ภิกษุน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 9 / 24

…ือเพื่อให้ต้อง เดินอ้อมไปให้ได้กำหนด ๕๐๐ ชั่วคันธนู ดังลักษณะบ้านใกล้ มีแม่น้ำ คั่นที่กล่าวข้างต้น) ภิกษุนี้ชื่อว่า ธุดงคโจร, ก็ถ้าอุปัชฌาจารย์หรือ อาจารย์ของอารัญญิกภิกษุเป็นไข้ไป เธอหาสิ่งสัปปายะ (ที่จะเป…

บทความนี้พูดถึงการดำรงชีวิตของภิกษุในวิหารและอุปสรรคในการเดินทางไปบ้าน อธิบายถึงความสำคัญของการรักษาธุดงค์ให้บริสุทธิ์ การนำอาจารย์ไปยังเสนาสนะ และประเภทของอารัญญิกภิกษุที่มีอยู่ ๓ พวก โดยแสดงถึงวิธีก

…รถูกกล่าวว่า เรามิได้พูดว่าภิกษุมีจิตเป็นอกุศล ย่อม ไม่อยู่ป่า, ด้วยว่า ความอยู่ป่าของภิกษุใดมีอยู่ ภิกษุนั้นก็ชื่อว่า อารัญญิกะ, และอารัญญิกภิกษุนั้น จึงเป็นผู้มีความปรารถนาลามกก็มี เป็นผู้มักน้อยก็มี, ก็ …

เนื้อหาการศึกษานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์ธุดงค์ในวิสุทธิมรรค โดยเน้นที่ความหมายของคำว่า 'ธุตะ' และคำอธิบายเกี่ยวกับสภาพจิตของภิกษุที่เวียนว่ายอยู่ในป่า อภิปรายความสัมพันธ์ระหว่างธุดงค์ กุศล และอกุศล พร้

… ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 179 ไม่ควรเสพ ก็เป็น ๒ เหมือนกัน ก็เมื่อภิกษุใดเสพธุดงค์อยู่ กรรม ฐานเจริญขึ้น ภิกษุนั้นก็ควรเสพ เมื่อภิกษุใดเสพเข้า กรรมฐานเสื่อม ภิกษุนั้นก็ไม่ควรเสพ อนึ่ง แม้ผู้ที่ถึงจะเสพไม่เสพ กรร…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับความสำคัญของธุดงค์ในวิสุทธิมรรค โดยเน้นย้ำความสัมพันธ์ระหว่างเจตนาและกรรมฐาน ภิกษุที่เสพธุดงค์จะต้องพิจารณาว่ากรรมฐานเจริญหรือเสื่อมตามการปฏิบัติ นอกจากนี้ยังมีการแบ่งประเภทธุ

…าสนั้นก็ดี มีความอาลัยใจผูกพันอยู่ ในอาวาสนั้นด้วยเหตุใดเหตุหนึ่ง ก็ดี อาวาสนั้นจึงเป็นปลิโพธสำหรับ ภิกษุนั้นเท่านั้น หาเป็นแก่ภิกษุนอกนั้นไม่ เรื่อง (ต่อไป) นี้เป็น นิทัศนะในความที่อาวาสไม่เป็นปลิโพธนั้น ม…

บทความนี้เล่าถึงประสบการณ์ของภิกษุที่ใช้ชีวิตในอาวาส โดยเริ่มจากการเดินทางไปบวชที่วัดถูปาราม มีการนำเสนอถึงความสำคัญของอาวาส และการผูกพันของภิกษุในวัดนั้น รวมถึงนิทานเกี่ยวกับกุลบุตรสองคนที่บวชและประส

…) เป็น (การกบุคคล) ผู้ทำจริงแล้ว ก็ประกาศ (ตนออกมา) พระอัสสคุตตเถระ (นั่นอย่างไร ) รู้ว่ากรรมฐานอัน ภิกษุนี้เริ่มแล้ว ภิกษุนี้เป็นผู้ทำจริงดังนี้แล้ว (เหาะขึ้นไป ) ลาดธัมม ขัณฑ์ในอากาศ นั่งโดยบัลลังก์ ( ขัด…

เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของการเจริญวิปัสสนาและการถือกรรมฐานในพระพุทธศาสนา โดยอ้างถึงพระขีณาสพซึ่งประกาศตน และพระอัสสคุตตเถระที่มีบทบาทในการให้กรรมฐานแก่ภิกษุ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการพิจารณาเลือกศึกษาใ

…จึงลุกขึ้นรับโดยเคารพด้วยมือทั้ง ๒ เพราะถ้าเธอไม่รับ กะโหลกน้ำมันนั้น อาจารย์จะเกิดความกินแหนงว่า " ภิกษุนี้ทำสมโภค (การใช้ร่วมกัน ) ให้เสียไปตั้งแต่บัดนี้เทียวนะ " แต่ครั้นรับมาแล้ว ก็ไม่ควรทาเท้าเข้าก่อนท…

ในเนื้อหาอธิบายถึงการทำความสะอาดที่ถูกต้องสำหรับอาจารย์ โดยมีการเตรียมอุปกรณ์ เช่น น้ำมันสำหรับใช้ได้หลายอย่าง และการจัดให้อาจารย์โดยไม่เร่งเร้า ทั้งนี้ยังมีการกล่าวถึงขั้นตอนการล้างเท้าและการบำบัดอวั

…ระอาจารย์จะไม่สงเคราะห์เธอผู้นั้นด้วย อามิสบ้าง ด้วยธรรมบ้าง (ทั้ง) จะไม่ให้เธอศึกษาข้อขอดที่ลึกลับ ภิกษุนั้นเมื่อไม่ได้รับความสงเคราะห์ ๒ ประการนี้ ชื่อว่าไม่ได้ที่พึ่ง ในพระศาสนา ไม่ช้าก็จะถึงซึ่งความทุศี…

เนื้อหาในบทนี้อธิบายถึงความสำคัญของการมอบอัตภาพแด่พระอาจารย์ โดยมีการเปรียบเทียบผู้ที่ไม่มอบตัวซึ่งจะไม่ได้รับความสงเคราะห์และเสี่ยงต่อความทุศีลกับผู้ที่ทำการมอบตัวที่มีแนวโน้มที่จะเจริญเติบโตทางวิถีพ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - ตน ก็ (มา) ตีเอาที่นั้น ภิกษุนี้ (อยู่) ในวิหารนั้น ลางครั้งก็เที่ยว ไปในแว่นแคว้นของพระราชาองค์นั้น ลางคราวก็เที่ยวไปในแว่นแคว้น …

เนื้อหาประกอบด้วยการบรรยายเกี่ยวกับพระเถระที่อาศัยอยู่ในวิหารและการป้องกันจากอมนุษย์. มีการเล่าเรื่องราวการล่อพระเถระด้วยการใช้กลยุทธ์ต่างๆ ที่จะทำให้ท่านตกอยู่ในอันตราย. การใช้ศิลปะการบรรยายเพื่อสอนใ

…ิธีมีมนสิการถึง สมถะนิมิตเป็นต้น มิได้ชำระธรรมที่เป็นข้าศึกแห่งสมาธิอื่นๆ อีก เสียด้วยดีแล้วเข้าฌาน ภิกษุนั้นจะออก ( จากฌาน ) เร็วโดยแท้ ดังแมลงภู่ที่เข้าสู่ ( ปล่อง ) ที่อาศัยอันมิได้ทำให้หมดจด ย่อมออกมา ๑…

บทนี้กล่าวถึงภิกษุผู้บัณฑิตที่สามารถเข้าถึงฌานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเน้นการทำความเข้าใจจิตและชำระสิ่งที่เป็นข้าศึกต่อสมาธิ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงความสำคัญของการข่มกามฉันท์และการบรรเทาถีนมิทธะผ่

…อมเสด็จออก โดยเร็ว ฉะนั้นส่วนภิกษุใดยังธรรมทั้งหลายที่เป็นข้าศึกแห่งสมาธิ ให้หมดจดด้วยดีแล้วเข้าฌาน ภิกษุนั้นจะอยู่ภายในสมาบัติได้ตลอด ทั้งวัน ดังแมลงภู่เข้าสู่ ( ปล่อง) ที่อาศัยอันทำให้หมดจด (อยู่ภายใน ปล่…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าฌานที่เกิดจากการทำลายอุปกิเลสทั้งห้าซึ่งขัดขวางสมาธิ โดยเปรียบเปรยถึงการเสด็จเข้าอุทยานที่สะอาด และการมีจิตใจเย็นและมีความผาสุกในการปฏิบัติธรรม การขยายปฏิภาคนิมิตซึ่งเป็นขั้นตอน

…ปฐมฌาน อยู่ ดังนี้ เธอก็หาอาจที่จะสงัดจากกามทั้งหลาย ฯลฯ เข้าถึงปฐมฌาน ... อยู่ได้ไม่ ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนี้เราเรียกว่าพลาด ทั้งสองข้าง เสื่อมทั้งสองทาง เปรียบเหมือนแม่โคตัวนั้นที่หากินบน ภูเขา แต่โง่เซอะซะ…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงการเปรียบเทียบระหว่างภิกษุที่ไม่รู้จักเขตแห่งภาวนาและแม่โคที่หากินบนภูเขา โดยเน้นว่าแม้จะมีความพยายามในการเข้าถึงปฐมฌาน แต่การขาดสติปัญญาและความรู้สึกไม่สามารถนำพาไปยังความสำเร็จได้

…ก็บงำ บาตรจีวรของเธอไว้ให้อย่างดีในวิหารจักส่งพวกภิกษุหนุ่มบ้าง สามเณรบ้าง ไปช่วยปรนนิบัติ (พยาบาล) ภิกษุนั้น อีกประการหนึ่ง พวกโจรสำคัญว่า ป่าช้านั่นเป็นที่ไม่ต้องระแวง (ว่าจะมีคนรู้เห็น ) ( มันไป ) ทำการม…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการปฏิบัติธรรมของภิกษุในสถานที่ที่มีอันตราย เช่น ป่าช้า และความสำคัญในการบอกกล่าวพระเถระหรืออภิญญาตภิกษุก่อนที่จะเดินทาง เน้นถึงอานิสงส์ของการบอกกล่าวเพื่อให้ผู้อื่นช่วยดูแล หากเกิ

…ย " [วัตรในการไปดูอสุภ] เพราะเหตุนั้น ภิกษุใดจะไปเยี่ยมป่าช้า เพื่อประโยชน์แก่การ ยังจิตให้ได้สำนึก ภิกษุนั้นจงเคาะระฆัง ยังคณะ พระกรรมฐานด้วย กัน ) ให้ประชุม ( บอกกันให้ทราบก่อน) ก็ได้แล้วจึงไป ก็แลเมื่อไป…

เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรลุในปฐมฌานและการเตรียมตัวของภิกษุในการไปเยี่ยมป่าช้าเพื่อพัฒนาจิตใจ โดยยกตัวอย่างการปฏิบัติกรรมฐานด้วยการระลึกถึงหนทางและการทำสติให้มั่นคงขณะเดินทาง โดยเน้นความสำคัญของกรรมฐานและ

…ากรรมฐานที่หาได้ยากเสมอด้วยอุทธุมาตก อสุภนั้นไม่มี เพราะเหตุนั้น เมื่อนิมิตเสื่อมไปเสียแล้วอย่างนี้ ภิกษุนั้นจึงนั่งในที่พักกลางคืนหรือในที่พักกลางวันก็ตาม แล้ว ( ย้อน ) พิจารณาถึงทางไปทางมา (ตั้งแต่ต้น ) จ…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการพิจารณาทางไปมาซึ่งมีประโยชน์ต่อการทำกรรมฐานโดยเฉพาะเมื่อเผชิญกับนิมิตที่เสื่อมไป ภิกษุจะต้องย้อนนึกถึงเส้นทางที่เดินทางมาและสังเกตบรรยากาศรอบข้าง เพื่อสร้างนิมิตใหม่ให้กลับคืนมา

…สุภกรรมฐาน ณ อัฏฐิกอสุภ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ ( ในมหาสติปัฏฐานสูตร ) โดยประการต่างๆ โดยนัยว่า " ภิกษุนั้นจึงเห็นซาก (ศพ) ที่เขาทิ้ง ไว้ในป่าช้า เป็นร่างกระดูกยังมีเนื้อและเลือด (ติดอยู่บ้าง ) ยังมีเอ็นย…

เนื้อหาในหน้าที่พูดถึงกรรมฐานสองประเภทคือ ปุฬวกอสุภ ที่เกี่ยวพันกับซากศพต่างๆ และอัฏฐิกอสุภ ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้เกี่ยวกับการเห็นซากศพในป่าช้า การทำความเข้าใจและถือเอานิมิต เพื่อช่วยในการภาวนา

…วามออก (จากปฏิปักขธรรม) อัน กําหนดถือเอาแล้ว" [สโตการี] คำว่า "เธอคงมีสติหายใจเข้า" เป็นต้น ความว่า ภิกษุนั้น นั่งอย่างนี้และตั้งสติไว้มั่นอย่างนี้แล้ว ไม่ละสตินั้นอยู่ ชื่อว่าคงมีสติ หายใจออก คงที่สติหายใจ…

บทนี้กล่าวถึงการตั้งสติในกรรมฐานและการเจริญงอกงาม โดยเสนอความหมายของคำต่าง ๆ เช่น สติที่มีความมั่นคงและการไม่หลงลืม นอกจากนี้ ยังเสนอวิธีการที่พระโยคาวจรสามารถสังเกตพฤติกรรมเหล่านั้นเพื่อพัฒนาอารมณ์ดี

…ลายจมูกหรือริมฝีปากบน) ก็เหมือน (ขอน) ไม้ที่เขาทอดไว้ที่พื้นดินราบ ลมอัสสาสะปัสสาสะ เหมือนฟันเลื่อย ภิกษุนั่งตั้งสติไว้ที่ปลายจมูกหรือมุขนิมิต” (ที่หมาย ริมฝีปากบน) ไม่ใส่ใจถึงลมอัสสาสะปัสสาสะ ที่มาหรือไปก็…

ในบทนี้มีการอธิบายธรรม ๓ อย่างที่สำคัญต่อการสำเร็จในภาวนา โดยกล่าวถึงวิธีการที่ภิกษุตั้งสติในการนำธรรมเหล่านี้มาใช้ในการฝึกจิต โดยเปรียบว่าเหมือนการเลื่อยไม้ที่ต้องตั้งใจอยู่ที่จุดที่ฟันเลื่อยกระทบไม้

…อานาปานสติ อันภิกษุใดลำเพ็ญดีเต็มที่แล้ว สั่งสม (ทำให้ช่ำชอง) โดยลำดับ ตามที่ พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ ภิกษุนั้น ย่อมยัง โลกนี้ให้สว่าง ดุจดวงจันทร์พ้นจากหมอก ส่องแสงอยู่ฉะนั้น' แล นี่เป็นอุปมาด้วยเลื่อย ก็การ…

ในเนื้อหานี้จะกล่าวถึงการปฏิบัติอานาปานสติ ซึ่งเป็นแนวทางที่พระพุทธเจ้าได้สั่งสอนไว้ โดยภิกษุที่ปฏิบัติอย่างจริงจังจะทำให้โลกสว่างขึ้นยิ่งกว่าดวงจันทร์ที่พ้นจากหมอก เนื้อหายังกล่าวถึงการฝึกสมาธิและการ

…ป (กลับ) ถึงซึ่งความละเอียดลงจนถึง (ลม) ไม่ปรากฏไปเลย แต่เมื่อกรรม ฐาน (ลม) นั้นไม่ปรากฏไปอย่างนั้น ภิกษุนั้นก็อย่าเพื่อลุกจากที่นั่ง สลัดจัมขัณฑ์ไปเสีย ถามว่า จะพึงทำอย่างไรเล่า ? เฉลยว่า อย่า

เนื้อหาเกี่ยวกับแก่นสารของกรรมฐานที่ศึกษาเกี่ยวกับนิมิตแห่งลมและเสียงในจิตของพระโยคี ซึ่งอธิบายถึงการที่จิตสามารถมีอารมณ์ได้หลายระดับ พร้อมการอธิบายเปรียบเทียบกับเสียงที่เกิดจากการเคาะกังสดาลและเจริญก

…ู่ท่าน้ำ แช่ และดื่มน้ำแล้วขึ้นมายืนอยู่ จึงผูกด้วยเชือก ทีมด้วยปฏิก จูงมาเทียม (ไถ) ทำงานอีก ฉันใด ภิกษุนั้นก็ไม่พึงแสวงหาลมอัสสาสะปัสสาสะ นั้นในที่อื่น จากที่ ๆ ลมกระทบตามปกติ แต่พึ่งถือเชือกคือสติ และ ปฏ…

บทนี้พูดถึงการทำสมาธิด้วยการใช้สติและปัญญา เปรียบเทียบกับการทำงานกับโคที่ต้องใช้ความระมัดระวัง โดยแนะนำให้จัดการจิตไว้ในที่ที่ลมกระทบอย่างปกติ เมื่อสร้างสรรค์ไปในทางนี้ จะนำไปสู่การปรากฏนิมิตต่าง ๆ นอ