เหตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 230 / 294

…บทว่า สุตตามมุญนี้ พระอรรถถาฬย กล่าวมุ่งถึงความที่ทินนานทาน มีสังขาร กล่าวอิศสัตว์เป็นอามญเหมือนกัน เหตุนี้ จึงไม่มีความผิดอะไร จริงอย่างนั้น ท่านกล่าวไว้ในอรรถถาเช่น สัมโพหิในนินทาว่า 'สิกขาบทเหล่านั้น ผ…

เนื้อหาเกี่ยวกับมงคลคติและอามญในศาสนา โดยเฉพาะการวิเคราะห์ความหมายของคำพูดอย่าง 'สิกขาบท' และ 'มิจฉาจาร' สิ่งที่แสดงถึงความเข้าใจและการตีความที่มีต่อสังขารและสัตว์ในบริบทต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึ

…พราะเป็น คลองแห่งทุกิและสุดทั้งหลาย." ก็นิสงัศคติสูตรน่าว่า "บทว่า ปฎกตตตา คือ เพราะชื่อว่า เป็นทาง เหตุเป็นอุปาเครื่องเป็นไป แห่งกุศลและสุดแต่เหล่านั้น." ก็นิสงัสคติสูตรเป็นต้นว่า "ถามว่า เจตกา พระผู้พระ…

เนื้อหานี้สำรวจมิจฉาทิฏฐิและการมีอยู่ของกรรมในภูมิทั้งสาม การระบุความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมอาจแสดงให้เห็นถึงอารมณ์ที่ผู้ปฏิบัติต้องเผชิญ เมื่อกล่าวถึงกรรมบถที่หลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดความคิดเห็นที่ผิด และเน้

… เป็นคลองแห่งสุดดีและทุกดี และแห่งสุขและทุกข์ของสัตว์เกิดขึ้น ในสุดและทุกข์นั้น จึงเรียกว่าอรรถบรม. เหตุนี้ ความที่เดนานั้น เป็นคลอง (กรรมบถ) จึงปรากฏแล้ว ส่วนความที่อุดมงธรรม มืออธิบายเป็นต้น เป็นสุขจิตแ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอุดมงธรรมบถและกรรมบถในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นว่าความเป็นคลองแห่งสุดดีจะช่วยให้เกิดสุขและทุกข์แก่สัตว์ และการเว้นจากอุดมงธรรมบถ 10 ประการ เช่น การไม่ฆ่าสัตว์ การไม่ผิดประเวณี ซึ่งอ

… "บวกว่า เวรี" ได้แก่ บาปธรรมมี ปาณาติบาตเป็นต้น. จริงอยู่ บาปธรรมนัน ท่านเรียกว่า "เวรี" เพราะ เป็นเหตุแห่งเวร. คุณชาติโด ย่องขับไล่ เป็นเป็นดังความอยู่ว่า เมื่อเราตั้งอยู่ ณ ที่นี่ เจ้าจะมาได้อย่าง ดังน…

เนื้อหาเกี่ยวกับภูมิสมัฏฐภูติสูตรที่กล่าวถึงบาปธรรมและการใช้คำว่า 'เวรี' รวมถึงความหมายที่ซ่อนอยู่ในศัพทธ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับความเป็นเวร โดยเฉพาะเมื่ออ้างอิงถึงการสาธยายในอรรถกถาขุทธปกรณ์ ในการศึก

…กการพุทธด้วยสามารถ การสมาทานไม่มี เพราะผู้สมาทานกล่าวว่าว่า "สมาทิยม" ใน เวลาสมาทานสิบโมงสิบปุ่งนี้ เหตุนี้ วิถีที่สมปูฎด้วยถามว่า- วรรคกิฏิวัติ จึ่งชื่อว่า วรรณี." วิถี ๓ ประกอบนั้น พร้อมด้วยวิกากแห่งปิร…

ในเนื้อหาได้พูดถึงการวิเคราะห์โลกวิธีและโลกูตวิธีตามอรรถกถา "ทุนเทศปฐะ" โดยการอธิบายถึงการสมาทานและกรรมที่เกี่ยวข้องกับกายกรรม ซึ่งผู้สมาทานมักจะรับเอาสิกาบในทั้ง 3 ประเภทด้วยมือและศีรษะ นอกจากนี้ยังเ

…ป็นต้นเป็นอา ห เพราะบ่ล่าวว่า "ภูมุทธ์หลาย กาย- สัญเจนดนา ๓ อย่าง เป็นกายกรรมฝ่ายกุศล ดังนี้เป็นต้น เหตุนี้ พระอรรถถาวรจึงกล่าวว่า "เป็นไปในฝั่งฝ่ายแห่งเจตนาบ้าง ดั่งนี้ หาได้กล่าวว่า เป็นไปในฝั่งฝ่ายแห่ง…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของวิถีธรรมอันเป็นกุศล โดยเน้นการมีเจตนาที่ดีและการอธิษฐานในการทำกุศล รวมถึงการตระหนักถึงผลกระทบของการกระทำที่มีต่อชีวิตและจิตใจของบุคคล การมีกรรมนั้นเป็นเครื่องอุปกรณ์ที่ช่วย

…๐ ประการนั่นเอง ชื่อว่า ธรรมจริยา. จริงอยู่ ธรรมคือ อุสกุลธรรมบง ๑๐ ประการนั้น ในพระสูตรทั้งหลายมีสาเหตุสูตร เป็นต้น พระผู้พระภาคทรงแสดงไว้เช่นนั้น (เหมือนกัน) เพราะ ฉะนั้น พึงเห็นว่า คำว่า ชมมูจริยา พระผ…

เนื้อหาในตอนนี้สำรวจการประพฤติธรรมตามอุสกุลธรรมบง 10 ประการ โดยอาจารย์ได้แสดงความสำคัญของธรรมจริยา ที่มังคลิดลแสดงไว้ในพระสูตร ทั้งในประโยคที่เกี่ยวข้องกับการสร้างกรรมดีและกรรมชั่ว โดยยกตัวอย่างคำสอนข

…๑ - มังคลัตถทีนี้นับเปนเล่ม ๒ - หน้าที่ 158 วิ่งค้นแห่งสิกขาบณฑนั้นเจตนาจ่อมได้ชื่อว่า วาจา : ด้วยเหตุนัน ใน อรรคถาแห่งสิกขาบณฑนัน ท่านจึงกล่าวว่า "เจตนาทีนี้เนื่องใน มิจฉาวาจา อันยังค้างคำใดให้จ้งข…

เนื้อหาเน้นการสำรวจความหมายของวาจาและเจตนาในสิกขาบณฑ ข้อความชี้ให้เห็นว่ามิจฉาวาจาเกี่ยวข้องกับเจตนา และว่าการพูดที่มีความหมายในการปฏิบัติธรรมเป็นอย่างไร ข้อความดังกล่าวยังกล่าวถึงความสำคัญของการใช้วา

…าสุตวนว่า "บทว่า องคา" แปลว่าด้วยราชบัณฑิตหลาย. ธรรมชาตเหล่าใดบุคคลย่อมกำหนด คือ ย่อมรู้ด้วยความเป็นเหตุ เหตุเหล่านั้น ธรรมชาตเหล่านี้ ชื่อว่า องค์ ได้แก่ การณ็ก องค์ ศัพท์ เป็นไปในอรรถว่ากระณอคำว่า ปญฺญิ…

…ติเตียนหรือคำสรรเสริญ บทนี้อธิบายถึงความบริสุทธิ์ของการกระทำและธรรมชาติของปัญญาที่สามารถรู้และเข้าใจเหตุการณ์ต่างๆ โดยมีการชี้ให้เห็นถึงความคิดเห็นและทัศนคติที่ถูกต้องต่อสิ่งต่างๆในชีวิต

…คำละเหละ, นั้นเป็นข้อที่ ๔." [๒๕๙] อรรถกถาสุภาษิตสูตรนั้นว่า "บรรดาบทเหล่านนั้น บทว่า องคิ คือ ด้วยเหตุ, อีกอย่างหนึ่ง ด้วยอวัยวะ, ก้อง๔ มีเจตนาเครื่องจงจากมูลฐานเป็นต้น เป็นเหตุแห่งวาจาเป็นต้น, เป็นอวัย…

บทความนี้กล่าวถึงหลักพื้นฐานในการพูดที่มีคุณค่า โดยเฉพาะการกล่าวคำที่เป็นที่รัก และการหลีกเลี่ยงการกล่าวคำที่ไม่เป็นที่รัก พร้อมด้วยการอธิบายความสำคัญของการพูดที่สัตย์และมีจริยธรรมเพื่อความสุขในชีวิต

…า ย่อมยังคำที่ ใคร ๆ ไม่พึงให้เป็นไปพร้อม ๆ เขาสัมผัปปลีบุคคล ย่อมถึง ความเป็นผู้ถูกคนอื่นกล่าวว่า "เหตุไรท่านจึงพูด ใครเขาจักเชื่อคำ ของท่าน" ดังนี้ วิภาคนี้เปนทางไปแห่งสัมผัปปล. [๒๖๕] อนึ่ง อาณีพของปิสน…

ข้อความในหน้านี้กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับความเป็นมิตรและวาจาที่เหมาะสมในพระพุทธศาสนา มุ่งเน้นการพูดคำที่ให้เกียรติและไม่ทำร้ายจิตใจผู้อื่น ผ่านเนื้อหาที่สอดแทรกด้วยประวัติของพระเถระในสมัยพระพุทธเจ้ากัสส

…ราะคำนี้เป็นเช่นกันกับอัยยะของมนุษย์ทั้งหลายในโลกนี้, เพราะฉะนั้น วางของท่านนั้นเป็นเช่นกันกับอัยยะ เหตุฉนั้น เราจะ ให้เนื้ออันสมควรแก่เวลานั้นแล" ดังนั้นแล้ว ได้ให้เนื้อนี้เป็นอัยยะ (แก่เขา). บุตรเศรษฐีค…

ในเรื่องนี้, บุตรเศรษฐีห้าคนได้ออกจากพระนครกรุงพาราณสี ขอชิ้นเนื้อจากพรานเนื้อ โดยที่การใช้วาจาที่น่ารักและเหมาะสมมีผลต่อการได้รับเนื้อที่เหมาะสม. คนแรกใช้วาจาหยาบทำให้ได้เนื้อไม่เพียงพอ, ส่วนคนที่สอง

…ว่า "พระเจ้าขา บุคคลอาจได้พยามสมบัติด้วย คุณเพียงพูดแต่คำสับติได้หรือ ?" พระศาสด ตรัสว่า "โมคลัตถนะ เหตุในเธอจึงถามเรา เล่า ? ความอันนี้เทพพยาบบอกแก่เธอแล้วไม่ให้หรือ ?" ดังนี้แล้ว จึง ตรัสว่า "สัตว์ทั้งห…

เนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องของการอธิษฐานที่มีผลต่อการได้รับสมบัติในเทวโลก โดยมีตัวอย่างจากนางผูมาสัตกนดที่ได้รับสมบัติจากการอธิษฐาน เข้าร่วมกับการสนทนาระหว่างพระมหาโมคคัลลานะและพระศาสดาเกี่ยวกับคุณค่าของกา

…นโลกนี้, การที่บุตรเหล่านั้นเห็นอารมณ์นี้ได้อศจรรย์คําพิจารณา เพราะมารดา ไม่ทำอย่างนั้น เลี้ยงดูไว้ เหตุนี้ มารดาเดียวชื่อว่าผู้แสดงโลกนี้. สองบทว่า ปาณยะ อุณหภูปกา ความว่า ผู้อื่นคร่ำหุ่นตร ของตน จริงอยู…

เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของการเลี้ยงดูบุตรในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงบทบาทของมารดาและผู้ให้การเลี้ยงดูอย่างถูกต้องตามหลักธรรม เพื่อสร้างการเติบโตที่ดีทั้งในด้านร่างกายและจิตใจ บทนี้เน้นถึงคำสอ

ประโยค ๔ - มังกรคัมภีร์ที่เป็นเปล เล่ม ๒ - หน้าที่ ๒๐๕ พระผู้มีภาคทรงแสดงว่า เป็นเหตุแห่งความเป็นพรหมเป็นต้น อันเป็น เหตุที่บุรุษไม่อาจทำตอบแทนแก่มรรคาบิ้นดาน ให้สิ้นสุดโดยประการ ใด ๆ…

คำสอนนี้เน้นถึงความสำคัญของการตอบแทนบุญคุณของมารดาและบิดา โดยระบุว่าแม้จะมีการทำดีมากเพียงใด ยังไม่สามารถตอบแทนคุณของพวกท่านได้หมด อย่างไรก็ตาม การทำดีและการบำรุงท่านก็เป็นสิ่งที่พึงกระทำ คำสั่งสอนเหล

…กมาย, ภิกษุทั้งหลาย ก็อย่างนั้นยังไม่เป็นอนุญาตทำแล้วหรือทำตอบแทน แล้วแมสารบิดาเลย. ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุอะไร ? ภิกษุทั้งหลาย เพราะมารดาบิดามีอุปการะมาก บำรุงเลี้ยง แสดงโฉคีแก่บิดา ทั้งหลาย ภิกษุทั้งหลาย ก…

บทความนี้สื่อถึงแนวคิดในการดูแลมารดาบิดาในพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงกระบวนการนวด การอาบน้ำ และการให้ยา ซึ่งถือเป็นการทำบุญและตอบแทนต่อบุญคุณที่มารดาบิดาได้ทำให้ นอกจากนี้ยังพูดถึงความสำคัญของศรัทธาและความเ

คนประพฤติแล้ว راะะ พระองค์ควรอย่างรงประมาทธรรมเลย." [เหตุรฐ] (๓๕) ท่านกล่าวความแห่งคำหล่านไว้ในอรรถกถาสุฉน-ชดก ในฉัตติผัสสนิบ่อย่างนี้ว่า "บรรดาคาถาห่านั้น …

บทความนี้กล่าวถึงการประพฤติดีของพระราชาในบทบาทต่างๆ เช่น การดูแลบิดามารดา การส่งเสริมการศึกษาให้กับพระโอรสและพระชายา รวมถึงการสงเคราะห์มิตรและอภาตอย่างมีธรรม. ท่านสนับสนุนให้เกิดการวางตัวที่ดีและมีคุณ

…ำวงศ์ศักดิ์ุ คำพูดสมควรซึ่งความเป็นผู้รับทรัพย์มรดก และตามเพิ่มให้ซึ่งทักษิณา กล่าวว่า การบำรุง ด้วยเหตุนัน พระผูม พระภาค เมื่อจะแสดงธรรมแก่กุศลดุษฎ์ สิคลาละ จึง ตรัสว่า "กุณฑดิฏฐุร ทัตังอังหน้าคือ มารดาบ…

เนื้อหาเกี่ยวกับหลักธรรมในการบำรุงมารดาบิดา โดยพระพุทธเจ้าทรงสอนว่า การบำรุงมารดาบิดาเป็นมงคลนำมาซึ่งอิทธิพลทางด้านความสรรเสริญ และมีฐานะ ๕ ที่ควรปฏิบัติ เพื่อแสดงความกตัญญูและรักใคร่ต่อมารดาบิดา เช่น

…ี่ 261 อยู่เบื้องหน้าแห่งบุรุษหลาย และเพราะแสดงคืออ้างโดยความเป็น ผู้มีอุปการะ (แก่มุรุษหลาย). ด้วยเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า "มารดาบิดา พึงทราบว่า ทิตเบื้องหน้า เพราะท่านเป็นผู้มีอุปการะมาก่อน.…

บทนี้เน้นถึงความสำคัญของการเลี้ยงดูมารดาบิดา โดยอธิบายถึงการนำเอาปัจจัยแห่งความสุขเข้ามาและการปกป้องปัจจัยแห่งความทุกข์ การเลี้ยงดูถือว่าเป็นกิจกรรมที่มีความสำคัญตั้งแต่บุตรเกิด เพื่อให้มีฐานะดีในสังค

…ล้วด้วย การงดเว้นจากอกุศลธรรมมิการถือยืนเป็นต้น และด้วยการไม่ ดึงทอนทานที่มาดิบาดเหล่านั้นให้แล้ว ; เหตุนั้น พระอรรถาธร เพื่อจะแสดงความนั้น จึงกล่าวว่า "บุรุษไม่ให้สมบัติของมรรคาปิติ มีนา เงิน ทอง เป็นต้น…

บทนี้กล่าวถึงวิธีการลดการยึดถือและการรับทรัพย์โดยการพิจารณาในแนวทางของธรรมะ โดยยกตัวอย่างถึงการรักษาสมบัติที่เกิดจากการประพฤติที่ถูกต้อง และการไม่เชื่อในความเป็นจริงของการแสดงตัวตน การประพฤติในโอวาท แ