ว่า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 166 / 564

…ก็ปรากฏดุจของที่ เขาใส่ลงไปในกองโกฏฐาส (ไปสิ้น) [นิมิตและอัปปนา] ในลำดับนั้น เมื่อเธอมนสิการเนือง ๆ ว่า "ปฏิกูล ๆ ตามมน สิการโกศลวิธีต่อไปมีวิธีปล่อยลำดับเป็นต้น อัปปนาจะเกิดขึ้นโดย ลำดับ ในการเกิดขึ้นแก…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการปฏิบัติทางจิตใจของพระโยคาวจร ที่อธิบายถึงกรรมฐานอสุภ และความสามารถในการเข้าถึงอัปปนา โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับการปรากฏของโกฏฐาสและการเกิดขึ้นของปฐมฌาน การทำความเพียรในโกฏฐาสต่างๆ

…ตอน ๑ - [อานาปานสติ] หน้าที่ 84 อานาปานสติกรรมฐานนั้นใด ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสรร เสริญไว้อย่างนี้ว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย แม้อานาปานสติสมาธินี้แล บุคคลทำให้มีทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นธรรมละเมียดแท้ด้วย” ประ…

ในช่วงนี้ของพระธรรมภาสิต อานาปานสติกรรมฐานถือเป็นการปฏิบัติที่ได้รับการเชิดชูจากพระพุทธเจ้า โดยเน้นว่าผู้ที่ทำให้มีและทำให้มากจะประสบกับธรรมละเมียดแท้และสูงส่ง ภิกษุสามารถปฏิบัติการอานาปานสติได้ในสถานที…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 93 ตลอดแล้ว จึงชี้บอกว่า "ท่านทั้งหลายจงสร้างเมืองในที่นี้เถิด" ก็แลครั้นเมืองสำเร็จโดยสวัสดีแล้ว ย่อมได้รับสักการะใหญ่แต่รา…

ในบทนี้กล่าวถึงการสร้างเมืองและเลือกสถานที่สำหรับการปฏิบัติกรรมฐาน โดยเชื่อมโยงกับประสบการณ์ของพระพุทธเจ้าและการเป็นผู้บรรลุธรรมของพระโยคี โดยเปรียบเปรยถึงการประพฤติของพระภิกษุเหมือนเสือเหลืองที่ซุ่มอ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 94 (ในการภาวนา) แก่โยคาวจรภิกษุนั้น จึงตรัสคำว่า อรญฺญคโต วา เป็นอาทิ [แก้อรรถบทต่าง ๆ แห่งบาลีคำเฉลย] ในบทเหล่านั้น บทว่า อรญฺญคโต ความว่า ในบรรดาป…

…ล และ สุญญาคาร โดยชี้ให้เห็นถึงสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการปฏิบัติธรรม รวมถึงการเลือกสถานที่สงบและว่างเปล่าในการนั่งกรรมฐาน พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงชี้เสนาสนะอันเหมาะสม โดยระบุว่าความหมายของรุกขมูลไม่จำกั…

…อยู่ และเป็นตัวระลึกด้วย พระโยคาวจรตามกำหนดดูกายนั้น ด้วยสตินั้น ด้วยญาณนั้นแล เพราะเหตุนั้น จึงตรัสว่า "การตาม กำหนดดูกายในกาย เป็นการบำเพ็ญสติปัฏฐาน" ดังนี้ นัยแม้ในรัสสบท (บทว่าด้วยลมหายใจสั้น) ก็ดุจน…

…ธศาสนา การปฏิบัติในการตามกำหนดดูกายและการใช้สติในการเจริญภาวนา นอกจากนี้ยังมีการอธิบายความแตกต่างระหว่างลมหายใจยาวและสั้น รวมถึงการนำแนวทางจากพระโยคาวจรมาใช้ในการฝึกปฏิบัติ และการเข้าสู่ระยะแห่งสมาธิที่ช…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 103 (ลมหายใจ) ให้เป็นสิ่งที่เห็นชัดอย่างนั้น ก็ชื่อว่าเธอหายใจออกและ หายใจเข้าด้วยทั้งจิตอันประกอบด้วยญาณ เพราะเหตุนั้น จึงตรัสว่า "เธอสำเหนียกว่า เราจัก-…

เนื้อหาเกี่ยวกับการหายใจและการสำเหนียกของภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการรับรู้ลมหายใจออกและหายใจเข้าด้วยจิตที่ประกอบด้วยญาณ แสดงถึงความสำคัญในการฝึกอานาปานสติและการกำหนดลมที่ชัดเจนในแต่ละช่วง ซึ่งเป็น

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 106 ถามว่า ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุอะไร ตอบว่า เพราะเป็นความจริง ว่า ในกาลก่อนที่ยังมิได้กำหนดถือเอา (พระกรมฐานนั้…

บทนี้อภิปรายเกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างกายสังขารหยาบและละเอียดในบริบทของพระกรรมฐาน และชั้นต่าง ๆ ของฌาน ตั้งแต่ชั้นอุปจารปฐมฌานไปยังชั้นจต…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 109 และคำเฉลยไว้ดังนี้ว่า "ถามว่า "ภิกษุสำเหนียกว่าเราจักเป็นผู้ระงับ กายสังขารหายใจออก---- หายใจเข้า อย่างไร อะไรชื่อกายสังข…

…สังขารผ่านการสังเกตลมหายใจเข้าออก การใคร่ครวญเพื่อให้กายได้สงบ ลดการโยกโคลงของกาย และมีการเสนอแนวคิดว่าถ้าสามารถระงับกายสังขารได้ จะไม่มีการทำอานาปานสติ ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญในกระบวนการทำสมาธิ และบัณฑิตจะ…

นับเร็ว ๆ ว่า ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 116 ๑. ๒, ๓, ๔. ๕. ๑. ๒, ๓, ๔. ๕, ๖ ๑. ๒, ๓, ๔. ๕, ๖…

…แสน้ำ เพื่อให้จิตหมายมั่นอยู่ในลม เมื่อผ่านการนับที่สม่ำเสมอ จะทำให้กรรมฐานปรากฏและไปได้โดยไม่มีช่องว่าง การตั้งสติและไม่ส่ายส่ายไปกับอารมณ์ที่ผุดขึ้นในจิตอย่างไร ทั้งนี้ความสม่ำเสมอในการนับคือกุญแจสำคัญ…

…ทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 117 ข้างในและข้างนอก จึงนับเร็ว ๆ โดยนัยที่กล่าวมาก่อนนั่นเถิด" ถามว่า ก็ลมนั้นจะต้องนับไปนานเท่าไร ? ตอบว่า พึงนับไป จนกว่าเว้นนับแล้ว สติก็ยังตั้งแต่อยู่ได้ใน อารมณ์คือ…

เนื้อหาในส่วนนี้เน้นการพัฒนาสมาธิโดยการนับลมและติดตามการหายใจ เพื่อสร้างสติให้แน่วแน่ โดยมีการอธิบายว่าจิตใจที่ป่วนปั่นสามารถประจักษ์ได้เมื่อทำตามลมทั้งต้น กลาง และปลาย การปฏิบัติอย่างตั้งใจนี้จะช่วยให้จ…

…) นี้เป็นอุปมาด้วยคนรักษาประตู คือ คน รักษาประตูไม่ (เที่ยว) สอบสวนคน (ที่อยู่) ในเหมือนและนอกเมือง ว่าท่านเป็นใคร หรือว่าท่านมาแต่ไหน หรือว่าท่านจะไปไหน หรือ ว่าอะไรอยู่ในมือท่าน เพราะว่าคนเหล่านั้น มิใ…

…ความหมายของลมอัสสาสะและปัสสาสะเป็นอุปมาให้เข้าใจได้ง่าย โดยนำเอาอุปมาของคนรักษาประตูมาใช้ในการอธิบายว่าภิกษุไม่ควรสนใจสิ่งที่ไม่เกี่ยวข้องกับลมที่เข้ามาและออกไป ซึ่งจะช่วยให้การฝึกจิตเป็นไปอย่างมีประสิทธ…

…ล่านั้น ในบทปีติ ท่านกล่าวเวทนาโดยแง่ปีติ ในบทสุข กล่าวเวทนา โดยรูปของมันเอง ในบทจิตตสังขาร ๒ บท นับว่ากล่าวเวทนาที่ ประกอบกันกับสัญญา เพราะบาลี (ในปฏิสัมภิทามรรค) ว่า "สัญญาและเวทนาเป็นเจตสิก ธรรม (๒) น…

…ตตสังขารในพระพุทธศาสนา โดยแสดงการประกอบกันของสัญญาและเวทนา ผ่านการใช้งานจิตในฌานต่างๆ ทั้งนี้สรุปได้ว่าความสุขและปีติจากการเข้าฌานนั้นสัมพันธ์กับการฝึกจิตและการบำเพ็ญปฏิบัติอย่างถูกต้อง เนื้อหาในบทนี้จะช…

…ั้งหลายเกิดมาแล้ว ไม่ตั้งอยู่ตามอาการ (ที่เกิดมา) นั้น สลายไป โดยขณภังคะ (คือดับไปทุกขณะ) ทีเดียว บทว่า อนิจจานุปัสนา คือการพิจารณาเห็นว่าไม่เที่ยง ในขันธ์ทั้งหลายมีรูปเป็นอาทิ ด้วย อำนาจแห่งอนิจจตา (ที่…

บทนี้กล่าวถึงการพิจารณาความไม่เที่ยงในขันธ์ โดยเฉพาะวิธีการหายใจเข้าออกที่ช่วยให้เห็นความไม่เที่ยง นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความคลายไปที่เกิดขึ้นในทุกขณะและประเภทของความคลาย ได้แก่ ขยวิราคะ และอัจจันตวิรา

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 140 [ปฏินิสสคฺคานุปสฺสี] นี้ แม้ในบทว่า ปฏินิสสคฺคานุปสฺสี นี้ ปฏินิสสัคคะก็มี ๒ คือ ปริจจาคปฏินิสสัคคะ (ปฏินิสสัคคะ คือสละเสีย) ๑ ปักขันทน…

…ละปักขันทนปฏินิสสัคคะ การอธิบายนี้กล่าวถึงความสำคัญของการสละเสียกิเลสและการเข้าถึงพระนิพพาน โดยใช้คำว่าอนุปัสนาเพื่อตีความแนวคิดนี้ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเห็นโทษในสังขตธรรมและวิธีที่พระภิกษุสามารถเข้าใจ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 142 ตรัสไว้ว่า "อานาปานสติ ภิกษุพึงบำเพ็ญเพื่อตัดเสียซึ่งวิตก" ดังนี้ อนึ่ง ความที่อานาปานสตินั้นมีอานิสงส์มาก บัณ…

บทความนี้อธิบายความสำคัญของอานาปานสติที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ โดยยกตัวอย่างคำสอนเกี่ยวกับการเจริญสติปัฏฐาน ๔ และอานิสงส์ที่สำคัญ ซึ่งรวมถึงการรู้จักลมอัสสาสะปัสสาสะที่เป็นจริมกะและความดับของลมหายใจ ตา

…ติพล พลานี้ก็ ตนห์ พฺรูมิ พฺราหฺมณ์ เรากล่าวบุคคลนั้น ผู้มีขันติเป็นกำลัง มีกำลังคือขันติเป็นกอบทัพ ว่าเป็นพราหมณ์ ดังนี้เป็นต้นเถิด ขนฺตยา ภิยโย น วิชฺชติ ประโยชน์ยิ่งกว่าขันติหามีไม่ ครั้นแล้วจึงเริ่มเ…

…ื้อหาในหนังสือเล่มนี้อธิบายเกี่ยวกับการใช้ขันติเป็นกำลังเพื่อพัฒนาจิตใจและเมตตาภาวนาในการลดโทสะ เน้นว่าไม่ควรเจริญเมตตาในบุคคลที่มีความสัมพันธ์เชิงลบในสี่ประเภท โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้น. การฝึกฝนขันติจะช่ว…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 153 เฉลยว่า เพราะว่าพระโยคาวจร เมื่อ (นึก) ตั้งคนที่เกลียดกัน ไว้ในฐานะแห่งคนรัก ย่อมลำบาก (ใจ) เมื่อ (นึก) ตั้…

เนื้อหาพิจารณาเกี่ยวกับการเจริญเมตตาภาวนาในบุคคลประเภทต่างๆ ว่าควรทำในบุคคลที่รักมากกว่าบุคคลที่เกลียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีอุปสรรคทางอารมณ์ เช่น ความโกรธหรือรา…

…ารนี้ ธรรมแม้ประการ เดียวก็ไม่เรียบร้อย พระโยคาวจรจึงเจ้าไปตั้งความกรุณาในบุคคลนั้น ด้วยคิด (สงสาร) ว่า "เวลานี้เขาเที่ยวอยู่ในโลกมนุษย์แท้ ๆ แต่ว่า ล่วงไปไม่กี่วัน เขาก็จะต้อง (ไป) เพิ่มให้มหานรกทั้ง ๘ …

…ได้แสดงออกทางกายหรือวาจาเท่าไร บทความยังพูดถึงความใจบุญที่มีต่อผู้ที่อาจไม่ได้เข้าใจในธรรม โดยเห็นใจว่าทุกคนจะต้องเจอความทุกข์ในนรกด้วยกัน นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการให้ความสนใจในธรรมที่ฟัง …

…พ จริยาของพระศาสดา” (ต่อไป) (ต่อไป) นี้เป็นนัยแห่งการ พิจารณาในบุพจริยคุณของพระศาสดานั้น (คือสอนตน) ว่า "นี่ แน่ะพ่อนักบวช พระศาสดาของเจ้าในกาลก่อนแก่สัมโพธิสมัย แม้ เป็นพระโพธิสัตว์ยังมิได้ตรัสรู้ ทรงบำ…

เนื้อหาหลักคือการพิจารณาถึงบุพจริยาคุณของพระศาสดาที่ไม่มีการประทุษร้ายต่อศัตรู แม้ในสถานการณ์ที่ท้าทายต่างๆ เช่น เรื่องของพระเจ้าสีสวะโพธิสัตว์ที่ไม่ใช้ความรุนแรงในการปกป้องตนเองและราชอาณาเขต นำไปสู่ก

…ทำสบถให้กันและกันแล้วโปรดสถาปนา พระราชาปฏิปักษ์องค์นั้น ไว้ในตำแหน่งพระสหาย (ในที่สุด) ตรัส (อุทาน) ว่า คนฉลาดจึงมุ่งหวังอยู่นั่น ไม่พึงเบื่อหน่ายเสีย เรา ได้เห็นตัวเรา (เป็นพยานอยู่) ว่าเราได้เป็นตามที่…

บทความนี้พูดถึงขันติวาทีชาดก ที่เล่าเรื่องของดาบสโพธิสัตว์ที่ปฏิบัติอย่างมีจรรยาบรรณและไม่โกรธ แม้จะถูกทำร้ายอย่างรุนแรง โดยมีพระราชากระทำอัตลักษณ์ตามทางพระพุทธศาสนา ซึ่งสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คนเรียนร