สังฆานุสสติในวิสุทธิมรรค : หน้า 302/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 300 [สังฆานุสสติ] แม้พระโยคาวจรผู้ใคร่จะเจริญสังฆานุสสติ ก็พึงเป็นผู้ไปในที่ ลับ ( คน ) เร้นอยู่ ( ในเสนาสนะอันสมควร ) แล้ว ระลึกถึงคุณ พระอริยสงฆ์ทั้งหลาย ( โดยอนุสสรณปาฐะ ) อย่างนี้ว่า สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ญาย ปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวก- สงฺโฆ ยทิทํ จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อฏฺฐ ปุริสปุคฺคลา เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ อาหุเนยโย ปาหุเนยโย ทกฺขิเณยโย อัญชลิกรณีโย อนุตตร์ ปุญฺญกุเขตติ โลกสฺส [แก้บท สุปฏิปนฺโน] ในบทเหล่านั้น บทว่า สุปฏิปนฺโน แปลว่า ปฏิบัติดี มีคำ อธิบายว่า ปฏิบัติเป็นสัมมาปฏิปทา (คือปฏิบัติชอบ เป็นอนิวัตติ ปฏิปทา ( ปฏิบัติไม่กลับ ) เป็นอนุโลมปฏิปทา ( ปฏิบัติสมควรแก่พระ นิพพาน ) เป็นอปัจจนึกปฏิปทา (ปฏิบัติไม่เป็นข้าศึกแก่ธรรมและ บุคคล ) เป็นธรรมานุธรรมปฏิปทา (ปฏิบัติธรรมอันสมควรแก่ธรรม ) บุคคลเหล่าใด ฟังพระโอวาทานุสาสนีของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยเคารพ เหตุนั้น บุคคลเหล่านั้นจึงชื่อว่าสาวก (ผู้ฟัง) หมู่แห่ง สาวกทั้งหลายชื่อว่า สาวกสงฆ์ หมายความว่า ชุมนุมแห่งสาวกผู้ถึง ซึ่งความเป็นกลุ่มก้อนกันด้วยความเป็นผู้เสมอกันโดยศีลและทิฏฐิ