อรรถกถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 33 / 42

…์พระภาคมีได้ทรงแสดงไว้ในองค์ส่งยุค เนื้อ ความเฉพาะคำแห่งอริยสัตว์ พระอรรถถาการย์ กล่าวไว้แล้ว แม็ ในอรรถกถาจารย์ในคริสต์ศาสนา ในคริสต์ศาสนา ในคริสต์ศาสนา ในคริสต์ศาสนา อรรถกถาจารย์ในคริสต์ศาสนา ในปรุหมวรรษแ…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับมังคลตัณหา การอธิบายคำหลักจากพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับทุกข์และธรรมชาติต่างๆ ที่มีผลต่อการทำกรรม ความสัมพันธ์ระหว่างความตั้งใจและการดำเนินชีวิตในธรรมที่พระองค์ประทานให้ รว

…ล่ม ๕ หน้า ๖๕ เป็นมงคล เพราะเป็นเหตุแห่งความก้าวล่วงสังสารทุกข์ได้." [๒๕] กล่าวว่า อภิสมอแลน นี้ พระอรรถกถาจารย์กล่าว หมายอามตรัสอธิษฐานญาณดลย. ด้วยเหตุนี้นั่น พระผู้มีพระภาค จึงตรัสว่า "ภิญญทั้งหลาย ผู้ใดอ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสังสารทุกข์และมงคลแห่งการเห็นทุกข์ ความดับทุกข์และข้อปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ ซึ่งพระผู้มีพระภาคได้ตรัสถึงความสำคัญของการเข้าใจเหตุของทุกข์และการดับทุกข์ในบทพระสูตรต

ประโยค ๕- มังคลัตถทีปิสมินิแปล เล่ม ๕ - หน้า ๗๑ และปัญญามันเป็นตัวผลึกิออกมายจากมรรค." อรรถกถาหวยปคานปูสนาสูตรว่า "สมาธิสิมปุคุลด้วยอรหัตผล บัณทิตพึงวุติว่า เณไววมุติ เพราะสำอกรา, ปัญญา สัมปุตด…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของปัญญาและการบรรลุอรหัตผลในพระพุทธศาสนา พร้อมทั้งอธิบายถึงการที่ปัญญาสามารถนำบุคคลให้ถึงจุดหมายแห่งความหลุดพ้นได้ ด้วยการพิจารณาและเข้าใจอริยสัจ การบรรลุอรหัตผลไม่เพียง

อรรถกถาอิติวิธุตตะว่า “บทว่า ทุตมะ ตัอมา เป็นภาษาบาลี หมายเอานิพพานครบ ๒ อย่างเหล่านี้ ตัอหาเรียกว่ากวณะ (…

อรรถกถาอิติวิธุตตะนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับนิพพานและธรรมชาติในภาษาบาลี โดยนิพพานแบ่งเป็นสองประเภทที่เกี่ยวข้อง…

ประโยค - มังคลัตถทีนี้แปล เล่ม ๕ - หน้าที่ 75 [๕๕๐] อรรถกถามูลปริยายสูตร และอรรถกถาอิติฤๅตกฺตวา "บทว่า อรฬ" ความว่า ผู้มีฌานอันไกล คือเป็นผู้มีฌานในที่ไกล อ…

ในเอกสารนี้มีการอภิปรายเกี่ยวกับการได้ฌานและการละอาสะวา 4 ของภิกษุผู้มีฌานที่ควรแก่การปฏิบัติ โดยนักบรรยายได้เน้นถึงความสำคัญของการทำกิจที่เหมาะสมเพื่อบรรลุธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการวิเคราะห์บทเกี่ยวกั

…น้อมไปในนหพาน คือความ ที่จิตเป็นธรรมน้อมไป โน้มไป โอนไป ในนี้พานนั้น ชื่อว่า นิพพานมิสุขติ." [๕๕๒] อรรถกถาก็ตกะว่า " สองบทว่า ตสฺส ติตฺถุนุตว ความว่า กรรมอันเป็นเหตุในภาพก่อนของกิริยผู้นั้น ยังไม่

บทนี้พูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างสังโยชน์และกรรม โดยเห็นว่าปัจจัยแห่งสงสารและวิบากขัดขวางการถอนสัตว์ออกไปจากวิญญา ด้วยความที่ธรรมเหล่านี้เป็นสิ่งที่กำหนดกรรมและการเกิดในภพต่าง ๆ พร้อมทั้งการออกจากเครื่อง

…ะ, ธรรมเป็นที่สั่นสะเทือนเป็นต้นนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสว่า 'อรหั ต์.'" พระบาลในอรหั ตสูตร จบ. [๔๔๕] อรรถกถาชมพูทาวาทสูตรว่า "สองบทว่า ชมพูทาวโก ปรังพบฉิ โด ได้แก่ ปรังพบผู้มั่งง่าย ซึ่งเป็นหลานของพระเถระ มี…

บทความนี้อธิบายถึงคำสอนในอรหัตสูตรโดยเฉพาะความหมายของนิพพานและการสั่นสะเทือนของธรรม พร้อมการวิเคราะห์จากท่านสกวามายารเกี่ยวกับกิเลสและอารมณ์ของโครฎภิญญา การสนทนาระหว่างพระสารบุตรและคำสอนที่ถ่ายทอดซึ่ง

…เป็นปริยัติแห่งธรรม ด้วยอารมณ์อย่างนี้." [๕๕๗] ส่วนถกว่าโดยนิพพานมาก มาภาวนาอรุณ-วิ่งค้า โดยพิศดาร. อรรถกถาอารรหัตสูตรว่า " พระอรหัต ย่อมเกิดขึ้นในที่สุดแห่งระวกะ โทษะ และโมหะสิ้นไป, นั่น พระสารีบุตรเถระ จึ…

บทนี้กล่าวถึงความสำคัญของนิพพานซึ่งเป็นที่สุดแห่งสภาวะ โดยอรรถกถาได้อธิบายว่า พระอรหัตนั้นย่อมเกิดขึ้นเมื่อโทษะและโมหะสิ้นไป ธรรมถือเป็นที่สิ้นสุดของทุกสิ่ง และนิพพ…

…ามดีดเป็นธรรมชาติ ดงาม ด้วยความคิดอันอาจารย์ได้อยู่ แต่สติปาทิกด มีชนะอย่างอื่นเป็น คติแท้ [๒๕๒] ในอรรถกถามงคลสุดธรนี้ พระอรรถกถารักษ์กล่าวว่า "มโน (ใจ) มานะ (ในทม มโนใจ) ชื่อว่า จิต." อรรถกถามูลปริยายสูต…

ข้อความนี้สำรวจความหมายของจิตและธรรมชาติในบริบททางธรรม โดยอธิบายถึงจิตในแง่มุมที่มีความสัมพันธ์กับอารมณ์และปัญญา การสำรวจนี้รวมถึงการศึกษาเรื่องความคิด การรับรู้ และภาวะจิต โดยมีการอ้างอิงถึงแหล่งที่ม

… มานะสะ เพราะเกิดขี้ว่าในนั้นนั้น. บาวว่า ขนสุภา ได้แก่ ผู้ปราถา คือยมค แบ่งไป ในสัตว์โลก." [๕๒๗] ในอรรถกถามงคลสูตรนี้ พระอรรถกถารยกว่่าว่า บทว่า สุต ควา มา แห่งกินกุ ไมตรีติ ผู้ในกลางกดี ผู้เถรดี อรรถกาถาป…

…งการอธิบายมรรคอันเลิศและความหมายของคำว่ามานะสะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับอารมณ์และการตัดขาดจากความยึดมั่น พระอรรถกถาได้ยกตัวอย่างถึงภิกษุที่มีพรรษาต่างๆ โดยแบ่งเป็นกลุ่มตามจำนวนพรรษา เช่น ผู้ที่มีพรรษาไม่ครบ ๕ จะถือ…

… "บัณฑิตทั้งหลาย ย่อมไม่หวั่นไหวในเพราะนิบทและสรรเสริญ เหมือนภูเขาศิลาทำทีบไม่หวั่นไหวเพราะละมัน" อรรถกถาพระธรรมบทนั้นว่่า "บรรดาบทเหล่านั้น บงกล่าวว่านินทาปลาสุข มีวิตฉันว่า ในพระอภิธรรมนี้ พระผู้พระภาค …

เนื้อหาอธิบายถึงความรู้ในการไม่หวั่นไหวจากโลกธรรมต่างๆ โดยยกตัวอย่างบัณฑิตซึ่งมีความมั่นคงเหมือนภูเขาศิลาทำทีบที่ไม่หวั่นไหวต่อสิ่งภายนอก เช่น รูป เสียง กลิ่น รส และผัสสะ นอกจากนี้ ยังกล่าวถึงการรักษา

…ย่อมรู้ว่าถิงโดยชอบ บาลีในโลกธรรมสูตรที่ ๒ ในปฐมวรรค ปฐมปิณนา สาใน อัญญถินาบติ องคุตตรนิวาย. [๒๕๕] อรรถกถา ทุติย โลกธรรมสูตรนั้นว่า "บทว่า โก วิสิโล คืออะไรเป็นเหตุแลกกัน โดยว่า อภิปลายโล ได้แก่ เป็นความ ป…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ธรรมในโลกธรรมสูตรที่ ๒ ผ่านการตีความหมายและคำศัพท์สำคัญ เช่น 'อภิปลายโล' และ 'ปริทยาย' พร้อมการอธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติหลักโดยผิดเหตุต่างๆ ในทางธรรมเพื่อให้เกิดความเข้าใจที

…) ผู้ค้นทุกขธรรม อันใดอันหนึ่งก็ต้องแล้ว อันใดเล่า ? ภิกษุทั้งหลาย เนรี่อเรียกวว่า ความโศก.” [๓๕๐] อรรถกถามหาสตัปุฎฐานสูตรว่า “ว่า พุทธะน คว่าว่า ด้วยอรรถคฤคลื่นมิคความเลื่อมมือความเลื่อมจาก อฏิเป็นต้นอย่า…

ในพระพุทธศาสนา การโศกหรือโทมนัสถูกกล่าวถึงว่าเป็นผลจากความเจ็บปวดภายในจิตใจ ซึ่งพระปัจเจกพุทธเจ้าทรงสอนว่าความเศร้าใจเกิดจากเหตุที่มาจากการมีความอธิษฐานหรือการค้นหาทุกขธรรม ความเศร้าโศกภายในสามารถส่งผ

ประโยค - มั่งอัดทีนี้เป็นแปล เล่ม ๕ หน้า 112 อนิจจะ ถิมมะศัพท์มีเหตุเป็นบรรยาย เหตุอันนั้น พระอรรถกถาจารย์จึงกล่าวว่า “อันเหตุแห่งทุกข์” ภาวะแห่งบุคคลหรือแห่งจิต ผู้ถึงความโศก คือผู้เศร้า ชื่อนี้มีควา…

บทความนี้กล่าวถึงความเศร้าและอาการที่เกี่ยวข้องในจิตใจตามพระธรรม โดยพระอรรถกถาจารย์ได้เผยถึงสภาพความโศกที่เกิดขึ้นในชีวิตและสภาพอันเป็นตัวแทนของบุคคลซึ่งมีความเศร้าใจ ภาวะแห่งบุ…

…ง. หนึ่งใน 2 นั้นบวชแล้ว อยู่ในวัดนั้น บรรลุพระอรหันต์แล้ว. เรื่องหญิงผู รับประพฤตินอกใจ จบ. [๒๕๔๗] อรรถกถาติด ยอดสูตรนั้นว่า " ทว่า มหาสาวูโช ความว่า ชื่อว่า มโหษมมาก ด้วยเหตุแม้ 2. มีโทษมากอย่างไร ? จริงอ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเกิดในท้องของหญิง การตัดสินใจของเด็กที่เกิดจากหญิงนั้น และการหล่อเลี้ยงโดยปู่ เรื่องราวเกี่ยวกับความรักของมารดาและการเสียสละ รวมถึงความเข้าใจในธรรมชาติของการดำรงชีวิต ฯลฯ สามารถศึกษ

ประโยค - มงคลถาดนี้เป็นเปล เล่ม ๕ หน้า 135 เหตุนี้คนโลก จึงไม่อรรถรส, คนโลก จึงไม่เห็นธรรม. [๕๕๐] อรรถกถาทูตีปนาสก์ ในสตนกนิบาต อังคุตตร นิทานว่า "สองนาว่า อนุตตา ชาต" แลว่า เกิดขึ้นแล้ว ณ ภาย ใน สองนาว่า…

ในบทนี้กล่าวถึงความรู้ของคนโลกที่ไม่เห็นธรรมและไม่รู้รสความเจริญ โดยอ้างอิงถึงอรรถกถาทูตีปนาสก์ ซึ่งพูดถึงสองนาว่าความมืดในชีวิตและการไม่รู้จักธรรม คนไม่รู้จักอรรถมีความมืดอยู่ในจิตใจ …

…๕๑ ความยินดีและยินร้าย พระอรหันต์ เป็นคู่กัน ในอภิธรรมมนต์และอนิญาธรรม์ ด้วยอาการอย่างนี้." [๒๐๙] อรรถกถาปมัติสูตรนี้ว่า " สองนางว่า อภิญญานุสราต์ ความว่า เป็นผู้คู่ที่ในอรรถน์ อย่าง เพราะเป็นผู้ปล่อย ซึ่…

บทความนี้กล่าวถึงความยินดีและความยินร้ายในพระอรหันต์ซึ่งเป็นคู่กันในอภิธรรมและอนิญาธรรม. ประเด็นสำคัญที่นำเสนอ ได้แก่ การปล่อยวางอารมณ์ โดยไม่ยึดติดกับลาภและอลาภ ทั้งนี้ยังกำหนดกรอบความสัมพันธ์ที่มีต่

…งอยู่. บทว่า อนุโรธโรสมฺมฤฺติญฺโญ ความว่า ท่านก้าวล่วงได้ โดยชอบ ซึ่งความยินดีและความยินร้าย."[๖๐] อรรถกถาฑุปริณามสํ ภาษาํ ตินินฺทํ องฺคุตรนิกายว่า "บทว่า อานนุโย ความว่า ผู้ควรเอื้ออำนับบันดล กล่าวคือ ของ…

…เฉพาะอย่างยิ่งเรียนรู้ว่าผู้ที่เข้าใจธรรมะย่อมมีความอ่อนโยนและสามารถกระทำสิ่งที่ดีได้อย่างชัดเจน. ในอรรถกถามีการแจกแจงคำที่เกี่ยวข้องซึ่งอธิบายความดีและสิ่งที่ควรใส่ใจในการบูชาด้วย.

…ัสว่า "เทพบหลายๆ ย่อมไม่สามารถ เพื่อจะเห็นพระอินทร์นั้นนั้น ผู้มีภัยไปปราศ มีสุข ไม่เศร้าโศก" [๒๐๖] อรรถกถากัณฑ์สูตรนั้นว่า "บรรดาทเทพบหลายๆ บาท ว่า ตำ วิจิตรยิ้ม คำว่า "มีอภัย" เพราะ ปราศจากเหตุแห่งภัย ชื่…

เนื้อหานี้กล่าวถึงคำสอนที่พระผู้มีพระภาคตรัสเกี่ยวกับการเห็นพระอินทร์และความหมายของสุขที่เกิดจากการมีอภัย ซึ่งส่อให้เห็นถึงสภาวะที่ไม่เศร้าโศก ได้มีการอธิบายถึงธรรมชาติของจิตพร้อมกับการเข้าใจในมรรคเบื

…ค ได้ตรัสคำนี้ตามท่านพระราชว่า) “มาร มารคือรูป มารคือทาน มารคือสัญญา มารคือสงสาร มารคือวิญญาณ." อรรถกถา-ขันทธรรมว่านว่า “มาระ ท่านเรียกวามาร ในพระนามนี้นั้น ก็เพราะเหตุที่ชื่อว่ามาระ อันพื้นฐานเป็นต้น ไ…

บทความนี้นำเสนอคำอธิบายเกี่ยวกับคำว่า 'มาร' ซึ่งมีความหมายหลายอย่างตามพระธรรมเทศนา พระผู้พระภาคได้อธิบายว่า มารคือรูปร่าง ร่างกาย ความรู้สึกและสิ่งที่ยึดถือซึ่งทำให้มนุษย์ประสบความลำบากและทุกข์ยาก การ