ความไม่มี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 15 / 6

…สัชนา ๒ ประการ คือ อาชวะ ความเป็นผู้ตรง ๆ ๑ ไมตรี ความเป็นมิตร ๑ อาชีวะ ความเป็นผู้ตรง ๆ นั้น ได้แก่ความไม่มีมายาสาไถย ประพฤติ ต่อผู้อื่นด้วยความ จริงใจของตน ลางคนเป็นผู้เจ้ามายา พอใจประพฤติเสแสร้ง น้ำใจเป็นอย…

ในปี พ.ศ. 2480 สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เน้นความสำคัญของอาชวะ ความเป็นผู้ตรง และไมตรี ความเป็นมิตร ที่มีต่อการประพฤติในพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงอิทธิพลของน้ำใจและความจริงใจต่อผู้อื่นในประชาคมพระศาสนาเพ

…ิญการบริโภคอาหารแต่น้อย ท้าวสักกเทวราชทรงสรรเสริยการละความยินดี ในกามคุณ ๕ พระเจ้าธนัญชัยทรงสรรเสริญความไม่มีกังวล พระมหาสัตว์วิธุรบัณฑิตสดับแล้ว กล่าวว่าคุณธรรมทั้ง ๔ ประการนี้ตั้งมั่นในนรชนใด บัณฑิตเรียกนรชน…

สัจจบารมี หมายถึง ความจริงและการรักษาสัญญา โดยในทศชาติชาดก วิธุรบัณฑิตได้แสดงคุณธรรมการรักษาคำพูดและความซื่อตรง ในบริบทของการลงโทษความไม่สงบในโลก ด้วยเหตุการณ์ที่พระราชาทั้ง ๔ และทรงสรรเสริญคุณธรรมต่า

…ำให้เกิดคือ ศีลและ สมาธิ อันเป็นคุณทั้งสองประการ ศีลก็ตาม สมาธิก็ตาม จักไม่เกิดจากความ ไม่อดทน หรือ ความไม่มีขันติ ขันติทำให้ยับยั้งการทำลายชีวิตเพราะอดทนได้ต่อความยั่วทางอารมณ์ เช่นความ โกรธ ความปรารถนาต้องกา…

ข้อความนี้พูดถึงความสำคัญของขันติในแง่ของการรักษาศีลและสร้างสมาธิในชีวิตผู้ปฏิบัติธรรม ขันติเป็นกุญแจสำคัญในการยับยั้งอารมณ์ที่นำไปสู่การทำผิดศีล ทั้งในการควบคุมความโกรธ ความอยาก และการพูดเท็จ โดยการม

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณสมเด็จพระสังฆราช(กิตฺติโสภณมหาเถระ) ๑๑๓ ๔. อภัยสมบัติ ความถึงพร้อมด้วยความไม่มีภัย คือปราศจากอริราชศัตรู อันจะมีมาแต่ ภายนอก พระมหากษัตริย์ทรงประกอบพระราโชบายระงับปัจจามิตรเสียด้ว…

เนื้อหาว่าด้วยสมบัติที่สำคัญของพระมหากษัตริย์ เช่น อภัยสมบัติ ทารสมบัติ และปุตตสมบัติ รวมถึงการอธิบายถึงเหตุและปัจจัยที่ส่งผลต่อการปกครองและความเป็นอยู่ของประชาชนใต้พระบารมี พร้อมทั้งคุณธรรมและเสน่ห์ท

…้ เสด็จประทับอยู่ ณ ร่มไม้อชปาลนิโครธ ใกล้ ฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ณ อุรุเวลาประเทศ พระองค์ทรงดำริเห็นว่าความไม่มีที่เคารพเชื่อถือเป็น ความลำบาก และทรงเลือกหาผู้ที่พระองค์ควรสักการะเคารพก็มิได้พบสมณพราหมณ์ผู้ใดผู้ห…

เนื้อหานี้กล่าวถึงสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส และการเคารพในพระธรรมอันทรงคุณค่าของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงตรัสรู้ที่อชปาลนิโครธและการเคารพในพระธรรมถูกกล่าวถึงว่าเป็นธรรมดาสำหรับพระพุทธเจ้าทั้

…ามเป็นทุกข์ กล่าวคือความบีบคั้น คือความเกิดขึ้นและ ความเสื่อมไป เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าทุกขลัษณะ ฯ ก็ความไม่มีแห่ง อัตตา ที่ชนพวกอื่น กำหนดไว้ ชื่อว่าอนัตตา ฯ ลักษณะคืออนัตตา (ความไม่ใช่ตัวตน) นั้นแหละ เพราะฉะน…

บทความนี้อธิบายความสัมพันธ์ของกรรมฐานกับความไม่เที่ยง ทุกข์ และอนัตตาในหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเสนอวิธีการพิจารณาไตรลักษณ์และการพัฒนาญาณในกรรมฐาน นอกจากนี้ยังอธิบายแต่ละชนิดของญาณ อาทิ สัมมสนญาณ, อ

…รนฺตสฺส ความว่า เมื่อพระโยคีเจริญอยู่ว่า อรูปที่ ๓ นี้สงบ อรูปที่ ๓ นี้ประณีต เพราะอรูปที่ ๓ มีเพียงความไม่มีเป็นอารมณ์ ฯ บทว่า อวเสเสสุ จ ความว่า ในกรรมฐาน ๑๐ อย่าง คือ อนุสสติ ๘ ข้างต้น มีพุทธา นุสสติเป็นต้น…

บทนี้กล่าวถึงการเจริญกรรมฐานและความสำคัญของสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการประณีตและการข่มนิวรณ์เพื่อพัฒนาจิตสู่ระดับอภิญญา ซึ่งเป็นการรู้ยิ่ง และการใช้กรรมฐาน ๑๐ เพื่อเจริญจิตอันเป็นเลิศ รวมถึงความหมาย

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 418 ในการอธิษฐาน) ฯ ความไม่ออกก่อนเวลาที่กำหนดไว้ (หย่อนกว่า เวลาที่กำหนดไว้) สามารถออกตามอำนาจตามที่กำหนดไว้ ชื่อว่า วุฏฐานวสี (ความคล

…บาทของวิตกและฌาน รวมทั้งความสำคัญของอันตรายขององค์ที่หยาบที่อาจเกิดขึ้นในระยะต่างๆ ของจิตตารมณ์เพื่อความไม่มีที่สุดในอากาศและวิญญาณ.

…ิณเสีย กสิณอย่างใด อย่างหนึ่ง เมื่อพระโยคาวจรพิจารณาเพิกถอนเสียแล้ว ทำบริกรรม อากาศที่ตนได้ด้วยอำนาจความไม่มีที่สุด อรูปฌานที่ ๑ ย่อมสำเร็จได้ ฯ เมื่อทำบริกรรมอรูปวิญญาณที่ ๑ นั้นนั่นแลอยู่ ด้วยอำนาจความไม่มี …

เนื้อหานี้กล่าวถึงการฝึกปฐมฌานและการพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยสามารถเข้าใจการตั้งมั่น การวิเคราะห์ และการทำบริกรรมที่นำไปสู่อรูปฌานที่แตกต่างกัน โดยมีการพิจารณาเชิงลึกเพื่อเข้าถึงองค

…กช้าเกินไป ฯ กำลัง ๓ มีศรัทธาเป็นต้น ชื่อว่าพละ โดยอรรถว่า ไม่หวั่นไหว แต่ธรรมที่เป็นข้าศึก กล่าวคือความไม่มีศรัทธา ความเกียจคร้าน ความประมาท ความฟุ้งซ่าน ความไม่รู้ ความไม่ละอาย และความไม่กลัว บาปและเพราะเป็น…

บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การอธิบายเกี่ยวกับพละและอินทรีย์รวมถึงบทบาทของศรัทธาและธรรมชาติที่ส่งผลต่อการทำงานของจิต นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงก

… เป็นนิพพานธาตุ เหตุนั้น จึงชื่อว่าสอุปาทิเสสนิพพานธาตุฯ บทว่า การณปริยาเยน ความว่า โดยอ้างความมีและความไม่มี แห่งอุปาทิเสส ซึ่งเป็นเหตุในอันบัญญัติ ด้วยสามารถแห่งสอุปาทิเสส นิพพานเป็นต้นฯ พระนิพพานที่ชื่อว่าส…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตีความหมายของอุปาทิในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อุปาทิเป็นสิ่งที่ถูกยึดไว้มั่น และเป็นชื่อของเบญจขันธ์ ที่มีความเกี่ยวข้องกับกิเลสและนิพพาน การศึกษารายละเอียดต่าง ๆ เช่น อุปาทิเสส และสอุปา

…านิพพาน (นั้น) จึงมีได้ ดังนี้ ฯ ก็ท่านอาจารย์คัดค้านวาทะของพวกนักปฏิบัติผิด โดย ทึกทักเอาว่า "เพียงความไม่มี ก็เป็นนิพพาน" ด้วยการแสดงความ สำเร็จโดยประจักษ์และโดยอนุมาน เพราะฉะนั้น พอกันทีไม่ควรจะ ชักช้าเกินไ…

บทความนี้กล่าวถึงการแสดงความเข้าใจในนิพพานผ่านคำสอนของอาจารย์ โดยเน้นการทำให้แจ้งเกี่ยวกับธรรมชาติและการตัดกิเลส พร้อมการวิเคราะห์เชิงครรลองที่สามารถเกิดขึ้นในผู้ปฏิบัติจริง จากนั้นการอธิบายถึงนิพานซึ

…เป็นข้าศึกต่อลหุตารูปเป็นต้นนั้น ซึ่งมีการเพ่งเอาธาตุที่จะพึงให้สงบ ย่อมไม่มี เพราะเมื่อเป็นเช่นนั้นความไม่มีลหุตาเป็นต้น จะไปพ้องกัน ในพวกสเหตุกกิริยาจิต ฯ คำว่า สทฺโท วิกาโร เป็นอาทิ ท่าน อาจารย์กล่าวไว้ด้วย…

บทความนี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ซึ่งศึกษาความเป็นไปของชีวิตและการมีอยู่ของรูปในภาวะการดับของพรหม รูปแบบต่างๆ ของชีวิต รวมถึงการที่อาหารและฤดูมีอิทธิพลต่อการสร้างรูป นอกจา

…ีกพรรณนาว่า จิตตชรูป ขาดไปก่อนจุติจิตทีเดียว ฯ [อธิบายเหตุที่บางรูปมีบางรูปไม่มีในรูปพรหมเป็นต้น] ในความไม่มีฆานะ ชิวหา และกาย ในรูปโลก ท่านอาจารย์ ได้กล่าวเหตุไว้แล้วเหมือนกัน ฯ แต่ภาวรูปทั้ง ๒ ย่อมไม่เป็นไปใ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเชื่อมโยงระหว่างอาหารที่มารดากินและการเกิดจิตในสรีระ ตามแนวคิดในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา อธิบายว่าจิตเริ่มเกิดขึ้นก่อนกัมมชรูป และการกำหนดอายุ ไออุ่น และวิญญา

…นคัมภีร์ยมกปกรณ์ พระผู้มีพระภาคตรัสถึงฆานะและชิวหา เป็นอายตนะที่มีปกติไปด้วยกัน ดังนี้แล้ว พรรณนาถึงความไม่มีแห่งสัตว์แม้ที่ไม่มีฆานะเท่านั้น เพราะ สัตว์ที่ไม่มีชิวหาไม่มีเลย ฯ แม้ในยมกปกรณ์นั้นพระผู้มีพระภาคก…

เนื้อหานี้เน้นการอธิบายเกี่ยวกับอายตนะของอุปปาติกสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงความสำคัญของสังเสทชสัตว์ที่ไม่มีฆานะ และรายงานข้อคิดเห็นจากอรรถกถาจารย์ที่อธิบายการจัดหมวดหมู่ของสัตว์นี้ อธิบายถ

…ะอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 291 ตรัสว่า ปรากฏ เพราะฉะนั้น ฐิติขณะ แห่งจิตจึงไม่ปรากฏในบาลี แม้ความไม่มี ในพระอภิธรรม ก็เป็นอันห้ามไว้โดย ประการทั้งปวง ความบังเกิดแห่งรูป ไม่มี ซึ่งแปลว่า หามิได้ ในปัญหา"…

เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์ทางอภิธรรมในบาลี ซึ่งเจาะลึกไปถึงวิธีการทำความเข้าใจเกี่ยวกับ ฐิติขณะแห่งจิตและการเกิด-ดับของทุกขสัจ-สมุทัยสัจ การอภิปรายข้อขัดแย้งจากอาจารย์ท่านหนึ่งเป็นเรื่องที่สำคัญในอภ

…290 เหตุผลนั้น ข้าพเจ้ากล่าวไว้แล้วในหนหลังนั่นแล ก็จริง แต่ข้าพเจ้า จะรวบรวมกล่าว พร้อมทั้งเหตุผลในความไม่มีการเกิดรูปในภังคขณะ และเรื่องที่จะพึงกล่าวในเหตุผลนั้น แม้ในที่นี้ เพื่อถือเอาโดยสะดวก (ค้านมติที่ว่…

เนื้อหาในหน้านี้รวบรวมเหตุผลเกี่ยวกับการไม่มีการเกิดรูปในภังคขณะ พร้อมทั้งอภิปรายเรื่องจิตและฐิติขณะที่มีการเกิดและดับของจิต โดยอ้างอิงถึงพระสูตรที่ตรัสถึงความเกิดและดับของจิตในอนุกรมต่อเนื่องไป ข้าพเ

… กำหนดแล้ว ตามมติของอาจารย์บางพวก โดยการชี้โทษความเป็นไป แห่งอรูปธรรม และการกำหนดความเป็นของประณีตในความไม่มีแห่ง อรูปธรรมเป็นไปนั้น โดยนัยเป็นต้นว่า "สัญญาเป็นดังโรค สัญญา เป็นดังหัวฝี" หรือว่า "น่าติเตียนจิต…

…องในอรูปธรรม ซึ่งท่านอาจารย์ได้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญผ่านการศึกษาคัมภีร์อย่างละเอียด เพื่อให้เห็นถึงความไม่มีวิบากที่เกิดจากการเจริญภาวนา

…ะอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 236 ขึ้นไว้ในปฏิสัมภิทาวิภังค์ และเพราะในคัมภีร์ปัฏฐาน ทรงหมายเอา ความไม่มีวิบากในปฏิสนธิอย่างเดียว จึงมิได้ทรงยกภาวะแห่งกรรม- ปัจจัยที่เป็นไปในขณะต่าง ๆ กันขึ้นไว้ฯ ๆ จริงอยู…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และพิจารณาเกี่ยวกับเจตนากรรมที่มีความสืบเนื่องในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างเจตนากรรมที่มีผลและไม่มีผล โดยระบุว่าพระอาจารย์พุทธมิตและอาจารย์อีกหลาย

…่า โดยประเภทแห่งอารมณ์ ๔ เหล่านี้ คือ อารมณ์มี ๔ อย่าง คือ อากาศเพิกกสิณ ๑ ในที่มีอากาศเป็นอารมณ์ ๑ ความไม่มี แห่งใจนั้น ๑ วิญญาณที่มีความไม่มีแห่ง ใจนั้นเป็นอารมณ์ ๑ ฯ บทว่า เอตฺถ ได้แก่ บรรดากรรม ๔ อย่างเหล่…

ในหน้าที่ 231 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา กล่าวถึงการผนวกบุญกิริยาวัตถุ ๓ อย่าง ได้แก่ ปัตติทาน โดยอำนาจของทาน ศีล และภาวนา. ที่กล่าวถึงรูปาวจรกุศลว่ามีลักษณะเป็นมโนกรรมอย่างเดียว