กฐินและผ้าป่า: ความแตกต่างและอานิสงส์ : หน้า 94/132

ข้อคิดรอบตัว เรื่อง : พระมหาสมชาย ฐานวุฒิโต (M.D.; Ph.D.) จากรายการขอคิดรอบตัว ออกอากาศทางช่อง DMC กฐิน ผ้าป่า และอานิสงส์ กฐินและผ้าป่า มีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร? “ผ้าป่า” เราใช้คำนี้ว่า “ผ้าป่าสามัคคี” เป็นพื้นที่ไม่มีเจ้าของ คือเป็นวรรณะเนียของสงฆ์ ตั้งแต่พระพูดกล่าวว่าผ้าทำเป็นจีวรเอามาจากผ้าคลอดุฝุ่น บางครั้งเป็นผ้าห่อผัก ผ้าที่ไม่ใช้แล้วก็มี พูดง่าย ๆ คือเป็นผ้าที่เจ้าของเขาถามแล้ว สะอาดแล้ว พระภิกษุไปเอานั้นมาซักและม้าย้อมด้วยสีจากแก่นไม้ เช่น แก่นขนุน เป็นต้น เสร็จเรียบร้อยแล้วก็เอามาทำเป็นจีวร เวลาพระภิกษุไปปักผ้าป่าใช้ว่า “อิทธิ วัดถัง อัสสามิง ปฐสุกะจะรีรัง มัชฌ ปาปุณาติ ผ้าบังสุกูลจิรอันมีเจ้าของนี้ จงสำเร็จประโยชน์แก่ท่านในกาลบัดนี้” ปกติแต่เดิมจริง ๆ ผ้าป่าเป็นผ้าที่ไม่มีเจ้าของเลย แต่ตอนหลังเป็นผ้าที่เจ้าของเขาเอามาพาดไว้ ซึ่งเจ้าของเขาก็กล่าวคำวายแล้วว่า “ขอถวายแต่คณะสงฆ์ แล้วเอาไปพาดไว้ ซึ่งต่างจากเวลาฉาวของอย่างอื่นที่ใช้วรประเคน แต่ผ้าป่าใช้อธิฏิฯ บางครั้งก็พอไม่พึง พาดอยู่บนพานบ้าง แล้วพระภิกษุมักจะจับผ้า และกล่าวว่า “อิทธิ วัดถัง สัสสามิง ปังสุกะจิจะรัง มัชฌ ปาปุณาติ ผ้าบังสุกูลจิรอันมีเจ้าของนี้ จงสำเร็จประโยชน์แก่ท่านในกาลบัดนี้” แล้วท่านก็ยังขับมาพาดไว้ที่แผน เป็นการรักษาธรรมเนียมเดิม คือยังมีการทักผ้า จะนับการถวาย ผ้าป่าจึงอาจได้ทั้งปี ไม่จำกัดเรื่องเวลา และถวายพระภิกษุรูปเดียวก็ได้ ถวายเมื่อไรก็ได้ นั่นคือผ้าป่า