พระโยค : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 4 / 15

…าในข้อก่อน คนทั้งหลายคิด กันว่าจะต้องตัดไม้ที่มีอยู่ในวิหารมาทำเรือนกันเถิด ก็พากันมาตัดเอา ตอนเย็น พระโยคีออกจากเรือนที่ทำความเพียร (ไป) จงกรมอยู่กลาง วิหาร เห็นคนเหล่านั้น (ตัดต้นไม้อยู่) ถ้า ( เธอ ) ทักข…

…บการแสดงพฤติกรรมของคนในวิหารที่ติดป่าไม้และนา โดยพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างคนที่มาทำกิจกรรมในวิหารและพระโยคีที่ใช้เวลาทำความเพียร และมีการตัดไม้เพื่อทำภูมิปัญญา การกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างผู้ใหญ่และเด็กใน…

… นั้น ( เมื่อสงฆ์ไม่สามารถจะ จัดการให้เป็นที่พอใจของพวกเขาได้ เขาก็จะร้องทุกข์ถึงเจ้าถึงนาย ทีนี้ ) พระโยคีนั้นก็จำต้องไปสู่ทวารพระราชนิเวศน์ หรือประตูบ้าน ท่านราชมหาอำมาตย์ ( ซึ่งเป็นที่รับเรื่องราวร้องทุก…

ในหน้าวิหารที่มีการตากข้าวพบปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการจัดการน้ำและพื้นที่ของวัดที่ทำให้ชาวบ้านเดือดร้อน ไม่มีน้ำใช้ ซึ่งส่งผลให้ต้นข้าวเหี่ยวแห้ง ชาวบ้านจึงร้องทุกข์ไปยังสงฆ์และเจ้าหน้าที่จนถึงราชมหาอำม

…ช่ คนหนึ่งสองคนแล้ว"" [กลยาณมิตฺตานํ อลาโภ] ข้อว่า " วิหารที่หากัลยาณมิตร ไม่ได้ " ความว่าในวิหารใด พระโยคาวจร ไม่อาจหาอาจารย์หรือภิกษุปูนอาจารย์ก็ดี อุปัชฌาย์ หรือภิกษุปูนอุปัชฌาย์ก็ดีเป็นกัลยาณมิตรได้ ควา…

ในบทความนี้เสนอเรื่องความสำคัญของการมีศาสนิกที่ดีในวิหารเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการปฏิบัติธรรม โดยกล่าวถึงโทษของวิหารที่ไม่มีการหากัลยาณมิตร รวมถึงการวิเคราะห์บทสนทนาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างพระเถร

…หารที่เหมาะสม " (ตัดปลิโพธเล็กน้อย] พึงทราบวินิจฉัยในข้อว่า " ทำการตัดปลิโพธเล็กน้อยเสีย " (ต่อไป ) พระโยคาวจรผู้ได้อยู่ในวิหารอันเหมาะสมอย่างนี้ ปลิโพธ ทั้งหลายแม้ที่เล็กน้อยซึ่งเธอมีอยู่ อยู่ ก็พึ่งตัดเสี…

บทนี้กล่าวถึงการพำนักของภิกษุในเสนาสนะที่เหมาะสม โดยเน้นถึงการมีองค์ประกอบที่ทำให้การปฏิบัติธรรมดำเนินไปอย่างราบรื่น และการสอบถามข้อธรรมกับพระเถระเพื่อทำความเข้าใจในสิ่งที่สงสัย รวมถึงการตัดปลิโพธสำหร

…ว้มั่นในอารมณ์ (คือนิมิตที่ขึ้นดี) นั้น เธอสงัด จากกามทั้งหลายทีเดียว ฯลฯ เข้าถึงปฐมฌานอยู่" ดังนี้ พระโยคาวจรผู้ใดเคยบวชในพระศาสนาหรือว่าบวชเป็นฤษี ทำ จตุกฌาน หรือ ปัญจกฌานในปฐวีกสิณ ให้เกิดมาแล้วแม้ในอดีต…

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปแบบนิมิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพระมหาฎีกาที่ระบุถึงนิมิตที่เกี่ยวกับดินที่มีที่สุด ทั้งนี้จะต้องมีการระบุขนาดและลักษณะที่ถูกต้องเพื่อให้เกิดความชัดเจนในจิตใจของผู

…แปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 93 ที่ (ดิน ) ที่เขาไถแล้วหรือในที่วงกลมแห่งลานนวดข้าว ย่อมเกิดขึ้น ได้แก่พระโยคาวจรผู้มี (ภาวนามัย) บุญ ผู้ถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย (แห่งภาวนา) เห็นปานนั้น ดุจพระมัลลกเถระ ได้ยินว่า เ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงพระโยคาวจรที่มีความพร้อมในภาวนาและวิธีแต่งวงกสิณโดยใช้ดินที่ถูกต้องเพื่อไม่ให้เกิดโทษ ดินที่ใช้งานต้องมีสี…

…รรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 95 เป็นต้น ท่านกล่าวไว้เพื่อตัดตอน (ขนาด) ปฐวีนิมิตนั้น เพราะ เหตุนั้น พระโยคาวจรแต่งวงกสิณให้ได้กำหนดขนาด ดังกล่าวนั้นแล้ว อย่าใช้เกรียงไม้เพราะมันทำให้เกิดสีที่แตกต่างกัน (คือ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตั้งค่าของกสิณในวิสุทธิมรรคที่ต้องมีการจัดตำแหน่งที่เหมาะสม เพื่อนั่งอย่างถูกต้อง และหลีกเลี่ยงการใช้เกรียงไม้ที่ทำให้เกิดสีที่แตกต่าง ซึ่งอาจมีผลต่อการมองเห็นของกสิณ การนั่งต้องอยู

…ีของแว่น ทั้งไม่ได้ใส่ใจถึงลักษณะของแว่นด้วย แต่ใช้ตามองดูพอดี เห็นแต่เงาหน้าของตนเองเท่านั้น ฉันใด พระโยคาวจรนี้ก็ฉันนั้น เพ่งดูปฐวีกสิณด้วย อาการพอดี ขวนขวายแต่ถือจะเอานิมิตเท่านั้น ไม่พะวงถึงสีและลักษณะ …

เนื้อหาว่าด้วยการเห็นโทษในกามทั้งหมด รวมถึงอุบายที่ช่วยสลัดกามออกไป โดยการพึ่งพาการระลึกถึงพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ซึ่งจะก่อให้เกิดความสงบและปีติ การทำความเข้าใจในนิพพานและการเพ่งดูนิมิต โดยไม่ให้แ

…โวหาร (คือ คำที่ขึ้นปาก พูดกันมาก ) บรรดาชื่อ ของดินทั้งหลาย เช่น ปฐวี มหิ เมทนี ภูมิ วสุธา วสุนธรา พระโยคาวจรชอบชื่อใด ชื่อใดเป็นคำอนุกูลแก่สัญญา(คือช่วยให้ กำหนดจดจำง่าย ) สำหรับเธอ ก็พึงว่าชื่อนั้น ก็แต่…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการภาวนาและการใช้ชื่อต่างๆ ของดินในการฝึกสมาธิ โดยเน้นชื่อ 'ปฐวี' เป็นคำภาวนาที่เด่น ชี้ให้เห็นขั้นตอนการนั่งสำรวมจิตและการนึกถึงชื่อ ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจและมีสมาธิที่ดีขึ้น

…ักษาไม่มี ฌานที่ได้ๆ แล้วก็ย่อมเสื่อมไป [วิธีรักษานิมิต] นี้เป็นวิธีรักษา ในการรักษานิมิตนั้น (คือ) พระโยคาวจรพึงเว้น ๒ สิ่ง คืออาวาส (ที่อยู่) โคจรคาม การพูดคุย บุคคล โภชนะ ฤดู อิริยาบถ เหล่านี้ที่เป็นอสัป…

ในบทนี้กล่าวถึงวิธีการรักษานิมิตและการบรรลุอัปปนาให้อธิบายชัดเจน โดยเสนอแนวทางการปฏิบัติที่พระโยคาวจรควรทำเพื่อให้นิมิตเกิดและคงอยู่ได้อย่างมั่นคง การรักษานิมิตมีความสำคัญเนื่องจากช่วยในการเจริญสมา…

…งคนรสหวาน ลางคนก็รสเปรี้ยว เป็น สัปปายะ แม้ฤดู ลางคนก็หนาว ลางคนก็ร้อน เป็นสัปปายะ เพราะฉะนั้น เมื่อพระโยคาวจรเสพโภชนะใดก็ดี ฤดูใดก็ดี ความผาสุก ย่อมเกิดมี ( จิตของเธอ ) ที่ยังไม่เป็นสมาธิย่อมเป็นสมาธิ หรือ…

เนื้อหานี้วิเคราะห์ถึงโภชนะและฤดูที่ส่งผลต่อจิตของพระโยคาวจร โดยแบ่งเป็นประเภทที่เรียกว่า สัปปายะ และอสัปปายะ ตามลักษณะของโภชนะและฤดูต่างๆ นอกจากนี้ยังพูดถึ…

…ึงทำอัปปนาโกศล ๑๐ ประการ ให้ถึงพร้อม (ต่อไป) เถิด [มาติกาแห่งอัปปนาโกศล) นี้เป็นนัยในอัปปนาโกศลนั้น พระโยคาวจรพึงปรารถนาอัปปนา โกศล โดยอาการ ๑๐ คือ ดังนี้แล (๑) โดยทำวัตถุให้สละสลวย (๒) โดยทำอินทรีย์ให้ถึงค…

บทความนี้นำเสนอการทำอัปปนาโกศล 10 ประการที่พระโยคาวจรควรปฏิบัติเพื่อให้จิตใจมีสมาธิและสภาวะร่าเริง โดยมีการอธิบายถึงแต่ละอุปกรณ์ เช่น การทำวัตถุให้สล…

…ปัญญินทรีย์ ไม่อาจทำทัสสนกิจ ( กิจคือการเห็นตาม ความเป็นจริง ) เพราะเหตุนั้น สัทธินทรีย์อันกล้านั้น พระโยคาวจรต้อง ทำให้ลดลงเสียด้วยพิจารณาสภาวะแห่งธรรม” หรือด้วยไม่ทำในใจ อย่างที่เมื่อทำเข้า สัทธินทรีย์เกิ…

… สิ่งเหล่านี้ช่วยให้เกิดการพัฒนาทางจิตและสามารถนำไปสู่การบรรลุคุณธรรมที่สูงขึ้นในพระพุทธศาสนา โดยที่พระโยคาวจรต้องระมัดระวังในการพัฒนาสัทธินทรีย์และไม่ให้ความกล้าของอินทรีย์ใดอินทรีย์หนึ่งมีอำนาจมากเกินไปเพ…

ตทธิมุตฺตตา ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 115 ความน้อมใจไปในปีตินั้น พระโยคาวจร เมื่อยังธรรมเหล่านั้นให้เกิดขึ้นด้วยอาการเหล่านี้ ดังกล่าวมา ชื่อว่าทำสัมโพชฌงค์ ๓ มีธัมมวิจยสั…

ในประโยคที่ 8 ของวิสุทธิมรรค พระโยคาวจรได้อธิบายถึงการน้อมใจไปในปีติ และวิธีการข่มจิตในช่วงเวลาที่ควรจะข่ม โดยเฉพาะเมื่อจิตมีอาการฟุ้งซ…

…ะเจริญอุเบกขาสัมโพชฌงค์ นั่นเพราะเหตุอะไร ภิกษุทั้งหลาย (เพราะ) จิตฟุ้งซ่านอยู่ อันจิต ฟุ้งซ่านนั้น พระโยคาวจรจึงทำให้สงบได้โดยง่ายด้วยธรรมเหล่านั้น เปรียบเหมือนบุรุษใคร่จะดับไฟกองใหญ่ ต่างว่าเขาใส่หญ้าสดๆ …

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิสัมโพชฌงค์และอุเบกขาสัมโพชฌงค์ รวมถึงวิธีการทำให้จิตสงบจากความฟุ้งซ่าน โดยใช้การเปรียบเทียบกับการดับไฟใหญ่ด้วยวิธีการต่างๆ ที่สนับสนุนให้ภิกษุสามารถเจริญสัมโพชฌงค์ได้

…ารมชฺฌตฺตปุคฺคล ความคบหาบุคคลผู้วางเฉยในสัตว์ เสวนตา ตทธิมุตฺตตา และสังขาร ความน้อมจิตในอุเบกขานั้น พระโยคาวจร เมื่อยังธรรมเหล่านั้นให้เกิดขึ้นด้วยอาการเหล่านี้ มหาฎีกาว่า ภาวนาจิตที่ดำเนินอยู่ในสมถวิถีเรีย…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการแนะนำการหลีกเลี่ยงบุคคลที่ไม่มีสมาธิและการร่วมสนทนากับผู้มีสมาธิ รวมถึงการพิจารณาวิโมกข์ในฌานและการเข้าใจธรรมที่เกิดจากการวางเฉยในสัตว์และสังขาร โดยยกตัวอย่างถึงการเจริญสติในสมาธ

…ล ภาค ๑ ตอน ๒ - - หน้าที่ ดังกล่าวมาแล้ว ชื่อว่าทำสัมโพชฌงค์ ๓ มีปัสสัทธิสัมโพชฌงค์เป็นต้น ให้เจริญ พระโยคาวจรย่อมข่มจิตในสมัยที่ควรข่ม อย่างนี้แล (๖) ทำจิตให้ร่าเริงในสมัยที่ควรร่าเริง ៨ ถามว่า พระโยคาวจรท…

บทความนี้พูดถึงการทำสัมโพชฌงค์ ๓ โดยระบุถึงการทำจิตให้ร่าเริงและการเพ่งดูจิตในเวลาที่เหมาะสม พระโยคาวจรมีวิธีในการบ่มเพาะจิตใจเพื่อสร้างความสำนึกรู้เรื่องทุกข์และความสุข ดูแลจิตด้วยการพิจารณาสังเวควั…

…รข่ม และการทำให้ร่าเริง ดุจ สารถี เมื่อม้าทั้งหลายวิ่งไปเรียบร้อยแล้วก็ไม่ต้องขวนขวาย (อะไร) ฉะนั้น พระโยคาวจรย่อมเพ่งดูจิตอยู่เฉยๆ ในสมัยที่จิตควรจะเพ่งดู อยู่เฉยๆ อย่างนี้ ( แล ) (๘) หลีกบุคคลผู้มีจิตไม่เ…

บทความนี้สำรวจแนวทางการปฏิบัติสมาธิในวิสุทธิมรรค โดยยกตัวอย่างการหลีกเลี่ยงบุคคลที่มีจิตไม่สงบ และการเสริมสร้างสมาธิผ่านการเข้าใกล้บุคคลที่มีจิตใจสงบ การธำรงจิตให้มั่นในสมาธิจึงเป็นสิ่งจำเป็นในการปฏิบ

…( ปฏิภาค) นิมิตอยู่จำเพาะหน้าให้เป็นไป ด้วยประโยค ( ความพยายาม ) อันสม่ำเสมอเธอย่อมถึงอัปปนาได้ อัน พระโยคาวจรจึงเป็นเช่นภิกษุ (รูปที่ ๓) นั้นเถิด ข้าพเจ้าหมายเอา ความ (ดังกล่าวมา ) นี้ จึงกล่าวคำประพันธ์ (…

เนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของการพัฒนาจิตใจในการปฏิบัติธรรม และการเพียรพยายามในการเปลื้องจิตจากความหดหู่และฟุ้งซ่าน เพื่อให้สามารถเข้าถึงอัปปนาได้ โดยยกตัวอย่างจากชีวิตของแมลงและมนุษย์ที่ขยันในการดำเ

…้นเพื่อประโยชน์แก่ฌานปัจจเวกขณ ต่อนั้นไปก็ฌานปัจจเวกขณ์แล [ปฐมฌาน] ก็ด้วยลำดับแห่งภาวนาเพียงเท่านี้ พระโยคาวจรนั้น ชื่อว่า สงัดจากกามทั้งหลายเทียว สงัดจากธรรมทั้งหลายที่เป็นอกุศลเทียว เข้าถึงฌานที่ ๑ อันมีว…

เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงการกำหนดกาลในสถานที่ต่างๆ และหลักการปฏิบัติฌานตามวิสุทธิมรรค โดยเน้นว่าผลทางจิตที่เกิดขึ้นกับผู้ปฏิบัติที่เข้าถึงฌาน ปฐมฌาน รวมถึงการเข้าใจในตำแหน่งและความสำคัญของฌานในกระบวนกา