หน้าหนังสือทั้งหมด

การวิเคราะห์นามรูปและอายตนะในภพต่างๆ
253
การวิเคราะห์นามรูปและอายตนะในภพต่างๆ
…อย่างนั้น (แต่) ในอรูปภพ ( ปฏิสนธิวิญญาณ ) เป็นปัจจัย แห่งนามอย่างเดียว นามรูปในกามภพ เป็นปัจจัยแห่งอายตนะครบ ๖ ในกามภพ นามรูปในรูปภพเป็นปัจจัยแห่งอายตนะ ๓ ในรูปภพ นามในอรูปภพ เป็นปัจจัยแห่งอายตนะ ๑ ในอรูปภ…
บทนี้พูดถึงการเป็นปัจจัยของนามรูปและอายตนะในภพต่างๆ โดยแสดงให้เห็นว่าในกามภพมีความสัมพันธ์กับเวทนาและตัณหาอย่างไร รวมถึงการกระทำที่อาจเกิดจากก…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 258
260
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 258
…ุทัยทั้งสอง เป็นนิโรธสัจ ปฏิปทาที่เป็นเหตุรู้นิโรธเป็นมรรคสัจ ในโสตะ ฆานะ ชิวหา กาย และมนะ ก็นัยนี้ อายตนะ ๖ มีรูป เป็นต้น หมวดวิญญาณ ๖ มีจักขุวิญญาณเป็นต้นผัสสะ ๖ มีจักขุ- สัมผัสเป็นต้น เวทนา ๖ มีจักขุสัมผ…
ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า
การจำแนกและการแสดงธรรมในพระวิสุทธิมรรค
285
การจำแนกและการแสดงธรรมในพระวิสุทธิมรรค
…รมทั้งปวง โดย ประเภททั้งหลาย มีประเภทกุศลเป็นต้น หรือว่าซึ่งธรรมมีกุศลธรรม เป็นอาทิ โดยประเภท ขันธ์ อายตนะ ธาตุ สัจจะ อินทรีย์ และ ปฏิจจสมุบาทเป็นต้น หรือว่าซึ่งอริยสัจคือทุกข์ โดยอรรถ (4) คือ ปีฬนะ ( บีบคั…
ในพระวิสุทธิมรรคมีการจำแนกธรรมโดยการแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น กุศลธรรม อริยสัจ และการระบุลักษณะต่างๆ เช่น ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค โดยมีการประมวลมาในรูปแบบที่ชัดเจน การอธิบายธรรมอย่างลึกซึ้งด้วยอร
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
180
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
… ในโกฏฐาสทั้งหลายมีผมเป็นต้น หรือว่า ท่านผู้นี้ได้ชื่ออย่างนี้ เพราะอาศัยขันธ์ ๕ เหล่าใด เพราะอาศัย อายตนะ ๑๒ เหล่าใด เพราะอาศัยธาตุ ๑๘ เหล่าใด ในธรรม ทั้งหลายมีขันธ์เป็นต้นเหล่านั้น เจ้าโกรธรูปขันธ์หรือ” ห…
…บทนี้พูดถึงการโกรธซึ่งเกี่ยวข้องกับขันธ์ ๕ และธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม รวมถึงความสัมพันธ์กับอายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ การเข้าใจถึงความโกรธ และฐานที่ตั้งของมัน เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไม่ให้เกิดความวุ่นวายใจ ใน…
ความหมายของเนวสัญญานาสัญญายตนะในวิสุทธิมรรค
257
ความหมายของเนวสัญญานาสัญญายตนะในวิสุทธิมรรค
…นมีสัญญาก็มิใช่ไม่มี สัญญาก็มิใช่) เนวสัยญานาสัญญะ (ฌาน) ด้วย เนวสัญญานาสัญญะ (ฌาน) นั้น ชื่อว่าเป็นอายตนะ เพราะนับเนื่องอยู่ในมนายตนะ และ ธัมมายตนะด้วย เหตุนั้นจึงชื่อเนวสัญญานาสัญญายตนะ (อายตนะ ศัพท์ทั้ง …
…สำคัญในการฝึกปฏิบัติทางธรรม. นอกจากนี้ ยังได้กล่าวถึงความแตกต่างระหว่างกฎเกณฑ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอายตนะในมุมมองของธรรมอย่างละเอียด.
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
81
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…ำภพวิเศษมาให้ เหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสไว้ว่า "ถามว่า บุคคลทั้งหลายบำเพ็ญปฐม ๑. มหาฎีกาว่า อายตนะ ในที่นี้หมายถึงเหตุที่จะให้ได้อภิญญา อันสำเร็จมาแต่ชาติก่อน เพราะว่าผู้จะได้อภิญญานั้นต้องเป็นคนมีอ…
บทนี้กล่าวถึงอานิสงส์ของการเจริญอัปปนาสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยมีอภิญญาเป็นเครื่องหมายแสดงความก้าวหน้า การทำให้แจ้งด้วยอภิญญาเพื่อเข้าถึงความรู้ยิ่ง ทั้งยังชี้ให้เห็นถึงการมีภพวิเศษจากการฝึกสมาธิที่ไม่เ
วิชาธรรมวรรคภาค ๑ ตอน ๑
9
วิชาธรรมวรรคภาค ๑ ตอน ๑
…งธรรม) อันเป็นอนุโลมมิ (คือความแก่ธรรมคือการงานที่ประสงค์จะทำไม่ขัด กัน) รูปเดียวกันนั้น ในกมมายนะ (อายตนะคือการงาน) ทั้งหลาย ที่บุคคลจัดทำด้วยโยคะ (คือปัญญา) ก็ดี ในสิปปายะนะ (อายตนะ คือศิลปะ) ทั้งหลายที่บ…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิชาธรรมวรรคที่ 1 อธิบายถึงแนวคิดเกี่ยวกับปัญญา ประกอบด้วยจินตามปัญญา สุตมปัญญา และภาวนามยปัญญา พร้อมทั้งการแบ่งประเภทของปัญญาออกเป็นปริตตรามิมปัญญา มหิคอตามิปัญญา และอัปปามานรมปัญญา ส
อาหารชูปและอำนาจแห่งกัมมะ
43
อาหารชูปและอำนาจแห่งกัมมะ
…ปเหล่านี้ รูปอดนะ ชื่อฤๅรูป เป็นวิสัย แห่งอันเห็น สัททายตนะ ชื่อสุรูป เพราะเป็นวิสัยแห่งอันได้ยิน ๓ อายตนะ คือ คันนะ ระสะ โผฏฐัพพะ ชื่อมุฏรูป เพราะเป็นวิสัย แห่งอันก็ที่รับอารมณ์อันถึงเข้า รูปที่เหลือ ชื่อว…
บทความนี้พูดถึงอาหารชูปที่มีรูปแบบต่าง ๆ และอำนาจแห่งกัมมะที่มีผลต่อการรับรู้ในรูปแบบต่าง ๆ โดยเฉพาะรูปที่มีความสำคัญในทางวิทยาศาสตร์และปรัชญา รวมถึงวิญญาณและการรับรู้ทางสัมผัส เช่น การมองเห็น การได้ย
วิถีธรรมกรมเปล่า ตอน ๑
126
วิถีธรรมกรมเปล่า ตอน ๑
…ดยแยกอาวะ] แต่ (เมื่อว่า) โดยว่าแปลกกัน พึงทราบว่าทรวาและอารมณ์ มีจักษุและรูปเป็นต้นนั้น ได้ชื่อว่า อายตนะ เพราะเป็นที่สืบต่อ ๑ เพราะเผ่าผลหลาย ๑ เพราะนำอาตะไป ๑ ตามนี้มหาหิติว่า สาสธรรมในที่นี้เหมือนหมายเอ…
…สดงถึงธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทางสัมผัส เช่น กลิ่น รส และการเชื่อมโยงในสิ่งที่รู้จักได้ผ่านอายตนะซึ่งอาจส่งผลต่อชีวิตและความรู้สึกของสัตว์ในการปรับตัวตามสภาพแวดล้อม โดยอธิบายถึงความสำคัญของกายในการ…
วิชาธรรมวรรณเปล่า ภาค ๓ ตอน ๑
130
วิชาธรรมวรรณเปล่า ภาค ๓ ตอน ๑
…ารมณ์เหล่านั้นไม่มี (จิตเจตสิก) ก็ไม่มี ประการ ๑ ธรรมทั้งหลาย (มีจักุและรูปเป็นต้น) นั้น ได้ชื่อว่า อายตนะ ฯ แม้โดยเหตุเหล่านี้คือ โดยอรรถว่าเป็นสถานที่อยู่ ๑ โดยอรรถว่าเป็น บ่อเกิด ๑ โดยอรรถว่าเป็นทุ่มหนุม…
…ณเปล่า ภาค ๓ ตอน ๑ กล่าวถึงทวารและอารมณ์ตามหลักธรรมว่ามีจักุและรูป เป็นเหตุแห่งจิตเจตสิก การเข้าใจในอายตนะ เช่น สถานที่เกิดและที่อยู่นั้นเป็นสิ่งสำคัญที่บัณฑิตพึงทราบ พร้อมกับอธิบายลักษณะต่าง ๆ ของจักุให้เข…
วิชาธรรมะเทวทฤต ภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๐
131
วิชาธรรมะเทวทฤต ภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๐
…อุทิศวาร และธรรมมาณะเป็นอารมณ์แห่งกองวิญญาณที่เนื่องใน ไม่ทั่วไป (แก่วิญญาณนี้มีจิตวิญญาณเป็นต้น) " อายตนะ ๑๒ พระผู้พระภาคเจ้าสดา โดยที่ทรงกำหนดไว้เป็น อุทิศวารและเป็นอารมณ์แห่งกองวิญญาณ ๖ ดังนี้ วินิจฉัยโด…
บทความนี้วิเคราะห์เกี่ยวกับธรรมและอารมณ์ของกองวิญญาณ โดยเฉพาะอายตนะ ๑๒ ที่ถูกกำหนดเป็นอุทิศวารและอารมณ์ของกองวิญญาณ ๖ การแบ่งแยกทางฝ่ายและการแสดงธรรมจะช่วยให้เข้าใจวิถ…
วิทยามิรรมเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๑
132
วิทยามิรรมเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๑
ประโยค - วิทยามิรรมเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๑ แหละแก้ใช้ได้ จริงในเหล่าอายตนะภายใน จักขายตนะเป็นอายตนะ ที่ปรากฏ เพราะเป็นวิสิฐที่เห็นได้และกระทบได้ เหตุนี้จึงทรงแสดง เป็นข้อแรก …
บทความนี้อธิบายถึงการจัดลำดับการแสดงของอายตนะภายในและภายนอกในวิทยามิรรมเปล โดยเริ่มจากอายตนะที่สำคัญที่สุดและดำเนินเรื่องผ่านโครงสร้างที่เกี่ยวข้…
วิทยามิกรแปลง 3 ดอน 1
133
วิทยามิกรแปลง 3 ดอน 1
ประโยค - วิทยามิกรแปลง 3 ดอน 1 - หน้าที่ 132 อายตนะทั้ง 12 ก็เป็นแผน่ามรูปเท่านัน เพราะมนายตนะและธรรมมะยตนะเป็นส่วนหนึ่ง ถึงจะเข้ากับนาม และอายตนะที่เห…
เอกสารนี้เน้นการอธิบายเกี่ยวกับอายตนะทั้ง 12 โดยการแยกประเภทที่เกี่ยวข้องกับรูป และวิญญาณที่มีอยู่ในอายตนะ รวมถึงประเภทต่างๆ ของมนายตนะ แ…
การวิจัยกิจกรรมปลูกในบริบทจิตวิญญาณ
135
การวิจัยกิจกรรมปลูกในบริบทจิตวิญญาณ
…ั้งหลาย มีจักวิญญาณเป็นอาทิตย์เกิดขึ้นในเพราะความพร้อมเพรียงแห่งจักจงและ รูปเป็นต้นแแน เพราะเหตุนัน อายตนะเหล่านั้น บัดทีพึงเห็นโดย ไม่มีความดำริและโดยไม่มีความขวนขวายเกิด อีกอย่างหนึ่ง อายตนะภายในเห็นเหมือ…
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับจิตวิญญาณและอายตนะภายในและภายนอกของบุคคลที่มีผลต่อตนเอง การปลูกจิตใจมีความสำคัญต่อความสุขและความสบายของชีวิต ในบริบทขอ…
วิสาขิมรรคและธาตุตามพระพุทธศาสนา
141
วิสาขิมรรคและธาตุตามพระพุทธศาสนา
…ดังพระวาสว่า "เนือ่งต่ำทำเจริญร่างให้เป็นที่สุด เนืองสูงทำพากเทพ ปรนิมิตรสวัตติในวา ใน ขันธ์ ธาตุ อายตนะ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่ท่องเที่ยวอยู่ในวาทั้งหลายนัน ที่เนื่องอยู่ในภาพ ทั้งหลายนัน…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงวิสาขิมรรคที่อธิบายถึงธาตุทั้งหลายตามพระพุทธศาสนา รวมถึงความสัมพันธ์ของธาตุกับจิตใจและอารมณ์ต่าง ๆ ตัวอย่างการทำความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุที่มีอยู่ในธรรมชาติและวิธีการที่ธาตุสร้างผลกร
การดื่มน้ำเย็นและความเข้าใจในธรรม
245
การดื่มน้ำเย็นและความเข้าใจในธรรม
…งกล่าวนี้ด้วย นามรูปภายนอกด้วย ทั้งสอง นั่นเป็นวิทย์ (คือเป็นคู่กัน) อย่างนี้ เพราะอาศัยวัฒธรรม คือ อายตนะ ๓ นั้นแหละ ผัสสะก็เกิดขึ้น คนเบลาความมีสัมผัสเป็นต้น ไร้่่า กระทบเอาแล้ว ย่อมได้สวยสุขทุกข์” ดังนี้…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการดื่มน้ำเย็นและฤทธิ์ที่ช่วยบรรเทาความเมื่อยล้า พร้อมข้องเกี่ยวกับหลักธรรมของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับสังขาร และความเข้าใจในอวิชชา โดยระบุว่าทุกสิ่งมีเหตุและปัจจัยในการเกิดขึ้นซึ่งสามารถ
วิถีธรรมรแปลง ภาค ๑ ตอนที่ ๑
284
วิถีธรรมรแปลง ภาค ๑ ตอนที่ ๑
… มุติกา แห่งอัดกิโปจั้นนั้นท่านวงไว้ ประกร ด้วยอานาจแห่งองค์บันทึ มหาดต นามรูป จิตเจตสิก มหากฐูรูบ๋ อายตนะ และ (หทัย) วัตถุ ๑-๒-๒ อที ป. ๔๐/๔๕
ในเอกสารนี้กล่าวถึงขันธ์และความสัมพันธ์ระหว่างจิตและวัตถุที่เป็นปัจจัยตามหลักธรรม โดยเน้นที่การทำความเข้าใจปัจจัยต่างๆ ที่มีผลกระทบต่อการดำรงอยู่ของชีวิต นอกจากนี้ยังระบุถึงแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับวิบูฏ
วิทยาธรรมเถก กล า ด ตอน ๑
340
วิทยาธรรมเถก กล า ด ตอน ๑
…่อว่านามรูป ดังนี้ พึง ทราบว่า ย่อมเป็นปัจจัยแห่งสพายนะอันทำให้เป็นเอกษะแม่กัน ดังนี้ว่า "ฉัฏฐญาณะ (อายตนะที่ ๖) ด้วย สพายนะ (อายตนะ 6) ด้วย ชื่อว่าสพายนะ" ถามว่า เพราะเหตุไร (จึงทำเอกเภทอย่าง นั้น)? ตอบว่า…
…ของวิทยาธรรมเถก โดยชี้ให้เห็นว่าทั้งนามและรูปทำหน้าที่เป็นปัจจัยร่วมกันในการสร้างความเป็นเอกะ สำหรับอายตนะที่ 6 ซึ่งมีความสำคัญในการเข้าใจธรรมะและการปฏิบัติทางจิตใจ นามรูปนั้นมีบทบาทหลักในการทำให้เกิดปัญญาแ…
วัจภิธรรมกรณเปล ตอนที่ 1
341
วัจภิธรรมกรณเปล ตอนที่ 1
…ร? คำแก้พิสูจน์ว่า "ทราบได้โดย dependencies ในเนื้อในเนื้อในเนื้อใน" จริงอยู่ เพราะมีนามและรูปนี้ ๆ อายตนะนั้น ๆ จึงมี มันหมายโดยประการอื่น ก็เลยความที่ียอายตนะมีเพราะนามรูปนั้นนั่น จักมีแจ้งในปัจจุบันที่เด…
…างที่ว่านามรูปเป็นปัจจัยแห่งสัพทยะ ซึ่งเน้นว่าสามารถทราบได้จากความสัมพันธ์ระหว่างนามและรูปในบริบทของอายตนะ ความสำคัญของนามในปัจจุบันและการเป็นปัจจัยแห่งคุณธาตุในระดับต่ำก็ถูกนำเสนอ แล้วยังมีการเชื่อมโยงคำใน…
วิชาภัณฑ์แปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑
342
วิชาภัณฑ์แปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑
…ห่งเหตุปัจจัยเป็นดั่งนั้น [อากาสังเขปปมเป็นปัจจัยในพ้นนี้ในปฏิสนธิ] แม่ในภพนี้ นามก็เป็นปัจจัยแห่ง อายตนะที่ 6 ในปฏิสนธิอย่างนั้น (คือ ๓ อย่าง) เหมือนกัน (แต่) มันเป็นปัจจัย แห่งอายตนะนี้ โดยอาการ ๖ [ขยายค…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างนามและปัจจัยในการเกิดอายตนะในปฏิสนธิ พร้อมอธิบายเกี่ยวกับเหตุปัจจัยในการสร้างสรรค์อายตนะตามลำดับ โดยเฉพาะในแง่วิภาคและขอบเขตของ…