บทเรียนเกี่ยวกับการบวชสามเณรและพระภิกษุในพระพุทธศาสนา : หน้า 12/34

เมื่อกล่าวจบ 3 ครั้งแล้ว ก็ถือว่าสำเร็จเป็นสามเณร จากนั้นจึงให้สามเณรรับสิกขาบท 10 ประการ คือ 1. ปาณาติปาตา เวรมณี งดเว้นจากการทำร้ายชีวิตสัตว์ 2. อทินนาทานา เวรมณี งดเว้นจากการถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ให้ 3. อพรหมจริยา เวรมณี งดเว้นจากการประพฤติอันไม่ประเสริฐ (เสพเมถุน) 4. มุสาวาทา เวรมณี งดเว้นจากการพูดเท็จ 5. สุราเมรยมัชชปมาทัฏฐานา เวรมณี งดเว้นจากการดื่มสุราของมึนเมาเสพติดให้โทษอันก่อให้เกิดความประมาท 6. วิกาลโภชนา เวรมณี งดเว้นจากการฉันโภชนะในเวลาวิกาล 7. นัจจคีตวาทิตวิสูกทัสสน เวรมณี งดเว้นจากการฟ้อนรำ ขับร้องประโคมดนตรี และดูการเล่นต่าง ๆ อันเป็นข้าศึกแก่พรหมจรรย์ 8. มาลาคันธวิเลปน ธารณ มัณฑนวิภูสนัฏฐานา เวรมณี งดเว้นจากการทัดทรงประดับตกแต่งด้วยดอกไม้ ของหอมและเครื่องย้อมทา ลูบไล้ 9. อุจจาสยน มหาสยนา เวรมณี งดเว้นจากการนอนที่นอนสูงใหญ่ 10. ชาต รูป รชต ปฏิคคหญา เวรมณี งดเว้นจากการรับทองและเงิน แม้การบรรพชาจะสำเร็จด้วยไตรสรณคมน์ เท่านั้น แต่สิกขาบทก็มีความสำคัญต่อความเป็นสามเณร ถ้าสามเณร ล่วงละเมิดสิกขาบทข้อใดข้อหนึ่งเฉพาะ 5 ข้อข้างต้น สรณคมน์ของสามเณรนั้นย่อมระงับไป ถือว่าขาดความเป็นสามเณร ส่วนการบวชเป็นพระภิกษุนั้น กระทำมาแต่ต้น เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้ได้ไม่นานนัก พระพุทธองค์ทรงประทาน อุปสมบทด้วยพระองค์เอง เรียกว่า เอหิภิกขุอุปสัมปทา โดยตรัสว่า "จงเป็นภิกษุมาเถิด ธรรมอันเรากล่าวดีแล้ว เธอจงประพฤติพรหมจรรย์ให้ถึงที่สุดแห่งทุกข์เถิด" พระภิกษุรูปแรกที่บวชด้วยวิธีนี้ คือ พระอัญญาโกณฑัญญะ นับเป็นพระสงฆ์รูปแรกในพระพุทธศาสนา พระพุทธองค์ ทรงอุปสมบทให้ หลังจากทรงแสดงปฐมเทศนาเรื่องพระธรรมจักกัปปวัตนสูตร ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แล้วทำให้ พระอัญญาโกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรมสำเร็จเป็นพระโสดาบัน ต่อมาทรงอนุญาตให้อุปสมบท ด้วยวิธีไตรสรณาคมณ์ เรียกว่า ติสรณ คมนูปสัมปทา คือไตรสรณคมณ์ เช่นเดียว กับสามเณร แต่รับสิกขาบทของพระภิกษุ ครั้งสุดท้ายทรงปรับปรุงวิธีการให้พระสงฆ์อุปสมบทด้วยวิธี ญัตติจตุตถกรรมวาจา ซึ่งใช้กันมาตราบเท่าทุกวันนี้ 12