อนึ่ง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 34 / 47

…จ้าจง ตัตความโกรธอันนั้นเสียให้ได้เถิด เจ้าจะมาเดือด ร้อนในฐานะอันไม่ควร (จะเดือดร้อน) ทำไม่กัน (๕) อนึ่ง ศัตรูทำสิ่งไม่พอใจแก่เจ้าด้วยขันธ์ เหล่าใด ขันธ์เหล่านั้นก็ดับไปแล้ว เพราะธรรม ทั้งหลายเป็นไปชั่วขณ…

ในบทนี้ กล่าวถึงการพิจารณาความโกรธและผลกระทบจากมัน โดยที่ผู้คนมักใช้ความโกรธเป็นที่พึ่ง แต่หากพิจารณาให้ดีจะพบว่าตัวเองเป็นเหตุแห่งทุกข์ ศัตรูไม่สามารถทำให้เราทุกข์ได้หากเราไม่ให้ความสำคัญกับความโกรธ

…นิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์ มีกรรมเป็นที่อาศัยไป เจ้าจัก ทำกรรมใดไว้ เจ้าจะต้องเป็นผู้รับผลของกรรมนั้น อนึ่ง กรรมอันนี้ จะได้สามารถยังพระสัมมาสัมโพธิ (ญาณ) ให้สำเร็จแก่เจ้าก็หามิได้ ยังพระปัจเจกโพธิ (ญาณ) ให้…

เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณากรรมและผลกระทบจากความโกรธ โดยชี้ให้เห็นว่าความโกรธนั้นส่งผลเสียต่อผู้ที่โกรธและเจ้าของกรรมเอง ที่แท้กรรมเป็นสิ่งที่ผู้ปฏิบัติต้องรับผล แม้จะโกรธคนอื่น ผู้ที่มีอารมณ์โกรธนั้นก

… และบุคคลที่ทำกาลกิริยาแล้ว ก็ไม่ใช่แดน (ที่จะ แผ่กรุณาไป) เลยทีเดียว แต่เพราะกล่าวไว้ในวิภังค์ว่า "อนึ่ง ภิกษุมี ใจสหรคตกับกรุณาแผ่ไปตลอดทิศหนึ่งอยู่อย่างไร ? (คือ) ภิกษุมีกรุณา แผ่ไปยังสัตว์ทั้งปวง เหมือ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการตั้งอยู่ในฐานะแห่งกรุณา และการเห็นอกเห็นใจต่อผู้อื่น ความสำคัญของการแผ่กรุณาไปยังสัตว์มีความทุกข์ และการเข้าใจปัญหาของผู้อื่น โดยการเปรียบเทียบกับบุคคลที่มีชีวิตลำบาก การแผ่กรุณาไ

…ก่เธอ โดยนัยที่กล่าวมาในก่อนนั้นไซร้ ปฏิฆะนั้น เธอก็พึงระงับเสีย ตามนัยที่กล่าวในเมตตาภาวนานั่นเถิด อนึ่ง ในการแผ่กรุณาวิธีนี้ พระโยคาวจร ได้พบหรือได้ยินข่าวบุคคลผู้ ที่แม้ได้ทำความดีไว้ แต่มาประสบความเสื่…

ในเนื้อหานี้ พระโยคาวจรแนะนำให้ระงับความขึ้งเคียดในบุคคลที่เป็นศัตรูด้วยแนวทางของการแผ่กรุณา นอกจากนี้ยังเน้นถึงการที่จะเจริญกรุณาในทุกกรณีที่บุคคลประสบความเสื่อม และการทำสีมสัมเภทในชนทั้ง 4 เพื่อให้ค

…ัตว์ผู้นี้บันเทิง หนอ โอ สาธุ ดีแท้" แท้จริง ท่านอาศัยอำนาจแห่งความข้อนี้แหละ กล่าวไว้ในวิภังค์ว่า "อนึ่ง ภิกษุมีใจสหรคตกับมุทิตา แผ่ไปตลอดทิศ · โย ที่ โย อฏฐกถาย นั้นเป็น สากังขคติ ของประโยคหน้า ไม่ใช่เป็…

เนื้อหานี้เสนอวิธีการเจริญมุทิตาภาวนาในพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงความสำคัญของการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในการฝึกฝนจิตใจ ซึ่งบุคคลที่รักถือเป็นปัจจัยที่ทำให้สามารถพัฒนามุทิตาได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยัง

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ · - หน้าที่ 207 ว่า "อนึ่ง ภิกษุมีใจสหรคตกับอุเบกขาแผ่ไปตลอดทิศหนึ่งอยู่อย่างไร คือ ภิกษุแผ่อุเบกขาไปยังสัตว์ทั้งปวง เหมือนอย่…

เนื้อหาในบทความนี้พูดถึงการเจริญอุเบกขาในพระโยคาวจร โดยกล่าวถึงการเสริมสร้างจิตใจให้มีความเป็นกลางต่อบุคคลทั้งสามประเภท ได้แก่ ผู้ที่รัก ตัวเอง และผู้ที่เป็นศัตรู นอกจากนี้ยังได้อธิบายถึงจตุตถฌานและคว

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 212 [ข้าศึกใกล้และไกลของพรหมวิหาร] อนึ่ง ในพรหมวิหาร ๓ นั่น แต่ละข้อมีข้าศึกข้อละ ๒ ๆ โดย เป็นข้าศึกใกล้และข้าศึกไกล ความพิสดารว่า ราคะเป็นข…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงข้าศึกที่เรียกว่า 'ราคะ' ซึ่งเป็นศัตรูใกล้ของเมตตาพรหมวิหาร โดยพิจารณาถึงความสัมพันธ์และความแตกต่างระหว่างข้าศึกที่ใกล้และไกล เช่น ราคะและพยาบาท รวมถึงการเกิดโทมนัสในบริบทของกรุณ

…วย นั่นเป็นอฐานะ (คือเป็นไปไม่ได้) [เบื้องต้น ท่ามกลาง ที่สุด อารมณ์และการขยายอารมณ์ แห่งพรหมวิหาร] อนึ่ง พรหมวิหารทุกข้อนั่น มีกัตตุกามตาฉันทะ (ฉันทะคือ ความใคร่จะทำ) เป็นเบื้องต้น มีการข่มนิวรณ์ได้เป็นต้…

บทความนี้นำเสนอการเจริญอุเบกขาในบริบทของพรหมวิหาร โดยอธิบายถึงกระบวนการขยายอารมณ์และความสำคัญของการมีจิตใจที่อ่อนโยนในการภาวนา หลักการปฏิบัติถูกเปรียบเทียบกับแนวทางการทำสวนของชาวนา ซึ่งเริ่มจากการกำหน

…้เป็นลำดับแห่งการขยายอารมณ์ในพรหมวิหารภาวนานั่น [อุเบกขาพรหมวิหารเป็นผลลัพธ์แห่งพรหมวิหาร ๒ ข้างต้น อนึ่ง อารูปเป็นผลลัพธ์แห่งกสิณทั้งหลาย เนวสัญญนาสัญญาย ตนะเป็นผลลัพธ์แห่งสมาธิทั้งหลาย ผลสมาบัติเป็นผลลัพ…

บทความนี้พูดถึงพรหมวิหารและการเจริญอารมณ์ในภาวนาต่างๆ อธิบายความสำคัญของเมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา โดยเน้นที่ผลที่ได้จากการปฏิบัติในด้านสมาธิและวิปัสนา โดยสรุปว่าพรหมวิหารมีลักษณะพิเศษและความสำคัญใ

… ลำดับนี้ คือ เมตตา ตรัสเป็นข้อแรก แล้วกรุณา แล้วมุทิตา แล้วอุเบกขา จึงเป็นลำดับของอัปปมัญญา ๔ นั้น อนึ่ง เพราะเหตุที่เมตตากรุณามุทิตาอุเบกขานั่นทุกข้อ ย่อม เป็นไปในอารมณ์หาประมาณมิได้ จริงอยู่ สัตว์ทั้งหล…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติโดยมุ่งความบันเทิงแห่งจิตในเมตตา การแสดงอาการที่เป็นกลางซึ่งเกี่ยวข้องกับการภาวนา เช่น หยุดยั้งความคิดและอุเบกขา นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงลำดับของอัปปมัญญาทั้งสี่อย่างชัดเจน

…ธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 220 ภาวนาเหล่านั้น เป็นเพราะอำนาจแห่งอาการมีความ คิดเกื้อกูลเป็นต้น อนึ่ง เพราะเหตุที่ภาวนาเหล่า นั้นเป็นไปในอารมณ์ (คือสัตว์) หาประมาณมิได้ จึงชื่ออัปปมัญญา (๓ พรหมวิหารข้า…

ในข้อความนี้กล่าวถึงการภาวนาและผลลัพธ์ที่เกิดจากความคิดเกื้อกูล โดยเฉพาะการเข้าถึงฌาน ๓ และ ฌาน ๔ ซึ่งมีลักษณะเป็นอันเดียวกันโดยมีอารมณ์ที่หาประมาณไม่ได้ กล่าวถึงความสำคัญของอุเบกขาและการเข้าใจในพฤติก

…อไป) พึงเจริญ (สมาธินี้) โดย นัยว่า "สวิตกฺกมฺปิ สวิจาร์ - สมาธิมีทั้งวิตก มีทั้งวิจารบ้าง" เป็นต้น อนึ่ง ครั้นตรัสอย่างนี้แล้ว จะทรงแสดงความว่า "ภิกษุพึงทำการเจริญ สมาธิ แม้ที่มีพรหมวิหารที่เหลือมีกรุณาเป…

เนื้อหาของพระโอวาทเน้นการเจริญสมาธิและการบ่มเพาะคุณธรรม เช่น เมตตาและกรุณา โดยมีการแนะนำให้ปฏิบัติสมาธิที่มีวิตกและวิจาร ก่อนที่จะลุถึงจตุกฌานหรือปัญจกฌาน พร้อมทั้งการใช้พรหมวิหารในการเจริญสมาธิและการ

…ไม่แบ่งแยก) (๕) ทรงทำ ความเพียรเป็นนิจเพื่อประโยชน์สุขแก่สัตว์ทั้งหลาย (ทุกถ้วนหน้า ไม่แบ่งแยก) (๖) อนึ่ง แม้ทรงถึงความเป็นวีรบุรุษ ด้วยอำนาจ ความเพียรอันยิ่งยวด ก็ยังทรงยอมอดโทษมีประการต่าง ๆ ให้แก่ สัตว์…

เนื้อหานี้กล่าวถึงคุณความดีและการบำเพ็ญบารมีของพระมหาสัตว์ที่มีจิตใจเมตตาต่อสัตว์ทั้งหลาย โดยการให้ทาน การรักษาศีล การประพฤติตนซึ่งเป็นเครื่องมือในการสร้างความสุขและความมั่นคงให้กับสัตว์ทั้งหลาย ทั้งย

…ือ รอยดินแตกระแหงก็ดี (ผาด ๆ คล้ายงู) ในที่ที่หนีไปแล้ว ก็กลัว ก็หวาด ไม่อยากมองมันเลยทีเดียว ฉันใด อนึ่ง เปรียบเหมือนบุรุษ ผู้อยู่ในบ้านเดียวกันกับคนที่เป็นศัตรูกัน ผู้คอยทำความพินาศให้ ถูก เขาข่มเหงเอา ด…

เนื้อหาในส่วนนี้แสดงให้เห็นถึงการอุปมาที่ใช้เพื่ออธิบายความรู้สึกของพระภิกษุที่ต้องเผชิญกับอารมณ์และความกลัวเมื่อพบเห็นสิ่งที่คล้ายคลึงกับศัตรู โดยยกตัวอย่างให้เห็นชัดว่าความกลัวนั้นเกิดจากความรู้สึกท

…ดี บุรุษคล้ายศัตรูก็ดี ในที่ ๆ (วิ่ง) หนีไปก็ดี ในหมู่บ้านอื่นก็ดี แล้วหวาดกลัว และไม่อยากมองฉะนั้น อนึ่ง แม้อุปมา (อื่นอีก) มีอุปมาด้วยสุนัขที่ถูกสุกร (ป่า) ขวิด และคนกลัวผีเป็นต้น ก็ควร (นำมา) กล่าว ในคว…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงการพิจารณาเกี่ยวกับความกลัวและการหลีกหนีในบริบทของฌาน โดยพระโยคาวจรได้เห็นโทษในรูปาวจรจตุตถฌานว่าเป็นอารมณ์ที่มีลักษณะหยาบและมีการประมวลด้วยอุปมาของสุนัขที่ถูกสุกรขวิดและคนที่กล

…ป็นไปในโคจร (คืออารมณ์) อันเป็นต่าง ๆ คือมีสภาวะต่าง ๆ อันแตกต่างกันเป็นหลายอย่าง มีรูปเสียงเป็นต้น อนึ่ง เพราะแม้ สัญญาทั้ง ๔๔ อย่างนี้ คือ สัญญาเป็นกามาวจรกุศล ๘ สัญญาเป็น องฺ. ทสก. ๒๔/๑๔๕

ในบทนี้ได้กล่าวถึงการเข้าใจธรรมชาติของอรูปฌานที่มีอาเนญชาและสันตวิโมกข์ โดยลักษณะของปฏิฆสัญญาที่ผ่านมา กล่าวถึงประสบการณ์ของอาฬารดาบสที่ไม่ได้ยินเสียงแม้มีเกวียนจำนวนมาก ผ่านความปรองดองในการพิจารณาสัญ

…ะโยคาวจร ไม่นึกถึง ไม่ใส่ใจ ไม่พิจารณาถึง ซึ่งนานัตตสัญญาเหล่านั้นเสีย [ความหมายต่างแห่งปาฐะ] က พระ อนึ่ง บัณฑิตพึงทราบว่า เพราะเหตุที่ในสัญญา ๓ นั้น รูป สัญญาและปฏิฆสัญญาข้างต้น ย่อมไม่มีแม้ในภพที่เกิดด้ว…

ในเนื้อหานี้ระบุถึงความแตกต่างระหว่างสัญญาเป็นกามาวจรกุศลและอกุศลวิบาก โดยมีการกล่าวถึงปาฐะที่เกี่ยวข้องกับพระโยคาวจรที่ไม่นึกถึงนานัตตสัญญา และความไม่มีอยู่ของรูปสัญญาในภพที่เกิดด้วยฌาน เนื้อหายังอธิ

…ากาศนั้นจึงชื่อ อนันตะ (มีที่สุดไม่ปรากฏ) กสิณุคฆาฏิมากาส (อากาศตรงที่กสิณรูปเพิกไป) เรียกว่า อากาศ อนึ่ง ความเป็นอนันตะในอากาศนั้น พึงทราบ (ว่าเป็น) ด้วยอำนาจ แห่งมนสิการก็ได้ เพราะเหตุนั้นแหละ ในวิภังค์จ…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลจากวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ โดยมีการวิเคราะห์ความหมายของปาฐะซึ่งกล่าวถึงรูปสญฺญาน์และคำสอนเกี่ยวกับอากาศที่เป็นอนันตะ โดยชี้ให้เห็นถึงการละทิ้งอารมณ์ต่าง ๆ และแนวคิดในธรรมะว่าด้

…รถปาฐะในอากิญจิญญายตนะ] แม้ในที่นี้ บทว่า 'สพฺพโส - โดยประการทั้งปวง" นี่ก็มีนัย ดังกล่าวแล้วนั่นแล อนึ่ง ในบท "วิญญาณัญจายตนะ" นั้นเล่า ก็หมาย เอาทั้งฌานทั้งอารมณ์ เป็นวิญญาณัญจายตนะ โดยนัยที่กล่าวมาก่อน …

ในบทวิเคราะห์นี้ มีการกล่าวถึงความหมายและนัยของคำว่า 'อากิญจิญญายตนะ' ซึ่งอ้างถึงการก้าวล่วงทั้งฌานและอารมณ์ในการปฏิบัติธรรม ภายในวิสุทธิมรรค นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงวิญญาณัญจายตนะที่เกี่ยวโยงกับอาร

…ก็นัยนี้ เพราะ (พระธรรม) เทศนานี้ บัณฑิตพึงทราบว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงทำ โดย (ยก) สัญญาเป็นประธาน อนึ่ง ความข้อนี้บัณฑิตจึงทำให้ กระจ่างด้วยอุปมาทั้งหลาย เริ่มแต่เรื่องน้ำมันทาบาตรไป (ดังนี้) เล่ากันว่าส…

เนื้อหานี้กล่าวถึงสัญญาในอารูปที่ ๔ ซึ่งมีลักษณะเฉพาะคือ เป็นสิ่งที่สามารถมีอยู่ได้ แต่ไม่นับว่าเป็นสัญญาที่ชัดเจนหรือไม่เป็นสัญญา ความเข้าใจนี้ช่วยชี้ให้เห็นถึงธรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น เวทนา จิต ผัสสะ