ความเข้าใจเกี่ยวกับอริยสัจในคัมภีร์ : หน้า 9/31

7. อินทรียถา ในคัมภีร์ ถากวัดถูอรรถถาถ กล่าวไว้ดังนี้ ในประเด็นนี้ เป็นความคิดเห็นของเหตุวาทและมหิงสาละทั้งหลายว่า สัมมาทิฐิและศรัทธาในระดับโลกยะไม่มี (เชิงอรรถจากหน้าที่แล้ว) (2) ในคำถามว่า มีอริยสัจเพียง 3 เท่านั้น เหตุว่าหได้ตอบรับ และตอบปฏิเสธ (3) ทุกสิ่งมุ่งก็เป็นทุกข์ ในกรณีที่มีความหมายว่า ไม่เที่ยง จากที่กล่าวมาข้างต้นในข้อ (2) กรณีนี้เหตุว่ามีรัสเพียง 3 ประการ ก็จะเท่ากับว่า คำว่าชาขรหรือคำว่าทุกข์เทียบเท่ากับอริยสัจทั้ง 3 ประการ และหากนำมาเทียบเคียงกับข้อมูลของคัมภีร์ มหาวาระ ฯ ซึ่งมีกลุ่มที่กล่าวว่า อริยสัจ 4 มีเพียงอริยสัจที่เป็นปรมัตถะที่เหลืออนันต์คือ ทุกข์ สุมฑุธิธร 3 อริยสัจนี้เป็นสมมติสัจจะ จงคล้ายว่าจะได้การปรับเปลี่ยนไป ซึ่งในประเด็นนี้ เป็นประเด็นนี้เข้าใจได้ยาก หวังว่าจะมีนักวิชาการรุ่นใหม่ในอนาคตทำการค้นคว้ากให้กระจ่างแจ้ง (ผู้แปล) 10 Sato (1991: 759); Kv-a: 183-184; อภ.ปัญจ.อ. 81/633-634 (แปล มจร 2537). Cf. Kv: 589-592 อภิ.ก. 81/1801-1808/629-633 (แปล มจร. 2537); อภิ.ก. 37/853-856/887-891(แปล มจร).