ชื่อว่า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 14 / 167

…โยค ๕ มังคลัดตา ปันนี้แปล เล่ม ๔ หน้า ๔๓ ถกว่าวด้วยความสันโดษ [๒๓] ความสันโดษด้วยปัจจัยตามมีตามได้ ชื่อว่า สนุตอจี ในนวว่า สนุตอจี นั้น พึงรวมบวชนี้ตั้งต่อไปนี้ บุคคลชื่อว่า เป็น ผู้สันโดษ เพราะยินดีด้วยปัจ…

บทความนี้กล่าวถึงความสันโดษ ซึ่งเป็นคุณธรรมที่สำคัญในพระพุทธศาสนา โดยเน้นหลักการพื้นฐานว่า ความสันโดษเกิดขึ้นจากการยินดีในปัจจัยที่มีอยู่และความพอใจในสิ่งที่ตนเองมี การศึกษาถึงองค์ประกอบของสันโดษและบท

…อาจตรวจกดู ในฎีกาสัญญสูตรเป็นต้น ท่านกล่าวไว้ว่า "ความสันโดษ ตามปัจจัยตามได้ คือปัจจัยสมควรแก่กองดน ชื่อว่า ยกถาลา- สันโดษ แมในสองบทที่เหลือ ก็มีมั่นนี้. ปีนี้ว่า ลาภ เพราะ อรรถาว่า อนันกุยอ่อนใด้. ลาภใด ๆ ช…

เนื้อหาเกี่ยวกับอรรถกถาลามัญญสูตรซึ่งอธิบายถึงแนวคิดเรื่องความสันโดษที่ได้จากลาภต่าง ๆ และความเหมาะสมกับสิ่งที่มีอยู่ในความเป็นจริง โดยเฉพาะการไม่ถือเอาลาภมากเกินไป และการประพฤติในความเป็นคนพอเพียง โด

…รไป). ก็การภูกุเมื่อจะจะแสงหา (วิธี ) ไม่แสงหามัญญธรรมดา พากญูผู้มีความละอายมีศีล เป็นที่รักไปแสงหา ชื่อว่า ปริเสสนันโด (สันโดนในการแสงหา). การที่ภูกุแสงนำออยู่ดังนั้น เห็นวิจารที่ทยานามแม้ก็ไกล ไม่ตรีกอย่าง…

เนื้อหาเกี่ยวกับการแปลประโยคที่ ๕๕ ของมังคลัตถที ว่าด้วยการใช้ผ้าบังสุกุลในการบรรลุธรรม โดยมีพระมหาเถระที่เข้าใจถึงความบริสุทธิ์ของวัสดุ และผลงานในการเจริญวิปัสสนาที่นำไปสู่การบรรลุเป็นพระอรหันต์ เนื้

…ล เล่ม ๑ หน้า 61 ที่บุคคลนำวางไว้ที่ถนนเป็นต้น หรือที่ศาลพารักษ์ หรือที่บุคคลนำวางไว้แทบเท้า แล้วทำ ชื่อว่า สุตตสันโดษ ( สันโดดในคำ) ก็ในเวลาที่ผ้าดิฐ พิงสอยยิ่ง ๗ ครั้ง ในที่มีประมาณนั้นหนึ่ง ด้วยว่า เมื่อเ…

บทความนี้กล่าวถึงการปฏิบัติตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา เช่น การใช้ผ้าและอุปกรณ์ต่างๆ ในการฝึกปฏิบัติ โดยเน้นถึงความเหมาะสมในการใช้องค์ประกอบที่มีอยู่ ไม่ว่าจะเป็นน้ำอ้อม หรือการใช้สีต่างๆ เพื่อหลีกเลี่ย

…ว่าด้วยความกตัญญู* [๓๑] ความรู้ปากะ อันผู้ใดผู้หนึ่งทำแล้ว น้อยหรือมาก ก็ ตาม โดยความระลึกนึงบ่อย ๆ ชื่อว่า กตัญญุตุ อีกบทหนึ่ง บุญ ทั้งหลายนันแล ชื่อว่ามีอุปการะมากแก่สัตว์ทั้งหลาย เพราะป้องกัน ทุกข์มีทุกข์…

บทความนี้นำเสนอเรื่องราวของความกตัญญูในตัวบุคคลและสิ่งสำคัญของการอุปการะในชีวิต ตามพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ที่กล่าวว่าความกตัญญูนั้นทำให้บุคคลงอกงามในโลก และการระลึกถึงอุปการะของผู้อื่น นำไปสู่การส

…ขันนั้น ชึ่งเกิดขึ้นคราวเดียว ยังหาว่าเป็นหมู่พลไม่ แต่เกิดขึ้นบ่อย ๆ ย่อมเป็นได้ คือวิวราหนขันนั้น ชื่อว่าเป็นหมู่พล เพราะความที่บันดันนี้มีอยู่" ฎีกาwaอสูตรสูตรนั้นว่า "ขนฺติมความอดกลั้นเป็นลักษณะ เป็นกำลั…

บทความนี้กล่าวถึงความหมายของมังคลิดถิฏฐิ ซึ่งเป็นคำสอนสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่องของขันติหรือความอดทนที่ส่งผลต่อการเป็นผู้นำในการปฏิบัติธรรม นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสำคัญของหมู่พลในจิตที่ถูกสร

…า "ผูไมเอื้อเฟือ สองว่า ตสสฺ กมฺม คาถา เวา ว่า เจตนา เป็นไปด้วยอำนาจวาไม่อึดอึ้เพื่อของบุคคลผู้นั้น ชื่อว่า โทวสุสี่. สองบทว่า ตสสฺ ภาโว คือ ความมีกิริยามของบุคคลผู้ออกจากตามที่กล่าวแล้วนั้น ชื่อว่า โทวสุสฏฺ…

บทความนี้เน้นความสำคัญของการเป็นผู้ง่ายในเชิงธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยความง่ายนั้นเกี่ยวข้องกับความเชื่อฟังและการปฏิบัติธรรมอย่างเหมาะสม ระบุว่าบุคคลผู้ที่มีความว่าง่ายจะยอมรับการสั่งสอนและการนำท

…งในมรรครผล และธรรมทั้งหลายมี เตนาเป็นต้น ซึ่งอื่นจากสัมมาอาเป็นต้นนั้น อันถึงความขัดแกล้ ( กิเลส ) ชื่อว่า โลกุตรศิลของพระวินายสพ. ส่วนโลกียศิษ สันเนื่อง ในอภัยกุณฝ่ายกิริยา โลกียศิลนั้น ชื่อว่า จาริตศิล. ก…

เนื้อหาบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของศิลธรรมและการเข้าใจธรรมชาติที่ไม่เที่ยงและการเห็นลักษณะของธรรม นอกจากนี้ยังพูดถึงความสามารถในการหลีกเลี่ยงกิเลสและการเข้าถึงความเป็นจริงที่สูงขึ้น พร้อมการฟังและการถามเ

…่านกล่าวไว้ในภิกษาสดคัญคำว่า "อุด ฐาธุเป็นไป ในความกำหนด. กาลใด ย่อมกำหนดซึ่งความมิด เหตุนัน กาลนัน ชื่อว่า กำหนดความมิด (เวลายใกล้รุ่ง) คือ เนื่องต้นแห่งวัน." ท่านกล่าวว่าที่ ๒ ไว้ด้วยคำเป็นต้นว่า สิลนฺุธร …

บทความนี้พูดถึงการสนทนาธรรมที่เกิดขึ้นในภาคที่เหมาะสม รวมถึงการกำหนดความมิดและการฟังชนะในภาคนั้น ๆ ท่านได้กล่าวถึงจิตที่หนุดในภกใด ซึ่งจะสามารถฟังชนะในภาคนั้นได้ และการสนทนาธรรมที่เกิดขึ้นภายใต้ความสา

…ระโยคอธิบายความ ๒๕๑ ๒. ในประโยคบอกเหตุผลมิคำว่า "เพราะ" ตามหลังคำว่า "ชื่อว่" นิยมเรียงคำที่แปลว่า "ชื่อว่า" นั่นไว้ท้ายประโยค โดยไม่ต้องใส่นามศัพท์ เข้ามารับ ทั้งนี้เพราะที่แปลว่า "ชื่อว่า" หนุนเข้ามา ก็เพร…

การเรียงประโยคในภาษาไทยต้องคำนึงถึงการใช้คำว่า 'ชื่อว่า' และการเชื่อมโยงด้วยคำว่า 'เพราะ' ซึ่งช่วยให้ประโยคมีความหมายที่ชัดเจน นอกจากนี้ยังมีรูปแบบการใช้คำ…

…มผับปลาปีบคคล ย่อมแรงดำพ่อเจ้า ห ประโยชน์ได้ ด้วยเจตนาธรรมมันส์” [โทษของสัมผับปลาป] สัมผับปลาปนั่น ชื่อว่า มีโทน้อย เพราะอาเสวนาน้อย ชื่อว่า มีโทนมาก เพราะอาเสวนามาก การอรบรม การทำให้นกว่า ชื่อว่า อาเสวนะ อ…

ในพระไตรปิฎกเล่มนี้กล่าวถึงความมุ่งที่สำคัญในการควบคุมจิติโกรธ และอธิบายถึงสัมผับปลาปที่ส่งผลต่อบุคคลอย่างไร เมื่อมีการพูดหรือการกระทำออกไป สัมผับปลาปมีอยู่สองประเภทคือ ผู้มุ่งพูดเรื่องอันหาและการดำเน

…นต้น." [๒๕๔] อรรถกถาสัมมุมผลสูตรว่า 'ในอัณฑิก ๑ คนนัน เจ้าทิฏฐิรูปะกล่าวว่า เมื่อบุคคลทำอยู่ บาปไม่ชื่อว่าอันบุคคล ทำ' ดังนี้ ชื่อว่า ย่อมห้ามกรรม. เจ้าทิฏฐิชะละกล่าวว่า 'สัตว์ ทั้งหลาย เบิกหน้ามาแต่ตายเพรา…

เนื้อหาเกี่ยวกับทฤษฎีห้ามกรรมและวิบาก ซึ่งมีการกล่าวถึงในอรรถกถาสัมมุมผลสูตร โดยมีคำอธิบายเกี่ยวกับความเชื่อของเจ้าทิฏฐิในเรื่องการทำบาปและผลกรรม ทั้งผลกระทบต่อชีวิตหลังความตาย การเรียกร้องให้เข้าใจถึ

…้วยเพลงขับ (กล่อม) บทว่า องคุปวุฒณ ความว่า และเมื่อให้ตรนในระหว่างนั้นแล้ว ยังส่งผสานสรีระให้แม่ไป ชื่อว่า ย่อมปลอบโยน ด้วยเครื่องกฎ กล่าวคืออาวุธะ บทว่า โตเถสิ ความว่า เมื่อนบุตรให้ยอม ชื่อว่า ปลอบโยน บทว…

เนื้อหานี้พูดถึงเพลงขับกล่อมและความหมายของวลีในบทกลอนที่มีความสำคัญต่อการสร้างความรักและการปลอบโยน ทีมงานควบคุมการแปลและตีความของข้อความเหล่านี้เพื่อให้สอดคล้องกับความเชื่อและประเพณีที่มีมาอย่างยาวนาน

…จะไปแล้ว ญาติถึงหลายย่อมดำรงอยู่ อย่างนั้น." [แก้ธรรจ] ความไหลออกแห่งน้ำตาของชนผู้อื่นให้หว่งหลาย ชื่อว่า ความ ร้องให้ ในคาถานั้น พึงสัมพันธำ้คำที่ถือว่า นี้ กดทุปพุพพ. ความเศร้าเศร้า คือความแห่งจิต ได้แก่…

เนื้อหาตั้งคำถามถึงความสำคัญของการร้องให้และความเศร้าโศก โดยนำเสนอว่าความร้องไห้และความเศร้าไม่เป็นประโยชน์ต่อญาติผู้ที่จากไป และควรคำนึงถึงว่าความรู้สึกเหล่านี้ไม่ควรถูกแสดงออก ทำให้ผู้ที่เศร้าสามารถ

ประโยค๕ - มังคลิตทีปกนเลป ๒ - หน้าที่ 315 ชื่อว่า วาทัญญุ อีทอย่างหนึ่ง มุทธเหล่าใด ย่อมทราบคำพูด อัน แสดงคุณ มีความที่สัตว์เป็นผู้มีธรรมเป็นของ ๆ ตน…

บทความนี้พูดถึงวาทัญญุที่มีความเกี่ยวข้องกับธรรมและคุณลักษณะที่สำคัญของบัณฑิต โดยมีการยกตัวอย่างจากบาลีเพื่อชี้แจงแนวคิดอย่างชัดเจน. การอภิปรายในหัวข้อเกี่ยวกับบุรุษและบริษัทต่างๆ เป็นส่วนสำคัญในการระ

…ตนเกิด บุรอเกิดในเขต บุรอผู้มีปกติอยู่ภายใน บุรอที่เจาให้. บรรดาบุรอ ๔ จำพวกนั้น บุรอผู้ อัสษตนเกิด ชื่อว่า อรรคะ, บุรอผู้เกิดในที่ทั้งหลาย คือบนหลัง ที่บนลังก์ ที่อาจเป็นดิน ชื่อว่า เบรคะ, บุรอผู้เรียนศิลปะ…

ในบทความนี้ได้กล่าวถึง 4 จำพวกของบุรอที่มีบทบาทสำคัญในมังคลัตถทีพิเพลน ๒ โดยแต่ละประเภทมีคุณลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกัน ได้แก่ บุรอที่อัสษตนเกิด, บุรอที่เกิดในเขต, บุรอผู้มีปกติอยู่ภายใน และบุรอที่เขาให้

…ลัตถทีปนเปล่า ๒ - หน้าที่ 337 เหล่านี้อาจุกุ ด้วยเหตุนี้ ในอรรถกถา ท่านจึงกล่าวว่า "การงานทั้งหลาย ชื่อว่า เว้นจากความเป็นทรงอาจุกุมีการสังเวลาการทำไมสมควร การไม่ทำ และการทำอย่าอ่อนเป็นต้น เพราะความที่บุคคล…

บทความนี้สรุปถึงการทำสมควรและความเพียรในชีวิตอย่างที่ระบุในอรรถกถา การทำงานที่เหมาะสมควรมีการรู้กาล และการพร้อมเพรียงด้วยความมั่นคง และความเพียร งานที่ทำต้องไม่เป็นที่มาของความเสื่อมเสีย และเมื่อทำอย่

…ด้." [ แก้ธรร ] บรรดาบทเหล่านั้น บว่า นนาสกต ตำบลเป็น น อนาสกต. ความว่า การหนามัด. การนอนบนแผ่นดิน ชื่อว่า คุณทิสสกิตา ภูสีที่มักหมออยู่ในสรัน โดยอาญาศือคั่งมาขามด้วยเป็อตตม ชื่อว่า โรชุลฺล ความเพียรที่ปราร…

บทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติธรรมและความเข้าใจในวิถีชีวิตที่ถูกต้อง โดยพระผู้ทรงสอนว่าการกระทำที่ผิวเผิน เช่น การเปลือย หรือการนอนบนดินนั้น ไม่สามารถนำไปสู่ความสุขที่แท้จริงได้ มีการชี้ให้เห็นถึงวิธีการประพ

…คลผู้ล้างผลาญ บีบัันสัตว์อี้นอยู่ ด้วยเครื่องประหารต่าง ๆ มีมือเป็นต้น กล่าวว่า ผู้ทำร้ายผู้อื่น ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิด. บทว่า สมโน ความว่า บุคคล ผู้ยังเบียดเบียนสัตว์อื่นอยู่ โดยนัยที่กล่าวแล้วนั่นแหละ ไม่มี…

เนื้อหาพูดถึงสุภัทปะสุทซึ่งหมายถึงการงดเว้นจากอกุศลธรรม และการให้ความสำคัญกับการอบรมจิตใจให้บริสุทธิ์จากนิวร เช่นเดียวกับการที่พระพุทธเจ้าทั้ง 3 กล่าวถึงธรรมชาติของนิพพานในฐานะที่เป็นอริยะธรรมที่สูงสุ

…ช่นนั้น แม้นเขากล่าวชาซก อยู่, บุคคลผู้ฝึกแล้วเห็นปานนั้น เป็นผู้ประกอบ. น้ำที่ดีจากแม่ม่าโดยพ่อว่า ชื่อว่า มันสตระ. มาทว่า อาหารเนีย ความว่า ตัวสามารถเพือะพ้นรู้ทุถีท่ารู้ผู้ฝึกมาให้กระทำ. มาที่เกิดในแคว้นส…

บทนี้พูดถึงพระอิมปิทักขุและการฝึกสัตว์ต่างๆ ในแง่ของการพัฒนาคุณธรรมและการปฏิบัติ ตามความเชื่อในพระพุทธศาสนา นำเสนอตัวอย่างความประพฤติของบุคคลที่ฝึกแล้วที่ไม่ตอบโต้ต่อความอ่อนไหวและการให้ความเคารพต่อธร