ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 306
องชาวโลกทั้งปวงฉันนั้น แท้
พระสงฆ์ก็เป็นที่เพาะปลูกบุญทั้งหลายของชาวโ
จริง เพราะอาศัยพระสงฆ์ บุญทั้งหลายอันเป็นเครื่องบันดาลประโยชน์
เกื้อกูล และความสุขนานาประการของชาวโลกจึงได้งอกขึ้น เพราะ
เหตุนั้นพระสงฆ์จึงชื่อว่าเป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาอื่นยิ่งกว่า แล
[สังฆานุสสติฌาน]
เมื่อพระโยคาวจรระลึกถึงพระสังฆคุณทั้งหลาย อันต่างโดยคุณ
มีความเป็นผู้ปฏิบัติดีเป็นต้น ดังกล่าวมาฉะนี้อยู่ในสมัยนั้นจิต (ของ
เธอ ) ย่อมไม่เป็นจิตที่ราคะกลุ้มรุม ไม่เป็นจิตที่โทสะกลุ้มรุม ไม่เป็น
จิตที่โมหะกลุ้มรุมเลยทีเดียวในสมัยนั้น จิตของเธอย่อมเป็นจิต
ดำเนินไปตรงแนวปรารภพระสงฆ์แล องค์ฌานทั้งหลายย่อมเกิดขึ้นใน
ขณะเดียวกันแก่เธอผู้ข่มนิวรณ์ได้แล้วโดยนัยก่อน ( ที่กล่าวในพุท-
ธานุสสติ ) นั่นแล แต่เพราะความที่พระสังฆคุณทั้งหลายเป็นอารมณ์
ลึกซึ้ง หรือเพราะความที่จิตน้อมไปในการระลึกถึงพระคุณมีประการ
ต่างๆ ฌานนี้จึงเป็นฌานที่ไม่ถึงอัปปนา ถึงเพียงอุปจารเท่านั้น
(และ) ฌานนี้นั้น ก็ถึงซึ่งความนับ (ชื่อ) ว่า สังฆานุสสตินั่นเอง
เพราะเป็นฌานที่เกิดขึ้นด้วยอำนาจการระลึกถึงพระสังฆคุณ
[อานิสงส์เจริญสังฆานุสสติ
ก็แลภิกษุผู้ประกอบเนืองๆ ซึ่งสังฆานุสสตินี้ ย่อมเป็นผู้มีความ
เคารพยำเกรงในพระสงฆ์ ได้ความไพบูลแห่งคุณมีศรัทธาเป็นอาทิ
ด.
ปุญญักเขตต์ นี้ มหาฎีกาท่านแนะให้แปลว่า "เป็นดุจนาบุญ" (โดยวิเคราะห์ไว้ว่า
เขตต์ วิย เขตต์ ปุญญาน เขตต์ ปุญญักเขตต์)