วัจภิธรรมกรณเปล ตอนที่ 1 : หน้า 341/405

ประโยค - วัจภิธรรมกรณเปล คณ ตอนที่ 1 หน้า 340 ในบท (นี้) นั้น หากมีคำถามว่า "ข้ออ้างว่า "นามรูปเป็นปัจจัยแห่งสัพทยะ" นั้น จึงพึงทราบได้อย่างไร? คำแก้พิสูจน์ว่า "ทราบได้โดย dependencies ในเนื้อในเนื้อในเนื้อใน" จริงอยู่ เพราะมีนามและรูปนี้ ๆ อายตนะนั้น ๆ จึงมี มันหมายโดยประการอื่น ก็เลยความที่ียอายตนะมีเพราะนามรูปนั้นนั่น จักมีแจ้งในปัจจุบันที่เดียว (ต่อไปนี้) เพราะฉะนั้น ในปฐมนิเทศกาล หรือในปฏิทินกาลดี นามใดและรูปใด เป็นปัจจัยแห่งอายตนะ ใด (๑) และเป็นปัจจัยโดยประการ ใด (๒) ปราชญ์ผู้นำนำพาโดยประการ นั้น (๓) เทอญ (ต่อไป) นี้เป็นคำขยายความในคาถา (ปัจจุบัน) นั้น [namaเป็นปัจจัยในอรูปภาพ] ความว่า ในอรูปภาพ นามอย่างเดียวเป็นปัจจัย ๗ อย่าง (และ) ๖ อย่าง ในปัจจุบันกาล และปัจจุบันนั้น (ว่า) โดยอย่างต่ำ เป็นอย่างไร? (ว่า) ในปัจจุบันกาลก่อน โดยอย่างต่ำ นามย่อมเป็น ปัจจัยแห่งคุณธาตุ๗ อย่าง โดยเป็นสหชาติ--อัญญมัญญะ---นิสสยะ เนுநี มาหากัสแน่ให้เปลว่า "พึงทราบ' (เนูน) แต่เห็นว่าในภาษไทย มีคำที่พอเป็นคำแปลศัพท์ เนูน๋ ตรง ๆ ได้ คือ "นาม' ซึ่งมีความหมายว่า "ใส่ใจ' ก็ได้ จึงแปลไว้เช่นนั้น