หน้าหนังสือทั้งหมด

อายุศาสนาและการบัญญัติสิกขาบทในพระพุทธศาสนา
180
อายุศาสนาและการบัญญัติสิกขาบทในพระพุทธศาสนา
…ค์นี้มีอายุยืนนานมาก แต่ถ้านับโดยช่วงอายุคนแล้วจะเห็นว่า ศาสนาตั้งอยู่ได้เพียง 2 ช่วงอายุคนเท่านั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่าไม่ดำรงอยู่นาน ส่วนพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่ากกุสันธะมีพระชนมายุ 40,000 ปี พระโก น…
… ได้แก่ ความสำคัญของการบัญญัติสิกขาบทในช่วงเวลาต่างๆ ที่สามารถทำให้พระศาสนาอยู่ต่อไปได้อย่างยั่งยืน พระผู้มีพระภาคผู้เสด็จลงมาในโลกได้แสดงให้เห็นว่าความมีอายุยืนนานของศาสนานั้นวัดกันจากการปฏิบัติตามคำสอนและการศึกษา…
การติเตียนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับการประพฤติพรหมจรรย์
185
การติเตียนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับการประพฤติพรหมจรรย์
…่เป็นสหายของพระสุทินน์เห็นอาการของท่านแล้วจึงสอบถามสาเหตุ เมื่อทราบ แล้วจึงติเตียนว่า อาวุโส ธรรมอันพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงแล้วเพื่อคลายความกำหนัด ไม่ใช่เพื่อความกำหนัด เพื่อเป็นที่สำรอกแห่งราคะ เพื่อเป็นที่สิ้นแ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการติเตียนของพระพุทธเจ้าต่อพระสุทินน์ที่ทำผิดศีลในการเสพเมถุน โดยพระพุทธเจ้าตักเตือนว่า การกระทำดังกล่าวไม่เหมาะสมสำหรับผู้บวชและมีผลต่อความเลื่อมใสของชุมชน โดยพระสุทินน์ตอบรับว่าได้ทำ
หลักธรรม 7 ประการในพระพุทธศาสนา
213
หลักธรรม 7 ประการในพระพุทธศาสนา
…โลก อริยทรัพย์บางพระสูตร พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้เพียง 5 ประการบ้าง หรือ 4 ประการบ้าง เช่น ธนสูตร พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสอริยทรัพย์ไว้ 5 ประการ คือ ศรัทธา ศีล สุตะ 202 DOU สรรพ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก
บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรม 7 ประการในพระพุทธศาสนา ได้แก่ ศรัทธา, ศีล, หิริ, โอตตัปปะ, สุตะ, จาคะ และปัญญา เพื่อเสริมสร้างความเชื่อที่ถูกต้อง การปฏิบัติศีล และการปล่อยวางอารมณ์ที่ไม่ดี นอกจากนี้ยังมีการ
ความสำคัญของศรัทธาและทรัพย์ในบุญกิริยาวัตถุ
215
ความสำคัญของศรัทธาและทรัพย์ในบุญกิริยาวัตถุ
… ล้านคน ในจำนวนนี้ ประมาณ 5 ล้านคนเสียชีวิตเพราะขาดสารอาหาร” นี้คือผลพวงของการไม่มีทรัพย์ นอกจากนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในอิณสูตรว่า การเป็นคนจนนั้นเป็นทุกข์ เพราะเมื่อยากจนก็ต้อง กู้ยืมเงินของคนอื่น การกู้ยืม…
การบำเพ็ญบุญทั้งทาน ศีล ภาวนานั้นขึ้นอยู่กับศรัทธาซึ่งเป็นแรงจูงใจในการสร้างบุญ โภคทรัพย์และอริยทรัพย์มีความสำคัญแตกต่างกัน ซึ่งคนจนมักจะเข้าใจถึงความสำคัญของทรัพย์มากกว่าคนรวยเพราะประสบปัญหาขาดแคลนอา
ความสำคัญของอริยทรัพย์
216
ความสำคัญของอริยทรัพย์
…ด้อย่างถาวร ซึ่ง ต่าง จากโภคทรัพย์ที่ให้ความสุขได้เพียงชั่วคราวแต่ไม่อาจจะช่วยให้พ้นจากทุกข์ถาวรได้ พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ นิโครธาราม เขตกรุงกบิลพัสดุ์ ครั้งนั้น อุบาสกอุบาสิกาชาว แคว้นสักกะได้พากันเข้าไปเฝ้าพร…
อริยทรัพย์นั้นเป็นทรัพย์ที่มีความสำคัญมากกว่าโภคทรัพย์ พระมหากัปปินเถระได้กล่าวว่า แม้จะสิ้นทรัพย์ แต่ผู้มีปัญญายังคงมีชีวิตอยู่ได้ และปัญญาช่วยให้เข้าใจและคลายทุกข์ได้อย่างถาวร ต่างจากโภคทรัพย์ที่ให้
อนาคามิผลและมิจฉาวณิชชา
224
อนาคามิผลและมิจฉาวณิชชา
…เช่น มิจฉาวณิชชา เป็นต้น พึงละเว้น เพราะจะทำให้เกิดโทษแก่ตนเองและคนในสังคม ทั้งในชาตินี้และชาติหน้า พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส “มิจฉาวณิชชา” ซึ่งเป็นการค้าขายที่ไม่พึงกระทำไว้ 5 ประการ ได้แก่ สัตถวณิชชา คือ การค้าขายอา…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอนาคามิผลและขั้นตอนต่างๆ ของการทำงานในมนุษย์ รวมถึงอาชีพที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแนะนำในการเลือกประกอบอาชีพ เช่น หลีกเลี่ยงมิจฉาวณิชชาที่เป็นอันตรายต่อสังคมและตัวเอง โดยมีการระบุ
การสื่อสารของพระพุทธองค์กับผู้ฟัง
259
การสื่อสารของพระพุทธองค์กับผู้ฟัง
…ึง ภาษาบาลี หรือ ภาษาสันสกฤต ดังตัวอย่างต่อไปนี้ 1.1) แสดงธรรมแก่พราหมณ์โดยใช้ภาษาพราหมณ์ ครั้งหนึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จไปโปรดสังครวพราหมณ์ ในครั้งนั้นพระองค์ตรัสกับ พราหมณ์ว่า ดูก่อนพราหมณ์ เขาว่า ท่านถือความบร…
พระพุทธองค์ทรงใช้ภาษาที่เหมาะสมกับแต่ละกลุ่มผู้ฟัง เช่น สมาคมพราหมณ์ที่สนใจเรื่องการอาบน้ำล้างบาป พระองค์ก็ทรงสอบถามและอธิบายโดยใช้แนวคิดที่เข้าใจง่าย เพื่อให้พราหมณ์เข้าใจว่าห้วงน้ำคือธรรมมีศีลเป็นท่
การฝึกบุรุษในพุทธศาสนา
261
การฝึกบุรุษในพุทธศาสนา
…เกสี) ข้าพระองค์ก็ฆ่ามันเสียเลย เพราะคิดว่าโทษอย่าได้มีแก่อาจารย์ของเราเลย ข้า แต่พระองค์ผู้เจริญ ก็พระผู้มีพระภาคเป็นสารถีฝึกบุรุษชั้นเยี่ยม พระองค์ทรงฝึกบุรุษอย่างไร ภ. ดูก่อนเกสี เราย่อมฝึกบุรุษที่ควรฝึกด้วยวิธี…
บทสนทนานี้สะท้อนถึงวิธีการฝึกบุรุษที่เหมาะสมตามที่พระพุทธเจ้าตรัส พุทธองค์ได้ใช้การเปรียบเทียบกับการฝึกม้าเพื่อนำธรรมะมาถ่ายทอด นายเกสีเห็นความเข้าใจที่ลึกซึ้งในธรรมข้อนี้ นอกจากนี้ยังแสดงถึงวิธีการสอ
ความหมายของชื่อและคำศัพท์ในพระไตรปิฎก
266
ความหมายของชื่อและคำศัพท์ในพระไตรปิฎก
…. อะไร ชื่อว่า เต่า 13. อะไร ชื่อว่า เขียงหั่นเนื้อ 14. อะไร ชื่อว่า ชิ้นเนื้อ 15. อะไร ชื่อว่า นาค พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า 1. คำว่า จอมปลวก เป็นชื่อของ “ร่างกาย” นี้ ซึ่งไม่เที่ยง จะต้องแตกสลาย และ กระจัดกระจายไป…
ในบทนี้มีการอธิบายความหมายของคำศัพท์ต่างๆ ที่ถูกกล่าวถึงในพระไตรปิฎก เช่น จอมปลวกหมายถึงร่างกายที่ไม่เที่ยง, พราหมณ์เป็นชื่อของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า, สุเมธคือภิกษุผู้เป็นเสขะ โดยแต่ละคำมีความหมา
การใช้สื่อการสอนในธรรมะของพระพุทธเจ้า
269
การใช้สื่อการสอนในธรรมะของพระพุทธเจ้า
…่อการสอนบ้าง เป็นต้น ซึ่งจะได้ยก ตัวอย่างดัง ต่อไปนี้ 1. ใช้ “ขอนไม้” เป็นสื่อการแสดงธรรม สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ฝั่งแม่น้ำคงคา เขตกรุงโกสัมพี ทรงทอด พระเนตรเห็นขอนไม้ใหญ่ ลอยมาตามกระแสแม่น้ำคงคา จึงร…
บทความนี้นำเสนอการใช้สื่อการสอนในธรรมะของพระพุทธเจ้าผ่านตัวอย่างต่าง ๆ เช่น ขอนไม้ที่ลอยตามแม่น้ำ ด้วยการตั้งคำถามและการอธิบายความหมายของแต่ละสิ่ง โดยเชื่อมโยงกับแนวทางการพาไปสู่นิพพาน การเปรียบเทียบร
คำสอนธรรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
271
คำสอนธรรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…จ้าข้า” ภ. “ราหุล ความเป็นสมณะของบุคคลที่กล่าวเท็จทั้งที่รู้ก็มีอยู่หน่อยหนึ่งเหมือนน้ำนี้” จากนั้น พระผู้มีพระภาคทรงคว่ำภาชนะน้ำนั้น แล้วตรัสกับพระราหุลว่า “ราหุล เธอ เห็นภาชนะน้ำที่คว่ำนี้ไหม” ร. “เห็น พระพุทธเจ้…
ในบทสนทนานี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าใช้สือน้ำและก้อนหินเพื่อสอนพระราหุลเกี่ยวกับความเป็นสมณะและการทำความดี โดยการใช้อุปมาอุปไมยเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น พระองค์ได้เปรียบเทียบว่า ความเป็นสมณะที่มีมากเหมือน
เอกังสพยากรณียปัญหาในพระพุทธศาสนา
275
เอกังสพยากรณียปัญหาในพระพุทธศาสนา
…กับพระสวิฏฐะและพระมหาโกฏฐิตะว่า “พวกเรา ต่าง ตอบปัญหาตามปฏิภาณของตน มาไปด้วยกันเถิด เราจักเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า กราบทูลข้อความนี้ เราจักทรงจำข้อความตามที่พระผู้มีพระภาคตรัสตอบแก่เรา” เมื่อทั้งสามท่านเข้าไปกร…
…ณสมบัติที่แตกต่างกันไป ในการตอบปัญหาดังกล่าว ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะขึ้นอยู่กับภูมิธรรมของแต่ละบุคคล พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงความเป็นไปได้ในการเปรียบเทียบว่าบุคคลอย่างใดเหนือกว่ากัน โดยมีตัวอย่างจากการสนทนากับพระเจ…
บทสนทนาระหว่างพระเจ้าอชาตศัตรูและพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
276
บทสนทนาระหว่างพระเจ้าอชาตศัตรูและพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…บำรุงเขาด้วยจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัชบริขาร ควรคุ้มครองเขาอย่างเป็นธรรม มีหรือไม่ ภ. พระผู้มีพระภาคเจ้า) มหาบพิตร ถ้าเมื่อเป็นเช่นนั้น สามัญญผลที่เห็นประจักษ์จะ อ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อเป็นเช่น…
ในบทสนทนานี้ พระเจ้าอชาตศัตรูได้ถามถึงสถานะของผู้ที่ได้บวชเป็นบรรพชิต ว่าจะต้องกลับมาเป็นทาสอีกหรือไม่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตอบว่าควรเคารพและบำรุงเขาอย่างเต็มที่ นอกจากนี้ยังได้พูดถึงสามัญญผลในปัจจุบัน
การแสดงธรรมด้วยการย้อนถาม
277
การแสดงธรรมด้วยการย้อนถาม
…คือฟังไม่รู้เรื่องทำให้เบื่อหน่าย บางคนก็นั่งหลับไปเลยก็มี 3) ตัวอย่างวิภัชชพยากรณียปัญหา ครั้งหนึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ ควงไม้สะเดา เขตเมืองเวรัญชา เวรัญช พราหมณ์ได้ไปเข้าเฝ้าและทูลคำนี้แด่พระผู้มีพระภาค
…ิดหาคำตอบ ทำให้พวกเขาตั้งใจฟังและเข้าใจธรรมะได้ดีกว่าเมื่อไปนั่งฟังเฉยๆ มีตัวอย่างจากการสนทนาระหว่างพระผู้มีพระภาคเจ้ากับเวรัญชพราหมณ์ที่แสดงให้เห็นถึงการใช้คำตอบเพื่อชี้ชัดให้เห็นถึงความเข้าใจในธรรมะ.
พระโคดมและคำถามในพระธรรม
278
พระโคดมและคำถามในพระธรรม
…อว่ากล่าวถูก เพราะการ เกิดในภพใหม่ ตถาคตละได้แล้ว แต่ไม่ใช่ “ไม่ผุดเกิด” ดังที่ท่านมุ่งกล่าว จากนั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนพราหมณ์ เปรียบเหมือนฟองไก่ 8 ฟอง 10 ฟอง หรือ 12 ฟอง ฟองไก่เหล่านั้นแม่ไก่กกดีแล้ว …
เนื้อหานี้พูดถึงการสนทนาระหว่างพระโคดมและพราหมณ์ โดยเน้นการเปรียบเทียบลูกไก่และกระเปาะฟองเพื่ออธิบายความรู้แจ้ง การเกิดใหม่ และการทำลายอวิชชา นอกจากนั้นยังพูดถึงปัญหาที่จะต้องจำแนกความหมายที่พระพุทธเจ
พระวจนะเกี่ยวกับการพยากรณ์และพรหมจรรย์
279
พระวจนะเกี่ยวกับการพยากรณ์และพรหมจรรย์
พยากรณ์เราก็จักลาสิกขาเป็นคฤหัสถ์ จากนั้นพระมาลุงกยบุตรก็เข้าไปกราบทูลเรื่องนี้แก่พระผู้มีพระภาคเจ้าพร้อมทั้ง กราบทูลว่า ถ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าไม่ทรงทราบว่า โลกเที่ยงหรือโลกไม่เที่ยง เป็นต้น ก็ขอจง…
เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของการพยากรณ์ในพุทธศาสนา ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสชี้แจงให้มาลุงกยบุตรเข้าใจว่าเหตุผลของการไม่พยากรณ์เรื่องโลกเที่ยงหรือไม่เที่ยง มุ่งเน้นไปที…
การโต้วาทธรรมในพระพุทธศาสนา
282
การโต้วาทธรรมในพระพุทธศาสนา
…วชนอกพระพุทธ ศาสนา เป็นต้น ในที่นี้จะยกตัวอย่างการโต้วาทธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าดังนี้ ครั้งหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ในป่ามหาวัน ใกล้เมืองเวสาลี สมัยนั้น สัจจกนิครนถ์ผู้มีปัญญามากได้กล่าวในท่ามกลางประชุม…
บทความนี้สำรวจการโต้วาทธรรมในพุทธกาล โดยเฉพาะการสนทนาที่เกิดขึ้นระหว่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับสัจจกนิครนถ์ ที่สะท้อนถึงความไม่เที่ยงของขันธ์ทั้งสี่ รวมทั้งการตีความแง่คิดของการทำงานและการดำรงอยู่ในโลกน
ความรู้ในพระไตรปิฎกและวิทยาศาสตร์
290
ความรู้ในพระไตรปิฎกและวิทยาศาสตร์
…ึ่งสอดคล้องกับวิทยาศาสตร์ คือ อย่าด่วน เชื่ออะไรง่าย ๆ โดยที่ยังไม่ได้พิสูจน์ด้วยตนเอง โดยสมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จจาริกไป ในแคว้นโกศล พร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ เมื่อเสด็จถึงตำบลของพวกกาลามะ ชื่อว่าเกสปุตต…
บทความนี้พูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ในพระไตรปิฎกและวิทยาศาสตร์ โดยสังเกตว่าตลอดประวัติศาสตร์ วิทยาศาสตร์ได้ค้นพบสัจธรรมที่คล้ายคลึงกับที่กล่าวไว้ในพระไตรปิฎก ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้เมื่อกว
การเชื่อและการเข้าใจในธรรม
291
การเชื่อและการเข้าใจในธรรม
…ะอริยสาวกทั้งหลายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็เจริญรอยตามพระดำรัสนี้ เช่น พระ สารีบุตร เป็นต้น สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเรียกพระสารีบุตรมาแล้วตรัสว่า ดูก่อน สารีบุตร เธอเชื่อหรือว่า สัทธินทรีย์ที่บุคคลเจริญแล้ว ก…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าสอนให้เราทราบว่าไม่ควรเชื่อในธรรมต่าง ๆ โดยง่าย ต้องมีการทดลองและพิสูจน์ด้วยตนเอง หากได้รับรู้ด้วยตนเองแล้วจึงจะปักใจเชื่อในธรรมที่ไม่มีโทษ โดยอ้างอิงจากพระเกสปุตติสูตรและพระปุพพโกฏ
บทเรียนจากกระต่ายตื่นตูม: การพิสูจน์ความจริง
292
บทเรียนจากกระต่ายตื่นตูม: การพิสูจน์ความจริง
…าวจบ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ทรงตรัสสรรเสริญพระสารีบุตร กระต่ายตื่นตูมอุทาหรณ์การเชื่อโดยไม่ได้พิสูจน์ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ในอดีตกาล พระโพธิสัตว์บังเกิดในกำเนิดราชสีห์ อาศัยอยู่ ในป่าแห่งหนึ่ง ในสมัยนั้น มีดงตาล…
เรื่องราวของกระต่ายตื่นตูมสอนให้เห็นถึงอันตรายของการเชื่อโดยไม่พิสูจน์ พระโพธิสัตว์ในรูปของราชสีห์ได้ช่วยเหลือสัตว์ที่ตื่นตระหนกโดยการสอบถามและนำพาไปตรวจสอบเหตุการณ์ที่ผิดพลาด สอนให้รู้ถึงความสำคัญของ