั้น ธรรมนั้นจึงชื่อ อุปนยิกะ อุปนิยกะนั้นเองเป็นโอปนยิกะ คำวิเคราะห์นี้ใช้ได้ในโลกุตตรธรรม ที่เป็นส…

ในบทนี้กล่าวถึงแนวทางและวิเคราะห์ธรรมที่เรียกว่า อุปนยะ ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการนำธรรมเข้าสู่จิตใจ ทำให้บุคคลรู้แจ้งถึงความจริงในพระนิพพาน ซึ่งอาจจะไม่สามารถได้จากเครื่องประดับภายนอก หรืออาจจะ

…ปฏิปทา (ปฏิบัติธรรมอันสมควรแก่ธรรม ) บุคคลเหล่าใด ฟังพระโอวาทานุสาสนีของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยเคารพ เหตุนั้น บุคคลเหล่านั้นจึงชื่อว่าสาวก (ผู้ฟัง) หมู่แห่ง สาวกทั้งหลายชื่อว่า สาวกสงฆ์ หมายความว่า ชุมนุมแ…

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการเจริญสังฆานุสสติ ซึ่งเป็นการระลึกถึงคุณของพระอริยสงฆ์ โดยการปฏิบัติในที่ลับและการฟังโอวาทของพระผู้มีพระภาคเจ้า สาวกที่ได้ยินและปฏิบัติตามหลักคำสอนจะกลายเป็นส่วนหนึ่งของสาวกสง

…ท่านก็ควรรับของรับแขก ดังนี้แล ส่วนบาลีของชนเหล่าใดว่า ปาหวนีโย บาลีของชนเหล่านั้นมี อธิบายว่า เพราะเหตุที่พระสงฆ์ย่อมควรซึ่งบุพการ ( การทำให้ก่อน) เพราะฉะนั้น ทานวัตถุ บุคคลควรนำมาบูชาในพระสงฆ์นั้นก่อนใค…

ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับคำว่า 'อาหวนียะ' และ 'ปาหุเนยยะ' ในบริบทของพระสงฆ์ โดยระบุถึงการถวายอาคันตุกทานที่เหมาะสม โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อพระสงฆ์ ซึ่งเป็นผู้มีคุณค่าควรแก่การกราบไหว้และถวายสังฆทาน ข้อควา

…งทักขิณานั้น หรือว่าเกื้อกูลแก่ทักขิณา เพราะว่าทำ ทักขิณาให้หมดจด โดยภาวะคือทำทักขิณานั้นให้มีผลมาก เหตุนั้น พระสงฆ์จึงชื่อว่า ทักขิเณยยะ ( ผู้ควรซึ่งทักขิณาหรือผู้เกื้อกูลแก่ทักขิณา) [แก้บท อญฺชลีกรณีโย …

เนื้อหานี้พูดถึงการเคารพระสงฆ์และคุณสมบัติของท่านเกี่ยวกับการทำทักขินา และการทำอัญชลีกรรม อธิบายถึงความสำคัญของการบูชาที่ถูกต้องตามหลักพระพุทธศาสนาและบทบาทของพระสงฆ์ในการเป็นที่เพาะปลูกบุญของชาวโลก โด

…์ บุญทั้งหลายอันเป็นเครื่องบันดาลประโยชน์ เกื้อกูล และความสุขนานาประการของชาวโลกจึงได้งอกขึ้น เพราะ เหตุนั้นพระสงฆ์จึงชื่อว่าเป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาอื่นยิ่งกว่า แล [สังฆานุสสติฌาน] เมื่อพระโยคาวจรระลึกถึง…

ในบทความนี้กล่าวถึงบทบาทของพระสงฆ์ในฐานะผู้เพาะปลูกบุญและต้นแบบในการเข้าถึงความสุขของชาวโลก ว่าด้วยการระลึกถึงพระสังฆคุณเพื่อสร้างฌานและความเคารพในพระสงฆ์ ซึ่งนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองในด้านจิตใจและศร

…ือตัณหาไปสู่ภพอื่นด้วยตัณหานั้น เหมือนบุรุษ มีเชือกในมือ นำนกที่ตนผูกแล้วด้วยเชือยาวไปสู่ประเทศอื่น เหตุนั้น ตัณหานั่นจึงชื่อว่าภูวเนตติ จึงน่าจะสันนิษฐานว่าศัพท์ที่เป็นลิงค์โดย กำเนิดจะไม่สมมติให้เป็นลิง…

บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ที่มุ่งเน้นไปที่การอธิบายนามและอัพยยศัพท์ โดยยกตัวอย่างการใช้งานของคำว่า 'ปุริโส' และ 'ปุริสา' เพื่ออธิบายหลักการของเอกวจนะและพหุวจนะ ซึ่งเพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจควา

…ตโน แปลง ส เป็น โน แปลว่า เพื่อ ตน ต่อ ตน แต่ ตน ปญฺ. อตฺตมา แปลง สมา เป็น นา แปลว่า จาก ตน กว่า ตน เหตุ ตน แห่ง ตน ฉ. อตฺตโน แปลง ส เป็น โน แปลว่า ของ ตน เมอ ตน

บทนี้พูดถึงการอธิบายบาลีไวยากรณ์โดยเฉพาะภาษานามและอัพยยศัพท์ซึ่งมีการแจกแจงความหมายของคำต่างๆ เช่น 'อตฺต' และรูปแบบการแปรนามในบริบทต่างๆ ตั้งแต่ตนถึงการแทนโดยละเอียด เรียนรู้จากตัวอย่างเพื่อเข้าใจการใ

…์ ให้คงรูป ก็ ไว้เฉพาะแต่ใน ป. ท. เอกวจนะ และในที่บางแห่งเอา ก เป็น กิ ได้บ้าง เช่นในคำว่า ติ กิสฺส เหตุ และคำว่า กิสมี วัตถุสุม, นอกนั้นให้แปลงเป็น ก แล้วแจกตาม แบบ ย ศัพท์ ดังนี้ :- นปุ๊สกลิงค์ เอก. พหุ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายไวยากรณ์บาลีในเรื่องนามและอัพยยศัพท์ โดยเฉพาะการแยกคำและรูปแบบต่างๆ ในการใช้งาน เช่น การประยุกต์รูปตามประเภทต่างๆ พร้อมกับอธิบายรูปแบบที่ใช้ในหนังสือเอก ด้วยการยกตัวอย่างเพื่อ

…พันธ์ เรียกว่า "กาลสัตตมี." ปุนปฺปุน บ่อย ๆ ทางสัมพันธ์ เรียกว่า "กิริยาวิเสสน." อิติ แปลว่า ๆ เพราะเหตุนั้น ทางสัมพันธ์ เรียกว่า "เหตุวตฺถ." แปลว่า "ว่า..... ดังนี้" เรียกว่า สรุปบ้าง อาการบ้าง; แปลว่า ด…

เอกสารนี้อธิบายเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ในนามและอัพยยศัพท์ รวมถึงการใช้คำต่าง ๆ เช่น ปจฺฉา (ภายหลัง), ปุน (คราวเดียว), และสห (กับ) พร้อมทั้งอธิบายความสัมพันธ์ทางไวยากรณ์ เช่น สมฺปิณฺฑนตฺถ ที่แสดงความหลากห

…ะสงค์เอาในมรณสตินี้ ก็จัดว่ามาพร้อม กับความเกิด เพราะความที่สัตว์ผู้เกิดมาแล้ว ต้องตายเป็นแน่ เพราะ เหตุนั้น อันว่าสัตว์นั่น จำเดิมแก่กาลที่เกิดแล้วก็บ่ายหน้าสู่ความตาย ไปไม่กลับเลยแม้สักน้อยเดียว เปรียบด…

เนื้อหาพูดถึงความตายที่มาพร้อมกับความเกิด และประวิสัยของสัตว์ต่อการเป็นและดับ ในบริบทของธรรมะ จากการเปรียบเปรยถึงดอกเห็ดและเส้นทางของดวงอาทิตย์ที่ไม่สามารถย้อนกลับ สรุปได้ว่า การเกิดมาพร้อมกับการต้องต

…งหลายที่สุด ทุบด้วยก้อน และดุจความเหือดหายไปแห่งหยาดน้ำค้างทั้งหลายที่รัศมี ดวงอาทิตย์ต้องเอาฉะนั้น เหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัส (๓ คาถาแรก และพระโพธิสัตว์กล่าวคาถาที่ ๔) ว่า วันและคืนล่วงไป ชีวิตใก…

ในพระพุทธศาสนา วิสุทธิมรรคชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการรู้จักความตายที่ใกล้เข้ามาในชีวิตเรา เหมือนกับน้ำที่เหือดหายไปในฤดูร้อน หรือผลไม้ที่สุกแล้ว ซึ่งมีความไม่ถาวร ความตายเป็นเรื่องที่ไม่อาจหลีกหนีได้