ข้อจำกัดของการเผยแพร่พระพุทธศาสนาในรูปแบบสมาคม : หน้า 21/63

สำหรับข้อจำกัดของตัวแบบการเผยแพร่พุทธแบบสมาคมก็มีปรากฏให้เห็นโดยเฉพาะ “ความขัดแย้ง” ในการบริหารจัดการ และ “ทิศิสัญญาอธิษฐาน” คือความเห็นต่างด้านในเรื่องหลักคำสอนและหลักการบริหารจัดการในสมาคม ซึ่งผู้บริหารสมาคมมาบาลีปรากฏจากฐาเป็น “ปัญญาชน” แต่ต่างจากผู้บริหารสมาคมเทววิทยาซึ่งมาจากสาย “ศรัทธา ชน” เมื่อไม่มีการสร้างและขยายจำนวน “ผู้นำ” ที่มารับช่วงการทำงานต่อในลักษณะ “ทีมเวิร์ค” การทำงานเผยแพร่พระพุทธศาสนาในแต่ละวันผ่านรูปแบบสมาคมแบบที่ 2 ซึ่งดำเนินการโดยข่าวตะวันตก ก็อบเผาและอับแสงลงตามลำดับ และสำหรับสมาคมเทววิทยา เมื่อ “จุดยืน” เรื่อง “หลักธรรมคำสอนทางพุทธศาสนา” ไม่ชัดเจน มุ่งและเน้นหนักไปทาง “ปฏิหาริย์” ระยะหลังบทบาทก็ร่วงโรยลงตามลำดับ เมื่อขาดผู้นำทางจิตวิญญาณที่แข็งแกร่งและทำงานเต็มกำลังอย่าง “อนาคาริก ธรรมปาละ” ซึ่งแยกตัวออกไปก่อตั้งสมาคมมหาโพธิ์ พร้อมกับท่านเซอร์เดวิด อโนลด์ ทว่าในท้ายที่สุด สมาคมมหาโพธิ ก็ไม่ได้เติบโตและขยายตัว แตตัวออกไปได้อย่างเท่าที่ควรจะเป็น เพราะขาด “ผู้อำนวยการวิสัยทัศน์” มีมือในการบริหารจัดการคน จัดการเงิน จัดการทรัพยากร และการจัดการลักษณะปัญาหาสำคัญที่พึงขาดการจัดการแนวคิด วิธีการ การคิดเชิงสร้างสรรค์ คิดในเชิงนวัตกรรมมองหาสินค้าบริการ หรือความคิดใหม่ ๆ ที่พระพุทธศาสนา ปรับใช้ได้เหมาะสมและสอดคล้องกับกระแสและค่านิยมของชาวตะวันตกที่ยังคงอิงกับภาคห้างทางจิตวิญญาณและวัฒนธรรมแบบตะวันตก