มังคลัตถทีปิสมินิแปล เล่ม ๕ - หน้า ๗๑ : หน้า 71/174

ประโยค ๕- มังคลัตถทีปิสมินิแปล เล่ม ๕ - หน้า ๗๑ และปัญญามันเป็นตัวผลึกิออกมายจากมรรค." อรรถกถาหวยปคานปูสนาสูตรว่า "สมาธิสิมปุคุลด้วยอรหัตผล บัณทิตพึงวุติว่า เณไววมุติ เพราะสำอกรา, ปัญญา สัมปุตด้วยอรหัตผล พึงทราบว่า ปุญญาวิมุติ เพราะสำอกรา, ปัญญา สมปุตด้วยอรหัตผล ที่พึงทราบว่าผู้ถือเป็นจริง ข่มเกล้าส ทั้งหลายได้ด้วยกำลังอัปปนาฏนแล้วบรรลุ ชื่อว่า เณไววมุติ เพราะ สำอกรา; อรหัตผลที่บุคคลผู้มีวุฒิเป็นจริง ย่อมธรรม มาตรวาวุปาราณาให้เกิดแล้ว เห็นแจ่มแจ้ง บรรลุแล้ว ชื่อว่า ปัญญาวิมุติ เพราะสำอกรา เพราะสำอกราอิวิชา. อนาคามิมชื่อว่า เจโตวิมุติ เพราะสำอกรา เพราะสำอกราอวิชนา, บทว่า อนุคริยาย ได้แก่ เพื่อทำที่สุดแห่งวัฏฏูกง. บทว่า ชาติรูปา ได้แก่ เป็นผู้เข้าถึงชาติเกล้าแล้ว, อีกอย่างหนึ่ง เป็นผู้บรรลุและชรา เข้าถึงแล้ว, อธิบายว่า สมณพรหมนั่ทเหล่านั้น ย่อมไม่พ้นจากชาตี และชราไปได้." ก็เผยลำผู้เห็นจะเสวยแล้ว ข่มส่งสารทุกข์ไปได้ นับไม่ถ้วน. ประโยชน์อันไรด้วยเรื่อง (เป็นอุทธาหรณ์). ถาว่าด้วยการเห็นอริยสัจ จบ. ๑. ป. โช ฯ ล ุ ๒/๘๙๐