พระโยค : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 9 / 15

…ความกำหนดกรรมฐานไว้ มีอธิบายว่า จดจำสภาพแห่งกรรมฐานไว้ว่า กรรมฐานนี้มีลักษณะอย่างนี้ ชื่อว่า ลักษณะ พระโยคาวจร เมื่อเรียนเอากรรมฐานมีสนธิ ๕ ดังนี้ ตัวเอง * ปญฺจสนธิก มหาฎีกาและให้แปลว่า ปญฺจปพพ์ - ๕ หมวด ๕ …

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงกรรมฐานในจตุกกะ ที่มีความสำคัญสำหรับผู้เริ่มต้นปฏิบัติ โดยเฉพาะอาทิกัมมิกะ ที่จะต้องทำให้ศีลบริสุทธิ์และเรียนกรรมฐานอันมีสนธิ ๕ ซึ่งรวมถึงการเรียนรู้ วิธีการถามและการกำหนดกรรมฐา

…๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 113 เล่าก็ไม่ลำบาก ทั้งไม่เบียดเบียนอาจารย์ด้วย เพราะฉะนั้น อานาปาน สติกรรมฐานนี้ พระโยคาวจรจึงให้อาจารย์แสดงขึ้นให้แต่ (คราวละ) น้อย ใช้เวลาสาธยายไปนาน ๆ เรียนเอากรรมฐานให้ได้สนธิ ๕ อย่าง…

เนื้อหาเกี่ยวกับการฝึกอานาปานสติกรรมฐาน โดยเน้นการนับลมและการตั้งสติให้มั่นในการปฏิบัติ ซึ่งประกอบไปด้วยวิธีการหลากหลายในการนับลม เช่น คณนา อนุพนธนา ผุสนา และวิธีการสร้างสมาธิที่เชื่อมโยงกับคุณพระรัตน

…ต ก็จะปรากฏ ๆ [นิมิตปรากฏต่าง ๆ กัน] ก็แล อาจารย์ลางเหล่ากล่าวว่า นิมิตนี้นั้นหาเป็นเช่นเดียวกันแก่ พระโยคาวจรทั้งปวงไม่ แต่ว่ามันปรากฏแก่ลางท่านเป็นเหมือนปุยนุ่น ก็มี เหมือนปุยฝ้ายก็มี เหมือนสายลมก็มี ที่ย…

…ะนำไปสู่การปรากฏนิมิตต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายเกี่ยวกับลักษณะนิมิตที่แตกต่างกันในประสบการณ์ของพระโยคาวจร ซึ่งมีทั้งที่เป็นดวงดาว เม็ดมณี และปุยนุ่น เพื่อให้เข้าใจในกระบวนการพัฒนาจิตในทางสายธรรมและการส…

…กิดปฏิภาคนิมิตขึ้น) นี้ไป จึงเป็น ภาวนาเนื่องด้วยวิธีฐปนา สมดังคำพระโบราณาจารย์ทั้งหลายกล่าว ไว้ว่า พระโยคาวจรผู้มีปัญญาตั้งจิตไว้ใน (ปฏิภาค) นิมิต ยังอาการต่าง ๆ ในลมอัสสาสะ ปัสสาสะ ให้หายไป ย่อมผูกจิตของต…

บทความนี้พูดถึงการตั้งจิตไว้ในปฏิภาคนิมิตและการศึกษาองค์ความรู้ในวิสุทธิมรรค โดยพระโยคาวจรที่มีปัญญาจะต้องตั้งจิตไว้ในปฏิภาคนิมิต และสามารถจัดการนิวรณ์และกิเลสให้หมดไป รวมถึงการมีสติกับล…

…ง ในขันธ์ทั้งหลายมีรูปเป็นอาทิ ด้วย อำนาจแห่งอนิจจตา (ที่กล่าวมา) นั้น บทว่า อนิจจานุปัสสี ก็ได้แก่ พระโยคาวจรผู้ประกอบด้วยการพิจารณาเห็นนั้น เพราะฉะนั้น ภิกษุผู้ เป็นอย่างนั้นหายใจออกและหายใจเข้าอยู่ พึงทร…

…ายไปที่เกิดขึ้นในทุกขณะและประเภทของความคลาย ได้แก่ ขยวิราคะ และอัจจันตวิราคะ ซึ่งสัมพันธ์กับการฝึกฝนพระโยคาวจรในการพิจารณาเห็นความคลายไปเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน.

…ดังนี้ กีวิปัสนาญาณและมรรคญาณทั้ง ๒ (นี้) เรียกว่าอนุปัสนา เพราะ เห็น (พระนิพพาน) ภายหลังญาณก่อน ๆ” พระโยคาวจรภิกษุ เป็นผู้ประกอบด้วยปฏินิสสัคคานุปัสนาทั้ง ๒ อย่างนั้น หายใจออกและ หายใจเข้าอยู่ พึงทราบว่า ช…

บทความนี้นำเสนอมุมมองเกี่ยวกับปฏินิสสัคคะ ซึ่งแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ ปริจจาคปฏินิสสัคคะและปักขันทนปฏินิสสัคคะ การอธิบายนี้กล่าวถึงความสำคัญของการสละเสียกิเลสและการเข้าถึงพระนิพพาน โดยใช้คำว่าอนุปัสน

…ไว้ซึ่งกำเนิด ๔ คติ ๕ วิญญาณฐิติ ) และ สัตตาวาส ๕ เพื่อความเป็นสืบ ๆ ไปและ อุปสมะ กล่าวคือพระนิพพาน พระโยคาวจรพึงระลึกถึงโดยอำนาจคุณทั้งหลาย มีความเป็นที่สร่างเมา เป็นต้นเหล่านั้น ดังกล่าวมาฉะนี้ หรือหนึ่ง …

การศึกษาเกี่ยวกับวิราคธรรมในพุทธศาสนาแสดงให้เห็นว่าความเมาและความกระหายเป็นสาเหตุให้เกิดการยึดติดและทุกข์ทรมาน วิราคธรรมช่วยให้บุคคลถอนตัวจากสภาพเหล่านี้เพื่อไปสู่ความปราศจากและนิพพาน โดยการเสริมสร้าง

…มอันเป็นเครื่องต้านทุกข์) ด้วย... เลณธรรม (ธรรมเป็นที่ลี้ ทุกข์) ด้วยแก่ท่านทั้งหลาย" ดังนี้เป็นต้น พระโยคาวจรพึงระลึก ถึงโดยอำนาจคุณเหล่านั้นก็ได้เหมือนกัน [อานิสงส์อุปสมานุสติ] เมื่อเธอระลึกถึงอุปสมะ โดยอ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการแสดงอสังขตธรรมและสัจธรรมที่เกิดจากปัจจัยรวมทั้งอานิสงส์ของการอุปสมานุสติซึ่งช่วยให้จิตไม่ถูกครอบงำด้วยราคะ โทสะ หรือโมหะ และสามารถดำเนินยต่อการเจริญสติ ซึ่งจะนำไปสู่การเกิดองค

…้ และใคร ๆ จะอาจละโทษที่ตนไม่เห็นสักหน่อย หรือได้ อานิสงส์ที่ตนไม่ทราบสักนิดหาดได้ไม่ เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึง เห็นโทษในโทสะ ตามแนวพระสูตทั้งหลาย เช่นสูตรว่า "ดูกร อาวุโส บุคคลผู้เกิดโทสะแล้ว อันโทสะครอบ…

เนื้อหาเกี่ยวกับพรหมวิหารทั้ง ๔ ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา โดยเฉพาะการเจริญเมตตาในลำดับอนุสติกัมมฐานที่มีความสำคัญต่อการเจริญสมาธิและจิตใจ นักพัฒนาจำเป็นต้องเข้าใจโทษในโทสะและได้ทราบอานิสงส์

…ั้น เพราะฉะนั้น ผู้รักตนจึงไม่ควรเบียด เบียนผู้อื่น" ดังนี้ ก็ทรงแสดงนัยอันนี้นั่นเอง เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึงควร แผ่เมตตาให้ตนเป็นปฐม เพื่อเป็นพยาน แล้วในลำดับนั้นเพื่อยังเมตตา ภาวนาให้เป็นไปโดยสะดวก ท่…

ในบทนี้มีการชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเจริญเมตตาให้ตนเองก่อน จากนั้นจึงควรแผ่เมตตาไปยังผู้อื่น โดยเน้นว่าทุกคนต้องการความรักและไม่ควรเบียดเบียนผู้อื่น การทำให้ตนนั้นเป็นที่รักและให้เกียรติผู้อื่นจะส

…เขา ทำวัตรปฏิบัติเป็นอันมาก (ให้เห็น) อยู่ ชนทั้งปวงก็รู้ได้ ส่วนวจี สมาจารและมโนสมาจารไม่เรียบร้อย พระโยคาวจรก็อย่าคิดถึงวจี สมาจารและมโนสมาจารที่ไม่เรียบร้อยของเขานั้น ระลึกถึงแต่ความ เรียบร้อยแห่งกายสมาจ…

ในบทนี้เน้นถึงความสำคัญของความเรียบร้อยในกายสมาจาร วจีสมาจาร และมโนสมาจาร ภายใต้พระธรรมคำสอน ฟังธรรมและการฝึกฝนจิตเพื่อให้เกิดความเคารพและความตั้งใจในศาสนา ชี้ชัดว่าผู้นั้นต้องมีจิตใจที่เรียบร้อยเพื่อ

…จาร (ของเขา) แต่อย่างเดียวเถิด ส่วนสำหรับลางคน ในธรรม ๓ ประการนี้ ธรรมแม้ประการ เดียวก็ไม่เรียบร้อย พระโยคาวจรจึงเจ้าไปตั้งความกรุณาในบุคคลนั้น ด้วยคิด (สงสาร) ว่า "เวลานี้เขาเที่ยวอยู่ในโลกมนุษย์แท้ ๆ แต่ว…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการทำความเลื่อมใสแห่งจิตให้ชัดเจนผ่านทางกายและวาจา ขณะที่เฉพาะบุคคลบางคนอาจรับฟังธรรมแล้วไม่ได้แสดงออกทางกายหรือวาจาเท่าไร บทความยังพูดถึงความใจบุญที่มีต่อผู้ที่อาจไม่ได้เข้

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 177 เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึงยังจิตอย่างนี้ ให้เกิดขึ้นในบุคคลนั้นว่า "นัยว่าบุคคลผู้นี้เป็นมารดาในอดีตของเรา รักษา (เรา) …

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับอานิสงส์ของเมตตาในบทวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงความสำคัญของความเมตตาต่อผู้มีพระคุณ เช่น มารดาและบิดาที่เสียสละเพื่อเรา แม้แต่พี่น้องหรือบุคคลอื่นที่เคยดูแล ก็ได้ทำการอุปการะให

…นปลายเหล็กแหลมไม่มี และฐานที่ตั้งแห่งจิตรกรรมใน อากาศก็ไม่มี ฉะนี้ [วิธีสุดท้าย - ทำทานสังวิภาค] แต่พระโยคาวจรผู้ไม่อาจทำธาตุวินิพโภค ก็พึงทำทานสังวิภาค (การให้และการแบ่ง) เถิด (คือ) จึงให้ของ ๆ ตนแก่ปรปักษ…

…ธ และฐานที่ตั้งของมัน เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไม่ให้เกิดความวุ่นวายใจ ในกรณีที่ไม่สามารถทำธาตุวินิพโภคได้ พระโยคาวจรควรทำทานสังวิภาค โดยการให้และรับของจากผู้อื่น แต่ต้องระมัดระวังไม่รับของจากมินนาชีวะหรือของไม่บร…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 182 เมื่อใด พระโยคาวจรผู้มีจิตคิดเกื้อกูลแก่สัตว์ ทั้งหลาย ยังเห็นความต่างกันในคน ๔ คน คือใน ตน ในคนที่เกื้อกูล (คือรั…

ข้อความดังกล่าวกล่าวถึงการพัฒนาจิตใจผ่านเมตตาฌานของพระโยคาวจร การแผ่เมตตาไปยังสัตว์โลกทั้งสี่ ประการที่ควรพิจารณาและการบรรลุอัปปนาเพื่อการเจริญจิต โดยกล่าวถึ…

…บรรลุทุตยฌานและตติยฌานในจตุกนัย และ (หรือ) ทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน ในปัญจกนัยตามลำดับ แท้ จริง พระโยคาวจรนั้นจะชื่อว่ามีใจสหรคตกับเมตตาแผ่ไปตลอดทิศ หนึ่งอยู่ ทิศที่ ๒ ก็อย่างนั้น ทิศที่ ๓ ก็อย่างนั้น ท…

บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุฌานต่างๆ ในพระโยคาวจรซึ่งสามารถเข้าถึงปฐมฌานและพัฒนาสู่ทุตยฌานและตติยฌาน โดยการมีใจสหรคตกับเมตตาในการแผ่ไปทั่วทุกทิศ …

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 185 โดยนัยดังนี้ พระโยคาวจรชื่อว่ายังจิตอันประกอบไปด้วยเมตตา ให้แล่นไปบ้าง ให้แล่นกลับมาบ้าง ในทิศทั้งปวง ดุจสารถียังม้าให้…

บทความนี้กล่าวถึงการแผ่เมตตาของพระโยคาวจร ที่ได้อธิบายถึงการตั้งจิตให้เมตตาในทุกทิศทุกทาง โดยใช้เปรียบเทียบกับการขับม้าในสนาม เพื่อแสดงถึ…

…ที่คำเหล่านั้นต่างกันโดยอรรถด้วย ความต้องการของเกจิอาจารย์ เหล่านั้น ผิดจากอโนธิโสผรณา” เพราะฉะนั้น พระโยคาวจร ไม่ควร ๑. คือโดยลักษณะที่มันเป็นของมันได้ มิใช่โดยปรมัตถ์ เพราะว่าโดยปรมัตถ์แล้ว ตัวตนบุคคล หาม…

…ิบายวิธีมองเห็นความหมายที่แตกต่าง รวมถึงการใช้คำไวพจน์ในการสื่อสารทางปัญญา นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงพระโยคาวจรที่ไม่ควรไปยึดติดกับตัวตนในทางปรมัตถ์ เพราะในแง่ของจริงไม่มีตัวตนอยู่จริง สุดท้าย เนื้อหาในเชิงป…

…วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 194 เพราะเหตุนั้น ในบทเหล่านี้ แม้นบทใด ๆ ปรากฏ (เห็นชัด ขึ้น) พระโยคาวจรก็พึ่งแผ่เมตตาไปตามกำลังของบทนั้น ๆ เถิด โดยนัยที่กล่าวมาดังนี้ อัปปนาในอโนธิโสผรณะจึงเป็น ๒๐ เน…

บทนี้กล่าวถึงการเจริญเมตตาของพระโยคาวจร ตามอัปปนาในบทต่าง ๆ โดยอธิบายเกี่ยวกับจำนวนอัปปนาในแต่ละประเภทอาการ พร้อมเหตุผลในการแบ่งประเภทท…

…งพรหมโลก ดังว่าหลับแล้วตื่นขึ้นฉะนั้น นี้เป็นกถาอย่างพิสดารในการเจริญเมตตา [กรุณาพรหมวิหาร] ส่วนว่า พระโยคาวจรผู้ใคร่จะเจริญกรุณาพรหมวิหาร จึง พิจารณาให้เป็นโทษของความไม่มีกรุณา และอนิสงส์ของกรุณาแล้ว จึงเร…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของจิตที่ตั้งมั่นและการเจริญเมตตา โดยเฉพาะในผู้ที่มีเมตตาเป็นวิหารธรรม ซึ่งทำให้จิตของเขามีความมั่นคงและเข้าถึงสมาธิได้เร็ว ยกตัวอย่างความป่องใสของสีหน้าผู้มีเมตตา และอธิบายว่า