ความเข้าใจในจิตและธรรมชาติ : หน้า 102/174

มังคลัตถทีปนีแปล เล่ม 5 : หน้า 102/174 การเข้าใจธรรมชาติของจิตและมโนในบริบทของความรู้สึกและความคิด

30 ก.ย. 2564

0 ครั้ง

ความเข้าใจในจิตและธรรมชาติ มังคลัตถทีปนีแปล เล่ม 5 หน้า 102

หน้าที่ 102 / 174

สรุปเนื้อหา

ข้อความนี้สำรวจความหมายของจิตและธรรมชาติในบริบททางธรรม โดยอธิบายถึงจิตในแง่มุมที่มีความสัมพันธ์กับอารมณ์และปัญญา การสำรวจนี้รวมถึงการศึกษาเรื่องความคิด การรับรู้ และภาวะจิต โดยมีการอ้างอิงถึงแหล่งที่มาของความรู้และความเข้าใจในธรรมชาติของมนุษย์ รวมถึงการพูดถึงแนวทางการพัฒนาจิตในทัศนะทางพุทธศาสนา ที่มุ่งหวังให้ผู้เรียนเข้าใจความเป็นจริงและเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น

หัวข้อประเด็น

-จิตและธรรมชาติ
-ความสัมพันธ์ระหว่างมโนและจิต
-อารมณ์และปัญญา
-แนวทางการพัฒนาจิต
-อรรถกถาและการศึกษา

ข้อความต้นฉบับในหน้า

ประโยค - มั่งคั่งดีก็เป็นเพราะ เล่ม ๕ - หน้า 102 ทั้งหมดเมื่อเอกเทศกแห่งสถานที่มีภูเขา แม่น้ำ และสมุทรเป็นต้น อัน ตนเห็นแล้ว ย่อมเรียกเขาเป็นด่านว่า เราเห็นแล้ว ฉะนั้น ผู้นักา อ่อน ได้ความโดยประกายใด ๆ ในที่ใด ๆ ก็พึงถือเอาความโดย ประกายนั้น ๆ ในที่นั้น ๆ เพราะเหตุนี้ ธรรมชาติใด ย่อมสังสม โดยความเป็นอภิบาทและธรรมชาติดี คำว่า จิต เพราะเป็น ธรรมชาตินันธรรมกตกแต่ง ธรรมชาตินั้น ท่านก็เรียกว่า จิต โดย อาการนั้น ส่วนธรรมชาติดี ไม่เป็นไปโดยประกายั้น ธรรมชาติด นั้น คือ กิริยาดิฝ่ายกามพอธิ์คู่ และอันมีชมจิต บันติพูง ตราบว่า จิต ด้วยอำนาจแทนามธรรมมิวามดีดเป็นธรรมชาติ ดงาม ด้วยความคิดอันอาจารย์ได้อยู่ แต่สติปาทิกด มีชนะอย่างอื่นเป็น คติแท้ [๒๕๒] ในอรรถกถามงคลสุดธรนี้ พระอรรถกถารักษ์กล่าวว่า "มโน (ใจ) มานะ (ในทม มโนใจ) ชื่อว่า จิต." อรรถกถามูลปริยายสูตรว่า " ราะคดี จิตดี อรหัตดี ชื่อว่า มานะสะแรงอยู่ รา่คือว่า ในประโยคนี้ว่าบ่วง ซึ่ง เกี่ยวไปในอากาศ ชื่อว่า มานะสะแจ จิต ชื่อว่า มานะสะแนในประโยค นี้ว่า "ใจ ฉันทะมีใจ ชื่อว่าจิต" อรหัต ชื่อว่า มานะสะแนในประโยค นี้ว่า "ข้าแต่ท่านผู้ปราฏฎในหมู่ชน สาวกของพระองค์ ยังเป็นเสะ ยังไม่บรรลุพระอรหัต พึงทำกลอุบาย (เสียเร็ววัน)." วิญญูลปริยายสูตรว่า " ระแคเชว่า มานะสะแ เพราะมีใจ © ป. โช. ข. ขบ. ๑๖๒๓. ป. สุ. ๑๕/๕๓. ต.ส. ๑๕/๑๔๓. ส.ส. ๑๕/๑๓๓

Tags : #จิต #ธรรมชาติ #มโน #อรหัต #กิริยา #ปัญญา