จิต-ใจ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 21 / 49

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 19 รวบรวมไว้ ขึ้นแสดงโดยสังเขปก่อน จึงได้กล่าวคำเป็นต้นว่า ตตฺถ วุตฺตา ดังนี้ฯ ประกอบเนื้อความว่า อรรถแห่งพระอภิธรรม ที่พระผู้มีพระ ภาค

ในบทนี้กล่าวถึงความหมายและลักษณะของจิตและเจตสิกตามพระอภิธรรม โดยอธิบายถึงอำนาจแห่งปรมัตถ์ที่ทำให้จิตเกิดขึ้นและรู้จักอารมณ์ โดยจิตถือเป็นธรรมชาติที่มีการรู้แจ้งอารมณ์เป็นลักษณะสำคัญ นอกจากนี้ยังมีการว

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 40 จริง แต่ในอาวัชชนะทั้ง ๒ นั้น ควงต้นย่อมเป็นไปคราวเดียวเท่านั้น ในอารมณ์ อันจิตอะไร ๆ ไม่ได้จับแล้วในเบื้องต้น แม้ดวงหลังก็มี ความเพ

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับจิตอเหตุกะ และอุเบกขาที่เกี่ยวข้องกับวิบากทางจิต ภายในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างกิริยาที่รูปและอารมณ์ รวมถึงว่าจิตท

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 43 ถึงความทุกข์มีทุกข์ในอบายเป็นต้น และจากจิตที่ชื่อว่าอเหตุกะ เพราะ ไม่มีการสัมประโยคกับเหตุ มีประมาณ ๕๓ ด้วยสามารถแห่งกามา- วจรจริต ๒

บทอ่านจากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงถึงความทุกข์ที่เกี่ยวข้องกับจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งจิตที่ไม่มีสัมฤทธิ์กับเหตุ สรุปถึงการแบ่งประเภทจิตเป็นหลายรูปแบบ พร้อมทั้งการวิเคราะห์เกี่ยว

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 46 เอา ๔ คูณ ด้วยอำนาจอธิบดี ๔ เป็นจิต ๕๖๐ ถ้วน ด้วยการคำนวณ อย่างนี้ จึงรวมเป็นจิต ๑๖๘๐ ด้วยอำนาจอธิบดีฯ จิต ๑๖๘๐ เหล่านั้น เอา ๓ คูณ

เนื้อหาประกอบด้วยการคำนวณจิตตามระบบอภิธัมมัตถะ โดยได้แสดงให้เห็นถึงการคำนวณจิตในลักษณะต่าง ๆ และอำนาจของกรรมที่มีผลต่อผลลัพธ์ เช่น กายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม พร้อมด้วยการทำความเข้าใจในการแสดงออกของกาม

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 55 ต่างชาติฯ ก็ด้วย ปิ ศัพท์ ในบทว่า ปญฺจปิ นี้ ท่านรวบรวมนัย ที่ต่างกัน มีอาทิอย่างนี้ว่า นวกนัยล้วน ๆ ด้วยอำนาจจตุกกนัยและ ปัญจกนัย น

บทที่ 55 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมประเด็นต่างๆ เกี่ยวกับนวกนัยและความแตกต่างในวิบากจิตที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติของพุทธศาสนา เช่น การเข้าใจอารมณ์และปฏิปทาที่ส่งผลต่อการบรรลุธรรม รวมถึงการแสดงออกของจิ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 64 ให้สำเร็จแล้วฉะนั้น นั้น และเพราะผลสมาบัติเท่านั้นเป็นไปด้วยอำนาจการ ยึดอารมณ์ คือพระนิพพาน เพื่ออยู่เป็นสุขในปัจจุบัน เพราะฉะนั้น โ

บทความนี้นำเสนอการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเจาะลึกในการอธิบายถึงจิตในประเภทต่าง ๆ ที่แบ่งตามประเภทของภพ ทั้งกามภพและรูปภพ รวมถึงความสัมพันธ์ที่มีระหว่างจิต ต่าง ๆ ระบุความส

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 72 ในจิตได้เพียง ๕๕ คือ ในกามาวจรจิต เว้นทวิปัญจวิญญาณ (เสีย ๑๐ คงเหลือ ๔๔) และปฐมฌานจิต ๑๑ ส่วนวิจารเกิดในจิต ๖๖ คือ ในจิตที่วิตกเกิดเ

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 77 [สังคหคาถา] ธรรม ๓๘-๓๗-๓๗ (๓๗ สองคร้ง) และ ๓๖ มี ในสุภจิต (กามาวจรโสภณจิต) ธรรม ๓๕-๓๔-๓๔ (๒๔ สองครั้ง) และ ๓๓ มีใน กิริยาจิต ธรรม ๓๓

บทนี้กล่าวถึงธรรมในจิตประเภทต่าง ๆ รวมถึงกามาวจรโสภณจิต, กิริยาจิต และวิบากจิต โดยลงลึกในธรรม 13 ประการ และอธิบายความเชื่อมโยงกับโลภะและมานะ รวมถึงการแยกประเภทต่าง ๆ ของจิต ทั้งอโकุศลจิตและกุศลจิต เพื

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 108 (ประมวล) ๔ อย่าง คือ ธรรม ๑๒ มีในหมื่นจิต ธรรม ๑๑ มีใน โวฏฐัพพนจิต และสุขสันตีรณจิต ธรรม ๑๐ มีในจิต ๕ ด้วยสามารถ มโนธาตุ ๓ และเหตุก

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 111 [สังคหคาถา] เหตุที่เป็นอกุศลมี ๓ คือ โลภะ ๑ โทสะ ๑ โมหะ ๑ เหตุที่เป็นกุศล และอัพยากฤตก็มี ๓ เหมือนกัน คือ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ ท

เนื้อหานี้อธิบายถึงประเภทต่างๆ ของอกุศลและกุศล โดยระบุตัวอย่างของจิตที่ถูกแบ่งตามเหตุและกิจต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ โมหะ รวมถึงกิจที่สัมพันธ์กับจิตประเภทต่างๆ และรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจำแนกจิตตาม

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 112 ชวนะเป็นกิจ ฯ จิต ๑๑ คือ มหาวิบาก ๘ และสันติรณจิต ๓ มีตทา ลัมพนะเป็นกิจ ฯ ก็บรรดาจิต ๑๑ เหล่านั้น สันตีรณจิตที่สหรคตด้วย อุเบกขา ๒

บทบาทและลักษณะของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของประเภทจิตและกิจที่เกี่ยวข้อง เช่น มหาวิบากและสันติรณจิต ซึ่งมีบทบาทแตกต่างกันในกระบวนการทางจิตวิญญาณ พระผ

9 ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 114 0 [สังคหคาถา] บัณฑิตพึงแสดงจิตที่เป็นในทวารเดียว ๑ ที่ เป็นไปในทวารทั้งห้า ๑ ที่เป็นไปในทวารทั้งหก ที่เป็นไปในทวารทั้ง ๖ บางคราวพ

เนื้อหาในหน้าที่ 114 แสดงถึงการศึกษาจิตในทวารต่างๆ โดยแบ่งหมวดหมู่ของจิตและอารมณ์ตามประเภทต่างๆ รวมทั้งการอธิบายถึงวิญญาณและอารมณ์ที่สัมพันธ์กัน พร้อมการยกตัวอย่างจิตและอารมณ์ในทวารเฉพาะ เช่น จักขุทวา

က ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 116 ชื่อว่าวัตถุ ในวัตถุสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุ ๑ โสตะ ๑ มานะ ๑ ชิวหา ๑ กาย ๑ หทัยวัตถุ ๑ ก็วัตถุเหล่านั้นแม้ทั้งหม ย่อมได้ในกามโ

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 134 ตัณหาคือความโลภจัดเห็นปานนี้เสียได้ ในคันธารมณ์แก่พระขีณาสพ ผู้ยินดี ในเวลาบูชาพระเจดีย์ด้วยของหอมเป็นต้น ในรสารมณ์แก่ พระขีณาสพผู้

ในหน้านี้พูดถึงความเข้าใจในตัณหาที่เกิดจากความโลภและแสดงถึงความเห็นต่างของจิตที่มีอารมณ์แตกต่างกัน โดยมีการแบ่งแยกอารมณ์ตามประเภทของจิตและการใช้กรรมฐานในการบำเพ็ญธรรม เช่น การบูชาพระเจดีย์และการแจกบิณ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 135 แต่ที่ประกอบด้วยปฏิฆะ มีกามาวจรธรรม มหัคคตธรรม และบัญญัติ ธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจแก่งความประทุษร้าย และความเดือนร้อ

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยนำเสนอเรื่องปฏิฆะ, กามาวจรธรรม, มหัคคตธรรม และบัญญัติธรรม เป็นอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับความไม่สงบและความไม่ตกลงในจิตของพระเสขะและ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 137 สามารถแห่งกามาวจรวิบาก ๒๓ ปัญจทวาราวัชชนะ ๑ หสนจิต ๑ ย่อม มีในอารมณ์เล็กน้อย คือในอารมณ์เป็นกามาวจรอย่างเดียว ฯ แท้จริง กามาวจรชื่อ

ในบทนี้กล่าวถึงกามาวจรวิบากที่มีในอารมณ์เล็กน้อยและการสำรวจวัตถุสังคหะ ที่บ่งบอกว่า วัตถุเป็นที่อยู่อาศัยของจิตและเจตสิน องค์ประกอบของจิต ๖ ดวงในมหัคคตะถูกแสดงให้เห็นว่ามีอำนาจน้อยกว่าด้วย โดยเฉพาะการ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 138 พอใจในจักษุและโสตะ ฯ วัตถุ ๖ ทั้งหมด ไม่มีอยู่ในอรูปโลก เพราะ ความเป็นไปแห่งรูปไม่มีแก่พวกอรูปพรหม โดยประการทุกอย่าง ใน อรูปโลกนั้น

ในหน้าที่ 138 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมและแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณและธาตุ ทั้งในรูปโลกและอรูปโลก อธิบายว่าวิญญาณและธาตุเป็นความรู้ที่มิใช่สัตว์และชีวิต โดยมีการเชื่อมโยงและควา

ન્ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 159 [อธิบายวิถีจิต] บทว่า สมฺปฏิจฉนฺติ ได้แก่ เป็นเหมือนรับรูปนั้นนั่นแลไว้ บทว่า สนฺตีรยมาน คือ เป็นเหมือนกำหนดรูปนั้นนั่นแลด้วยดีฯ

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิถีจิต รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์กับวิบากที่เกิดขึ้นในสภาวะต่างๆ เช่น ในช่วงเวลาสลบหรือใกล้ตาย ผ่านการใช้ภาพพจน์และอุปมาเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น จัดทำเพื่อสร้างความเข้าใ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 166 เอตฺถ คือ ในมโนทวาร ฯ จิต ๔๑ ดวง ย่อมเป็นไปในมโนทวาร เพราะจิต ๑๓ ดวง ซึ่งเป็นแผนกหนึ่งต่างหากในปัญจทวาร ด้วยอำนาจ ทวิปัญจวิญญาณและม

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์จิตในมโนทวาร โดยเฉพาะการแยกประเภทจิตที่เกี่ยวข้องกับชวนะในสภาวะอัปปนา อธิบายถึงจิตทั้ง 4 ดวงในกระบวนการอัปปนา รวมถึงบริกรรมและความสัมพันธ์ของชวนะในบรรดาจิตต่างๆ นอกจากนี

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 169 ไม่ใช่กิริยาชวนะตั้งมั่น เพราะเกิดด้วยสันดานที่ต่างกัน อธิบายว่า และ ผลทั้ง ๓ เบื้องต่ำ ย่อมสำเร็จได้ในวิถีสมาบัติ ฯ บทว่า สุขปุญญม

ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การเกิดของกิริยาชวนะในรูปแบบต่าง ๆ และวิเคราะห์ผลทั้ง ๓ ที่เกิดในวิถีสมาบัติ เช่น สุขปุญญมหา อัปปนา ของกิริยาชวนะที่สั