วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ : หน้า 225/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 223 ถ้าแม้ว่ากำหนดดูโดยอาการอย่างนั้นแล้ว อุทธุมาตกภาวะ ก็ยังไม่ ปรากฏไซร้ ร่าง ( ท่อนบน ) แค่ท้อง ย่อมจะขึ้นมากกว่า ( ท่อนล่าง ) พึงตั้งจิตบริกรรมว่า อุทธุมาตก์ อุทธุมาตก ที่ร่างท่อนนั้นก็ได้ [วินิจฉัยอุคคหนิมิตเป็นอาทิ คำต่อไปนี้ เป็นคำวินิจฉัยในอรรถกถาปาฐะมีคำว่า " เธอย่อม ทำนิมิตนั้นให้เป็นสิ่งที่ถือเอาได้อย่างดีแล้ว" ดังนี้เป็นอาทิ อัน พระโยคีนั้นจึงถือเอานิมิตในซากนั้นให้ดี โดย (วิธี ) ถือเอานิมิตตาม ที่กล่าวแล้ว พึงทำสติให้มั่นดีแล้วนึกหน่วงไป เธอผู้ทำ (ความนึก หน่วง) อย่างนั้นอยู่แล้วๆ เล่าๆ พึงจดจำและกำหนดเอาไว้ให้แม่น ด้วยเธอผู้ยืนก็ดี นั่งก็ดี ในที่ไม่ไกลนัก ไม่ใกล้นักแต่ซากศพ จึง ลืมตาแลดูถือเอานิมิต ( ให้ได้ ) พึงบริกรรมว่า อุทธุมาตก์ ปฏิกูล อุทธุมาตก์ ปฏิกูล์ ลืมตาแลดู หลับตานึกหน่วงไป ๑๐๐ หน ๑,๐๐๐ หน เมื่อเธอทำอยู่อย่างนั้นเรื่อยไป อุคคหนิมิต ก็จะเป็นสิ่งที่เธอถือเอาได้ อย่างดี ถามว่า อุคฺคหนิมิต จะเป็นสิ่งที่พระโยคาวจรถือเอาได้อย่างดีใน กาลไร? ตอบว่า ในกาลใด เมื่อเธอลืมตาแลดูก็ดี หลับตานึกหน่วง ก็ดี นิมิต (ปรากฏ ) เป็นอย่างเดียวกันมาสู่คลอง ( จักษุ) ในกาลนั้น อุคคหนิมิต ชื่อว่าเป็นสิ่งที่เธอถือเอาได้อย่างดีแล้ว พระโยคาวจรนั้น ครั้นทำนิมิตนั้นให้เป็นสิ่งที่ถือเอาอย่างดี จดจำ ไว้อย่างดี กำหนดไว้อย่างดีดังนี้แล้ว ถ้าไม่อาจถึงที่สุดแห่งภาวนาใน ที่นั้นเลยไซร้ เมื่อเช่นนั้น เธอแต่ผู้เดียว ไม่ (ต้อง) มีสหาย มนสิการ