หน้าหนังสือทั้งหมด

วิสุทธิมรรค: กสิณานุโลมและฌานานุโลม
88
วิสุทธิมรรค: กสิณานุโลมและฌานานุโลม
…ิณานุโลม (ทั้งตามลำดับทั้งย้อนลำดับกสิณ) [เข้าตามลำดับฌาน] ทีนี้ การเข้า (ฌาน) แล้ว ๆ เล่า ๆ ตั้งแต่ปฐมฌานไปตามลำดับ จนถึงเนวสัญญานาสัญญายตนะ ชื่อว่า ฌานานุโลม (ตามลำดับฌาน)
บทที่กล่าวถึงการเข้าสู่ฌานในกสิณแบบต่างๆ ทั้งตามลำดับและย้อนลำดับ นักปฏิบัติธรรมสามารถเข้าใจการเข้าสู่ฌานในกสิณ ๔ จากปฐวีกสิณจนถึงโอทาตกสิณ รวมถึงการฝึกปฏิบัติในการเข้าสู่ฌานในลำดับต่างๆ เพื่อการเจริญ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
184
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…้ง ๔ " แท้จริง โสมนัส ละได้ ในอุปจารขณะแห่งจตุตถฌานนี่แหละ ทุกข์ โทมนัส และสุข ละได้ ในอุปจารขณะแห่งปฐมฌาน ทุติยฌานและตติยฌาน (ตามลำดับ) การละสุขทุกข์โสมนัสโทมนัส ซึ่งแม้ในจตุตถฌานปาฐะนี้ มิได้ตรัส ไว้ตามลำ…
ประโยคนี้วิเคราะห์ความหมายและสำคัญของการละสุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส ในจตุตถฌานปาฐะ โดยยกตัวอย่างถึงการที่สิ่งเหล่านี้ละไปในอุปจารขณะที่แตกต่างกัน ซึ่งแสดงถึงความเข้าใจในธรรมะที่ลึกซึ้งซึ่งต้องอาศัยการพั
การดับทุกขินทรีย์ในฌาน
185
การดับทุกขินทรีย์ในฌาน
…ราะความนิโรธใน ตัวฌานนั้นๆ เป็นอภิสัยนิโรธ ( ดับสนิทเลย) แท้จริง ความดับแห่ง องค์เหล่านั้นในตัวฌานมีปฐมฌานเป็นต้น เป็นความดับสนิท หาใช่ ความดับสามัญไม่ ส่วนความดับในอุปจารขณะเป็นความดับสามัญ ไม่เป็น ความดับ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการดับทุกขินทรีย์ในฌาน การสร้างความเข้าใจในความดับสนิทที่เกิดขึ้นในฌานและการวิเคราะห์ทุกขินทรีย์ที่เกิดขึ้น เช่น โทมนัสสินทรีย์ สุขินทรีย์ และโสมนัสสินทรีย์ ที่ปรากฏในช่วงของการปฏิบัติ
ความบริสุทธิ์ของอุเบกขาในฌาน
190
ความบริสุทธิ์ของอุเบกขาในฌาน
…ึ่ง ฉันใด แม้จันทรเลขาคือ ตัตรมัชฌัตตุเบกขานี้ก็ฉันนั้น ถึงว่ามีอยู่ก็ไม่ บริสุทธิ์ในฌานต่างประเภทมีปฐมฌานเป็นต้น เพราะถูกเดชแห่ง ปัจจนึกธรรมมีวิตกเป็นอาทิข่มอยู่ประการหนึ่ง เพราะไม่ได้ราตรีคือ อุเบกขาเวทนา…
บทความนี้พิจารณาความบริสุทธิ์ของอุเบกขาในฌาน ตั้งแต่ฌานเบื้องต่ำไปจนถึงจตุตถฌาน โดยใช้ล比จันทรเลขาเป็นสัญลักษณ์ในการเปรียบเทียบว่าทั้งสติและสัมปยุตธรรมสามารถเป็นบริสุทธิ์ได้ในสภาพที่เหมาะสม การค้นหาควา
จตุตถฌานและปัญจกฌานในวิสุทธิมรรค
191
จตุตถฌานและปัญจกฌานในวิสุทธิมรรค
… องค์ ๒ พึงทราบโดยความเกิดขึ้นแห่งองค์ ๒ นี้ คือ อุเบกขาเวทนา เอกัคคตา คำที่เหลือมีนัยดังกล่าวแล้วในปฐมฌาน นี่เป็นนัย ในจตุกฌาน ( ฌานหมวด ๔ ) ก่อน [ ปัญจกฌาน ฌานหมวด ๕ ] ส่วนว่าพระโยคาวจรผู้จะยังปัญจกฌานให้…
…ธิบายถึงองค์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และความสัมพันธ์ระหว่างจตุตถฌานกับปัญจกฌาน รวมถึงการพัฒนาจิตใจจากปฐมฌานไปยังทุติยฌาน โดยเน้นความสำคัญของการละทิ้งโสมนัสและการเข้าถึงธรรมที่ละเอียดมากขึ้นในกระบวนการปฏิบัติ
การบรรลุในปฐมฌานและวิธีทำสมาธิ
217
การบรรลุในปฐมฌานและวิธีทำสมาธิ
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 215 ที่ ๑ อยู่ ปฐมฌานเป็นรูปาวจร เป็นอันเธอบรรลุแล้ว วิหารธรรม อันเป็นทิพย์ ก็เป็นอันเธอได้บรรลุ และบุญกิริยาวัตถุส่วนภาว…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรลุในปฐมฌานและการเตรียมตัวของภิกษุในการไปเยี่ยมป่าช้าเพื่อพัฒนาจิตใจ โดยยกตัวอย่างการปฏิบัติกรรมฐานด้วยการระลึก…
การบรรลุธรรมและองค์ฌานในวิสุทธิมรรค
233
การบรรลุธรรมและองค์ฌานในวิสุทธิมรรค
…ดมีแก่พระโยคาวจรผู้ถึงซึ่งความสุข (๕ นี้ ) ย่อม ปรากฏขึ้นโดยนัยฉะนี้ แม้อุปจารฌานอันเป็นรูปเทียมแห่งปฐมฌาน ก็เกิดแก่เธอในขณะนั้นเหมือนกัน ต่อนี้ไป คำพรรณนาทั้งปวงจนถึง (ตอนที่เป็น ) อัปปนาและถึงความเป็นวสีแ…
บทนี้กล่าวถึงการบรรลุธรรมวิเสสที่ผู้ปฏิบัติได้รับ รวมถึงองค์ฌานทั้งหลายและการละนิวรณ์ทั้ง 5 ที่พระโยคาวจรสามารถทำได้ผ่านการยึดมั่นในสมาธิและความสุข โดยจัดการวิเคราะห์ความสำคัญระหว่างการปฏิบัติกับผลลัพ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การวิเคราะห์อสุภ
242
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การวิเคราะห์อสุภ
…ดในสมบัติ แห่งฟัน เพราะประกาศความที่กระดูกในสรีระทั้งหลายเป็นของปฏิกูล (ทั้งนั้น ) [ในอสุภมีฌานเพียงปฐมฌานเท่านั้น] อนึ่ง เพราะเหตุว่า ในอสุภทั้ง ๑๐ อย่างนั้น จิตจะตั้งอยู่เป็น หนึ่งแน่ได้ ก็ด้วยกำลังแห่งวิ…
ในพุทธศาสนา การมองเห็นอสุภช่วยลดความยึดติดในเรือนร่าง โดยการเข้าใจถึงความไม่บริสุทธิ์ของร่างกาย อย่างเช่น วิกขายตกอสุภ ที่เน้นความสูญเสียสมบัติแห่งเนื้อ วิกขิตตกอสุภ ที่ชี้ให้เห็นถึงความกระจัดกระจายขอ
เสียงเป็นหนามในอรูปฌาน
241
เสียงเป็นหนามในอรูปฌาน
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 240 เสียงเป็นหนาม (คือเป็นข้าศึก) สำหรับผู้เข้าปฐมฌาน” ส่วนใน อรูปฌานนี้ ตรัสความที่อรูปสมาบัติทั้งหลายเป็นอาเนญชา (ไม่หวั่น ไหว) และเป็นสันตวิโมกข์ (วิโ…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงการเข้าใจธรรมชาติของอรูปฌานที่มีอาเนญชาและสันตวิโมกข์ โดยลักษณะของปฏิฆสัญญาที่ผ่านมา กล่าวถึงประสบการณ์ของอาฬารดาบสที่ไม่ได้ยินเสียงแม้มีเกวียนจำนวนมาก ผ่านความปรองดองในการพิจารณาสัญ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 258
260
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 258
…ญา ๑๐ โดยมีอุทธุมาตกสัญญาเป็นต้น อาการ ๓๒ มีผมเป็นต้นอายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ ภพ ๕ มีกามภพเป็นต้น” ฌาน ๔ มีปฐมฌานเป็นต้น ๑. ข. สุ. ๒๕/๔๔๔ เพราะเหตุที่คาถานิ กล่าวถึงความรู้อริยสัจ แต่ไม่จำแนกกิจไว้ ให้ครบ มหาฎีกาท…
ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า
วิสุทธิมรรค แปล ภาค ๑ ตอน ๒
274
วิสุทธิมรรค แปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ึง (นำมากล่าว ) ให้พิสดารอีกประการหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อตรัสบอกคุณวิเสส ( ที่ยิ่งขึ้นไป ) มีปฐมฌานเป็นต้น แก่การกบุคคลทั้งหลายมีบุคคลผู้มี ศีลหมดจดแล้วเป็นอาทิ และตรัสบอกมรรคปฏิปทาอันยิ่งขึ้นไปแก่ อ…
บทที่ ๒ ของวิสุทธิมรรคนี้กล่าวถึงคุณวิเศษของปฐมฌานและการฝึกฝนบุคคลที่มีศีลหมดจด โดยมีการอธิบายว่าบัณฑิตจะอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการขับบุรุษที่พึงฝึก …
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
82
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 82 ดวงตามจำนวนโกฏฐาส ย่อมเกิดแก่พระโยคาวจรนั้นได้ ดุจปฐมฌาน หลายดวงเกิดแก่พระมาลูกเถระฉะนั้น ได้ยินว่า ท่านผู้นั้นจับมือพระอภัยเถระผู้เป็นทีฆภาณกาจารย์ (ผู้บอก…
ในตอนนี้ได้กล่าวถึงดวงตามและการเกิดของพระโยคาวจรที่สามารถเข้าใจธรรมะจากการปฏิบัติฌานแตกต่างกันตามวิธีการเข้าฌาน นอกจากนี้ยังพูดถึงความสำคัญของการพัฒนากายคตาสติและอานิสงส์ที่เกิดขึ้นจากการฝึกปฏิบัติกรร
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
106
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ด [ลมหยาบและละเอียดเป็นชั้น ๆ [นัยทางสมถะ] "แม้ในชั้นกำหด กายสังขารก็นับว่ายังหยาบ ในชั้นอุปจาร แห่งปฐมฌานจึงละเอียด ในชั้นอุปจารปฐมฌานนั้นเล่า ก็นับว่ายัง หยาบ ในชั้นตัวปฐมฌานจึงละเอียด ในชั้นปฐมฌานและชั้น…
…ความแตกต่างระหว่างกายสังขารหยาบและละเอียดในบริบทของพระกรรมฐาน และชั้นต่าง ๆ ของฌาน ตั้งแต่ชั้นอุปจารปฐมฌานไปยังชั้นจตุตถฌาน ซึ่งแสดงถึงความละเอียดที่เพิ่มขึ้นเมื่อจิตสงบและระงับจากการกระสับกระส่าย การศึกษาภ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
107
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…้งหลาย ประสงค์ เอาว่าแม้ในอุปจารแห่งฌานชันสูง ๆ ก็ละเอียดกว่าตัวฌานชั้นต่ำ (โดยลำดับกัน) เช่นว่า "ในปฐมฌานก็ยังหยาบ ในอุปจารแห่ง ทุติยฌานจึงละเอียด" ดังนี้ (เป็นตัวอย่าง) แต่ว่าโดยมติของ อาจารย์ทั้งหมดด้วยก…
ข้อความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความละเอียดของกายสังขารในกรอบของการพัฒนาในการปฏิบัติฌาน โดยแยกแยะระหว่างฌานชั้นต่ำและอุปจารฌานชั้นสูง พร้อมกับความเข้าใจว่าอุปจารในขั้นสูงนั้นละเอียดกว่า การจำแนกนี้มาจากมต
วิสุทธิมรรค: ปีติในฌาน
133
วิสุทธิมรรค: ปีติในฌาน
…มไป ปีติก็เป็นอันเธอ รู้ชัดได้โดยอสัมโมหะ เพราะรู้แจ้งลักษณะ” ในขณะที่เห็นด้วยวิปัสนา ๑. หมายถึงเข้าปฐมฌานและทุติยฌานโดยลำดับ ๒. มหาฎีกาแสดงอุปมาว่า เหมือนคนเดินหาจับงู เมื่อพบโพรงที่อาศัยของมันแล้วก็เท่ากั…
เนื้อหานี้พูดถึงการทำความเข้าใจปีติในฌานของภิกษุ โดยการพิจารณาอารมณ์และอสัมโมหะในขณะที่เข้าฌาน ทั้งยังมีการเปรียบเทียบการรู้ชัดปีติเหมือนคนจับงูในโพรงที่เป็นที่อาศัยของมัน เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ชัด
การบันเทิงด้วยอำนาจสมาธิและวิปัสนา
137
การบันเทิงด้วยอำนาจสมาธิและวิปัสนา
…ายใจเข้า" ข้อว่า สมาทห์ จิตต์ นั้น ความว่า ดำรงจิตให้เสมอ คือตั้ง จิตให้เสมอในอารมณ์ ด้วยอำนาจฌาน มีปฐมฌานเป็นอาทิ หรือ อนึ่ง เมื่อภิกษุเข้าฌานเหล่านั้นออกแล้วพิจารณาจิตอันสัมปยุตกับฌาน โดยความสิ้นไปเสื่อมไ…
บทความนี้ว่าด้วยการเข้าฌานและการปฏิบัติวิปัสนาที่จะช่วยให้ภิกษุสามารถบันเทิงจิตได้อย่างมั่นคง ซึ่งมุ่งเน้นการพิจารณาที่ทำให้จิตใจอยู่ในอารมณ์เดียวกัน โดยอธิบายถึงการตั้งจิตให้มั่นและการปลดปล่อยจากนีวร
ความหมายของสัญญาในวิสุทธิมรรค
240
ความหมายของสัญญาในวิสุทธิมรรค
…าก ๕ ฝ่ายอกุศลวิบาก ๕ โดยประการทั้งปวง สัญญาเหล่านั้น ย่อมไม่มีแม้แก่พระโยคาวจรผู้บรรลุรูปาวจรฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น เพราะในสมัย (ที่บรรลุฌาน) นั้น จิตย่อมไม่ เป็นไปทางทวารทั้ง ๕ ก็จริงอยู่ ถึงเช่นนั้นการกล่าว…
ในหน้าที่ 239 ของวิสุทธิมรรค ภาค ๒ ตอน ๑ มีการพูดถึงความหมายของสัญญาและทำให้เข้าใจว่าบุคคลผู้บรรลุฌานจะไม่มีสัญญาเหล่านั้น ซึ่งบางครั้งสามารถกล่าวถึงเพื่อสรรเสริญให้ผู้ปฏิบัติได้เข้าใจถึงคุณค่าในฌานนั
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
184
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 183 ก็เป็นอันภิกษุ (โยคาวจร) นั้นได้บรรลุแล้ว และครั้นได้บรรลุ ปฐมฌานนั้นแล้ว เธอเสพยิ่งขึ้นไป เจริญทำให้มากขึ้นไปซึ่งนิมิต นั่นแหละ ก็จะบรรลุทุตยฌานและตติยฌานในจตุกนัย …
บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุฌานต่างๆ ในพระโยคาวจรซึ่งสามารถเข้าถึงปฐมฌานและพัฒนาสู่ทุตยฌานและตติยฌาน โดยการมีใจสหรคตกับเมตตาในการแผ่ไปทั่วทุกทิศ โดยมุ่งเน้นที่ความไม่มีประม…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - การเจริญสมาธิและอัปปมัญญา
222
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - การเจริญสมาธิและอัปปมัญญา
…ัสนา เป็นต้น ก็จะพึงเป็นจตุกฌานิกาหรือปัญจกฌานิกา (ด้วยละซิ) และในภาวนามีเวทนานุปัสนาเป็นอาทิ แม้แต่ปฐมฌานก็ไม่มี จะ กล่าวอะไรถึงทุติยฌานเป็นต้นเล่า เพราะเหตุนั้นท่านอย่าได้ถือเอาแต่ เพียงเงา (ของสมาธิ) ตาม…
ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิจากหลักการของอัปปมัญญาทั้ง 4 ซึ่งรวมถึงการมีวิตกและวิจาร และการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับสุขและอุเบกขา นอกจากนี้ยังมีการติชมการพูดที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับสมาธิและการเข้าใจพระพุท
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อุปจารและอัปปนา
235
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อุปจารและอัปปนา
…ังเกตว่า "ไฉนท่านจึงมากล่าวถึงนิวรณ์ ในที่นี้อีก นิวรณ์ทั้งหลายรำงับไปแล้ง แต่ในอุปจารขณะแห่งรูปาวจรปฐมฌาน ตั้งแต่นั้นมันก็ไม่เกิดอีก มิใช่หรือ ถ้ามันเกิด ก็เสื่อม จากฌานละซิ ส่วนที่อาจารย์บางพวกกล่าวว่า "น…
…รณ์อย่างละเอียดในอรูปฌาน เพื่อให้เข้าถึงความประณีตของจิต สถานตนในระดับสูงขึ้น เช่นเดียวกับการเข้าสู่ปฐมฌาน การวิเคราะห์ปัญหาที่เกี่ยวข้องในบทการนำเสนอในวิสุทธิมรรคว่า พฤติกรรมมีการเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ และคว…