อนึ่ง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 35 / 47

…่มี ก็มีอยู่ (จะว่า) มี ก็บอกไม่ได้ (คือไม่ชัด) ดังนี้ สมาบัตินี้ถึงซึ่งความละเอียด ด้วยประการฉะนี้ อนึ่ง ความข้อนี้ บัณฑิตจึงทำให้กระจ่าง ด้วยอุปมาด้วย น้ำในทาง (เดิน) ฉันเดียวกันกับอุปมาด้วยน้ำมันทาบาตรก…

บทความนี้วิเคราะห์ถึงความหมายของน้ำในบริบทของสมาบัติ โดยมีการอุปมาที่ช่วยให้เข้าใจถึงการรับรู้และการสัญญา ความแตกต่างระหว่างการมีและไม่มีน้ำทำให้เห็นถึงความละเอียดของจิตที่เป็นเศษสังขาร ซึ่งสามารถอธิบ

…อยู่ ถึงกระนั้น พื้นชั้นบน ๆ ก็ย่อมประณีตกว่าชั้นล่าง ๆ โดย มีความสมบูรณ์แห่งเบญจกามคุณแปลกกันฉันใด อนึ่ง ผ้า (เนื้อบาง น้ำหนักเบา) ชนิดจตุปละ (หนัก 4 ปละ) และชนิดติปละ (หนัก ๓ ปละ) ทวิปละ (หนัก ๒ ปละ) เอก…

เนื้อหาที่เสนอถึงความแตกต่างระหว่างสมาบัติอารูป ๔ โดยใช้การเปรียบเทียบกับผ้าชนิดต่างๆ ซึ่งมีความประณีตที่แตกต่างกันตามชนิดเนื้อผ้าและน้ำหนักของผ้า ข้อความนี้สื่อถึงความสำคัญของการเข้าใจในระดับความประณ

…ะด้วยน้ำและโคลนในหน้าฝนเป็นต้น ทางเดิน ไปวิหาร (จากบริเวณ) อันปฏิกูลยิ่งกว่าบริเวณไปอีก ก็จำต้องเจอ อนึ่ง เธอผู้ไหว้พระโพธิ์และพระเจดีย์โดยลำดับแล้ว (ไปหยุด) ยืน อยู่ที่วิตักมาลก (โรงหยุดตก) ตรึกไปว่าตนจำต…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเดินทางของผู้ที่มุ่งหน้าไปยังป่าช้าเพื่อหาองค์พระและซากศพ โดยพบเจอกับความสกปรกตามทาง รวมถึงการพูดถึงวิตักมาลก ซึ่งเป็นสถานที่ให้ภิกษุหยุดพักและคิดตรึกตรองถึงการบิณฑบาตและการรักษาศ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 16 กำหนดรู้เบญจกามคุณเป็นมุข” อนึ่ง แม้การเจริญกายคตาสติของเธอ ก็จะถึงความบริบูรณ์ ด้วยอำนาจความปฏิกูล (แห่งอาหาร) มี อาหารที่ยังไม่ย่อ…

เนื้อหาในบทนี้เริ่มต้นด้วยการอธิบายเกี่ยวกับเบญจกามคุณและวิธีการเจริญกายคตาสติ โดยใช้ข้อมูลเกี่ยวกับอาหารและความปฏิกูลเพื่อความก้าวหน้าในธรรมะ อธิบายความหมายของววัฏฐาน และการพิจารณาอาการต่อไปของอาหาร

…ตโกสก เคยแปลกันว่าฝักน้ำดี แต่สมัยนี้เรียกว่า "ถุงน้ำดี" ในพจนานุกรม ราชบัณฑิตยสถานที่เรียกเช่นนั้น อนึ่ง ศัพท์โกสก นี้แปลยักเยื้องไปตามภาษานิยมได้ พึงเห็น โกสาตรีโกสก ซึ่งอยู่ถัดลงไป ๕ บันทัด ก็แปลว่า รัง…

บทความนี้นำเสนอการตั้งคำถามเกี่ยวกับมันสมองในร่างกายมนุษย์ เปรียบเทียบกับก้อนแป้งในกระโหลกน้ำเต้า และกล่าวถึงปิตติว่ามีลักษณะเป็นดีที่ไม่ติดที่ และเนื่องอยู่กับชีวิตินทรีย์ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสั

…าใจยาก !. ๒. ปาฐะใช้ศัพท์ว่า อิตร์ เข้าใจว่าคลาดเคลื่อน เพราะเป็นคู่กับ สสรณโลหิต จึงควร เป็น อิตเร อนึ่ง เป็น อิตร์ ไม่มีทางจะสัมพันธ์ให้สนิทได้ ในที่นี้แปลตามที่เห็นว่าถูก ๓. เลฑฺฑุขธานี เข้าใจว่าเป็น เล…

ในโลหิตมีชนิดที่เรียกว่า สังสรณโลหิต ซึ่งเคลื่อนที่ไปทั่วร่างกาย และ สันนิจิตโลหิต ที่ขังอยู่ในส่วนล่างของตับและอวัยวะอื่น ๆ โลหิตทำให้ร่างกายชุ่มชื้นแต่ไร้ความคิดหรือการคำนึงถึงโลหิตนั้น อธิบายถึงควา

…นกล แสดง (กล) ทำน้ำอันมิใช้แก้วเลย ให้ เป็นแก้วได้ แสดงทำก้อนดินอันมิใช่ทองเลย ให้เป็นทองได้ ฉะนั้น อนึ่ง เหมือนคนเล่นกลนั้น ตัวเองมิได้เป็นยักษ์มิได้เป็นนกเลย (แต่ แสดงเป็นยักษ์ก็ได้เป็นนกก็ได้ ฉะนั้น เพร…

บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดในสัทธรรมของวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะเรื่องอุปาทินนสันดานและการเปรียบเทียบว่าสิ่งต่าง ๆ ในจักรวาลนั้นได้แก่ธาตุที่มีการแสดงออกในลักษณะต่าง ๆ แม้จะไม่มีสีหรือรูปแบบตามที่ปรากฏ โดยแสดง

…เป็น สมุฏฐานเล่า ก็มีปัจจัยธรรม (ตามลำดับ) มีจิตเป็นต้นนั่นเองเป็น ปัจจัย ธรรมนอกนี้หาเป็นปัจจัยไม่ อนึ่ง กรรมเป็นชนกปัจจัยแห่งธาตุทั้งหลายที่มีกรรมเป็นสมุฏฐาน เป็นอุปนิสสยปัจจัยแห่งธาตุที่เหลือ (มีธาตุที่…

เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับการจำแนกปัจจัยของธาตุต่างๆ โดยเน้นที่กรรมนั้นเป็นปัจจัยหลักที่มีอิทธิพลต่อธาตุ รวมถึงบทบาทของจิต อาหาร และฤดูในการเกิดขึ้นของธาตุแต่ละชนิด การอ้างอิงถึงบทความทางพระพุทธศาสนาในเรื

* ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 76 อนึ่ง ในมหาภูตที่มีกรรมเป็นสมุฏฐานเหล่านั้น วาโยธาตุย่อม เป็นปัจจัยโดยเป็นสหชาตปัจจัยเป็นต้น และโดยเป็นเค…

บทความนี้สนทนาเกี่ยวกับมหาภูตที่มีกรรมเป็นสมุฏฐาน และอธิบายเกี่ยวกับธาตุทั้ง ๓ ว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างไร โดยเฉพาะธาตุ ๒ ที่อาศัยธาตุ ๒ จะได้แก่ธาตุข้างหน้าและธาตุข้างหลัง ซึ่งในเรื่องนี้จะมีการนำเสน

…มาบัติในกสิณข้อไหน ก็ให้ทำสมาบัติให้เกิดครบ ๘ (คือตั้งแต่ ปฐมฌาน จนถึงเนวสัญญานาสัญญายตนะ) ทุกข้อไป อนึ่ง มหาฎีกาว่า ที่กำหนดกสิณเพียงโอทาตาริณ เพราะอากาสกสิณทำให้เกิด อรูปสมาบัติไม่ได้ ส่วนอาโลกกสิณ นับรว…

บทนี้มีการอธิบายถึงการฝึกฝนจิตโดยอาการ ๑๔ ซึ่งรวมถึงวิธีการต่างๆ ในการฝึกจิตตามลำดับของกสิณและฌานที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งข้อแนะนำเกี่ยวกับการวางแนวทางเพื่อการเข้าถึงสมาบัติ ทั้งนี้ยังมีการอธิบายเพิ่มเต

…ื่อง ประดับต่างชนิด ก็ย่อมทำทองให้อ่อนควรแก่การ ด้วยกรรมวิธีมีสูบ เป่าไฟเป็นต้น แล้วจึงทำให้ ฉะนั้น อนึ่ง เปรียบเหมือนช่างหม้อ ผู้ประสงค์จะทำภาชนะต่างชนิด ก็ย่อมทำดินให้เป็นดินที่ขยำดี ให้เป็น ดินอ่อน แล้ว…

บทนี้กล่าวถึงการฝึกฝนจิตและการพัฒนาคุณธรรมที่ช่วยให้เกิดอิทธิวิธะ โดยเน้นว่าผู้มีบุพโยคะสามารถทำได้แม้ไม่ต้องฝึกตามลำดับ การควรฝึกฝนจิตตามอาการ ๑๔ และการทำให้จิตอ่อน ซึ่งจะนำไปสู่อิทธิวิธีที่แท้จริง เ

…ท่าน กล่าวไว้อีก ก็เพื่อแสดงความที่ฌานมีปฐมฌานเป็นอาทิ เป็นภูมิ เป็น บาท เป็นบท และเป็นมูลแห่งฤทธิ์ อนึ่ง นับก่อนเป็นนัยมาในพระสูตร ทั้งหลาย นัยนี้มาในปฏิสัมภิทา ท่านกล่าวไว้อีกเพื่อไม่หลงในนัยทั้ง สอง ดัง…

เนื้อหาพูดถึงลักษณะของจิตที่ได้รับการกำกับโดยวิริยะ สติ สมาธิ และปัญญา โดยอธิบายถึงความไม่หวั่นไหวของจิตในแต่ละกรณี เช่น อาเนญชะที่มีดังกล่าวเป็นเหตุให้จิตถึงความสว่างและมีฤทธิ์ นอกจากนี้ยังมีการยกอ้า

…วกับ การเจริญฌาน (กี่วาระก็ไม่เห็นจะเสียอะไร ?) คำอรรถกถาที่ว่า วาระหนึ่ง สองวาระ ก็เป็นแต่นิทัสสนะ อนึ่ง ตามที่กล่าวกันว่า "พระพุทธโฆสะ แต่งวิสุทธิมรรคก่อนแต่งอรรถกถา" นั้น ถ้าคำนี้เป็นจริง ก็ไฉนจึงมีการอ…

บทความนี้วิเคราะห์คำว่า 'อธิษฐานด้วยญาณ' ในวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายกระบวนการที่ภิกษุใช้เข้าใจและสร้างอภิญญา โดยการเข้าฌานและบริกรรมซ้ำ จนสามารถบรรลุเป้าหมายที่ต้องการ มีการพูดถึงการเข้าฌานที่ไม่จำเป็นต้

…ยว แล้วทรงแสดงแยกแผ่นดิน (ให้เห็นลงไป) กระทั่งถึงอเวจี และทรงแหวกอากาศ (ให้เห็นขึ้นไป) จนถึงพรหมโลก อนึ่ง ความข้อนี้ บัณฑิตควร (แสดง) ให้แจ่มแจ้งด้วยเรื่อง

ในบทนี้พูดถึงอาวิภาวปาฏิหาริย์ซึ่งเป็นฤทธิ์ของภิกษุที่ทำให้สิ่งดำเนินตามที่อธิษฐานและสามารถมองเห็นสิ่งที่ปิดบังได้ เช่น การที่พระพุทธเจ้าได้ทรงทำปาฏิหาริย์ขณะเดินทางจากเมืองสาวัตถีไปสาเกต โดยผู้คนทั้ง

…ผู้มี ฤทธิได้เจโตวสีนั้นก็ฉันนั้นเหมือนกัน ย่อมเดินไปบนน้ำอันไม่แตก ดุจเดินไปบนแผ่นดินก็ได้ ฉะนั้น" อนึ่ง มิใช่แต่เดินได้เท่านั้น เธอต้องการอิริยาบถใด ๆ อิริยาบถนั้น ๆ ได้ และใช่แต่ (อธิษฐานให้) เป็นดินได้…

เนื้อหาผลการเดินบนน้ำอันไม่แตก เรียกว่าอภิชชมาน สำหรับภิกษุผู้มีฤทธิ์และการปฏิบัติในการอธิษฐาน การอธิษฐานน้ำให้กลายเป็นดิน เพื่อสามารถเดินบนผิวน้ำได้ การอธิษฐานนั้นไม่ได้จำกัดเฉพาะน้ำในที่เพียงอย่างเด

…รับ แต่ว่ามหาสมุทรน่ะใหญ่นี่นา" ท่านก็ว่า "อาวุโส พระเถระแก่ ๆ ละก็ ทำของใหญ่ให้เป็นของเล็กก็ได้นะ" อนึ่ง พระจุฬสมุทรเถระนี้ฉันใด แม้พระติสสทัตตเถระก็ฉันนั้น ในตอนเย็น สรงน้ำ ครองอุตตราสงค์แล้ว พอความคิดว่…

ในบทนี้กล่าวถึงการทำให้ที่ไกลมาใกล้และของใหญ่ให้เป็นของเล็ก ซึ่งเป็นการสอนจากพระเถระแก่แก่เกี่ยวกับความคิดในการเคารพพระมหาโพธิ และการออกเดินทางไปยังสถานที่ที่สำคัญ โดยได้ยกตัวอย่างพระผู้มีพระภาคเจ้าแล

… [ทำของน้อยให้เป็นของมาก] ะได้ทำของ ส่วนในเรื่องอิลลิสเศรษฐี พระมหาโมคคัลลานเถระไ น้อยให้เป็นของมาก อนึ่ง ในเรื่องกากวฬิยะ พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ได้ทรงทำ ได้ ยินมาว่า พระมหากัสสปเถระใช้เวลาเข้า (นิโรธ) สมาบั…

เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระเถระได้ถวายขนมและข้าวต้มแก่พระผู้มีพระภาคเจ้า โดยมีการเล่าเรื่องของพระมหาโมคคัลลานเถระและพระมหากัสสปเถระที่มีการทำของน้อยให้เป็นของมาก รวมถึงเรื่องราวการช่วยเหลือคนยากจน พร้อม

…น ดั่งนี้ * กรณีฑาย มหาฎีกาแก้ไว้ว่า เปฬาย แปลว่า จากหีบ แล้วก็บอกไว้อีกว่า "นิม โมกโตติ จ วทนฺติ - อนึ่ง แปลกันว่า "คราบ" ก็มี" ในที่นี้เห็นว่าแปลว่า "คราบ" สนิทกว่า.

บทความนี้กล่าวถึงการนิรมิตกายอื่นในวิสุทธิมรรค โดยมีการแสดงความเปรียบเทียบระหว่างหญ้าปล้องและไส้ เพื่อสร้างความเข้าใจในธรรมวินัย มโนมยาอิทฺธิ แสดงถึงการมีรูปร่างที่คล้ายคลึงกัน เหมือนกันกับรูปมโนมัยขอ

…ปัจจัย) บ้าง ธรรมชาตินั้นชื่อว่า โสตธาตุ เพราะอรรถว่าได้ยิน และเพราะ อรรถว่ามิใช่ชีวะ (เป็นแต่ธาตุ) อนึ่ง ชื่อว่า โสตธาตุ เพราะเป็น เหมือนธาตุหู เหตุที่กิจแห่งธาตุหูดังนี้บ้าง (ความหมายแห่งบาลีที่ว่า ทิพพา…

บทความนี้อธิบายความหมายของโสตธาตุที่เป็นทิพย์และความสามารถในการได้ยินเสียงจากทั้งมนุษย์และเทวดา รวมถึงการอธิบายว่าผู้ที่สามารถได้ยินเสียงที่เกินกว่าธาตุหูเนื้อมนุษย์ได้เป็นเพราะอำนาจของทิพยวิหารและการ

…่าเป็นสิ่งที่อาศัยอยู่โดยเป็นโคจร (คือ เป็นอารมณ์สำหรับระลึก) กำหนดรู้ได้ด้วยวิญญาณ (ความรู้) ของตน อนึ่ง แม้ที่กำหนดรู้ ด้วยวิญญาณ (ความรู้) ของท่านผู้อื่น ก็ชื่อ นิวฏฐะ พึงเห็นในการ ระลึกถึงท่านผู้เป็นฉิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับนิวุฏฐธรรมที่ตั้งอยู่บนขันธ์ ซึ่งหมายถึงเรื่องต่าง ๆ ที่สามารถระลึกได้ด้วยวิญญาณ การศึกษานี้เน้นถึงการเข้าใจนิวุฏฐธรรมที่มีได้เฉพาะพระพุทธเจ้า และถึงวิธีการระลึกถึงปุพเพนิวาสา ความหมาย