แปล : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 93 / 194

…บริกรรมและด้วยอำนาจวิปัสสนา ชื่อว่า กายานุปัสสนา ฯ การตามเห็นด้วยอำนาจเวทนา ซึ่งเป็นทุกข์เพราะทน ๑. แปลตามนัยโยชนาที่ว่า ปปุพฺโพ ฐา ปวตฺติย์ ถ้าถือว่า ฐา คตินิวตริย์ ก็แปลว่า ตั้งมั่น และอธิบายก็คงเป็นอย…

เนื้อหาส่วนนี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ที่อธิบายถึงปัญญาสงเคราะห์ใน 5 ฐานและการสงเคราะห์ใน 4 ฐาน ซึ่งมีการอธิบายถึงความสำคัญของจิตและสติ รวมถึงการศึกษาสติปัฏฐาน 4 อย

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 346 อภิธัมมัตถสังคบาลีแปล ปริเฉทที่ ๘ (ชื่อปัจจัยสังคหวิภาค) [สังคหคาถา] บัดนี้ ข้าพเจ้ากล่าววิภาค แห่งธรรม ทั้งหลาย ที่เป็นป…

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับธรรมที่เป็นปัจจัยแก่สังขตธรรม โดยแบ่งออกเป็นปฏิจจสมุปบาทนัยและปัฏฐานนัย ทั้งสองนัยมีอิทธิพลต่อการเกิดขึ้นของสังขารและวิญญาณ ข้าพเจ้าได้อธิบายถึงมาตรฐานที่ใช้ในการกำหน

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 356 อภิธัมมัตถสังคหฎีกาแปล พรรณนาความปริเฉทที่ 4 [ข้อความเบื้องต้น] บัดนี้ พระอนุรุทธาจารย์ ได้เริ่มคำเป็นต้นว่า เยส์ ดังนี้ เ…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปัจจัยแห่งธรรมที่มีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของนามธรรมและรูปธรรม โดยการอธิบายถึงปัจจัยหลายอย่างที่เป็นอุปการะต่อความเกิดและการตั้งอยู่ของธรรม รวมถึงการอธิบายถึงความเชื่อมโยงขอ

…ัจจัยแก่กุศลขันธ์หลัง ๆ โดยเป็น อนันตรปัจจัย ดังนี้ ฯ แม้เมื่อเป็นเช่นนั้น ปัจจัยทั้ง ๒ นี้ก็มีความ แปลกกันอย่างนี้ คือ ชื่อว่าอนันตรปัจจัย ด้วยอำนาจแห่งจิตตุปบาท อันสมควรในลำดับแห่งตน ชื่อว่าอนันตรูปนิส…

บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกุศลธรรมและอกุศลธรรมในบริบทของอภิธรรม โดยให้ความสำคัญกับธรรมชาติของปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตใจและการกระทำ กุศลและอกุศลธรรมมีบทบาทสำคัญในลักษณะการพัฒนาที่เป็นไปตามสันดานของบ

…เพราะอรรถว่า ให้รู้ (ความ) ได้ฯ คำว่า ภูตปริณามาการมุปาทาย ความว่า บัญญัติเทียบเคียงอาการที่เปลี่ยน แปลง ได้แก่อาการกล่าวคือสภาพที่เปลี่ยนแปลง โดยอาการเป็นต้นว่า การแผ่ขยายออกไปและรวมตัวเข้าแห่งมหาภูตมีแ…

…ารย์ได้กล่าวถึงความสำคัญของอรรถบัญญัติและสมมติสัจจะในทางอภิธรรม โดยนำเสนอความรู้เกี่ยวกับความเปลี่ยนแปลงและความสืบต่อของธรรม ด้วยการใช้ตัวอย่างจากธรรมชาติ เช่น แผ่นดินและภูเขา อีกทั้งยังวิเคราะห์ความสัมพ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 394 อภิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๕ (ชื่อกัมมัฏฐานสังคหวิภาค) [สังคหคาถา] ต่อจากนี้ไป ข้าพเจ้า (ผู้ชื่อว่า อนุรุทธาจารย์) จ…

เนื้อหาในปริเฉทที่ ๕ ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการเข้าใจในกัมมัฏฐานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ สมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา พร้อมการบรรยายประเภทของกรรมฐานและภาวนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับนคริยมจิต การ

…) ว่า ભૈ *พระธรรมวราลังการ ปัจจุบันเป็น สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมฺโม ป.ธ. ๕) วัดโสมนัสวิหาร พระนคร แปล ฯ

เนื้อหาเกี่ยวกับการแสดงและคำอธิบายกรรมฐานและวิธีการปฏิบัติในการภาวนา โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเข้าใจลักษณะต่างๆ ของจริตและการวิเคราะห์ทางธรรม ที่เป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาภาวนา ทั้งสมถะและวิปัสสนา และยังไ

…ตั้งมั่นแห่งจิต เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์ จึงกล่าวว่า ตถาสมาหิตสฺส ฯ บทว่า ตปปฏิภาค คือ อารมณ์เป็น ๑. แปลตามนัยโยชนาฯ

ในเนื้อหานี้อธิบายถึงวิธีการภาวนาที่ต้องประกอบไปด้วยองค์ประกอบที่จำเป็น ทั้งการตัดปลิโพธ การปลงผล การทำดวงกสิณ และการตั้งจิตให้มั่นอยู่ที่ลมหายใจ รวมถึงการกำหนดนิมิตในอารมณ์ โดยมีการกล่าวถึงความต่างขอ

…ทิว่า จักษุไม่เที่ยง ฯลฯ ใจ รูป ฯลฯ ธรรมทั้งหลาย จักขุวิญญาณ ฯลฯ มโน ๑. ฉบับพม่าและสีหลเป็น น อิจจ์ แปลว่า ไม่ควรถึง 1

บทนี้กล่าวถึงการพิจารณาไตรลักษณ์ภายใต้หลักอภิธัมมาที่เกี่ยวข้องกับขันธ์และทวารต่าง ๆ โดยเฉพาะความไม่เที่ยงของธรรมในชีวิต รวมถึงการแสดงให้เห็นว่า รูปและธรรมต่าง ๆ ไม่มีความเที่ยงที่สามารถเข้าถึงได้ การ

(สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๔๓ แปลงแก้ไขพระราชกำหนดกฎหมายขนบธรรมเนียมที่ขัดแก่เสรีภาพ คือความเป็นโสด แก่ตนมา คน โดยลำดับกาล ข้อนี้จึงส…

เนื้อหาวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงพระราชกำหนดที่มีผลต่อเสรีภาพของประชาชน รวมถึงการเลิกทาสและความสำคัญของการมีสังกัดในสังคมไทย โดยเน้น…

…ั้งหลายว่า “อปปา พาโธ อปปาตงโก สมเวปากิริยา คณิยา สมนนาคโต นาติสีตาย นาจจุณหาย มชุฒิ มาย ปธานกุขมาย แปลว่า มีเจ็บไข้น้อย ประกอบด้วยเตโชธาตุอบอุ่นพอเสมอ ไม่เย็นนัก ไม่ร้อนนัก เป็นประมาณกลาง ควรแก่ความเพีย…

พระสังฆราชทรงมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมกุศลทั่วทั้งสรรพสัตว์โดยการทรงพระราชอุทิศและการร่วมมือกันในกิจกรรมต่างๆ เนื้อหามุ่งเน้นถึงความสำคัญของสหกรณ์ที่หล่อเลี้ยงความสุขและสุขภาพของสรีระและสังคมอย่างยั่ง

…สีโดยคาถาประพันธ์มีอาทิดังนี้ว่า กจจิ นุ โภโต กุสล กจจิ รฏฐมิท ผีต กรุจิ โกโต อนาม ธมฺเมน อนุสสติ ។ แปลว่า พระองค์ทรงพระสำราญนิรทุกข์อยู่หรือ และรัฐมณฑลอันสมบูรณ์นี้ พระองค์ทรงปกครอง ดีโดยธรรมอยู่หรือ ฯ …

บทความนี้นำเสนออุบายการปกครองของพระมหากษัตริย์ผ่านเนื้อเรื่องในหังสชาดก โดยมีการถามตอบระหว่างพระยาหงส์โพธิสัตว์และพระเจ้ากรุงพาราณสีเกี่ยวกับการปกครองรัฐและความสุขของประชาชน พระราชกุมารและการสร้างฐานะ

…ิคุณอดุลย บริสุทธิ์สมดังพระพุทธภาษิตตรัสไว้ในปัญจกังคุตตนิกายว่า สปปุริโส ภิกฺขเว ชายมาโน เป็น อาทิ แปลความว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัปบุรุษเกิดในตระกูลเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อสุขแก่ชนเป็น…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงพระราชทานภัตตาหารบิณฑบาต ขัชชะโภชชาหาร และไทยธรรมสมณบริขารแก่ภิกษุสงฆ์ พร้อมอุทิศส่วนพระราชกุศลแก่เทวดาและมนุษย์ ให้อนุโมทนาสัมฤทธิ์วิบุลสุขสมบัติ โดยเน้นถึงพระธรรมคำสอนที่ว่าบุคคล

…งมาถวายพระพร ดังนี้ เอโกปิ สทฺโธ เมธาวี ธมฺมฏฺโฐ สีลสมฺปนฺโน อสฺสทฺธานํ จ ญาติน โหติ อตฺถาย พันธุ์น แปลความว่า “ผู้มีศรัทธา มีปัญญา ตั้งในธรรม ถึงพร้อมด้วศีล แม้คนเดียว ย่อมเป็น ประโยชน์แก่ญาติและพวกพ้อง…

บทความนี้พูดถึงสมเด็จพระญาณสังวร ซึ่งทรงมีพระขันติธรรมและศรัทธาในพระพุทธศาสนา แม้พบกับวิกฤตการณ์ร้ายแรง พระองค์ก็ยังมีความมั่นคงในศีลในธรรม ส่งผลต่อจิตใจของผู้ที่นับถือและไม่ได้นับถือพระพุทธศาสนา ทั้ง

…ิคุณอดุลย บริสุทธิ์สมดังพระพุทธภาษิตตรัสไว้ในปัญจกังคุตตนิกายว่า สปปุริโส ภิกฺขเว ชายมาโน เป็น อาทิ แปลความว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัปบุรุษเกิดในตระกูลเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อสุขแก่ชนเป็น…

บทความนี้กล่าวถึงกิจกรรมในการถวายพระราชกุศลและการบริจาคที่สำคัญที่สร้างความสุขแก่ประชาชน โดยเฉพาะกับการเห็นคุณค่าในการทรงทำดีและส่งเสริมคุณธรรมให้แก่ชุมชน ทั้งยังเน้นอธิบายเกี่ยวกับพระบรมวงศานุวงศ์ที่

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ๑๒๗ แปลความว่า “พระอรหันต์ทั้งหลายอยู่ในที่ใด คือบ้านก็ตาม ป่าก็ตาม ที่ลุ่มก็ตาม ที่ ดอนก็ตาม ที่นั้นย่อมเป…

ข้อความนี้พูดถึงสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชที่ทรงมีบทบาทสำคัญในการเป็นพระอรหันต์ ซึ่งผู้ที่ไม่มีโทษภัยแก่ผู้อื่นคือมารดาบิดาและพระราชา ทรงดำเนินการกิจกรรมเพื่อประโยชน์ประชาชนให้มีความสุข เป็นที

…ิคุณอดุลย บริสุทธิ์สมดังพระพุทธภาษิตตรัสไว้ในปัญจกังคุตตนิกายว่า สปปุริโส ภิกฺขเว ชายมาโน เป็น อาทิ แปลความว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัปบุรุษเกิดในตระกูลเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อสุขแก่ชนเป็น…

บทความนี้เกี่ยวกับสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ซึ่งได้ทรงบำเพ็ญพระราชธรรมและคุณธรรมต่างๆ เพื่อประโยชน์แก่ประชาชน โดยเฉพาะในการถวายภัตตาหารบิณฑบาตและการเกื้อกูลต่อสังคม เนื้อหายัง

…ภาษิตบทหนึ่ง มาถวายพระพรดังนี้ ปญฺญวา พุทธิสมฺปนฺโน กาลัญญ สมบุญญ จ วิธานวิธีโกวิโท ส ราชาวสต วเส ។ แปลความว่า “ผู้มีปัญญา ถึงพร้อมด้วยความรู้ ฉลาดในวิธีจัดการงาน รู้กาลและรู้ สมัยจึงอยู่ในราชการได้” สมเ…

บทความนี้กล่าวถึงพระคุณและการทรงครองราชย์ของสมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า รวมถึงคำพุทธภาษิตที่แสดงถึงความฉลาดในการบริหารราชการ พระอาจารย์มั่นได้เล่าถึงประสบการณ์ที่ได้มีนิมิตเกี่ยวกับพระองค์ และเหตุกา

…ิคุณอดุลย บริสุทธิ์สมดังพระพุทธภาษิตตรัสไว้ในปัญจกังคุตตนิกายว่า สปปุริโส ภิกฺขเว ชายมาโน เป็น อาทิ แปลความว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัปบุรุษเกิดในตระกูลเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อสุขแก่ชนเป็น…

สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ได้ทรงพระราชทานอุทิศส่วนพระราชกุศล แก่เทวดามนุษย์เป็นเทวดาพลี เพื่อขอให้ประชาชนทุกหมู่เหล่าได้มีสุขสมบัติและความเจริญ โดยการทรงบำเพ็ญพระราชธรรมและบุญ

…้มีพระพุทธภาษิตแสดงไว้ว่า พหุสฺสสติ อุปาเสยย ต มูล พรหมจริยสุส สุต จ น วินาสเย ตสุมา ธมฺมธโร สิยา ។ แปลความว่า พึงนั่งใกล้ผู้เป็นพหูสูต และไม่พึงทำสุตะให้เสื่อม สุตะนั้นเป็นรากแห่ง พรหมจรรย์ เพราะฉะนั้น …

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการศึกษาธรรมในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงการศึกษาและการปฏิบัติที่ส่งผลให้เกิดปัญญาที่แท้จริง ซึ่งมิใช่แค่การจำท่อง แต่ต้องมีการเรียนรู้ที่เข้าใจอย่างแท้จริง นอกจากนี้ยังพูดถึง