ความหมายของกาลิกะและอกาลิกะในธรรม : หน้า 298/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 296 เหตุนั้น ธรรมนั้น จึงชื่อว่า กาลิกะ ถามว่า ธรรมนั้นคืออะไร ตอบว่า 4 ธรรมนั้น คือกุศลธรรมที่เป็นโลกิยะส่วนโลกุตตรธรรมนี้มิใช่กาลิกะ เพราะมีผลต่อเนื่องทันที เหตุนั้นจึงชื่อว่า อกาลิกะ ว่า บทว่า อกาลิโก นี้ ตรัสหมายเอามรรคเท่านั้น [แก้บท เอหิปสฺสิโก] ธรรมชื่อ เอหิปสฺสิกะ เพราะควรซึ่งเอหิปัสสวิธีอันเป็นไปโดย ความว่า " ท่านจงมาดูธรรมนี้ " ดังนี้ ถามว่าก็เพราะเหตุไร ธรรม นั้นจึงควรซึ่งวิธีนั้น ตอบว่า เพราะธรรมนั้นเป็นสภาพมีอยู่ด้วย เพราะ ธรรมนั้นเป็นสภาพบริสุทธิ์ด้วย แท้จริง ใครๆ แม้จะพูด ( ลวง ) ได้ว่า เงินหรือทองก็ตามมีอยู่ในกำมือเปล่า (แต่) ก็ไม่กล้าเรียก (ผู้อื่น ) " จงมาดูเงินหรือทองนี้ซิ " เพราะอะไร เพราะเงินหรือทองนั้น ไม่มีอยู่ และคูถหรือมูตรก็ตามแม้มีอยู่ ใครๆ ก็หาอาจเรียก (ผู้อื่น) ว่า " จงมาดูคูถหรือมูตรนี้ เพื่อ (ให้) ร่าเริงใจซิ " โดยเผยความที่ มันเป็นของน่าฟูใจ ( ให้เขาดู) ได้ไม่ เพราะอะไร เพราะคุณหรือสูตร นั้น เป็นของโสโครก ส่วนโลกุตตรธรรมทั้ง ๕ นี้โดยสภาพ เป็นของ มีอยู่ด้วย เป็นของบริสุทธิ์ดุจดวงจันทร์เพ็ญ ในอากาศอันปราศจาก เมฆ และเปรียบดุจแก้วมณีแท้อันเขาวางไว้ที่ผ้ากัมพลเหลืองฉะนั้นด้วย เพราะเหตุนั้น จึงชื่อว่าเอหิปัสสิกะ เหตุว่าควรซึ่งเอหิปัสสวิธี เพราะ ความที่เป็นสภาพมีอยู่ และเพราะความเป็นสภาพบริสุทธิ์ด้วย [แก้บท โอปนยิโก] ៩ ธรรมชื่อ โอปนยิกะ เพราะควรนำเข้าไป ก็แลความ (ต่อไป) นี้