วาทัญญุและอุปัญญาในภาษาไทย : หน้า 315/356

ประโยค๕ - มังคลิตทีปกนเลป ๒ - หน้าที่ 315 ชื่อว่า วาทัญญุ อีทอย่างหนึ่ง มุทธเหล่าใด ย่อมทราบคำพูด อัน แสดงคุณ มีความที่สัตว์เป็นผู้มีธรรมเป็นของ ๆ ตนเป็นต้น ของ บัณฑิตทั้งหลาย เหตุนี้ มุทธเหล่านั้น ชื่อว่า วาทัญญุ อาจารย์ บางพวกกล่าวว่า ปกญญุ มีมิ ความว่าผู้มอบให้เสมอ คือผู้มุ ปกติบริจาค บทว่า อุปญญา ความว่าบุรเหล่านี้ ย่อมไฟโรง คือ รู้เรื่อง ได้แหง ต่างในบริษัททั้งหลายอุบอสกบริษัทเป็นต้น เหมือนพระจันทร์พ้นจากกอ่ อก กล่าวคือหมอก หรือจากลิขเม็ ไฟโรงอยู่.." [๒๗๒] บาลีเป็นทรงคาถา ในสุตนิบาต ว่า "ก็บุตรมิ จำพวก บุรอิ้นไม่มีเลย, คือ บุรผู้รับปิดอยู่ภายใน(สำนักงาน) บุรที่เขาให้ บุรเกิดแต่ตน." อรรถกถา: ปันทรชาดกว่า "บทว่า อณุโณ ความว่า ชื่อว่า บุรอื่น คือจำพวก ๕ ย่อมไม่มี. บทว่า อนุตวา ได้แก่กลุ่มผู้เรียนศิลปะบ้าง ฟังปัญหาบ้าง อยู่ในสำนัก. บทว่า ทินนโก ได้แก่บุรที่คนเหล่าอื่นให้แล้ว ด้วยกล่าวว่า ว่าผู้นี้ จงเป็นบุรของท่าน." บุร ๕ จำพวก [๒๗๓] อรรถกถากฎุสาราชาดกในเอกนิบาตว่า "ก็คือว่า ๑. ข. ชา. ๒/๒๕๙. ๒. ชาตกุฎกามา ๗/๒๖๓ ๓. ชาตกุฎกามา ๑/๒๖๖