การบิณฑบาตในพระธรรม : หน้า 68/239

ประโยค - มังคลดาบทนี้แปล เล่ม ๔ หน้า ๖๘ ภิกษุ ย่อมตรีกว่า "วันนี้เราจักเที่ยวบิณฑบาต ณ ที่ไหนหนอเเล" เมื่อพระเถระถามว่า "พรุ่งนี้" พวกเราจักเที่ยวบิณฑบาต ณ ที่ไหน? กว่า "ในบ้านโน้น ขอรับ" นี่เป็นการให้คำตอบคือจริง ถึงดังนั้น พระอรรถกถาจารย์ ก็กล่าวว่า เอกตุ จินตวา ดังนั้น เพราะ หมายเอาจิตเป็นเหตุคิดแล้วจึงกล่าว สองบอกว่า โตติ ปฏิราษฎ ความว่า จำดิมแต่ก่อนที่เธออยู่ ตรีอยู่ในโรงเป็นที่รัง คือว่า ดำจากกาลนั้นไป คำว่า อริยวาส สุโต โสด นี่ พิจารณาเอาด้วยสามารถแห่งภิกษุ ผู้ตั้งอยู่ในอริยวงศ์ทั้ง ๓. ไม่พึงถือเอาด้วยสามารถแห่งภิกษุ ผู้ตั้งอยู่ในอริยวงศ์ จริงอยู่ ภิกษุมทั้งหมดย่อมอยู่ในอริยงศ์ ย่อมได้เพื่อจะตรึกตราเฉพาะเท่านั้น, นอกนั้น ย่อมไม่ได้ บทว่า ปริทิพร คือ เป็นผู้ภายนอกจากความเป็นผู้ตั้งอยู่ในอริยงศ์. วิตกสันโดษนี้นัยนี้ ย่อมไม่กำเริบ และย่อมหมดดค ด้วยมโนสิกะพระกัมมัฏฐาน. แม่นั้นสันโดษเหล่านั้นจากวิริยกัลป์โดย นี้ ก็เนี้ยนนี้เหมือนกัน. เพราะเหตุนี้นั่นแล พระอรรถกถาจารย์ จึง กล่าวว่า กุมมานสิโลน คุณญาตุพุพัง ดังนี้. เอา สัทธ์ในบทว่า คหตุพุมพวย นี้ ประกอบในฐานะไม่ควร, พึงประกอบว่า ยาปมุณฑตเมว คหตุพุมพัง ดังนี้. บทว่า เอกตุ คือ ในการรับบิณฑบาตนี้ บทว่า อุปปิ ความว่า ควรรับเอาแต่ น้อย แม้โดยประมาณพองอัตภาพให้เป็นไป แห่งตน เพื่อยินดี อนทายให้จนดี